NKHANI YAKUSAMBIRA YA NAMBALA 10
SUMU 31 Yendani ndi Chiuta
Muŵanaŵanengi Nge Mo Yehova ndi Yesu Aŵanaŵaniya
“Pakuti Khristu wangusuzgika we mu liŵavu, yimwi namwi jinozgekereseni ndi maŵanaŵanu ngakuyanana ndi ngaki.”—1 PETU. 4:1.
FUNDU YIKULU
Mu nkhani iyi, tiwonengi vo wakutumika Peturo wangusambira pa nkhani ya mo Yesu waŵanaŵaniyanga kweniso mo nasi tingamuyezge.
1-2. Kumbi titenere kumuyanja wuli Yehova, nanga Yesu wangulongo wuli venivi?
NYENGU yinyaki, Yesu wangukamba kuti: “Uyanjengi Yehova Chiuta waku ndi mtima waku wosi, ndi umoyu waku wosi, ndi nthazi zaku zosi, ndi maŵanaŵanu ngaku ngosi.” (Luka 10:27) Yapa Yesu wangulongo kuti dangu lenili ndilu lenga lakukhumbika ukongwa mu Dangu laku Mozesi. Tikhumbika kwanja Yehova ndi mtima widu wosi ndipu venivi visazgapu vo tikhumba kweniso mo tivwiya mumtima. Visazgapu so kujipereka ndi mtima widu wosi kweniso ndi nthazi zidu zosi. Tikhumbika so kwanja Yehova ndi maŵanaŵanu ngidu ngosi ndipu venivi visazgapu mo tiŵanaŵaniya pa nkhani zakupambanapambana. Mbuneneska kuti tingangavwisa cha maŵanaŵanu ngosi ngaku Yehova. Kweni tingayamba kuŵanaŵana nge mo Chiuta waŵanaŵaniya asani tisambira “maŵanaŵanu ngaku Khristu” chifukwa Yesu walongonga mwakufikapu mo Awisi aŵanaŵaniya.—1 Akori. 2:16.
2 Yesu wayanjanga Yehova ndi maŵanaŵanu ngaki ngosi. Iyu waziŵanga vo Chiuta wakhumbanga kuti iyu wachiti ndipu wangusimikiza kuchita khumbu laku Chiuta chinanga kuti waziŵanga kuti wakumanengi ndi masuzgu ngakulu. Chifukwa chakuti Yesu waŵikanga maŵanaŵanu ngaki ngosi pakuchita khumbu la Awisi, iyu wanguzomereza cha kuti chinthu chinyaki chechosi chimutimbanyizi kuchita venivi.
3. Kumbi wakutumika Peturo wangusambiranji kwaku Yesu, nanga wanguchiska Akhristu anyaki kuti achitenji? (1 Peturo 4:1)
3 Peturo ndipuso akusambira anyaki ŵenga ndi mwaŵi wakuchitiya vinthu limoza ndi Yesu ndipu angusambira mo Yesu waŵanaŵaniyanga. Peturo wachilemba kalata yaki yakwamba, wanguchiska Akhristu kuti ajinozgekeresi kuti aje ndi maŵanaŵanu ngaku Khristu. (Ŵerengani 1 Peturo 4:1.) Peturo wangugwiriskiya ntchitu mazu ngo asilikali agwiriskiyanga ntchitu ngakuti: “Jinozgekereseni.” Mwaviyo, asani Akhristu ayezga mo Yesu waŵanaŵaniya, ndikuti aŵengi ndi chidya cho chingaŵawovya pa nkhondu yakulimbana ndi ubudi kweniso yakulimbana ndi charu ichi cho chilamulika ndi Satana.—2 Akori. 10:3-5; Aefe. 6:12.
4. Kumbi tikambiskanengenji mu nkhani iyi?
4 Mu nkhani iyi tiwonengi mo Yesu waŵanaŵaniyanga kweniso mo isi tingamuyezge. Tikambiskanengi mo chakuwoniyapu chaki chingatiwovye kuziŵa vo tingachita (1) kuti tiŵanaŵanengi nge mo Yehova waŵanaŵaniya kuti tijengi akukoliyana, (2) kuti tije akujiyuyuwa kweniso (3) kuti tiŵanaŵanengi umampha.
