Malifalensi nga Nkhani za Unganu wa Umoyu Widu Wachikhristu Ndipuso Uteŵeti
APRIL 1-7
CHUMA CHAKUTULIYA M’MAZU NGAKU CHIUTA | 1 AKORINTO 7-9
“Kuleka Kuto Pamwenga Kuyirwa ndi Mphasu”
w11 1/15 17-18 ¶3
Chitani Vinthu Mwazeru Asani Mwechendato Pamwenga Kuyirwa
3 Ŵanthu wo ŵechendato pamwenga kuyirwa, aja ndi nyengu kweniso wananga ukulu wakuchita vinandi kupambana ndi wo ŵe pa banja. (1 Akori. 7:32-35) Venivi vitiŵawovya kuti asazgiyeku uteŵeti wawu, ayanjengi ŵanthu akupambanapambana kweniso kuti aje pa ubwezi wamampha ndi Yehova. Mwaviyo, Akhristu anandi awona kuti kuleka kuto pamwenga kuyirwa naku kwe ndi umampha waki, mwakuti ‘asankha’ kuchita venivi kwa kanyengu. Anyaki pakwamba angusankhiya limu cha kuleka kuto pamwenga kuyirwa. Kweni vinthu vati vasintha pa umoyu wawu, anguŵanaŵaniyapu so umampha ndipu angupemphera kwaku Yehova. Pavuli paki anguwona kuti Yehova wangaŵawovya kuti maŵanaŵanu ngawu ngajalikiskiki. Yiwu anguwona kuti angaja kwambula kuto pamwenga kuyirwa.—1 Akori. 7:37, 38.
w08 7/15 27 ¶1
Fundu Zikulu Zakutuliya Mukalata Yakuluta kwa Akorinto
7:33, 34—Kumbi “vinthu va charu” vo munthulumi wakuto pamwenga munthukazi wakuyirwa wafipiya mtima ndi vinthu wuli? Paulo wakambanga za vinthu vo munthu wakhumbika zuŵa lelosi pa umoyu waki. Mwakuyeruzgiyapu, angakhumbika kuti asaniyi chakurya, vakuvwala ndipuso nyumba. Vinthu venivi ndivu Akhristu wo ŵe pa banja afipa navu mtima ndipu ayesesa kuti avisaniyi. Mwaviyo, lemba ili ling’anamuwa kuti Akhristu apenja vinthu viheni va mucharu ichi cha, chifukwa akhumbika cha kuchita venivi.—1 Yoha. 2:15-17.
w96 10/15 12-13 ¶14
Munthu yo Wechendato Pamwenga Kuyirwa Wangachita Vinandi
14 Mkhristu yo wechendato pamwenga kuyirwa wangaŵaluska cha wo ŵe pa banja asani we ndi mtima wa mbunu wakukhumba kuchita vakukhumba vaki. Vingachitika kuti iyu wachendato pamwenga kuyirwa “chifukwa cha Ufumu cha,” kweni pa vakukhumba vaki. (Mateyu 19:12) Munthu wambula kuto pamwenga kuyirwa ‘wafipiya mtima vinthu va Ambuya, mo wangakondwese Ambuya,’ ndi kuteŵete ‘Ambuya kwambula kutimbanyizika.’ Venivi ving’anamuwa kuŵika mtima widu wosi pakuteŵete Yehova ndi Khristu Yesu. Asani Mkhristu wambula kuto pamwenga kuyirwa wachita viyo ndikuti waluska wo ŵe pa banja.
Kufufuza Fundu Zakuzirwa za M’Bayibolu
lvs 251
Fundu Zakukumaliya
Nyengu zinyaki, Akhristu anyaki asankha kupatukana ndi munthu yo akutorana nayu chinanga kuti wachita ureŵi cha. (1 Akorinto 7:11) Vinthu vinyaki vo vingachitiska Mkhristu kuti wapatukani ndi munthu yo wakutorana nayu ndi ivi:
• Asani waleke dala kuphwere banja laki: Nyengu zinyaki munthulumi wangakana kupenje banja laki vinthu vakukhumbika mpaka kusoŵe limu ndalama ndi chakurya.—1 Timote 5:8.
• Nkhaza: Vingachitika kuti munthulumi pamwenga munthukazi watimuchitiya nkhaza munthu yo wakutorana nayu, ndipu yo wachitikiya nkhaza wawona kuti umoyu waki we pangozi.—Agalatiya 5:19-21.
