Jani Achiganga Nge Zadoki

1-2. Kumbi Zadoki wenga yani? (1 Mbiri 12:​22, 26-28)

TIYERUZGIYI kuti muwona chigulu cha anthulumi akujumpha 340,000 wo awungana pamoza kuti aŵiki Davidi kuja fumu ya Isirayeli. Kwa mazuŵa ngatatu anthulumi ŵenaŵa aja mumapiri ngo nge kufupi ndi Heburoni. Yiwu aseka, akambiskana kweniso atumba sumu zakuthamika Yehova. (1 Mbiri 12:39) Pa chigulu chenichi penga mnyamata munyaki zina laki Zadoki ndipu ŵanthu anandi angumuwona cha. Kweni Yehova wakuwonesesa kuti isi tiziŵi kuti Zadoki nayu wengapu pa gulu lenili. (Ŵerengani 1 Mbiri 12:​22, 26-28.) Kumbi Zadoki wenga yani?

² Zadoki wenga wasembi yo wateŵetiyanga limoza ndi Wasembi Mura Abiyatara. Chiuta wangupaska Zadoki zeru zinandi kweniso lusu lakuvwisa khumbu laki. (2 Samu. 15:27) Ŵanthu alutanga kwaku Zadoki asani akhumba ulongozgi wakovya. Iyu wenga so munthu wachiganga. Mu nkhani iyi tisambirengi ukongwa mo Zadoki wangulongore jalidu lenili la chiganga.

3. (a) Ntchifukwa wuli ateŵeti aku Yehova akhumbika kuja ndi chiganga? (b) Kumbi tikambiskanengenji mu nkhani iyi?

³ Mazuŵa nganu ngakumaliya, Satana watiŵayukiya ukongwa ateŵeti aku Chiuta. (1 Petu. 5:8) Tikhumbika kuja ndi chiganga po tilindizga Yehova kuti watuzgepu Satana ndi charu chaki chiheni ichi. (Salimo 31:24) Tiyeni tikambiskani mo tingayezge Zadoki pa nkhani ya chiganga ndipu tikambiskanengi nthowa zitatu.

MUWOVYENGI UFUMU WAKU CHIUTA

4. Ntchifukwa wuli ateŵeti aku Yehova akhumbika chiganga kuti awovyi Ufumu waku Chiuta? (Wonani so chithuzi.)

⁴ Nge ateŵeti aku Yehova, titovya Ufumu waku Chiuta ndi mtima wosi. Kweni kanandi tikhumbika chiganga kuti tifiski kuchita venivi. (Mate. 6:33) Mwakuyeruzgiyapu, mucharu chiheni ichi, tikhumbika chiganga kuti tiyendiyengi fundu zaku Yehova kweniso kuti tipharazgengi uthenga wamampha wa Ufumu. (1 Ate. 2:2) Kweniso tikhumbika chiganga kuti tileki kuchitaku vandali mucharu ichi cho ŵanthu anandi agaŵikana chifukwa cha ndali. (Yoha. 18:36) Ateŵeti anandi aku Yehova akumana ndi masuzgu nga chuma, apumika pamwenga aŵikika mujeri chifukwa cha kukana kuchitaku vandali pamwenga kusere usilikali.

5. Ntchifukwa wuli Zadoki wakhumbikanga chiganga kuti wawovyi Davidi?

⁵ Zadoki wanguluta ku Heburoni kuti wakakondwere ŵaka kuti Davidi waŵikika kuja fumu cha. Iyu wanguluta kwenuku ndi vidya vaki vankhondu ndipu wenga wakunozgeka kuchichita nkhondu. (1 Mbiri 12:38) Iyu wenga wakunozgeka kuluta ndi Davidi ku nkhondu kweniso kuvikiliya Ayisirayeli kwa arwani ŵawu. Chinanga kuti Zadoki waziŵanga vinandi cha pa nkhani ya kuchita nkhondu, kweni wenga munthu wachiganga.