MUYEZGENGI MO YEHOVA WAŴANAŴANIYA
5. Kumbi nyengu yinyaki Peturo wangutondeka wuli kuŵanaŵana nge mo Yehova waŵanaŵaniya?
5 Tiyeni tikambiskani nyengu yinyaki po Peturo wangutondeka kuŵanaŵana nge mo Yehova waŵanaŵaniya. Yesu wangukambiya akutumika ŵaki kuti walutengi ku Yerusalemu, ndipu kweniko wamuperekeka kwa alongozgi a visopa, wamutombozgeka ndipu pakumaliya wamubayika. Chifukwa chakuti Peturo waŵanaŵananga nge mo Yehova waŵanaŵaniyanga cha, iyu wangukoliyana cha ndi vo Yesu wangukamba pa nkhani iyi. (Mate. 16:21) Peturo waziŵanga kuti Yesu ndi Mesiya yo wazamutaska ŵanthu aku Chiuta. Mwaviyo vitenere kuti vingumusuzga kugomezga kuti Yehova wazomerezengi kuti Yesu wabayiki. (Mate. 16:16) Chifukwa cha venivi, Peturo wangutore Yesu pamphepeti ndipu wangumukambiya kuti: “Jivwiyeni lisungu Ambuya, mungazomerezanga cha kuti venivi vikuchitikiyeni.”—Mate. 16:22.
6. Kumbi Yesu wangulongo wuli kuti waŵanaŵana nge mo Yehova waŵanaŵaniya?
6 Yesu waziŵanga mo Awisi ayiwoniyanga nkhani iyi ndipu wanguŵayezga mwakufikapu. Yesu wangukambiya Peturo kuti: “Luta kuvuli kwangu Satana! Ndiwi chinthu chakundiguŵiska, chifukwa maŵanaŵanu ngaku, kuti ngaku Chiuta cha kweni nga ŵanthu.” (Mate. 16:23) Yesu wanguziŵa kuti wakhumbikanga kusuzgika kweniso kufwa kuti wachiti khumbu laku Yehova. Mwaviyo, Yesu wangukana ulongozgi waku Peturo chinanga kuti Peturo watenere kuti wakhumbanga ŵaka kumuwovya. Pa vo vinguchitika pa nyengu iyi, Peturo wangusambira kuti wakhumbika kuŵanaŵana nge mo Chiuta waŵanaŵaniya. Ndipu lenili ndi sambiru lakukhumbika ukongwa kwaku isi.
7. Kumbi Peturo wangulongo wuli kuti wenga wakunozgeka kusintha kuti waŵanaŵanengi nge mo Yehova waŵanaŵaniya? (Wonaniso chithuzi.)
7 Pati pajumpha nyengu, Peturo wangulongo kuti wenga wakunozgeka kusintha kuti waŵanaŵanengi nge mo Yehova waŵanaŵaniya. Pa nyengu iyi, Yehova wangwamba kulondere ŵanthu a mitundu yinyaki kuti nawu aje ŵanthu ŵaki. Peturo wangutumika kuti wakapharazgiyi Koneliyasi yo wenga munthu wakwamba pa ŵanthu a mitundu yinyaki kuja Mkhristu. Kanandi Ayuda achitiyanga vinthu limoza cha ndi ŵanthu a mitundu yinyaki. Mwaviyo Peturo wakhumbikanga kusintha mo waŵanaŵaniyanga kuti wakapharazgiyi ŵanthu ŵenaŵa. Peturo wati waŵanaŵaniya khumbu laku Chiuta pa nkhani yeniyi, wangusintha mo wawoniyanga vinthu. Chifukwa cha venivi, iyu wati watumika wanguluta ‘kwambula kukanaku.’ (Machi. 10:28, 29) Peturo wangupharazgiya Koneliyasi ndipu iyu ndi ŵanthu a mu nyumba yaki angubatizika.—Machi. 10:21-23, 34, 35, 44-48.
