Kumbi Muziŵa?

Ntchifukwa wuli Ayisirayeli a mu nyengu yakali aperekanga malowolu?

MU NYENGU yakali, munthulumi yo wapenja kuto waperekanga malowolu ku banja la munthukazi yo wapenja kuto asani mabanja ngosi ngaŵi ngakoliyana kuti atorani. Malowolu ngenanga ngaŵanga vinthu nge, viŵetu, vinthu vinyaki vakuzirwa pamwenga ndalama. Nyengu zinyaki aperekanga malowolu mwakugwira ntchitu nge mo wanguchitiya Yakobe yo wangugwiriya ntchitu awisi aku Rakelu kuti wamuto. (Gene. 29:17, 18, 20) Ntchifukwa wuli ŵanthu alowolanga?

Kaswiri munyaki wa Bayibolu zina laki Carol Meyers wangukamba kuti: “Malowolu ngaperekekanga ku banja la munthukazi kupepesa chifukwa chakuti mwana wawu yo waŵawovyanga ntchitu zapanyumba watuwengepu.” Malowolu ngawovyanga so kuti banja la kwawu kwa munthulumi ndi munthukazi akoliyanengi. Mabanja ngaŵi ngenanga, ngawovyananga pa nyengu ya masuzgu. Kusazgiyapu yapa, malowolu ngalongonga kuti munthukazi yo ngwamweni kweniso kuti watuwamu mumanja mwa apapi ŵaki ndipu mulumu waki ndiyu wakumuvikiliya ndi kumuphwere.

Kupereka malowolu kwang’anamuwanga kuti munthukazi ndi katundu wakuti wangagulika pamwenga kugulisika cha. Buku linyaki likamba kuti: “Dangu ili lakupereka ndalama pamwenga vinthu vinyaki ku banja la munthukazi, lilongo nge kuti nthengwa za Ayisirayeli achitanga kugula. Kweni viwoneka kuti malowolu angawonanga kuti ndi mtengu wakuguliya munthukazi cha, kweni nge chinthu chakupepese cho chaperekekanga ku banja la munthukazi yo watolekengi.”—The book Ancient Israel—Its Life and Institutions.

Mazuŵa nganu, mu vyaru vinyaki ŵanthu alutirizga kulondo mudawuku wakupereka malowolu. Asani apapi a Chikhristu aŵanaŵana vakutchaja malowolu, atchaja ndalama zinandi cha kweni achita vinthu mu nthowa yakuti ‘ŵanthu wosi aziŵi kuti mbakoloŵa.’ (Afi. 4:5; 1 Akori. 10:32, 33) Asani achita viyo, alongo kuti ‘atanja ndalama’ cha kweniso mbambunu cha. (2 Timo. 3:2) Kusazgiyapu yapa, asani apapi a Chikhristu atchaja malowolu nganandi ukongwa, ndikuti munthulumi yo watongi mwana wawu wangachichizgika kuti waleki kumuto dankha mpaka po wasaniriya ndalama zakukwana kulowole. Pamwenga munthulumi mwenuyu, wangaŵanaŵana kuti waleki dankha kuchita upayiniya chifukwa wangakhumbika kuti wagwirengi ntchitu kwa maora nganandi kuti wasaniyi ndalama zinandi ukongwa zakulowole.

Mu vyaru vinyaki, pakutchaja malowolu atende marangu nga boma. Ko achita venivi, apapi a Chikhristu avwiya marangu ngenanga. Chifukwa wuli? Mazu ngaku Chiuta ngakhumba kuti Akhristu ‘ajithereskengi ku ŵaraŵara amazaza,’ kweniso kuti avwiyengi marangu ngo ngaleka kususkana ndi marangu ngaku Chiuta.​—Aro. 13:1; Machi. 5:29.