Yehova Wangutiwovya Kuti ‘Tikuwengi Kwekosi ko Tapandikanga’

Mats ndi Ann-Catrin angusere Sukulu ya Giliyadi mu 1979. Ndipu kwa vyaka vinandi aja ‘achipandika’ pamwenga kuti kupaskika mauteŵeti ngakupambanapambana ku Iran, Mauritius, Myanmar Tanzania, Uganda ndi Zaire. Mlangizi wa Sukulu ya Giliyadi Jack Redford, ndiyu wanguŵapaska ulongozgi wo unguziŵawovya po “apandikanga” “achesulikanga,” ndi “kupandika so.” Agani ŵeneku akonkhoski mbiri yawu.

Mats, yamba ndiwi kutikonkhoske, kumbi ungusambira wuli uneneska?

Mats: Ada ajanga ku Poland pa nyengu ya Nkhondu Yachiŵi ya Pacharu Chosi ndipu anguwona vinthu vinandi vachinyengu vo Tchalitchi la Katolika lachitanga. Kanandi akambanga kuti, “Kweni chisopa chauneneska chitenere kuti chilipu mbwenu!” Pati pajumpha nyengu ndinguwona kuti aneneskanga nadi. Ndayanjanga kugula mabuku ngo ŵanthu akungagwiriskiyapu ntchitu kali kuti ndiŵerengengi. Limoza mwa mabuku lo ndingugula lenga la mtundu wa buluu lo lenga ndi mutu wakuti Coonadi Cimene Cimatsogolera ku Moyo Wamuyaya. Mutu wa buku ili ungundikondwesa ukongwa mwakuti ndinguliŵerenga losi lamphumphu ndi usiku umoza pe. Kwati kwacha, ndinguwamu kuti ndasaniya chisopa chauneneska!

Kwamba mu April 1972, ndinguŵerenga mabuku nganandi nga Akaboni aku Yehova ndipu ndingumukika mafumbu nganandi. Ndingujivwa nge wamalonda yo wazumbulika muntharika yaku Yesu yo wangugulisa vinthu vaki vosi kuti wakaguli ngali yakudula ukongwa yo wangusaniya. Nani ‘ndingugulisa’ pamwenga kuti ndinguleka chilatu cho ndenga nachu chakuluta ku yunivesite kuti ndizije dokotala, ndipu ndingugula “ngali,” pamwenga kuti ndingusankha kwamba kuteŵete Yehova. (Mate. 13:​45, 46) Mwaviyo ndingubatizika pa 10 December 1972.

Pechendajumphi chaka, apapi ŵangu kweniso mvurwa wangu nawu angwamba kusambira Bayibolu ndipu angubatizika. Mu July 1973, ndingwamba upayiniya wa nyengu zosi. Mumpingu widu mwenga apayiniya anandi aphamphu, ndipu yumoza mwaku yiwu wenga mzichi munyaki wakutowa zina laki Ann-Catrin. Iyu wamuyanjanga ukongwa Yehova. Tingwamba kwanjana ndipu tingutorana mu 1975. Pavuli paki, tinguchija mutawuni ya Strömsund ku Sweden kwa vyaka vinayi. Tawuni yeniyi yenga yakutowa ndipuso mwenga ŵanthu anandi wo akhumbanga kusambira Bayibolu.

Ann-Catrin: Ada angusambira uneneska ŵepafupi kumaliza masambiru ngawu nga ku yunivesite ku Stockholm. Pa nyengu yeniyi ndenga ndi myezi yitatu pe, kweni anditonga asani aluta ku maunganu kweniso mu uteŵeti. Ama akondwanga navu cha ndipu ayesesanga kuŵasaniriya vifukwa Akaboni. Kweni angutondeka ndipu pati pajumpha nyengu nawu angubatizika. Ndati ndakwanisa vyaka 13 nani ndingubatizika. Ndingwamba upayiniya wa nyengu zosi ndati ndakwanisa vyaka 16. Pavuli paki ndinguja mpayiniya wapade ndichiteŵete ku Umeå ko kwakhumbikanga apharazgi anandi a Ufumu.

Ini ndi Mats tati tatorana, takondwanga ukongwa kuwovya ŵanthu kusambira uneneska. Yumoza mwa ŵanthu ŵenaŵa wenga msungwana munyaki zina laki Maivor. Iyu wanguleka kuchita masaza nganyaki ndi chilatu chakuti wateŵetiyengi Yehova. Pavuli paki wangwamba kuchita upayiniya limoza ndi mvurwa wangu. Wosi ŵaŵi anguchisere Sukulu ya Giliyadi mu 1984 ndipu ateŵete nge amishonale ku Ecuador.

Pa nyengu yo mwateŵetiyanga nge amishonale, kumbi munguwugwiriskiya wuli ntchitu ulongozgi wakuti “mukakuwengi kwekosi ko mwamupandika”?