• Kutimbanyiza ubwezi wa munyaki ndi Yehova: Munthulumi pamwenga munthukazi wangakaniza munyaki kuti waleki kuteŵete Yehova.—Machitidu 5:29.
w00 7/15 31 ¶2
Mungaja Ambula Kufipiskika Mucharu cha Mijalidu Yiheni Ichi
Achinyamata atenere cha kuthaŵiliya kuto pamwenga kuyirwa asani ayamba kuja ndi khumbu lakugonana. Kuti ŵanthu afiki pakutorana akhumbika kuja akugomezgeka ku phanganu lawu la nthengwa kweniso akukhwima maŵanaŵanu. (Chiyambo 2:24) Mwaviyo, mbumampha kulindizga mpaka po munthu ‘wajumphiya pa unamana,’ pa nyengu yo khumbu lakugonana lija lanthazi ndipu lingachitiska munthu kuti waleki kuŵanaŵana umampha. (1 Akorinto 7:36) Nkhuŵavi zeru ndipuso mbubudi ukulu asani munthu mura waka yo wakhumba kuto pamwenga kuyirwa wachitiya dala ureŵi chifukwa chakuti watimusaniya cha yo wangatorana nayu.
APRIL 8-14
CHUMA CHAKUTULIYA M’MAZU NGAKU CHIUTA | 1 AKORINTO 10-13
“Yehova Ngwakugomezgeka”
Vo Akuŵerenga Afumba
Wakutumika Paulo wangulemba kuti, Yehova “wazomerezengi cha kuti muyeseki mpaka kutondeka kukunthiyapu.” (1 Akori. 10:13) Kumbi venivi ving’anamuwa kuti Yehova waziŵiya limu mayeseru ngo tingakunthiyapu ndipu pavuli paki wasankha ngo tikumanengi nangu?
▪ Wonani vo anyaki akamba chifukwa chakuja ndi maŵanaŵanu ngaviyo. Mubali munyaki yo mwana waki munthulumi wakujibaya, wangufumba kuti: ‘Kumbi Yehova wanguziŵiya limu kuti ini ndi muwolu wangu tazamufiska kukunthiyapu nyifwa ya mwana widu? Kumbi venivi vinguchitika chifukwa chakuti Chiuta waziŵanga kuti tingakunthiyapu?’ Kumbi pe chifukwa chakuvwika chakugomezge kuti Yehova waseleriyapu pa vinthu vosi vo vititichitikiya pa umoyu widu?
Kuŵanaŵaniya so mazu ngo Paulo wangukamba pa 1 Akorinto 10:13, kutitiwovya kuziŵa fundu yakuti: Palivi chifukwa cha m’Malemba chakugomezge kuti Yehova waziŵiya limu vo tingakunthiyapu ndipu wasankha mayeseru ngakuti tikumani nangu. Tiyeni tiwoni vifukwa vinayi vo tikambiya viyo.
Chakwamba, Yehova wakupaska ŵanthu wanangwa wakusankha. Iyu wakhumba kuti tisankhengi tija vo tingachita pa umoyu widu. (Mara. 30:19, 20; Yoswa 24:15) Asani tasankha umampha, Yehova watilongozgengi mo tingayende. (Nthanthi 16:9) Kweni asani tasankha uheni, tikumanengi ndi masuzgu. (Aga. 6:7) Mwaviyo, asani Yehova ndiyu wasankha mayeseru ngakuti tikumani nangu, ndikuti watitilonda wanangwa wakusankha.
Chachiŵi, Yehova watitivikiliya cha ku ‘nyengu ndipuso vinthu vamabuchibuchi.’ (Waku. 9:11) Ngozi zikuluzikulu zo panyaki zingazisa masuzgu ngakulu, zingachitika chifukwa chakuti te pamalu ngaheni kweniso pa nyengu yiheni. Yesu wangukamba za ŵanthu 18 wo angufwa chinyumba chitali chati chaŵawiya ndipu wangulongo kuti lenga khumbu laku Chiuta cha kuti ngozi yeniyi yichitiki. (Luka 13:1-5) Asani kwachitika ngozi, mbumampha cha kukamba kuti Chiuta wanguziŵiya limu ŵanthu wo akhumbikanga kufwa ndipuso wo akhumbikanga kupona.