Peturo wasere munyumba yaku Koneliyasi (Wonani ndimi 7)
8. Kumbi tingalongo wuli kuti maŵanaŵanu ngidu ngakoliyana ndi maŵanaŵanu ngaku Yehova? (1 Peturo 3:8 kweniso mazu ngamumphata)
8 Pati pajumpha vyaka, Peturo wanguchiska Akhristu anyaki kuti ‘aŵanaŵanengi mwakukoliyana.’ (Ŵerengani 1 Peturo 3:8 kweniso mazu ngamumphata.) Nge ŵanthu aku Yehova, tingaŵanaŵana mwakukoliyana asani tiziŵa maŵanaŵanu ngaku Yehova ngo ngasanirika mu Bayibolu. Mwakuyeruzgiyapu, Yesu wanguchiska akusambira ŵaki kuti aŵikengi vinthu vakukwaskana ndi Ufumu pa malu ngakwamba. (Mate. 6:33) Chifukwa cha venivi, munthu munyaki mu mpingu winu wangasankha kuchitaku uteŵeti unyaki wa nyengu zosi. Mumalu mwakumukambiya kuti wasankhi kuchita vinthu vinyaki, mutenere kumuchiska kweniso kumuwovya mu nthowa zinyaki.
JANI AKUJIYUYUWA
9-10. Kumbi Yesu wangulongo wuli kuti wenga wakujiyuyuwa ukongwa?
9 Ndi usiku wa zuŵa lo wangufwiya, Yesu wangusambiza Peturo kweniso akutumika anyaki jalidu la kujiyuyuwa. Ndi msana, Yesu wangutuma Peturo ndi Yohane kuti akanozgi chakurya chakumaliya cho Yesu wanguryiya limoza ndi akusambira ŵaki wechendabayiki. Yiwu atenere kuti akhumbikanga kuchiwonesesa kuti pe beseni ndi mathawulu kuti munthu waziŵasambiki maphazi ngawu ŵechendaryi chakurya. Kweni kumbi ndiyani yo watingi wajiyuyuwengi ndi kugwira ntchitu yakusika ukongwa yeniyi?
10 Yesu wangujiyuyuwa ndipu wangujipereka nyengu yeniyo. Akutumika atenere kuti anguzizwa ukongwa kuwona kuti Yesu wagwira ntchitu yo antchitu ndiwu agwiranga. Yesu wanguzuwa malaya ngaki ngakubwalu, wangumanga thawulu muchiwunu chaki, wangupunguliya maji mubeseni ndipu wangwamba kusambisa maphazi ngawu. (Yoha. 13:4, 5) Patenere kuti panguto nyengu kuti Yesu wamalizi kusambisa maphazi nga akutumika ŵaki wosi 12. Ndipu pa akutumika ŵenaŵa penga so Yudasi yo wangumupereka. Chinanga kuti ntchitu yo yenga yikulu, kweni Yesu wangumaliza kuyigwira. Pavuli paki, Yesu wanguŵakambiya kuti: “Kumbi muvwisa vo ndakuchitiyani? Muneneska kundidana kuti ‘Msambizi’ kweniso ‘Ambuya,’ chifukwa ndini nadi. Mwaviyo, asani ini Ambuya kweniso Msambizi ndasambisa maphazi nginu, yimwi namwi mutenere kusambisana maphazi.”—Yoha. 13:12-14.