Mats: Isi “tapandikapu” pamwenga kuti tapaskikapu mauteŵeti ngakupambanapambana. Kweni pa uteŵeti wewosi wo tapaskikanga tayesesanga ‘kume misisi’ mwakuyezga Yesu pa nkhani ya kujiyuyuwa. (Ako. 2:​6, 7) Mwakuyeruzgiyapu, mumalu mwakulindizga kuti abali a ko atitumiza asinthi ndi kwamba kuchita vinthu nge mo isi tichitiya, tayesesanga kusambira mo yiwu achitiyanga vinthu. Takhumbisiskanga kuziŵa mo yiwu aŵanaŵaniya kweniso kusambira midawuku yawu. Chifukwa chakuti tayesesanga kuyezga Yesu, tajivwanga nge kuti ‘tapandika mumphepeti mwa timisinji tamaji,’ ndipu takuwanga pamwenga kuti takondwanga kwekosi ko tingatumika.—Salimo 1:​2, 3.

Ann-Catrin: Kuti chimiti chikuwi pa malu po chapandika so, chikhumbika lumwi. Nasi Yehova wangutiwovya ukongwa ndipu wenga nge “lumwi” lidu. (Salimo 84:11) Iyu wangutipaska abali ndi azichi wo atiyanjanga ukongwa. Mwakuyeruzgiyapu, po tenga mumpingu unyaki umana ku Tehran ku Iran, tawungananga ndi abali kweniso azichi wo ŵenga ndi mtima wakulonde alendu kweniso wakupaska. Venivi vingutikumbusa vo ŵanthu wo azumbulika mu Bayibolu achitanga. Takhumbanga cha kutuwaku ku Iran, kweni mu July 1980, boma lingukaniza ntchitu yidu. Angutidikisa ndipu angutikambiya kuti tituwemu mucharu ichi pechendajumphi mazuŵa ngaŵi. Gulu lingutituma kuti tikateŵetiyengi ku Zaire (ko sonu kudanika kuti Congo) ku Africa.

Ndati ndavwa kuti atituma ku Africa, ndinguliya. Ndinguliya chifukwa chakuti ndinguvwa kuti ku Africa kwe njoka zinandi kweniso matenda. Kweni anyidu anyaki ŵaŵi wo anguteŵetiyapu ku Africa kwa nyengu yitali angutikambiya kuti: “Mwendawoneku! Kopa cha, yesani kuluta mwamuyanjaku ukongwa.” Yiwu aneneskanga nadi! Abali ndi azichi a ku Africa mbachanju kweniso amasangu. Tichituwaku ku Zaire pati pajumpha vyaka 6 chifukwa cha bani, ndingujiseka mumtima chifukwa pa nyengu iyi ndapemphanga Yehova kuti, “Chondi tikhumba cha kutuwaku kunu ku Africa.”

Kumbi ndi vinthu nivi vakukondwesa vo mwakumana navu pakuteŵete Yehova?

Mats: Chifukwa cha uteŵeti wa umishonale, te ndi anyidu anandi akutuliya muvyaru vakupambanapambana wo nawu achita umishonale. Kweniso muvyaru vinyaki vo atitumangaku, takondwanga ukongwa chifukwa tachitiskanga masambiru nga Bayibolu pafufupi 20 weyosi! Ndipu ndiluwa cha chanju kweniso mtima wakulonde alendu wo abali ndi azichi a ku Africa atilongonga. Pa nyengu yo tayendiyanga mipingu ku Tanzania, tagonanga mu galimotu yidu ndipu abali ndi azichi a kwenuku atipaskanga vinthu “vinandi kuluska mo asaniriyanga.” (2 Akori. 8:3) Chinthu chinyaki cho chatikondwesanga ukongwa yenga nyengu yo takambiskananga nkhani zakupambanapambana. Zuŵa lelosi, ini ndi Ann-Catrin takambiskananga vo vatichitikiya pa zuŵa lo, ndipu pavuli paki tamuwonganga Yehova chifukwa chakutiwovya.

Ann-Catrin: Ini ndikondwa ukongwa chifukwa chakuti tikuziŵana ndi abali ndi azichi anandi. Tikusambira midawuku yinandi kweniso vineneru vinyaki nge Chifasi, Chifurenchi, Chiluganda kweniso Chiswahili. Tinguŵasambiza vinthu vinandi apharazgi asonu ndipu anguja mabwezi ngidu chayingu ngo tateŵetiyanga nangu limoza Yehova “mwakukoliyana.”—Zefa. 3:9.