Chachitatu, nkhani yakuja wakugomezgeka yikwaska weyosi. Kumbukani kuti Satana wangukamba kuti ateŵeti wosi aku Yehova angalutirizga cha kuja akugomezgeka asani akumana ndi mayeseru. (Jobu 1:9-11; 2:4; Chivu. 12:10) Asani Yehova wativikiliyanga ku masuzgu nganyaki chifukwa cha kuziŵa kuti tingafiska cha kunthiyapu, kumbi vatingi vilongongi cha kuti Satana waneneska kuti titeŵete Chiuta pa nyengu yo vinthu vititiyende umampha pe?
Chachinayi, Yehova waziŵiya limu chechosi cha cho chitichitikiyengi. Asani Chiuta wasankhiya limu mayeseru ngo tikumanengi nangu, ndikuti watenere kuziŵiya limu vosi vo vitichitikiyengi kunthazi. Kweni maŵanaŵanu ngenanga ngakoliyana cha ndi Malemba. Mbuneneska kuti Chiuta wangaziŵiya limu vinthu vamunthazi. (Yesa. 46:10) Kweni Bayibolu lilongo kuti iyu wachita kusankha kuti waziŵi vinthu vinyaki vo vichitikengi kunthazi. (Chiya. 18:20, 21; 22:12) Iyu watumbika wanangwa widu wakusankha chifukwa watizigwiriskiya ntchitu umampha nthazi zaki zakuziŵiya limu vinthu. Venivi ndivu tingakhumba kuti Chiuta watichitiyengi chifukwa vilongo kuti watumbika wanangwa widu wakusankha ndipuso nyengu zosi wagwiriskiya ntchitu mijalidu yaki munthowa yamampha.—Mara. 32:4; 2 Akori. 3:17.
Kumbi mazu ngaku Paulo ngakuti: “Chiuta . . . wazomerezengi cha kuti muyeseki mpaka kutondeka kukunthiyapu” ngang’anamuwanji? (1 Akori. 10:13) Pa lemba ili, Paulo wakonkhoska vo Yehova wachita pa nyengu yo techendakumani ndi mayeseru cha, kweni pa nyengu yo takumana nangu. Vo wakutumika mwenuyu wangukamba, vititisimikiziya kuti chinanga tingakumana ndi mayeseru wuli pa umoyu widu, Yehova watiwovyengi asani titimugomezga. (Sumu 55:22) Paulo wangukamba mazu ngakupembuzga ngenanga chifukwa cha fundu ziŵi izi:
Fundu yakwamba, tikumana ndi mayeseru ngo “ngawiya ŵanthu wosi.” Mwaviyo, tingatondeka cha kukunthiyapu asani tigomezga Chiuta. (1 Petu. 5:8, 9) Pa 1 Akorinto 10:13, Paulo wakambanga za mayeseru ngo Ayisirayeli angukumana nangu muchipululu. (1 Akori. 10:6-11) Ŵanthu wosi akumananga ndi mayeseru ngenanga ndipu Ayisirayeli akugomezgeka atingi atondekengi cha kukunthiyapu. Paulo wangukamba kanayi kuti “anyaki mwa ŵanthu ŵenaŵa” anguvwiya cha. Chakupaska chitima ntchakuti Ayisirayeli anyaki anguleka kugomezga Chiuta ndipu achitanga vinthu viheni.
Fundu yachiŵi, “Chiuta ngwakugomezgeka.” Mo Chiuta wachitiyanga vinthu ndi ŵanthu ŵaki, vilongo kuti watiŵayanja ukongwa “wo atimuyanja ndi kusunga marangu ngaki.” (Mara. 7:9) Bayibolu lilongo kuti nyengu zosi Chiuta wafiska vo walayizga. (Yoswa 23:14) Chifukwa chakuti wafiska vo walayizga, ŵanthu wo atimuyanja kweniso wo atimuvwiya atenere kugomezga kuti, (1) Iyu wazomerezengi cha kuti suzgu yeyosi yo angakumana nayu yikuwi mpaka kufika pakuti atondeki kukunthiyapu ndipuso (2) “iyu wanozgengi nthowa” yakuti yiŵawovyi.
