Vo Mungachita Kuti Mulekengi Kufipa Mtima Ukongwa

Kufipa mtima ukongwa ndi chinthu chinyaki kungananga liŵavu kweniso maŵanaŵanu nginu. Ndipu kungayambisa so masuzgu nganyaki ngakulungakulu pa umoyu winu kuluska ngo mufipa nangu mtima.

Fundu zo zingakuwovyani

• 

  Mujiŵikiyengi mphaka ndi nkhani zo mutuvwa pamwenga kuŵerenga. Ndi vinthu vosi cha vo mukhumbika kuziŵa vakukwaskana ndi masuzgu ngo ngalipu. Ndipu ziŵani kuti kuvwisiya, kuwonere pamwenga kuŵerenga vinthu vinandi vakukwaskana ndi nkhani yinyaki yakuchitiska chitima kungachitiska kuti muchitengi mantha ukongwa ndipuso kuti muŵevi chilindizga.

  Fundu ya mu Bayibolu: “Mzimu wakutekenyeka utumwa nthazi za munthu.”—Nthanthi 17:22.

  “Ntchipusu kuja ndi chiziŵirizga chakuŵerenganga nkhani zo zaŵikikapu waka sonu pa intaneti kweni kuchita venivi nkhwakofya ukongwa. Ndifipa viŵi mtima cha asani ndaleka kuŵerenga pamwenga kuvwisiya nkhani zakukwaskana ndi chinthu chinyaki.”—John.

  Fumbu lo mukhumbika kuliŵanaŵaniya: Kumbi ndi nyengu zosi po mukhumbika nadi kuziŵa nkhani yinyaki yo yachitika ŵaka sonu?

• 

  Mulondongi ndondomeku yinu yakuchitiya vinthu. Muyukengi, muryengi chakurya, mugwirengi ntchitu zapanyumba, ndipuso zuŵa lelosi mugonengi pa nyengu yo mukusankha kuti mugoniyengi. Asani mwe ndi ndondomeku yakuchitiya vinthu, muŵengi ndi umoyu wamampha kweniso mufipengi mtima ukongwa cha ndi vinthu.

  Fundu ya mu Bayibolu: “Vinthu vo munthu waphamphu waŵanaŵana vichitiska kuti vinthu viyendi umampha.”—Nthanthi 21:5.

  “Mulili wa COVID-19 wati wayamba, ndinguleka kulondo ndondomeku yangu ndipu kanandi ndamaliyanga nyengu yinandi pa vakusangaluska. Ndakhumbanga kuti ndigwiriskiyengi ntchitu mwazeru nyengu yangu, mwaviyo ndingupanga ndondomeku yakuchitiya vinthu va zuŵa ndi zuŵa.”—Joseph.

  Fumbu lo mukhumbika kuliŵanaŵaniya: Kumbi mwe ndi ndondomeku yo yitikuwovyani kuziŵa kuti mwafiska kuchita chinthu chinyaki pa zuŵa?

• 

  Muŵanaŵaniyengi vinthu vakukondweska. Mujaliyengi ŵaka kufipa mtima pe asani nyengu zosi muŵanaŵaniya vinthu vo mukunangisapu kweniso vinthu viheni vo vingachitika kunthazi. Mumalu mwaki, muŵanaŵaniyengi chinthu chimoza pamwenga viŵi vakukondwesa.

  Fundu ya mu Bayibolu: “Longoni kuti muwonga.”—Akolose 3:15.

  “Kuŵerenga Bayibolu kutindiwovya kuti ndiŵanaŵaniyengi vinthu vakukondweska mumalu mwakuŵanaŵaniya waka va nkhani yinyaki yiheni yo ndavwa. Kungawoneka kupusu kuchita viyo, kweni kutovya!”—Lisa.

  Fumbu lo mukhumbika kuliŵanaŵaniya: Kumbi nyengu zosi mutanja kuŵanaŵaniya vinthu viheni vo vikukuchitikiyanipu ndipu muluwa vinthu vakukondweska?

• 

  Muŵanaŵaniyengi anyinu. Mumalu mwakujipatuwa vo vingachitiska kuti kanandi musuzgikengi ndi kufipa mtima, muŵanaŵaniyengi mo mungawovye anyinu.

  Fundu ya mu Bayibolu: “Mungaŵanaŵaniyanga vakukhumba vinu pe cha, kweni va ŵanthu anyaki so.”—Afilipi 2:4.

  “Kuŵanaŵaniya anyangu kutindiwovya kuti ndikondwengi. Nditiŵachitiya kanthu kanyaki kuti akondwengi ndipu venivi vitindiwovya kuti ndilekengi kufipa mtima ukongwa. Ndipu chifukwa chakuti nyengu zosi nditangwanika ndi kuwovya ŵanthu, ndiŵavi nyengu yakuti ndifipiyengi mtima ndi vinthu vinyaki.”—Maria.

  Fumbu lo mukhumbika kuliŵanaŵaniya: Pa ŵanthu wo mutiŵaziŵa, kumbi ndi naŵa wo akhumbika ukongwa chovyu, ndipu mungachita wuli kuti muŵawovyi?

• 

  Muchitengi vo vingakuwovyani kuja ndi liŵavu lanthazi. Muchitengi masaza ngakulimbisa liŵavu kweniso mupumuwengi mwakukwana. Muryengi vakurya vakupasa nthazi. Kuchita vinthu vo vingawovya kuti muje ndi liŵavu lanthazi kungakuwovyani kuti mulekengi kufipa mtima ukongwa.

  Fundu ya mu Bayibolu: “Masaza ngatovya.”—1 Timote 4:8.

  “Ini ndi mwana wangu tikupanga ndondomeku yakuti zuŵa lelosi tipangengi masaza panyumba pidu, chifukwa tingachipangiya cha kutali malinga ndi mo vinthu viliri pasonu panu. Venivi vatiwovya kuti tikondwengi kweniso kuti tichitiyanengi vinthu mwalisungu.”—Catherine.

  Fumbu lo mukhumbika kuliŵanaŵaniya: Kumbi muwona kuti mukhumbika kurya vakurya vinandi vakupasa nthazi kweniso kuchita masaza kuti muje ndi liŵavu lanthazi?

Kusazgiyapu pa fundu zenizi, ŵanthu anandi awona kuti kusambira vo Bayibolu lisambiza vakukwaskana ndi umoyu wamampha wo ŵanthu azamuja nawu kunthazi kutiŵawovya kuti alekengi kufipa mtima ukongwa. Wonani nkhani yakuti “Kumbi ndi Vinthu Wuli vo Ufumu Waku Chiuta Ufiskengi?””