Kujiyuyuwa chayiku kusazgapu . . . mo titijiwone kweniso mo tiwone anyidu
11. Kumbi Peturo wangulongo wuli kuti wangusambira kuja wakujiyuyuwa? (1 Peturo 5:5) (Wonaniso chithuzi.)
11 Peturo wangusambira jalidu la kujiyuyuwa kutuliya kwaku Yesu. Yesu wati wawere kuchanya, Peturo wanguchizga munthu munyaki yo chiwiyi chaki wenga wakupunduka. (Machi. 1:8, 9; 3:2, 6-8) Chigulu cha ŵanthu chinguwona vo Peturo wanguchita ndipu chingumuzunguliya. (Machi. 3:11) Peturo wangukana kulonde unkhankhu chifukwa cha vo wanguchita chinanga kuti wangukuliya kuchigaŵa cho ŵanthu anandi akhumbisiskanga kuja akutchuka. Mumalu mwaki, Peturo wangujiyuyuwa ndipu wangukambiya ŵanthu wo kuti athamiki Yehova ndi Yesu. Iyu wanguŵakambiya kuti: “Munthu uyu yo muwona kweniso yo mutimuziŵa, waja so ndi nthazi kuporote mu zina laku Yesu kweniso chifukwa chakuti isi te ndi chivwanu mu zina laki.” (Machi. 3:12-16) Vo Peturo wangukamba mu kalata yo wangulembe Akhristu pa nkhani ya kuja ndi jalidu la kujiyuyuwa, vitikumbusengi vo Yesu wanguchita po wangumanga thawulu muchiwunu chaki ndi kusambisa maphazi nga akutumika.—Ŵerengani 1 Peturo 5:5.
Peturo wati wachita chakuziziswa, mwakujiyuyuwa wangupereka unkhankhu kwaku Yehova ndi Yesu. Nasi tingalongo kuti te akujiyuyuwa asani tichitiya anyidu vamampha kwambula kukhaza kuti ŵanthu anyaki aziŵi pamwenga tilonde mphotu (Wonani ndimi 11-12)
12. Kumbi tingachita wuli kuti tiyezgi Peturo pa nkhani ya kulutirizga kuja ndi jalidu la kujiyuyuwa?
12 Tingayezga Peturo mwa kulutirizga kuyesesa kuja akujiyuyuwa. Kumbukani kuti kujiyuyuwa chayiku kusazgapu vinandi kuluska ŵaka vo tikamba. Mazu ngakuti ‘kujiyuyuwa’ ngo Peturo wangugwiriskiya ntchitu ngasazgapu mo titijiwone kweniso mo tiwone anyidu. Titovya anyidu kuti ŵanthu atithamikengi cha kweni chifukwa chakuti titanja Yehova kweniso ŵanthu. Asani titeŵete Yehova kweniso abali ŵidu mu nthowa yeyosi kwambula kutore kanthu kuti ŵanthu atitiwona, tilongo kuti te akujiyuyuwa.—Mate. 6:1-4.
“MUŴANAŴANENGI UMAMPHA”
13. Kumbi ‘kuŵanaŵana umampha’ kung’anamuwanji?
13 Kumbi ‘kuŵanaŵana umampha’ kung’anamuwanji? (1 Petu. 4:7) Mkhristu yo waŵanaŵana umampha watesesa kusankha vinthu vo vikoliyana ndi maŵanaŵanu ngaku Yehova. Mkhristu waviyo waziŵa kuti palivi chinthu chechosi chakukhumbika ukongwa kuluska ubwezi waki ndi Yehova. Iyu watijiwona mwakwenere ndipu wavwisa kuti ndi vinthu vosi cha vo wangaviziŵa. Ndipu walongo kuti wathemba Chiuta mwakupemphera kwaku iyu.a
14. Kumbi nyengu yinyaki Peturo wangutondeka wuli kuthemba Yehova?
14 Pa usiku wo Yesu wangumangikiya, iyu wangutcheŵeska akusambira ŵaki kuti: “Mosi muguŵengi chifukwa cha vo vindichitikiyengi usiku wunu.” Kweni mwachiganga Peturo wangumuka kuti: “Chinanga kuti anyaki wosi yaŵa angaguŵa chifukwa cha vo vikuchitikiyeningi, ini ndazamuguŵapu cha!” Ndi usiku wenuwu Yesu wangupereka ulongozgi kwa akusambira ŵaki kuti: “Lutirizgani kuja masu, ndipu lutirizgani kupemphera.” (Mate. 26:31, 33, 41) Peturo wanguvwiya cha ulongozgi wenuwu chifukwa asani wanguvwiya, watingi wajengi ndi chiganga kukamba kuti wenga wakusambira waku Yesu. Mumalu mwaki, Peturo wangukamba kuti watimuziŵa cha Yesu ndipu wangudandawula ukongwa ndi vo wanguchita.—Mate. 26:69-75.
