‘Danani Ŵara’

1. Kumbi Yehova walongo wuli kuti wawona kuti mbereri zaki zakuzirwa?

YEHOVA wawona kuti mbereri zaki zakuzirwa ukongwa. Iyu wakuzigula ndi ndopa zaku Yesu ndipu wakuŵika ŵara mumpingu kuti aziphweriyengi. (Machi. 20:28) Chiuta wakhumba kuti ŵara aziphweriyengi mwachanju mbereri zaki. Chiuta wakusankha Khristu kuja mutu wa mpingu. Ndipu Yesu walongozga ŵara pa ntchitu yakovya mbereri kuti zileki kutimbanyizga ubwezi wawu ndi Yehova.—Yesa. 32:​1, 2.

2. Kumbi ndi mbereri nizi zo Yehova watiziŵanaŵaniya ukongwa? (Ezekiyeli 34:​15, 16)

² Chinanga kuti Yehova waphwere mbereri zaki zosi, kweni waŵanaŵaniya ukongwa mbereri zakulopwa. Iyu wagwiriskiya ntchitu ŵara kuti wawovyi wo asuzgika mwauzimu. (Ŵerengani Ezekiyeli 34:​15, 16.) Kweni wakhumba kuti timupemphengi mbwenu asani tikhumbika chovyu. Mbuneneska kuti pa nyengu yeniyi tikhumbika kupempha Chiuta kutuliya pasi pa mtima kuti watiwovyi, kweni tikhumbika so kupempha chovyu kwa “aliska kweniso asambizi” mumpingu.—Aefe. 4:​11, 12.

3. Kumbi tosi tingayanduwa wuli ndi chovyu cho ŵara apereka?

³ Munkhani iyi, tiwonengi mo Chiuta wagwiriskiya ntchitu ŵara kuti wawovyi ŵanthu wo akhumbika chovyu cha uzimu. Ndipu tikambiskanengi mafumbu yanga: Kumbi mphanyengu niyi po tingapempha ŵara kuti atiwovyi? Ntchifukwa wuli tikhumbika kupempha chovyu? Nanga ŵara angatiwovya wuli? Vingachitika kuti pasonu panu isi tilivi suzgu lelosi, kweni mafumbu yanga ngatiwovyengi mbwenu kuti tiwongengi kuti Chiuta wagwiriskiya ntchitu ŵara kuti atiwovyengi pa nyengu yo tikhumbika chovyu.

KUMBI MPHANYENGU NIYI PO TIKHUMBIKA ‘KUDANA ŴARA’?

4. Ntchifukwa wuli tingakamba kuti lemba la Yakobe 5:​14-16, 19, 20 likamba za munthu yo watama mwauzimu? (Wonaniso vithuzi.)

⁴ Yakobe wangukonkhoska mo Chiuta wagwiriskiya ntchitu ŵara kuti atiwovyi. Iyu wangukamba kuti: “Kumbi walipu pakati pinu yo watama? Wajidaniyi ŵara a mpingu.” (Ŵerengani Yakobe 5:​14-16, 19, 20.) Pa lemba ili, nkhani yosi yilongo kuti Yakobe wakambanga va munthu yo watama mwauzimu. Tikamba ivi chifukwa munthu uyu wakambirika kuti wadani dokotala cha, kweni wadani ŵara. Venivi vilongo kuti munthu uyu watama mwauzimu ndipu wakhumbika kugowokereka maubudi ngaki kuti wachiri. Ndipu kutama mwauzimu, tingakuyeruzgiya ndi kutama matenda chayingu. Asani tatama, tiluta kuchipatala kuchikumana ndi dokotala, tikonkhoska mo tivwiya muliŵavu ndipu pavuli paki, tivwiya ulongozgi wo dokotala watipaska. Mwakuyanana ŵaka, asani tatama mwauzimu, titenere kukonkhoske ŵara masuzgu ngidu ndipu pakumaliya, tigwiriskiyengi ntchitu ulongozgi wa mu Malemba wo atipaska.