Kumbi Yehova watiŵapaska wuli nthowa ŵanthu wo atimugomezga asani akumana ndi mayeseru? Mbuneneska kuti asani wangakhumba wangatuzapu mayeseru. Chinanga kuti vingaŵa viyo, kumbukani vo Paulo wangukamba kuti: “Iyu [Yehova] wanozgengi nthowa yakuti mufiski kukunthiyapu.” Ndichu chifukwa chaki nyengu zinandi iyu wanozga “nthowa” mwakutipaska vo vikhumbika kuti tifiski kukunthiyapu. Wonani nthowa zinyaki zo Yehova wagwiriskiya ntchitu kuti watiwovyi:
▪ Iyu “watitipembuzga mu mayeseru ngidu ngosi.” (2 Akori. 1:3, 4) Yehova wangatiwovya kuti maŵanaŵanu ngidu ndipuso mtima widu vijalikiskiki. Iyu wangachita ivi kuziya mu Mazu ngaki, mzimu wakupaturika kweniso chakurya cho kapolu wakugomezgeka watitipaska.—Mate. 24:45; Yoha. 14:16; Aro. 15:4.
▪ Iyu wangatilongozga ndi mzimu wakupaturika. (Yoha. 14:26) Asani takumana ndi mayeseru, mzimu wakupaturika ungatiwovya kuti tikumbukengi nkhani ndi fundu za m’Bayibolu ndipu pavuli paki, tingaziŵa vo titenere kuchita.
▪ Iyu wangagwiriskiya ntchitu angelu kuti atiwovyi.—Ahe. 1:14.
▪ Iyu wangagwiriskiya ntchitu Akhristu anyidu kuti atichiski kuziya mu vo angakamba kweniso kuchita.—Ako. 4:11.
Sonu kumbi tingakamba kuti mazu ngaku Paulo nga pa 1 Akorinto 10:13 ngang’anamuwanji? Yehova watitisankhiya cha mayeseru ngo tikumana nangu. Pa nyengu yo takumana ndi mayeseru tikhumbika kukumbuka fundu iyi: Asani tigomezga Yehova ndi mtima wosi, iyu wazomerezengi cha kuti mayeseru ngo ngakuwi mpaka kutondeka kukunthiyapu. Nyengu zosi watipaskengi nthowa kuti tifiski kukunthiyapu. Fundu iyi njakuchiska ukongwa!
Kufufuza Fundu Zakuzirwa za M’Bayibolu
w04 4/1 29
Vo Akuŵerenga Afumba
Ntchifukwa wuli pa 1 Akorinto 10:8 pakamba kuti Ayisirayeli 23,000 angufwa zuŵa limoza chifukwa chakuchita ureŵi, penipo pa Maŵerengedu 25:9 pakamba kuti wo angufwa ŵenga 24,000?
Pe vifukwa vinandi vo vingachitiska kuti manambala ngapambani pa malemba ngaŵi yanga. Kweni fundu yikulu njakuti chiŵerengeru cheneku chitenere kuja pakati pa 23,000 ndi 24,000. Venivi ndivu vichitiska kuti palembekengi yimoza mwa nambala izi.
Wonani chifukwa chinyaki cho chitenere kuti chinguchitiska kuti vije viyo. Wakutumika Paulo wangukamba vo vinguchitikiya Ayisirayeli ku Shitimu kuti watcheŵeski Akhristu a mutawuni yakali ya ku Korinto, tawuni yo yatchukanga ndi ureŵi. Iyu wangulemba kuti: “Tingachitanga cha malusu ngaheni ngakugonana, nge mo anyaki mwaku yiwu anguchitiya malusu ngaheni ngakugonana, mwakuti anyaki mwaku yiwu akukwana 23,000, angufwa mu zuŵa limoza.” Paulo wangukamba kuti ŵenga 23,000, pakukhumba kupatuwapu ŵanthu wo Yehova wanguŵabaya chifukwa chakuchita ureŵi.—1 Akorinto 10:8.
Kweni chaputala 25 cha buku la Maŵerengedu chikamba kuti “Ayisirayeli angujibatika kwaku Bala wa ku Peoro ndipu Yehova wanguŵakwiyiya.” Pavuli paki, Yehova wangulamula Mozesi kuti wabayi “ŵaraŵara wosi a ŵanthu.” Mwaviyo, Mozesi nayu wangukambiya akuyeruzga kuti achiti vo Yehova wangukamba. Finihasi wati wachitapu kanthu mwaliŵi ndi kubaya Muyisirayeli yo wanguza ndi munthukazi wa Chimidiyani mumsasa, “muliri ungumala.” Nkhani iyi yimaliza ndi mazu ngakuti: “Wo angufwa ndi muliri uwu angukwana 24,000.”—Maŵerengedu 25:1-9.
