Kumbi Bayibolu Likambanji pa Nkhani ya Kumaliza Umoyu wa Munthu yo Waja Kamanavi Kufwa?
Vo Bayibolu likamba
Bayibolu likambapu chechosi cha pa nkhani ya kumaliza umoyu wa munthu yo wawoneke limu kuti wachilengi cha.a Chinanga kuti ve viyo, vo Bayibolu likamba pa nkhani ya umoyu ndi nyifwa vingatiwovya kuchita vinthu mwakwenere. Kubaya munthu nkhunanga, kweni palivi dangu lakutalikisa umoyu wa munthu yo wepafupi kufwa.
Bayibolu likamba kuti Chiuta ndi Mulengi widu ndipuso “chisimi cha umoyu.” (Sumu 36:9; Machitidu 17:28) Chiuta wawona kuti umoyu ngwakuzirwa ukongwa. Ndichu chifukwa chaki watinkha kujibaya kweniso kubayana. (Chituwa 20:13; 1 Yohane 3:15) Kweniso Bayibolu lilongo kuti tikhumbika kulondo ulongozgi wamampha kuti tivikiliyi umoyu widu ndipuso umoyu wa ŵanthu anyaki. (Marangu 22:8) Ivi viwoneke limu kuti Chiuta wakhumba kuti umoyu tiwuwonengi kuti ngwakuzirwa ukongwa.
Wuli asani munthu watama ukongwa ndipu mwemosi mo vingaŵiya wachirengi cha?
Bayibolu lizomereza cha kumaliza umoyu wa munthu yo wawoneke limu kuti wafwengi. Vo vinguchitikiya Sauli fumu ya Isirayeli vingatiwovya kuvwisa fundu yeniyi. Pa nyengu yo wangupwetekeka ukongwa kunkhondu, wangupempha munthu yo wamuwoneriyanga kuti wamumalizi ŵaka. (1 Samuele 31:3, 4) Munthu uyu wangukana. Kweni pavuli paki, munthu munyaki wanguchita vo Sauli wakhumbanga ndipu wangumumaliza. Davidi wangukamba kuti munthu mwenuyu wenga ndi mulandu wa ndopa. Vo Davidi wangukamba vilongo mo Chiuta wawone nkhani iyi.—2 Samuele 1:6-16.
Kumbi ntchakwenere kutalikisa umoyu wa munthu yo waja kamanavi kufwa?
Asani munthu wawoneke limu kuti wachirengi cha, Bayibolu likambapu cha kuti titalikisengi umoyu waki. Mumalu mwaki, lipereka ulongozgi wakwenere pa nkhani iyi. Likamba kuti nyifwa ndi murwani widu ndipu titufwa chifukwa cha ubudi. (Aroma 5:12; 1 Akorinto 15:26) Mumalu mwakutalikisa umoyu wa munthu yo we pafupi kufwa, tikhumbika cha kuwopa nyifwa chifukwa Chiuta wakulayizga kuti wazamuyuska wo akufwa. (Yohane 6:39, 40) Munthu yo watumbika umoyu wayesesa kusaniya chovyu chakwenere cha kuchipatala. Kweni munthu wakhumbika cha kusankha chovyu cha munkhwala cho chingachitiska kuti waje nyengu yitali wechendafwi chinanga kuti wafwengi mosi mo vingaŵiya.
Kumbi Chiuta wangamugowoke munthu yo wajibaya?
Bayibolu likambapu cha kuti Chiuta wangaŵagowoke cha wo akujibaya. Chinanga kuti kujibaya mbubudi ukulu,b Chiuta waziŵa umampha vo vichitiska kuti munthu wajibayi nge kuzunguliya mutu, kusuzgika ukongwa maŵanaŵanu pamwenga masuzgu ngo munthu wakuwa nangu. (Sumu 103:13, 14) Mu Bayibolu, mwe fundu zo zingawovya ŵanthu wo asuzgika maŵanaŵanu. Kweniso Bayibolu likamba kuti “kwazamuja chiyuka cha ŵanthu arunji ndi ambula urunji.” (Machitidu 24:15) Ivi vilongo kuti ŵanthu wo akuchita maubudi ngakulungakulu nge kujibaya angaziyuskika.
a Dikishonale yinyaki yikamba kuti mazu yanga ngang’anamuwa “kumaliza umoyu wa munthu yo watama ukongwa pamwenga yo wapwetekeka ukongwa ndi chilatu chakuti waleki kuvwa urwirwi.” (Merriam-Webster Learner’s Dictionary) Nyengu zinyaki madokotala nganyaki ngapereka munkhwala wakumaliza umoyu wa munthu yo wachilengi cha ndi chilatu waleki kusuzgika.
b Ŵanthu wo azumbulika mu Bayibolu kuti angujibaya, ŵenga pa ubwezi cha ndi Chiuta.—2 Samuele 17:23; 1 Ŵakaronga 16:18; Mateyu 27:3-5.