5. Kumbi tingaziŵa wuli kuti tayamba kulopwa mwauzimu?

⁵ Mu Yakobe chaputala 5, Yakobe watitichiska kuti tipemphengi ŵara kuti atiwovyi asani tawona kuti tayamba kulopwa mwauzimu. Kweni tikhumbika kupempha chovyu ubwezi widu ndi Chiuta wechendanangiki. Bayibolu litititcheŵeska kuti asani tingaleka kuphwere, tingayamba kujipusika kuti te pa ubwezi wakukho ndi Yehova. (Yako. 1:22) Venivi ndivu vinguchitikiya Akhristu anyaki ku Sade, ndipu Yesu wanguŵakambiya kuti Yehova wakuleka kuŵayanja. (Chivu. 3:​1, 2) Kumbi tingaziŵa wuli kuti teche pa ubwezi wakukho ndi Yehova? Nthowa yimoza nkhuyeruzgiya mo tamuyanjiyanga Yehova tati tabatizika ŵaka ndi mo titimuyanjiya sonu. (Chivu. 2:​4, 5) Tingajifumba kuti: ‘Kumbi sonu kuŵerenga Bayibolu kweniso kuŵanaŵaniya vo ndasambira kutindibowa? Kumbi ndinozgeke viŵi cha maunganu kweniso ndisanirika cha pa maunganu ngosi? Kumbi ndikuleka kupharazga mwaphamphu? Kumbi sonu ndijaliya ŵaka kuŵanaŵaniya vakukwaskana ndi ndalama kweniso vakukondwesa?’ Asani mwamuka kuti hinya pa mafumbu nganyaki, vingalongo kuti mwayamba kulopwa ndipu asani mungaleka kuchitapu kanthu kuti mumalani ndi suzgu lo, vinthu vinganangikiya limu. Asani titondeka kukholesa ubwezi widu ndi Yehova pakutija pamwenga asani tachitapu kali chinthu chinyaki cho chileka kumukondwesa Yehova, titenere kupempha ŵara kuti atiwovyi.

6. Kumbi ŵanthu wo achita ubudi ukulu akhumbika kuchitanji?

⁶ Asani munthu wachita ubudi ukulu ndipu walapa cha wangamikika dankha mumpingu. Mwaviyo, asani tachita ubudi ukulu titenere kukambiya mura mumpingu. (1 Akori. 5:​11-13) Munthu weyosi yo wachita ubudi ukulu wakhumbika chovyu kuti wanozgi ubwezi waki ndi Yehova. Kuti Yehova watigowoke kuziya mu sembi yaku Yesu, tikhumbika kulongo “ntchitu zakukoliyana ndi kulapa.” (Machi. 26:20) Ndipu nthowa yimoza yo tingalongore ntchitu zenizi nkhukambiya ŵara asani tachita ubudi ukulu.

7. Kumbi mbayani so wo angapempha ŵara kuti aŵawovyi?

⁷ Ŵara atovya ŵanthu wo achita ubudi ukulu pe cha. Yiwu atovya so Akhristu wo alopwa mwauzimu. (Machi. 20:35) Tiyeruzgiyi kuti mwawona kuti mutondeka kumalana ndi makhumbiru ngaheni. Pa nyengu yeniyi mukhumbika kupempha chovyu. Vingakusuzgani ukongwa kumalana ndi makhumbiru ngaheni asani mwechendaje Mkhristu mwagwiriskiyanga ntchitu munkhwala wakutimbanyiza wongu, mwawoneriyanga vinthu vakusikuwa pamwenga asani mwachitanga ureŵi. Mungakambiskana ndi mura yo wakuvwisiyeningi mwakuphwere, wakupaskeningi ulongozgi wakovya kweniso kukusimikiziyani kuti Yehova wakondwengi ukongwa asani mulutirizgengi kukana kuchita vo mtima winu ukhumba. (Waku. 4:12) Asani muguŵa chifukwa chakuti mulutirizga kuja ndi makhumbiru ngaheni, ŵara akukumbuseningi kuti Yehova wakondwa chifukwa chakuti mupempha chovyu. Venivi vilongo kuti muthemba nthazi zinu cha kweniso muwona kuti ubwezi winu ndi Yehova ntchinthu chakuzirwa ukongwa.—1 Akori. 10:12.