Viwoneke limu kuti chiŵerengeru cho chizumbulika mubuku la Maŵerengedu chisazgapu “ŵaraŵara wosi a ŵanthu” wo angubayika ndi akuyeruzga ndipuso ŵanthu wo angubayika ndi mweneku Yehova. Ŵaraŵara wo angubayika ndi akuyeruzga atenere kuti angukwana 1000. Nambala yeniyi ndiyu yichitiska kuti chiŵerengeru chosi pamoza chikwani 24,000. Asani ŵaraŵara ŵenaŵa anguchitaku ureŵi wenuwu, maphwandu pamwenga angukoliyana ndi ŵanthu wo achitanga vinthu venivi, nawu ŵenga ndi mulandu chifukwa angulongo kuti “angujibatika kwaku Bala wa ku Peoro.”
Pakukamba za mazu ngakuti “kujibatika,” buku linyaki likamba kuti mazu yanga ngangang’anamuwa “kukoliyana ndi munthu munyaki.” Ayisirayeli ŵenga mtundu wakupaturika waku Yehova kweni ŵati “ajibatika kwaku Bala wa ku Peoro,” angwamba kuchita vinthu vo Chiuta watinkhanga. Pati pajumpha vyaka 700, Yehova wangukamba vakukwaskana ndi Ayisirayeli kuziya mwa mchimi Hoseya kuti: “Yiwu anguluta kwaku Bala wa ku Peoro ndipu angujipereka ku chinthu chakuchitiska soni chenichi. Yiwu anguja aheni nge chinthu cho achiyanjanga.” (Hoseya 9:10) Ŵanthu wosi wo anguchita ivi akhumbikanga kulangika ndi Yehova. Ndichu chifukwa chaki Mozesi wangukumbusa ŵana Ayisirayeli kuti: “Yimwi munguwona ndi masu nginu vo Yehova wanguchita pa nkhani yakukwaskana ndi Bala wa ku Peoro, kuti munthu weyosi yo wangulondo Bala wa ku Peoro, Yehova Chiuta winu wangumubaya ndi kumutuzgapu pakati pinu.”—Marangu 4:3.
w15 2/15 30
Vo Akuŵerenga Afumba
Kumbi mzichi wakhumbika kuvwala chinthu kumutu asani wachitiska sambiru la Bayibolu pamasu pa mubali?
▪ Nkhani yinyaki yakuti, “Vo Akuŵerenga Afumba” yo yikulembeka mu Chigongwi cha Alinda cha Chichewa cha July 15, 2002, yikamba kuti mzichi wakhumbika kuvwala chinthu kumutu asani wachitiska sambiru la Bayibolu pamasu pa mubali wakubatizika pamwenga wambula kubatizika. Tati tafufuza fundu zinyaki, tawona kuti pakhumbika kusintha ulongozgi wenuwu.
Asani mubali wakubatizika waluta ndi mzichi ku sambiru la Bayibolu lakujalikiskika, mzichi wakhumbika kuvwala chinthu kumutu. Asani wachita viyo, ndikuti watumbika ndondomeku yo Yehova wakujalikiska mumpingu wachikhristu pa nkhani ya mutu. Veviyo chifukwa chakuti wafiska udindu wo kanandi wachita mubali. (1 Akori. 11:5, 6, 10) Nthowa yinyaki njakuti, mzichi wangakambiya mubali kuti ndiyu wachitiski sambiru asani ngwakwere ndipuso asani wangafiska.
Kweni asani mzichi waluta kusambiru la Bayibolu ndi mupharazgi wambula kubatizika yo ndi mulumu waki cha, wakhumbika cha kuvwala chinthu kumutu chifukwa ndivu Malemba ngakamba cha. Chinanga kuti ve viyo, iyu wangavwala mbwenu chinthu kumutu asani njuŵi yaki yitimusuzga.