Tinguwona so vinthu vinandi vakutowa vo Yehova wakulenga. Nyengu yeyosi yo tazomeranga uteŵeti wasonu, vajanga nge kuti tiluta kuchiwona malu kuchigaŵa chinyaki ndipu Yehova ndiyu watitilongozga. Iyu watisambiza vinthu vo tatingi tivisambirengi cha pakutija.

Kumbi mwakumanapu ndi masuzgu wuli, nanga mungumalana nangu wuli?

Mats: Nyengu zinyaki tatamanga matenda ngakupambanapambana nge maleriya. Kweniso Ann-Catrin angumuchitapu opaleshoni kwamabuchibuchi maulendu nganandiku. Tafipiyanga so mtima apapi ŵidu akukota, kweni tiwonga ukongwa kuti mvurwa wangu ndipuso mvurwa waku Ann-Catrin kweniso azichi ŵaki ŵaŵi ndiwu aŵaphweriyanga. Yiwu anguphwere apapi ŵidu mwakuzikira, mwalikondwa kweniso mwachanju. (1 Timo. 5:4) Chinanga kuti nasi tayesesanga kuchita vosi vo tingafiska kuti tiŵawovyi pa nyengu yo tajanga kutali, kweni nyengu zinyaki tawonanga nge kuti palivi cho tichita.

Ann-Catrin: Mu 1983 ndichiteŵete ku Zaire ndingutama kolera. Dokotala wangukambiya Mats kuti, “Muluti nayu kuchipatala chakubwalu msanawale viyo!” Tingunyamuka nadi la mawa laki, ndipu tingukwera ndegi yakupinga vakatundu chifukwa pengavi so ndegi yinyaki yakuti tingakwera kuwere ku Sweden.

Mats: Tinguliya ukongwa chifukwa tawonga nge kuti mbwenu kwamala tazamuteŵetiyapu so nge amishonale cha. Kweni mwakupambana ndi vo dokotala wangukamba, Ann-Catrin wanguchira. Ndipu pati pajumpha chaka tinguwere so ku Zaire, kweni pa nyengu iyi tateŵetiyanga mumpingu unyaki umana wa Chiswahili ku Lubumbashi.

Ann-Catrin: Po tateŵetiyanga ku Lubumbashi ndingume nthumbu kweni ndingufyoka. Chinanga kuti tengavi maŵanaŵanu ngakuja ndi mwana, kweni vingundiŵaŵa ukongwa. Pa nyengu yeniyi po tenga ndi chitima, Yehova wangutitumbika mu nthowa yinyaki. Iyu wangutiwovya kwambisa masambiru nga Bayibolu nganandi ukongwa. Pa myezi yimanavi pe, chiŵerengeru cha apharazgi mumpingu widu chingukuwa kutuwa pa 35 kufika pa 70. Chiŵerengeru cha ŵanthu wo asanirikanga pa maunganu nachu chingukwera kutuwa pa 40 mpaka pa 220. Tatangwanikanga kugwira ntchitu yakupharazga ndipu Yehova wangutumbika phamphu lidu. Venivi vingundipembuzga. Kweni kanandi tikumbuka mbwenu ndipuso tikambiskana vakukwaskana ndi kamwana kidu. Ndipu tilindizga nyengu yo Yehova wazamupozge limu chilonda chenichi mumitima yidu mucharu chifya.

Mats: Nyengu yinyaki Ann-Catrin wavukanga ukongwa. Pa nyengu yeniyi pe ini angundisaniya ndi khansa ya m’matumbu, ndipu angundichita opaleshoni yikulu. Kweni sonu nde umampha ndipu Ann-Catrin wachita vosi vo wangafiska pakuteŵete Yehova.

Vo tawona pa umoyu vatisambiza kuti ndisi pe cha tikumana ndi masuzgu. Mwakuyeruzgiyapu, pavuli pa nkhondu yapakati pa Ahutu ndi Atutsi ku Rwanda mu 1994, tinguluta kuchiwona abali ndi azichi anandi wo ajanga mumakampu. Tati tawona chivwanu chawu, kukunthiyapu kwawu kweniso mtima wakulonde alendu chinanga kuti akumananga ndi masuzgu, vingutisambiza kuti Yehova waleka cha kovya ŵanthu ŵaki chinanga mphanyengu yo akumana ndi masuzgu.—Salimo 55:22.

Ann-Catrin: Mu 2007 tingukumana so ndi suzgu linyaki po tatuwanga kuchipatuliya ofesi ya nthambi ya ku Uganda. Tichiwe ku unganu wenuwu, tenga ndi amishonale anyidu kweniso abali ndi azichi wo ateŵetiyanga pa ofesi ya nthambi ya ku Nairobi ku Kenya, ndipu tosi pamoza tengapu 25. Kweni techendafiki paboda ya Kenya, loli yinyaki yo yatuwanga kunthazi kwidu, mwamabuchibuchi yinguthaŵa kumalu kwaki ndipu yinguganya minibasi yidu. Dilayivala kweniso abali atatu ndipuso azichi ŵaŵi angufwiya penipo. Kweniso mzichi munyaki wanguchifwiya kuchipatala. Tikhumbisiska kuziŵawona so anyidu ŵenaŵa!—Yobu 14:​13-15.

