NKHANI YAKUSAMBIRA YA NAMBALA 29
SUMU 87 Zani Muzichiskiki!
Vo Mungachita Kuti Muperekengi Ulongozgi Wamampha
“Ndikupaskengi ulongozgi ndipu jisu langu lijengi paku yiwi.”—SALIMO 32:8.
FUNDU YIKULU
Tikambiskanengi vo tingachita kuti tiperekengi ulongozgi wamampha.
1. Kumbi ndiyani we ndi udindu wakupereka ulongozgi? Konkhoskani.
KUMBI musuzgika kupaska anyinu ulongozgi? Anyaki vitiŵasuzga cha kupereka ulongozgi. Penipo anyaki asuzgika uheni. Kwali tingaŵa mugulu nili kweni mbudindu waku weyosi kupereka ulongozgi. Tikamba venivi chifukwa cha fundu yo Yesu wangukamba yakuti Akhristu auneneska azamuziŵika chifukwa chakwanjana. (Yoha. 13:35) Ndipu nthowa yimoza yo tingalongore kuti titanja abali ndi azichi ŵidu, nkhuŵapaska ulongozgi asani mphakwenere. Bayibolu likamba kuti “ulongozgi wo waperekeka kutuliya pasi pa mtima,” uchitiska kuti ŵanthu aje pa “ubwezi wamampha.”—Nthanthi 27:9.
2. Kumbi ŵara akhumbika kuziŵanji nanga ntchifukwa wuli? (Wonaniso bokosi lakuti “Ulongozgi wo Uperekeka pa Unganu wa Mukati mwa Sabata.”)
2 Ŵara ndiwu akhumbika ukongwa kuziŵa mo angapereke ulongozgi wamampha. Ve viyo chifukwa chakuti Yehova kuziya mwaku Yesu wakusankha ŵara kuti aje aliska mumpingu. (1 Petu. 5:2, 3) Ŵara atitipaska ulongozgi kuziya munkhani zakutuliya mu Bayibolu zo akamba mumpingu. Kweniso nyengu zinyaki yiwu akumana ndi Mkhristu weyosi pakuyija kuti amupaski ulongozgi. Achitaso venivi ndi Mkhristu yo walanda. Kumbi ŵara kweniso tosi tingachita wuli kuti tiperekengi ulongozgi wamampha?
3. (a) Kumbi tingachita wuli kuti tiperekengi ulongozgi wamampha? (Yesaya 9:6; wonaniso bokosi lakuti “Muyezgengi Yesu Asani Mupereka Ulongozgi.”) (b) Kumbi tikambiskanengenji munkhani iyi?
3 Kusambira nkhani za ŵanthu anyaki wo azumbulika mu Bayibolu, kungatiwovya kuziŵa vo tingachita kuti tiperekengi ulongozgi wamampha. Mwakuyeruzgiyapu, nyengu zosi Yesu waperekanga ulongozgi wamampha. Ndichu chifukwa chaki wakupaskikaso zina lakuti, “Wakulunguchizga Wakuziziswa.” (Ŵerengani Yesaya 9:6.) Munkhani iyi, tikambiskanengi vo tingachita asani ŵanthu atipempha ulongozgi kweniso vo tingachita asani tikhumbika kupaska ulongozgi munthu munyaki chinanga kuti watipempha cha. Tiwonengi so kukhumbika kwa kupereka ulongozgi pa nyengu yakwenere kweniso munthowa yakwenere.
ASANI MUNTHU WATIPEMPHA ULONGOZGI
4-5. Kumbi ndi fumbu nili lo tikhumbika dankha kujifumba asani munthu watipempha ulongozgi? Konkhoskani chakuwoniyapu.
4 Kumbi asani munthu watipempha ulongozgi, tikhumbika kuchitanji? Mbuneneska kuti tingakondwa ukongwa asani munthu watipempha ulongozgi chifukwa vingalongo kuti iyu watitithemba. Kweni chakwamba tikhumbika kujifumba kuti, ‘Kumbi ini nde wakwenere nadi kupereka ulongozgi pa nkhani iyi?’ Nyengu zinyaki nthowa yamampha ukongwa yo tingamuwovye munyidu, nkhumuwovya kusaniya munthu wakwenere yo wangamuwovya pa suzgu laki.