APRIL 22-28
CHUMA CHAKUTULIYA M’MAZU NGAKU CHIUTA | 1 AKORINTO 14-16
“Chiuta Wazamuja ‘Vinthu Vosi Kwaku Weyosi’”
w98 7/1 21 ¶10
“Nyifwa Yazamutuzgikapu”
10 “Umaliru” wo ukambika yapa, mbumaliru wa Ulamuliru Waku Khristu wa Vyaka 1000. Pa nyengu iyi, Yesu wazamupereka Ufumu kwaku Chiuta wo Mbawisi. Iyu wazamuchita venivi mwakujiyuyuwa ndipuso mwakugomezgeka. (Chivumbuzi 20:4) Khumbu laku Chiuta lakuti “wawunganisi pamoza vinthu vosi mwaku Khristu” lazamufiskika pa nyengu iyi. (Aefeso 1:9, 10) Kuti ivi vizichitiki, Khristu wazamutuzgapu dankha “maboma ngosi, mazaza ngosi kweniso nthazi.” Vo vazamuchitika pa nyengu iyi viluska vo vazamuchitika pa Aramagedoni. (Chivumbuzi 16:16; 19:11-21) Paulo wangukamba kuti: “[Khristu] watenere kuwusa nge fumu mpaka po Chiuta waŵikiya arwani wosi kusi kwa maphazi ngaki. Ndipu nyifwa, yo ndi murwani wakumaliya, yazamutuzgikapu.” (1 Akorinto 15:25, 26) Mwaviyo, masuzgu ngosi ngo tikumana nangu chifukwa cha ubudi waku Adamu ndipuso nyifwa ngazamutuzgikapu. Chinthu chakukhumbika ukongwa ntchakuti Chiuta wazamuyuska ŵanthu wosi wo ŵe “mumiwunda yachikumbusu.”—Yohane 5:28.
Ufumu Ufiska Khumbu Laku Chiuta Pacharu Chapasi
21 Nanga ntchinthu wuli cho chazamuchitikiya nyifwa? “Murwani wakumaliya” ndi nyifwa, ndipu munthu weyosi wambula kufikapu wathera ku murwani mwenuyu. (1 Akori. 15:26) Kweni kumbi Yehova wangatondeka kuzituzgapu nyifwa? Wonani vo Yesaya wangukambiya limu: “Wazamumeza nyifwa kwamuyaya, ndipu Yehova Ambuya Chiuta wazamuleska masozi kuvisku vosi.” (Yesa. 25:8) Kumbi mukuŵanaŵaniyapu mo vinthu vazamuŵiya pa nyengu iyi? Pa nyengu iyi, kwazamuŵavi nyifwa, masanu kweniso kuliya! Kweni ŵanthu azamutuzga masozi ngalikondwa chifukwa Yehova wazamufiska layizgu laki lakuti wazamuyuska akufwa! (Ŵerengani Yesaya 26:19.) Pakumaliya, masuzgu ngosi ngo ngatuza chifukwa cha nyifwa ngazamumala.
w12 9/15 12 ¶17
Chimangu Chazamukwamba mu Ulamuliru wa Vyaka 1000!
17 Chakukondwesa ukongwa ntchakuti, ‘Chiuta wazamuja vinthu vosi kwaku weyosi.’ Kumbi venivi ving’anamuwanji? Ŵanaŵaniyani mo vinthu venge mu nyengu yakali mumunda wa mu Edeni Adamu ndi Eva ŵechendabudi. Pa nyengu iyi, yiwu ŵenga mu banja laku Yehova lachimangu ndipuso lakukoliyana. Yehova, Fumu ya Chilengedu Chosi, walamuliyanga angelu ndipuso ŵanthu. Yiwu akambiskananga nayu, amusopanga ndipuso waŵatumbikanga. Iyu wenga “vinthu vosi kwaku weyosi.”
Kufufuza Fundu Zakuzirwa za M’Bayibolu
w12 9/1 9, bokosi
Kumbi Wakutumika Paulo Wangukaniza Anthukazi Kuti Aleke Limu Kulongoro?