Pati pajumpha nyengu vilonda vingupo. Kweni ini ndi Mats ndipuso abali ndi azichi anyaki wo anguchitaku ngozi yeniyi tingwamba kutama nthenda ya kusuzgika maŵanaŵanu chifukwa cha vo tinguwona. Ndi usiku ndachulukanga, ndipu ndajivwanga nge kuti ndatama nthenda ya mtima. Venivi venga vakofya ukongwa. Kweni kupemphera kwaku Yehova kutuliya pasi pa mtima kweniso kuŵerenga malemba ngo tangayanjanga kungutiwovya kuti tikunthiyepu. Ndipuso tinguluta kwa adokotala wo angutiwovya kuti suzgu lenili limaleku. Sonu tisuzgika viŵi cha maŵanaŵanu ndipuso tipempha Yehova kuti watiwovyengi kupembuzga wo akumana ndi suzgu lakuyanana ndi lenili.

Muchikonkhoska vo vakuwovyani kukunthiyapu, mungukamba kuti Yehova “wakunyamuwaningi nge mazira.” Kumbi mwang’anamuwanganji penapa?

Mats: Mazu yanga ngatuliya ku nthanthi ya Chiswahili yakuti “Tumebebwa kama mayai mabichi,” kung’anamuwa kuti “Tingunyamulika nge mazira.” Asani munthu wapinga mazira, watinganyamuwa mwakuphwere kopa kuti ngangasweka. Mwakuyanana waka, Yehova watiwovyanga mwachanju pa uteŵeti wewosi wo tachitanga. Nyengu zosi taŵanga ndi vinthu vo takhumbikiyanga ndipu nyengu zinyaki vaŵanga vinandi. Wupu Wakulongozga wachitanga nasi vinthu mwalisungu ukongwa ndipu yeniyi ndi nthowa yinyaki so yo Yehova walongoliyanga kuti watitiyanja kweniso watitiwovya.

Ann-Catrin: Ndikhumba ndikambi nkhani yinyaki yo yilongo kuti Yehova watiwovyanga nadi. Zuŵa linyaki ndingulonde foni yakuti ada ku Sweden ŵe muchipatala ndipu atama ukongwa. Yapa Mats ndipu wachira waka maleriya so tengavi ndalama zakuti tikwere ndegi kuti tikaŵawoni. Tinguŵanaŵana kuti tigulisi galimotu yidu. Pavuli paki, ŵanthu anyaki ŵaŵi angutimbiya foni. Foni yakwamba yingutuliya ku banja linyaki lo linguvwa mo vinthu venge ndipu lingukamba kuti lilipiliyengi munthu yumoza tikiti ya ndegi. Foni yinyaki yingutuliya kwa mzichi munyaki wakukota. Iyu wangusunga ndalama mukabokosi ko wangukalemba kuti, “Ndalama zo zazamuwovya munthu munyaki yo wazamukhumbika chovyu.” Mu kanyengu kamanavi waka, Yehova wangutiwovya!—Ahe. 13:6.

Kumbi mwasambiranji pa vyaka 50 vo mwaja muchichita uteŵeti wanyengu zosi?

Ann-Catrin: Ndasambira kuti tisaniya nthazi ‘chifukwa chakuja mwakufwasa kweniso kuthemba’ Yehova. Asani tithemba Yehova, masuzgu ngidu wamalana nangu ndiyu. (Yesa. 30:15; 2 Mbiri 20:​15, 17) Kuteŵete Yehova ndi mtima widu wosi pa uteŵeti wewosi wo tapaskika, kwatiwovya kuti tilonde vitumbiku vinandi kuluska vo tatingi tisaniyengi asani tingusankha kuchita vinthu vinyaki pa umoyu.

Mats: Chinthu chikulu cho ndasambira nkhuthemba Yehova pa chechosi ndi kulindizga mo iyu wandiwovyiyengi. (Salimo 37:5) Iyu wakutondekapu cha kundiwovya nge mo wakulayizgiya. Ndipu mpaka sonu teche kuwona mo Yehova watitiwovye po titeŵete pa Beteli ya kunu ku Myanmar.

Tigomezga kuti achinyamata anandi wo akhumba kuchita vinandi pakuteŵete Yehova, nawu Yehova waŵawovyengi nge mo wachitiya ndi isi. Tikayika cha kuti asaniyengi vitumbiku vinandi asani azomereza kuti Yehova waŵawovyi kukuwa kwekosi ko angapandika.