8. Kumbi titenere kuchikambiya ŵara chinthu chechosi cho tanangisa? Konkhoskani.

⁸ Tikhumbika cha kuchikambiya ŵara chechosi cho tanangisa. Mwakuyeruzgiyapu, panyaki mungukamba vinthu vinyaki vo vinguguŵisa mubali pamwenga mzichi munyaki. Panyaki so mungukwiya ukongwa. Asani va nge ivi vachitika, mumalu mwakukambiya ŵara, mungagwiriskiya ntchitu ulongozgi wo Yesu wangukamba wakuti mukakambiskani ndi mubali winu kweniso kumupepesa. (Mate. 5:​23, 24) Mungafufuza so nkhani zo zikonkhoska mijalidu nge kuzika, kuzikira kweniso kujiko kuti munthazi muziyilongongi umampha ukongwa mijalidu yeniyi. Kweni asani mwatondeka kumalana nalu mwija suzgu lo, mungapempha mura kuti wakuwovyeni. Mukalata yo wangulembe Afilipi, wakutumika Paulo wangupempha mubali munyaki kuti wawovyi Yudiya ndi Suntuke kuti ayambi so kukoliyana. Ndipu ŵara a mumpingu winu nawu angakuwovyani.—Afi. 4:​2, 3.

NTCHIFUKWA WULI TIKHUMBIKA KUPEMPHA ŴARA KUTI ATIWOVYI?

9. Ntchifukwa wuli tikhumbika kupempha ŵara kuti atiwovyi chinanga kuti tichita soni? (Nthanthi 28:13)

⁹ Tikhumbika chivwanu kweniso chiganga kuti tipemphi chovyu asani tachita ubudi ukulu pamwenga asani tiwona kuti vititisuzga kulimbana ndi makhumbiru ngaheni. Titenere cha kuzomereza kuti soni zititondekesi kupempha ŵara kuti atiwovyi. Chifukwa wuli? Chifukwa chakuti Yehova wakutipaska ŵara kuti atiwovyengi kulutirizga kuja nayu pa ubwezi wakukho. Mwaviyo, asani tipempha chovyu ku ŵara tilongo kuti titimuthemba kweniso titimuvwiya. Kweniso tiziŵa kuti tikhumbika chovyu chaki asani tikhumba kuwa. (Salimo 94:18) Ndipu asani tabuda, tikayika cha kuti Chiuta watigowokiyengi asani takambiya ŵara vo tanangisa kweniso tawuleka ubudi wo.—Ŵerengani Nthanthi 28:13.

10. Kumbi ntchinthu wuli cho chingachitika asani tibisa ubudi wo tikuchita?

¹⁰ Asani takambiya ŵara ubudi wo tachita, Yehova watitigowoke kweniso tilutirizga kuja nayu pa ubwezi. Kweni asani tibisa, tikumana ndi masuzgu nganandi. Mwakuyeruzgiyapu, pa nyengu yo Fumu Davidi yinguyesa kubisa maubudi ngaki, ubwezi waki ndi Yehova ungutimbanyizika, yasuzgikanga maŵanaŵanu kweniso yingutama. (Salimo 32:​3-5) Mwakuyanana ndi matenda, ubwezi wa munthu ndi Yehova ulutirizga kunangika asani waleka kuchitapu kanthu mwaliŵi. Yehova waziŵa venivi, ndichu chifukwa chaki watitipempha kuti “tinyoloski vinthu,” ndipu tingachita venivi asani tingakambiya ŵara ubudi wo tachita.—Yesa. 1:​5, 6, 18.

11. Kumbi ŵanthu anyaki angakwaskika wuli asani tibisa maubudi ngakulungakulu ngo tikuchita?

¹¹ Ŵanthu anyaki angakwaskika asani tibisa ubudi ukulu wo tikuchita. Mwakuyeruzgiyapu, vingachitiska kuti mzimu waku Chiuta uleki kugwira ntchitu pa mpingu ndipu venivi vingatimbanyizga chimangu pakati pa abali ndi azichi. (Aefe. 4:30) Asani taziŵa kuti munthu munyaki mumpingu wachita ubudi ukulu, titenere kukumbuka kuti asani tibisa ubudi waki, nasi tija ndi mulandu. (Levi. 5:1) Mwaviyo, titenere kumuchiska kuti wakakambiyi ŵara. Kweni asani pajumpha kanyengu ndipu iyu wakuŵakambiya cha ŵara, yimwi mutenere kuchiŵakambiya chifukwa mutanja Yehova kweniso mukhumba kuja akugomezgeka kwaku iyu. Asani tichita venivi, vitovya kuti mpingu uje wakutowa kweniso titovya munthu yo wachita ubudi kuti wanozgi ubwezi waki ndi Yehova.