Wakutumika Paulo wangulemba kuti, “Anthukazi aje cheti mu mipingu,” (1 Akorinto 14:34) Kumbi wang’anamuwanganji? Kumbi waŵadeleranga anthukazi kuti alivi zeru? Awa. Tikamba viyo chifukwa chakuti nyengu yinyaki wangulongo kuti anthukazi asambiza vinthu vamampha. (2 Timote 1:5; Tito 2:3-5) Mukalata yaki yakuluta kwa Akorinto, Paulo wangukambiya anthukazi pe cha. Iyu wangukambiya so anthulumi wo ŵenga ndi mphasu ya malilimi ndipuso achimi kuti ‘ajengi cheti’ asani Akhristu anyawu alongoro. (1 Akorinto 14:26-30, 33) Viwoneka kuti anthukazi anyaki mumpingu wachikhristu akondwanga ukongwa ndi vo asambiranga ndipu asani munthu munyaki walongoro, amudumuwanga mazu ndi kwamba kumufumba mafumbu. Venivi vachitikanga ukongwa mu nyengu yeniyi. Mwaviyo, kuti paleki kuŵa chimtimbaheka, Paulo wangukambiya anthukazi kuti ‘akafumbengi alumu ŵawu kunyumba.’—1 Akorinto 14:35.
it-1 1197-1198
Kuleka Kuvunda
Nge mo Yesu wakuyuskikiya, ndimu so viliri ndi ŵanthu wo wamulamuliya nawu limoza kuchanya. Yiwu ayuskika kuti akaje waka ndi umoyu wamuyaya nge vakulengeka vauzimu cha, kweni ayuskika kuti akaje ndi umoyu wambula kufwa ndipuso wambula kuvunda. Mwakukoliyana ndi vo Paulo wangukamba pa 1 Akorinto 15:42-54, mazu ngakuti “umoyu wambula kufwa ngang’anamuwa umoyu wo Akhristu akusankhika alonde. Umoyu wenuwu ngwamuyaya kweniso ngwambula kunangika. Liŵavu lambula kuvunda ling’anamuwa liŵavu lauzimu lo Chiuta watiŵapaska. Liŵavu lenili likupangika kuti lingavundanga cha pamwenga kunangika. Mwaviyo, Chiuta watiŵapaska liŵavu lakuluska vakulengeka vosi, kaya ŵanthu pamwenga angelu. Ivi vilongole limu kuti Chiuta watiŵagomezga. Chinanga kuti Akhristu akusankhika apaskika liŵavu lakuluska vakulengeka vosi, kweni alongozgeka mbwenu ndi Chiuta. Yiwu atijithereska ndi kuchita khumbu la Awusewu ndi kulondo ulongozgi wawu nge mo Yesu Khristu yo ndi Mulongozgi wawu wachitiya.—1 Akori. 15:23-28.
APRIL 29–MAY 5
CHUMA CHAKUTULIYA M’MAZU NGAKU CHIUTA | 2 AKORINTO 1-3
“Yehova Ndi “Chiuta Wakupembuzga’”
“Liyani ndi Wo Aliya”
4 Ada ŵidu alisungu angukwaskika ukongwa ndi kufwa kwa ateŵeti ŵawu akwanjiwa nge Abrahamu, Yisaki, Yakobe, Mozesi ndi Fumu Davidi. (Maŵe. 12:6-8; Mate. 22:31, 32; Machi. 13:22) Bayibolu lititisimikiziya kuti Yehova wakhumbisiska ndi mtima wosi kuti waziyuski ateŵeti ŵaki ŵenaŵa. (Jobu 14:14, 15) Yiwu azamukondwa ndipu azamukuŵa ndi nthazi. Ŵanaŵaniyani za Mwana wakwanjiwa waku Chiuta yo ‘wakondwanga nayu.’ Iyu wangufwa nyifwa yakuŵaŵa ukongwa. (Nthanthi 8:22, 30) Tingafiska cha kukonkhoska mo Yehova vingumuŵaŵiya.—Yoha. 5:20; 10:17.
“Liyani ndi Wo Aliya”
14 Kukamba uneneska, nkhwakusuzga nadi kuziŵa vo tingakambiya munthu yo we ndi chitima chikulu. Chinanga kuti ve viyo, Bayibolu likamba kuti “lilimi lazeru lichizga.” (Nthanthi 12:18) Anandi asaniya fundu zo angachiskiya anyawu mukabuku kakuti: Asani Munthu yo Mutanja Watayika. ‘Kuliya ndi wo aliya’ ndiyu nthowa yamampha ukongwa yo mungapembuzgiya anyinu. (Aro. 12:15) Gaby yo mulumu waki wakutayika wangukamba kuti: “Asani ndikhumba kumalisa chitima cho nde nachu ndiliya. Ndichu chifukwa chaki ndichiskika asani anyangu aliya nani. Pa nyengu iyi nditijivwa kuti nde ndija cha.”