5 Ŵanaŵaniyani chakuyeruzgiyapu ichi. Tiyeruzgiyi kuti munyinu watama matenda nganyaki ngakulu. Ndipu iyu wakukambiyani kuti wakwambapu kufufuza munkhwala wo ungamuwovya. Pavuli paki, watikufumbani maŵanaŵanu nginu kuti mukambi munkhwala wo muwona kuti ngwamampha ukongwa. Chinanga kuti pangaŵa munkhwala wo yimwi muwona kuti ngwamampha ukongwa, kweni yimwi mwe dokotala cha. Yapa, nthowa yamampha ukongwa yo mungamuwovye munyinu, nkhumuwovya kusaniya munthu yo waziŵa vachipatala yo ngwakwenere kumuwovya.
6. Ntchifukwa wuli tikhumbika kuŵanaŵaniyapu dankha techendapereki ulongozgi?
6 Chinanga kuti tingajiwona kuti te akwenere kupereka ulongozgi pankhani yinyaki, tiŵanaŵaniyengepu dankha techendapereki ulongozgi wo. Chifukwa wuli? Lemba la Nthanthi 15:28 likamba kuti ‘munthu murunji waŵanaŵaniyapu dankha wechendamuki.’ Nanga wuli asani tiwona kuti titiwuziŵa kali ulongozgi wo tingamupaska munthu yo? Tikhumbika mbwenu kufufuza, kupemphera ndi kuŵanaŵaniyapu. Asani tachita venivi ndipu tingasimikiza kuti ulongozgi wo tingamupaska ukoliyana ndi mo Yehova wawone nkhani yo. Tiyeni tiwoni vo vinguchitikiya mchimi Natani.
7. Kumbi mwasambiranji pa vo vinguchitikiya mchimi Natani?
7 Fumu Davidi yingukambiya mchimi Natani kuti yikhumba kuzenge Yehova nyumba yakusopiyamu. Ivi vati vachitika, nyengu yeniyo ndi yeniyo Natani wangukambiya Davidi kuti wazengi nyumba yo. Kweni yapa, Natani wakhumbikanga dankha kufumba ulongozgi kutuwa kwaku Yehova. Chifukwa wuli? Chifukwa ndivu Yehova wakhumbanga cha. (1 Mbiri 17:1-4) Mwaviyo, nkhani iyi yilongo kuti asani munthu munyaki watipempha ulongozgi tingachita umampha ‘kusweriyapu kulongoro.’—Yako. 1:19.
8. Ntchifukwa chinyaki nichi cho tikhumbikiya kuphwere asani tipenja kupaska munthu ulongozgi?
8 Chifukwa chinyaki cho tikhumbikiya kuphwere asani tipenja kupaska ulongozgi munthu ntchakuti: Asani tingamupaska ulongozgi uheni, nasi tingaŵa ndi mulandu pa masuzgu ngo wangakumana nangu. Mwaviyo mphakuvwika kuti tikhumbika kuŵanaŵaniyapu dankha techendapereki ulongozgi.
ASANI TIKHUMBA KUPASKA MUNTHU ULONGOZGI CHINANGA KUTI WATIPEMPHA CHA
9. Kumbi ŵara atenere kusimikiziyanji ŵechendamupaski munthu ulongozgi? (Agalatiya 6:1)
9 Nyengu zinyaki ŵara angakhumbika kupereka ulongozgi kwa mubali pamwenga mzichi yo “walandiya kuheni.” (Ŵerengani Agalatiya 6:1.) Munthu wangasankha vinthu mwambula kwenere vo vingachitiska kuti pakumaliya paki wachiti ubudi. Mwaviyo, ŵara akumana ndi munthu waviyo kuti amuwovyi kulutirizga kwenda panthowa yakulongozge ku umoyu wamuyaya. (Yako. 5:19, 20) Kweni yiwu ŵechendayambi kumupaska ulongozgi munthu waviyo, atenere kusimikiziya kuti walanda nadi. Yiwu akhumbika so kukumbuka kuti chinanga kuti munthu yo wasankha vinthu mwakupambana ndi vo yiwu atingi asankhengi, kweni ving’anamuwa cha kuti munthu yo wachita ubudi. (Aro. 14:1-4) Pavuli pakuti ŵara asimikiziya kuti munthu yo walanda nadi, atenere kumupaska ulongozgi. Kumbi yiwu angachita wuli venivi?