15. Kumbi Yesu wanguchita wuli kuti walutirizgi kuŵanaŵana umampha pa usiku wakumaliya wechendabayiki?
15 Yesu wathembanga Yehova ndi mtima wosi. Chinanga kuti wenga wakufikapu, Yesu wangupemphera mwakuwerezawereza. Venivi vingumuwovya kuja ndi chiganga kuti wachiti vinthu mwakukoliyana ndi khumbu laku Yehova. (Mate. 26:39, 42, 44; Yoha. 18:4, 5) Peturo wangumuwona Yesu wachipemphera mwakuwerezawereza pa usiku waki wakumaliya wechendabayiki. Mwaviyo, iyu watenere kuti wanguluwa cha venivi pa umoyu waki.
16. Kumbi Peturo wangulongo wuli kuti waŵanaŵananga umampha? (1 Peturo 4:7)
16 Pati pajumpha nyengu, Peturo wangwamba kuthemba ukongwa Yehova ndipu wapempheranga kwaku iyu. Yesu wati wayuskika, wangusimikiziya Peturo ndi akutumika anyaki kuti azamulonde mzimu wakupaturika kuti afiski ntchitu yakupharazga. Kweni Yesu wanguŵakambiya kuti aje mu Yerusalemu mpaka po alondere mzimu wakupaturika. (Luka 24:49; Machi. 1:4, 5) Kumbi Peturo wachitanganji pa nyengu yo alindizganga? Peturo ndipuso Akhristu anyaki “apempheranga mwaphamphu.” (Machi. 1:13, 14) Pati pajumpha nyengu, mukalata yaki yakwamba, Peturo wanguchiska Akhristu anyaki kuti aŵanaŵanengi umampha kweniso athembengi ukongwa Yehova kuziya mu pempheru. (Ŵerengani 1 Peturo 4:7.) Peturo wangwamba kuthemba ukongwa Yehova ndipu wanguja nge chipilala cha mpingu.—Aga. 2:9.
17. Chinanga kuti tingaŵa ndi malusu nganyaki ngapade, kumbi ndi vinthu wuli vo tikhumbika kulutirizga kuchita? (Wonaniso chithuzi.)
17 Kuti tiŵanaŵanengi umampha, tipempherengi kaŵikaŵi kwaku Yehova. Tiziŵa kuti kwali te ndi malusu ngapade, tikhumbika mbwenu kulutirizga kupemphera kwaku Yehova. Mwaviyo, asani tikhumba kusankha vinthu vakukhumbika ukongwa, titenere kupemphera kwaku Yehova kuti watilongozgi ndipu tigomezgengi kuti iyu ndiyu waziŵa vo vingatiwovya.
Peturo wangusambira kuthemba Yehova mwakupemphera nyengu zosi. Nasi tingaja ŵanthu akuŵanaŵana umampha asani tithemba Yehova ndipu tipemphera dankha techendasankhi vakuchita pa nkhani yakukhumbika ukongwa (Wonani ndimi 17)b
18. Kumbi mwasimikiza mtima kuchitanji?
18 Titimuwonga ukongwa Yehova chifukwa wakutilenga munthowa yakuti tifiskengi kulongo mijalidu yaki. (Gene. 1:26) Mbuneneska kuti tingamuyezga mwakufikapu cha Yehova. (Yesa. 55:9) Kweni nge Peturo, tikhumbika kulutirizga kusambira kuŵanaŵana nge mo Chiuta waŵanaŵaniya, kuja akujiyuyuwa kweniso kuŵanaŵana umampha.
SUMU 30 Ada Ŵangu, Chiuta Wangu Ndipuso Bwezi Langu
a Kuti muziŵi vinandi pa nkhani ya vo kuŵanaŵana umampha pamwenga kuja munthu wakukhwima mwauzimu kung’anamuwa, wonani kamutu kakuti “Wakuŵanaŵana umampha,” mu nkhani yakuti “Kukonkhoska Lemba la 2 Timote 1:7—‘Chiuta Wakutipaska Mzimu wa Mantha Cha,’” yo yisanirika pachigaŵa chakuti “Kukonkhoska Mavesi Nga mu Bayibolu” pa jw.org pamwenga pa JW Library®.
b CHITHUZI: Mzichi wapemphera chamumtima po walindizga kuti wachiti intavyu ya ntchitu.