6. Kumbi chiganga chaku Davidi chingumuwovya wuli Zadoki? (Salimo 138:3)

⁶ Kumbi Zadoki yo wenga wasembi wangusambira kwaku yani kuja ndi chiganga? Iyu wateŵetiyanga limoza ndi anthulumi wo ŵenga anthazi kweniso achiganga. Tikayika cha kuti iyu wangusambira kuja wachiganga ku ŵanthu ŵenaŵa. Mwakuyeruzgiyapu, chifukwa chakuti Davidi ‘walongozganga Ayisirayeli pa nkhondu’ mwachiganga, vinguwovya kuti Ayisirayeli wosi amuwovyi ndi mtima wosi. (1 Mbiri 11:​1, 2) Nyengu zosi Davidi wathembanga Yehova kuti wamuwovyi pa nyengu yo walimbananga ndi arwani ŵaki. (Salimo 28:7; ŵerengani Salimo 138:3.) Zadoki wangusambira so kuja wachiganga ku ŵanthu wo wateŵetiyanga nawu limoza nge Yehoyiyada, Benaya mwana waku Yehoyiyada yo wenga msilikali kweniso alongozgi 22 a mafuku wo awovyanga Davidi. (1 Mbiri 11:​22-25; 12:​26-28) Ŵanthu wosi ŵenaŵa angusimikiza kuti aŵiki Davidi kuja fumu yawu kweniso kumuvikiliya.

7. (a) Kumbi vakuwoniyapu nivi va mazuŵa nganu vo vingatiwovya kuja achiganga? (b) Mwakukoliyana ndi vidiyo yo munguwonere, kumbi mwasambiranji kwa Mubali Nsilu?

⁷ Tisaniya nthazi kweniso tija ndi chiganga asani tiŵanaŵaniya vakuwoniyapu va ŵanthu wo anguchita chiganga pakuwovya ulamuliru waku Yehova. Yesu Khristu yo ndi Fumu yidu, wangukanisisa kuchitaku vandali mucharu chaku Satana ichi. (Mate. 4:​8-11; Yoha. 6:​14, 15) Nyengu zosi iyu wathembanga Yehova kuti wamupaski nthazi. Mazuŵa nganu te so ndi vakuwoniyapu vinandi va achinyamata wo akana kusere usilikali pamwenga kuchitaku vandali. Mungachita umampha kuŵerenga nkhani zo zikonkhoska vo vinguŵachitikiya pa jw.org.a

MUWOVYENGI AKHRISTU ANYINU

8. Kumbi mphanyengu niyi po ŵara akhumbika chiganga kuti awovyi Akhristu anyawu?

⁸ Ateŵeti aku Yehova atanja kuwovyana. (2 Akori. 8:4) Kweni nyengu zinyaki, munthu wakhumbika chiganga kuti wachiti venivi. Mwakuyeruzgiyapu, asani kwe nkhondu ŵara aziŵa kuti abali ndi azichi akhumbika kuŵawovya mu nthowa zinandi. Akhumbika kuŵachiska, kuŵapaska vinthu vakukhumbika pa umoyu ndipuso vo vingaŵawovya kuja pa ubwezi wakukho ndi Yehova. Chifukwa cha kwanja abali ndi azichi ŵawu, ŵara aŵika umoyu wawu pangozi kuti aŵapaski vinthu vo akhumbikiya. (Yoha. 15:​12, 13) Asani achita venivi ndikuti ayezga Zadoki yo wenga ndi chiganga.