KUMBI ŴARA ATITIWOVYA WULI?

12. Kumbi ŵara atiŵawovya wuli ŵanthu wo alopwa mwauzimu?

¹² Bayibolu likamba kuti ŵara ŵe ndi udindu wakuwovya wo alopwa mwauzimu. (1 Ate. 5:14) Asani mwanangisa chinthu chinyaki, yiwu angakufumbani mafumbu kuti aziŵi maŵanaŵanu nginu pa nkhani yo kweniso mo muvwiya. (Nthanthi 20:5) Mwaviyo mukonkhoskengi mwakufwatuka chinanga kuti nyengu zinyaki vingaŵa vakusuzga kuchita venivi chifukwa cha ko mukukuliya, mo mukulereke pamwenga mungachita soni. Mungamangikanga cha pakukonkhoska chifukwa chakopa kuti panyaki ‘mungalongoro bweka.’ (Yobu 6:3) Ŵara athaŵiriya ŵaka kukuyeruzgani cha. Mumalu mwaki, yiwu avwisiya dankha mwakuphwere kuti avwisi nkhani yosi ŵechendakupaskeni ulongozgi. (Nthanthi 18:13) Yiwu aziŵa kuti kuphwere mbereri kukhumba lusu. Mwaviyo akumbuka kuti nyengu zinyaki angakhumbika kukambiskana namwi nkhani yo maulendu nganandi.

13. Kumbi ŵara angatiwovya wuli mwakugwiriskiya ntchitu pempheru kweniso fundu za mu Malemba? (Wonaniso vithuzi.)

¹³ Asani mwadana ŵara, yiwu atesesa kukuwovyani kuti muleki kujimba ukongwa mulandu pa vo mwachita. Yiwu achita venivi mwakupemphera namwi. Yehova wavwisiya pempheru lawu lo “ligwira ntchitu mwanthazi ukongwa.” Ndipu chifukwa cha pempheru lenili, muchiskika kweniso mupembuzgika ukongwa. Ŵara angakupakani so “mafuta mu zina laku Yehova.” (Yako. 5:​14-16) “Mafuta” ngo ngakambika yapa, ndi fundu zauneneska zo zisanirika mu Mazu ngaku Chiuta. Ŵara angagwiriskiya ntchitu mwalusu fundu za mu Bayibolu kuti akuchiskeni, akupembuzgeni kweniso kuti akuwovyeni kunozga ubwezi winu ndi Yehova. (Yesa. 57:18) Fundu za mu Malemba zo angakambiskana namwi zingakuwovyani kuti mulutirizgi kuchita vinthu vo vikondwesa Yehova kweniso zingakuwovyani kuvwa mazu ngaku Yehova ngakuti: “Nthowa ndi iyi. Yendani mwenumu.”—Yesa. 30:21.

14. Mwakukoliyana ndi Agalatiya 6:​1, kumbi ŵara atimuwovya wuli munthu yo “walandiya kuheni”? (Wonaniso vithuzi.)

¹⁴ Ŵerengani Agalatiya 6:1. Asani Mkhristu “walandiya kuheni” watuŵa kuti waleka kuchita vo Yehova wakhumba. Mazu ngakuti munthu walandiya kuheni, ngangang’anamuwa kuleka kusankha vinthu umampha pamwenga kuchita ubudi ukulu. Chifukwa cha chanju, ŵara atesa “kumunyolo munthu waviyo mwakuzika.” Mazu nga Chigiriki ngo ngakufwatulikiya kuti “kumunyolo,” ngangagwiriskikiya so ntchitu pakukonkhoska vo vichitika pakuweze chiwanga cho chapinthuka mumalu ngaki kuti munthu waleki kupundukiya limu. Dokotala yo watiyiziŵa umampha ntchitu yaki, watesesa kuweze chiwanga mumalu mwaki munthowa yakuti munthu waleki kuvwa kuŵaŵa ukongwa. Ŵara nawu asani atovya munthu yo walandiya kuheni, atesesa kumupaska ulongozgi munthowa yakuti waleki kuvwa urwirwi ukongwa. Kweni lemba ili likambiya so ŵara kuti: “Yimwi mwaŵeni phweriyani.” Chifukwa cha fundu yeniyi, asani ŵara atovya munthu yo walanda, akumbuka kuti nawu mbakubuda ndipu nyengu zinyaki anangisa. Mwaviyo, achita vinthu mwakujikuzga cha pamwenga mwakujiwonesa nge kuti mbarunji ukongwa. Mumalu mwaki yiwu atesesa kumuwovya mwalisungu.—1 Petu. 3:8.