10-12. Kumbi ŵara atenere kuchitanji asani akhumba kupereka ulongozgi ku munthu yo waŵapempha cha? Kambani chakuyeruzgiyapu. (Wonaniso vithuzi.)
10 Ntchipusu cha kuti ŵara apereki ulongozgi ku munthu yo waŵapempha cha. Ntchifukwa wuli veviyo? Wakutumika Paulo wangukamba kuti munthu wangayamba kulanda kwambula mweneku kuziŵa. Chifukwa cha venivi, wangawamu cha kuti wakhumbika ulongozgi. Mwaviyo, ŵara akhumbika dankha kuchita vinthu vinyaki vo vingawovya munthu yo kuti waleki kusuzgika kulonde ulongozgi wo.
11 Kupereka ulongozgi ku munthu yo watipempha cha tingakuyeruzgiya ndi kupanda mbewu padongu lakumira ukongwa. Mlimi wechendapandi mbewu, watamba kutipuwapu dankha kuti dongu lo lifewi. Pavuli paki, iyu wapandapu mbewu. Pakumaliya iyu wadiriya mbewu zo kuti zime. Mwakuyanana waka, mura wechendapereki ulongozgi ku munthu yo wamupempha cha, pe vinthu vinyaki vo mura yo wangachita wechendamupaski ulongozgi. Mwakuyeruzgiyapu, panyengu yakwenere, mura wangasimikiziya mubali yo kuti watimukhumbiya vamampha, ndipu pe nkhani yinyaki yo wakhumba kuti akambiskani. Asani yo wapereka ulongozgi ngwachanju kweniso ngwalisungu, vingaŵa vambula kusuzga kuti ŵanthu anyaki alonde ulongozgi waki.
12 Achikambiskana, mura wangakumbusa munthu yo kuti weyosi wanangisa, ndipu wangakhumbika kupaskika ulongozgi. (Aro. 3:23) Mwakuzika, mwaulemu kweniso mwakugwiriskiya ntchitu malemba mura wangakambiya munthu yo vo wanangisa. Asani munthu yo wazomereza kuti wangunangisa, mura yo “wangapanda mbewu” mwakumukonkhoske vo wangachita kuti wanozgi vo wangunangisa. Pakumaliya, mura yo “wadiriya” mbewu mwakumuwonga mubali yo kweniso kupemphera nayu.—Yako. 5:15.
Asani ŵara apereka ulongozgi mwachanju ndipuso mwalusu, vituŵa vipusu kuti munthu wawugwiriskiyi ntchitu chinanga kuti wangupempha cha (Wonani ndimi 10-12)
13. Kumbi ŵara angachita wuli kuti munthu wavwisi ulongozgi wo wapaskika?
13 Nyengu zinyaki, wakupereka ulongozgi wangakamba vinyaki, penipo wakulonde ulongozgi wangavwa vinyaki. Kumbi ŵara angachita wuli kuti yo walonde ulongozgi wavwisi vo yiwu akamba? Kuti yiwu amuwovyi kuvwisa vo akamba, akhumbika kumufumba mafumbu mwazeru kweniso mwaulemu. (Waku. 12:11) Vo munthu yo wangamuka, vingaŵawovya kuziŵa asani munthu yo wavwisa ulongozgi wo wapaskika.