9. Mwakukoliyana ndi 2 Samuyeli 15:​27-29, kumbi Davidi wangukambiya Zadoki kuti wachitenji? (Wonani so chithuzi.)

⁹ Umoyu waku Davidi wenga pangozi. Mwana waki Abisalomu wakhumbanga kumubaya kuti waphangi ufumu. (2 Samu. 15:​12, 13) Mwaviyo Davidi wakhumbikanga kutuwa mu Yerusalemu mwaliŵiliŵi! Iyu wangukambiya ateŵeti ŵaki kuti: “Sokani, tiyeni tithaŵi, pakuti palivi munthu yo waponengi kwaku Abisalomu!” (2 Samu. 15:14) Ateŵeti ŵaki achithaŵa, Davidi wanguwamu kuti pakhumbikanga munthu munyaki kuti waje ku Yerusalemu kuti wamukambiyengi mapulanu ngaku Abisalomu. Mwaviyo iyu wanguweza Zadoki ndi asembi anyaki kuti awere mutawuni kuti amukambiyengi vo Abisalomu wakhumba kuchita. (Ŵerengani 2 Samuyeli 15:​27-29.) Yiwu akhumbikanga kuchita vinthu mwakuphwere ukongwa. Vo Davidi wangukambiya asembi ŵenaŵa kuti achiti, venga vakofya ndipu umoyu wawu wenga pangozi. Abisalomu wenga munthu wankhaza, wakujiyanja yo wakhumbanga kubaya awisi chayiwu! Aŵanaŵaniyani vo watingi wachitengi ndi Zadoki kweniso asembi anyaki asani wanguziŵa kuti yiwu akambiyanga Davidi visisi vaki!

10. Kumbi Zadoki ndi ŵanthu anyaki angumuwovya wuli Davidi?

¹⁰ Davidi wangupempha Zadoki kweniso Hushayi yo wenga mubwezi waki munyaki wakugomezgeka kuti amuwovyi. (2 Samu. 15:​32-37) Hushayi wangupusikiziya kuti we kuchigaŵa chaku Abisalomu ndipu wangumupaska ulongozgi wa mo wangachithereske Davidi ndipu venivi vinguwovya Davidi kuja ndi nyengu yakukwana yakunozgeke nkhondu. Abisalomu wati wavwiya ulongozgi waku Hushayi, Hushayi wangukambiya Zadoki ndi Abiyatara vo Abisalomu wangunozga. (2 Samu. 17:​8-16) Pavuli paki, anthulumi ŵaŵi ŵenaŵa angukambiya Davidi vo Abisalomu wakhumbanga kuchita. (2 Samu. 17:17) Ndi chovyu chaku Yehova, Zadoki kweniso asembi anyaki anguwovya kuti Davidi wavikiliriki.—2 Samu. 17:​21, 22.

11. Kumbi tingamuyezga wuli Zadoki asani titovya Akhristu anyidu?

¹¹ Asani tapempheka kuti tikawovyi abali ndi azichi ŵidu pa nyengu yo umoyu wawu we pa ngozi, kumbi tingalongo wuli chiganga nge Zadoki? (1) Muvwiyengi ulongozgi. Pa nyengu yeniyi, tikhumbika kulutirizga kuja akukoliyana. Muvwiyengi ulongozgi wo mupaskika kutuliya ku ofesi yinu ya nthambi. (Ahe. 13:17) Nyengu zosi ŵara ajengi masu ndi ulongozgi wa boma wo ungaŵawovya kunozgeke limu masoka nga chilengedu kweniso alondongi ulongozgi wo gulu lidu lipereka wa vo atenere kuchita asani kwachitika masoka ngenanga. (1 Akori. 14:​33, 40) (2) Muchitengi vinthu mwachiganga kweni mwakuphwere. (Nthanthi 22:3) Mungachitiyangamu bweka cha vinthu. Mungaŵikiyanga dala umoyu winu pa ngozi cha. (3) Muthembengi Yehova. Kumbukani kuti Yehova wakhumbisiska kuti yimwi ndi Akhristu anyinu muje akuvikilirika. Mwaviyo, iyu wangakuvikiliyani pa nyengu yo mutovya Akhristu anyinu.

12-13. Kumbi mwasambiranji pa vo vinguchitikiya Viktor ndi Vitalii? (Wonani so chithuzi.)