15. Kumbi tingachita wuli asani takumana ndi suzgu?

¹⁵ Tingapempha ŵara a mumpingu widu kuti atiwovyi. Yiwu akusambizika kuti asungengi chisisi ndipuso atipaskengi ulongozgi wa mu Bayibolu mumalu mwakutikambiya maŵanaŵanu ngawu. Kweniso aziŵa kuti akhumbika kulutirizga kutiwovya asani takumana ndi masuzgu. (Nthanthi 11:13; Aga. 6:2) Mbuneneska kuti ŵara angapambana mijalidu kweniso vo aziŵa, kweni titenere kufwatuka kukambiskana ndi mura weyosi asani takumana ndi suzgu. Tikhumbika so kukumbuka kuti titenere cha kufumba ŵara akupambanapambana nkhani yimoza ndi chilatu chakuti tisaniyi yo wangatipaska ulongozgi wo ukoliyana ndi vo tikhumba. Asani tingachita venivi, tingayanana ŵaka ndi ŵanthu wo akhumba kuvwa mazu ngo ‘nganyenyeresa makutu ngawu’ mumalu mwakuvwa “chisambizu chamampha” cha mu Mazu ngaku Chiuta. (2 Timo. 4:3) Asani taluta kuchikambiskana ndi mura, iyu wangatifumba asani tikukambiskanapu kali ndi mura munyaki va suzgu lo. Kweniso wangatifumba ulongozgi wo mura yo wangutipaska. Chifukwa cha kujiyuyuwa, mura yo wangafumbaku ulongozgi kwa ŵara anyaki.—Nthanthi 13:10.

WEYOSI WE NDI UDINDU

16. Kumbi weyosi we ndi udindu wuli?

¹⁶ Chinanga kuti ŵara atitipaska ulongozgi kweniso atitiwovya asani takumana ndi masuzgu, kweni yiwu atitisankhiya vakuchita cha. Weyosi we ndi udindu wakusankha kuchita vinthu mwakukoliyana ndi vo Chiuta wakhumba. Ndipu tazamumuka kwaku Chiuta mwakukoliyana ndi vo tikamba kweniso tichita. (Aro. 14:12) Yehova watiwovyengi kusankha vinthu mwazeru kweniso kuti tilutirizgi kuja akugomezgeka. Mwaviyo, mumalu mwakutikambiya vakuchita, ŵara atitipaska ŵaka ulongozgi wo usanirika mu Mazu ngaku Chiuta. Asani tilondo ulongozgi wa mu Bayibolu wo yiwu atitipaska, vingatiwovya kuti tisambizi ‘lusu lidu la kuvwisa vinthu’ kweniso kuti tisankhengi vinthu mwazeru.—Ahe. 5:14.

17. Kumbi Yehova wakhumba kuti tichitengenji?

¹⁷ Ndi mwaŵi wapade kuja mugulu la mbereri zaku Yehova! Yehova wangutuma Yesu yo ndi “mliska wamampha” kuti wazitifwiyi kuti tizije ndi mwaŵi wakuzija ndi umoyu wamuyaya. (Yoha. 10:11) Kweniso Yehova wakutipaska ŵara mumpingu kuti wafiski layizgu laki lakuti: “Ndazakukupaskani aliska wo azamuchita vo ndikhumba, ndipu azakukuwovyani kuziŵa vinthu kweniso kuwamu.” (Yere. 3:15) Asani talopwa pamwenga tatama mwauzimu, Yehova wakhumba kuti tidanengi ŵara kuti atiwovyi. Asani tachita venivi, tijiwoniyengi tija mo Yehova wagwiriskiya ntchitu ŵara mumpingu.