Kufufuza Fundu Zakuzirwa za M’Bayibolu
Vo Akuŵerenga Afumba
Kumbi “chikoli” ndi “chidindu” cho Mkhristu weyosi wakusankhika walonde kwaku Chiuta ndi vinthu wuli?—2 Akori. 1:21, 22.
▪ Chikoli: Mwakukoliyana ndi vo buku linyaki likamba, mazu nga Chigiriki ngo ngafwatulika kuti “chikoli” pa lemba la 2 Akorinto 1:22 ngang’anamuwa ndalama zimanavi zo munthu waperekaku asani wagula chinthu. Ndalama izi zija chisimikizu chakuti mwakoliyana kuti mwazamugulisana nadi chinthu cho ndipu malipiru ngosi ngaperekekengi. Mwakuyanana waka, Akhristu akusankhika nawu alonde chikoli kweni malipiru ngosi ngo azamulonde ngakonkhoskeka pa 2 Akorinto 5:1-5. Yiwu atachilonde liŵavu lambula kuvunda ndipuso umoyu wambula kumala kuchanya.—1 Akori. 15:48-54.
Mu Chigiriki cha mazuŵa nganu, mazu ngakuyanana ndi ngakuti chikoli ngang’anamuwa mpheti yo munthu wavwalika munthukazi asani wamukole. Chakuyeruziyapu ichi ntchakwenere ku ŵanthu wo amuja nge muwolu waku Khristu.—2 Akori. 11:2; Chivu. 21:2, 9.
▪ Chidindu: Kali, ŵanthu agwiriskiyanga ntchitu chidindu nge ukaboni wakuti chinthu cho ntchawu, pamwenga kuti akoliyana navu. Kwa Akhristu akusankhika, yiwu “adindika” chidindu ndi mzimu wakupaturika kuti mbaku Chiuta. (Aefe. 1:13, 14) Kweni adindika chidindu ichi kakumaliya asani kwaja kamanavi kuti afwi ŵeche akugomezgeka, kweniso azamudindika chidindu asani chisuzgu chikulu chazija kamanavi kuti chiyambi.—Aefe. 4:30; Chivu. 7:2-4.
Kumbi Muziŵa?
Kumbi Paulo wang’anamuwanganji po wangukamba kuti “kwenda mwakuguba”?
▪ Paulo wangulemba kuti: “Chiuta . . . watitilongozga kuti tigubiyengi limoza ndi Khristu ndipuso kuporote mwaku isi fungu lakuti titimuziŵa Chiuta lisapaliya kwekosi! Pakuti kwaku Chiuta te fungu lamampha, laku Khristu pakati paku wo ataskika, kweniso wo atufwa; kwaku wo atufwa, fungu la nyifwa lakulongozge ku nyifwa, kwaku wo ataskika, fungu la umoyu lakulongozge ku umoyu.”—2 Akorinto 2:14-16.
Yapa Paulo wakambanga mwambu wo Aroma achitanga asani akhumba kutumbika mura wa asilikali yo wathereska arwani wo alimbananga ndi Boma lawu. Yiwu achitanga mwambu uwu uku aguba munthowa. Asani achita mwambu wenuwu, Aroma awonesanga ŵanthu vinthu vo alonda kweniso ŵanthu wo aŵako kunkhondu. Yiwu atonga ng’ombi ndi kuluta nazu kumalu ngakuperekiyaku sembi. Achichita venivi akondwanga ndi kuthamika mura wa asilikali ndi gulu laki lankhondu. Pavuli paki, ng’ombi zenizi aziperekanga nge sembi ndipu atenere so kuti anandi mwa ŵanthu wo aŵakonga kukhondu abayikanga pa nyengu yeniyi.
Buku linyaki likamba kuti Paulo wachikamba va “fungu laku Khristu lakununkhira umampha,” lo ling’anamuwa umoyu ku ŵanthu anyaki ndi nyifwa ku ŵanthu anyaki, “watenere kuti wayeruzgiyanga mo Aroma achitiyanga mwambu wenuwu. Pa vakuchitika venivi aperekanga sembi za vakununkhira, uku aguba mumsewu.” Buku ili likamba so kuti: “Kwa Aroma, fungu lenili lang’anamuwanga kuti awina, kweni ku ŵanthu wo akolekanga kunkhondu fungu ili laŵakumbusanga chilangu cha nyifwa cho alindizganga.”—The International Standard Bible Encyclopedia.