¹² Tiyeni tikambiskani vo vinguchitikiya Viktor ndi Vitalii, abali wo aperekanga chakurya ndi maji kwa Akhristu anyawu ku Ukraine. Viktor wangukamba kuti: “Tapenjanga chakurya kwekosi. Kanandi pafupi ndi isi tavwanga kuliya kwa futi. Mubali munyaki wangupereka chakurya ndipu chakurya chenichi chinguwovya apharazgi anandi kwa nyengu yitaliku. Pa nyengu yo tapakilanga katundu mu galimotu yidu, bomba linguwa pa mtunda wa mamita 20 kutuliya po isi tenga. Pa zuŵa losi lenili, ndapemphanga Yehova kuti wandiwovyi kuja ndi chiganga kuti ndilutirizgi kuwovya abali ndi azichi ŵangu.”

¹³ Vitalii wangukamba kuti: “Takhumbikanga kuja ndi chiganga ukongwa. Pa ulendu wangu wakwamba ndingwenda kwa maora 12. Munthowa mosi ndapempheranga kwaku Yehova.” Mubali Vitalii wenga wachiganga, kweni wachitanga so vinthu mwakuphwere. Iyu wangukamba so kuti: “Ndamupemphanga Yehova kuti wandipaski zeru kweniso kuti wandiwovyi kuti ndiziŵengi vo ndingafiska ndi vo ndingatondeka kufiska. Ndayendanga mumisewu yo yenga yakuzomerezeka ndi ŵaraŵara a boma pe mbwenu. Chivwanu changu chingukho ukongwa ndati ndawona mo abali ndi azichi achitiyanga vinthu mwakukoliyana. Yiwu anozganga misewu kuti tiyendengemu umampha, atonga ndi kupakira vinthu vakuchiwovye abali ndi azichi kweniso munthowa mosi atipaskanga chakurya ndi malu ngakugona.”

LUTIRIZGANI KUJA AKUGOMEZGEKA KWAKU YEHOVA

14. Kumbi tingakwaskika wuli asani munthu munyaki yo titimuyanja waleka kuteŵete Yehova?

¹⁴ Pa mayeseru ngosi ngo tingakumana nangu chinthu chakusuzga ukongwa nkhuwona kuti mubali widu pamwenga munyidu waleka kuteŵete Yehova. (Salimo 78:40; Nthanthi 24:10) Asani mutanjana ukongwa ndi munthu yo, vija so vakusuzga ukongwa kuti muzomerezi vo vachitika. Asani va nge venivi vikukuchitikiyanipu, chakuwoniyapu chaku Zadoki pa nkhani ya kugomezgeka chingakuchiskani.

15. Ntchifukwa wuli Zadoki wakhumbikanga chiganga kuti walutirizgi kuja wakugomezgeka kwaku Yehova? (1 Mafumu 1:​5-8)

¹⁵ Zadoki wangulutirizga kuteŵete Yehova mubwezi waki wapamtima Abiyatara wati waleka kuja wakugomezgeka. Venivi vinguchitika kukumaliya kwa ulamuliru waku Davidi. Pa nyengu yo Davidi wenga wakukota ukongwa kweniso wenga pafupi kufwa, mwana waki Adoniya wakhumbanga kuphanga ufumu chinanga kuti Yehova wangusankha Solomoni kuti ndiyu waje fumu. (1 Mbiri 22:​9, 10) Abiyatara wangusankha kuwovya Adoniya. (Ŵerengani 1 Mafumu 1:​5-8.) Yapa Abiyatara wangugarukiya Davidi pe cha, kweni wangugarukiya so Yehova! Kukamba uneneska Zadoki watenere kuti wanguguŵa ukongwa ndi vo Abiyatara wanguchita! Kwa vyaka vakujumpha 40, iyu ndi Abiyatara ateŵetiyanga limoza nge asembi. (2 Samu. 8:17) Yiwu anyamuliyanga limoza “bokosi laku Chiuta wauneneska.” (2 Samu. 15:29) Kusazgapu yapa, wosi ŵaŵi awovyanga Davidi nge fumu yawu kweniso anguchitiya limoza vinthu vinandi pakuteŵete Yehova.—2 Samu. 19:​11-14.