MUPEREKENGI ULONGOZGI PA NYENGU YAKWENERE KWENISO MUNTHOWA YAKWENERE
14. Kumbi tikhumbika kupereka ulongozgi pa nyengu yo takwiya? Konkhoskani.
14 Tosi te ambula kufikapu. Mwaviyo, tingachita pamwenga kukamba vinthu vo vingaguŵisa anyidu. (Ako. 3:13) Ndipu Bayibolu likamba kuti nyengu zinyaki tingakamba pamwenga kuchita vinthu vo vingakwiyisa anyidu. (Aefe. 4:26) Kweni tikhumbika cha kupereka ulongozgi takwiya. Chifukwa wuli? Chifukwa chakuti “ukali wa munthu ubala urunji waku Chiuta cha.” (Yako. 1:20) Asani tipereka ulongozgi takwiya, tinganangiya ŵaka limu vinthu. Venivi ving’anamuwapu cha kuti titenere kuleke limu kumukambiya maŵanaŵanu ngidu kweniso mo tivwiya mumtima munthu yo watikwiyisa. Kweni tingakambiskana umampha ndi munthu yo asani mtima widu wazika. Tiyeni tikambiskani vo tisambirapu kwaku Elihu pa nyengu yo waperekanga ulongozgi kwaku Yobu.
15. Kumbi tisambiranji kwaku Elihu? (Wonaniso chithuzi.)
15 Kwa mazuŵa nganandiku, Elihu wamuvwisiyanga ŵaka Yobu wachijiŵikiya kuvuli pa vinthu viheni vo mabwezi ngaki ngaboza ngakambanga. Chifukwa cha vinthu vaboza venivi, Elihu wangumuchitiya chitima ukongwa Yobu. Kweni Elihu wangukwiya chifukwa chakuti panyengu yo Yobu wajivikiliyanga kuti ngwakunanga cha, wangukamba vinthu vaboza vakukwaskana ndi Yehova. Nyengu yakwenere yati yakwana, Elihu wangulongoro mwakuzika kweniso mwaulemu wachimupaska ulongozgi Yobu. (Yobu 32:2; 33:1-7) Vo Elihu wanguchita, vititisambiza fundu yakukhumbika yakuti: Titenere kupereka ulongozgi pa nyengu yakwenere kweniso munthowa yakwenere ndipu tichitengi venivi mwaulemu kweniso mwachanju.—Waku. 3:1, 7.
Chinanga kuti Elihu wangukwiya pakwamba, kweni wangupereka ulongozgi waki mwakuzikira ndipuso mwaulemu (Wonani ndimi 15)
LUTIRIZGANI KUPEREKA KWENISO KULONDE ULONGOZGI
16. Kumbi tisambiranji pa Salimo 32:8?
16 Lemba lo patuwa nkhani iyi likamba kuti ‘jisu laku Yehova lijengi paku isi.’ (Ŵerengani Salimo 32:8.) Lemba ili ling’anamuwa kuti Yehova walutirizgengi kutisambiza. Iyu watitipaska ulongozgi kweniso watitiwovya kuziŵa mo tingawugwiriskiya ntchitu pa umoyu widu. Yehova ntchakuwoniyapu chamampha ukongwa. Nge Yehova, asani tipaska ulongozgi anyidu, nasi tiyesesengi kuŵachiska kweniso kuŵawovya kusankha vinthu mwazeru kuti vinthu viŵayende umampha.
17. Kumbi ŵara ayanana ndi vinthu wuli asani atitipaska ulongozgi wamampha wakutuliya mu Bayibolu? Konkhoskani. (Yesaya 32:1, 2)
17 Mazuŵa nganu, ndipu tikhumbikiya ukongwa kupereka ndipuso kulonde ulongozgi wamampha. (2 Timo. 3:1) Chifukwa chakuti ŵara atitipaska ulongozgi wakovya wakutuliya mu Bayibolu, yiwu ŵe nge “timisinji tamaji mucharu chambula maji.” (Ŵerengani Yesaya 32:1, 2.) Kweniso titiŵawonga ukongwa abali ndi azichi wo atopa cha kutipaska ulongozgi wakovya wo tikhumbikiya. Ulongozgi wawu utuŵa nge “maapozi ngagolidi mumbali zasiliva.” (Nthanthi 25:11) Tiyeni tosi tilutirizgi kusambira mo tingapereke ulongozgi wamampha kweniso vo tingachita asani tapaskika ulongozgi.
SUMU 109 Tiyanjanengi Kutuliya Pasi pa Mtima