16. Ntchinthu wuli cho chitenere kuti chinguwovya Zadoki kulutirizga kuja wakugomezgeka?

¹⁶ Zadoki wangulutirizga kuja wakugomezgeka kwaku Yehova chinanga kuti Abiyatara wangusankha kugarukiya Davidi kweniso Yehova. Davidi wakayikiyanga cha kuti Zadoki wenga wakugomezgeka nyengu zosi. Chiŵembu chaku Adoniya chati chaziŵika, Davidi wangusankha Zadoki, Natani, ndi Benaya kuti asankhi Solomoni kuja fumu. (1 Mafu. 1:​32-34) Zadoki watenere kuti wanguchiskika ndi ateŵeti akugomezgeka aku Yehova nge Natani kweniso ŵanthu anyaki wo awovyanga Fumu Davidi. (1 Mafu. 1:​38, 39) Solomoni wati waja fumu, “[wangusankha] wasembi Zadoki kuti wasere mumalu mwaku Abiyatara.”—1 Mafu. 2:35.

17. Kumbi mungamuyezga wuli Zadoki asani munthu munyaki yo mutimuyanja waleka kuteŵete Yehova?

¹⁷ Kumbi mungamuyezga wuli Zadoki? Asani munthu munyaki wasankha kuleka kuteŵete Yehova, longoni kuti mwe akugomezgeka kwaku Yehova. (Yoswa 24:15) Yehova wakupaskeningi nthazi kweniso chiganga cho mukhumbika. Mulongongi kuti mutimuthemba mwakupemphera kwaku iyu kweniso lutirizgani kwanjana ndi Akhristu anyinu wo mbakugomezgeka kwaku Yehova. Yehova watikuwonani kuti mwe akuzirwa chifukwa chakugomezgeka kwinu ndipu iyu wakutumbikeningi.—2 Samu. 22:26.

18. Kumbi mwasambiranji pa vo vinguchitikiya Marco ndi Sidse?

¹⁸ Tiyeni tikambiskani vo vinguchitikiya Marco ndi muwolu waki Sidse wo ŵana ŵawu ŵaŵi anthukazi anguleka uneneska. Marco wangukamba kuti: “Kutuliya pa zuŵa lo ŵana ŵaku awiyaku, utiŵayanja ukongwa. Utesesa kuchita chechosi kuti uŵavikiliyi ku vinthu viheni. Mwaviyo asani wakuleka Yehova, vija vakuŵaŵa ukongwa.” Iyu wangukamba so kuti: “Kweni Yehova watitiwovya kuti tikunthiyepu. Iyu wawonesesa kuti asani ini vandisuzga muwolu wangu wandichiskengi, ndipu asani iyu vamusuzga ini ndimuchiskengi.” Sidse wangukamba kuti: “Tatingi tifiskengi cha kukunthiyapu asani Yehova wangutipaska cha nthazi zo takhumbikanga. Ndasuzgikanga chifukwa chakuti ndajimbanga mulandu kuti ndini ndikuchitiska. Mwaviyo ndingukambiya Yehova mo ndavwiyanga mumtima. Pati pajumpha mazuŵa ngamanavi, mzichi munyaki yo tinguwonanapu cha kwa vyaka vinandi wanguza kwaku ini. Iyu wangundiko paphewa, wangundilereska ndi kukamba kuti: ‘Sidse, ukumbukengi kuti ndiwi cha ukuchitiska!’ Yehova wandiwovya kuti ndilutirizgi kumuteŵete mwalikondwa.”

19. Kumbi mwasimikiza kuchitanji?

¹⁹ Yehova wakhumba kuti ateŵeti ŵaki wosi achitengi vinthu mwachiganga nge Zadoki. (2 Timo. 1:7) Kweni iyu wakhumba cha kuti tijithembengi. Iyu wakhumba kuti tithembengi iyu. Mwaviyo asani mwakumana ndi vinthu vo mukhumbika chiganga, mupempheni Yehova. Ndipu kukayika cha kuti iyu wakuwovyeningi kuja achiganga nge Zadoki!—1 Petu. 5:10.