Esi hi nga girago gasi gu pala gudogoreya nya mba gwadi

1. Hatshavbo ha gu dwana ni ginani?

INA u di nga manega ni gudogoreya nya gu gire gilo gi gu mba tsakedwa khu Jehovha? Abari gu ina, u nga vbeyi tshivba. Bhibhiliya yari khiyo: “Silingo satshavbo mu emisanago naso, vomo va emisanago naso navo.” (1 Kor. 10:13) Isoso so thula gu khiso ni gwevbini gudogoreya nya mba gwadi u dwanago nago, vambe va ngu emisana nago navo. Uwe u mwalo wenga, nigu Jehovha a na gu phasa gu pala.

2. Gudogoreya muni nya mba gwadi Makristo nyo khaguri ni sihevbuli nya Bhibhiliya adzina saye va dwanago nago? (Wona dzifotu.)

² Bhibhiliya ya gu ganeya gu khiyo: “Muthu ni muthu a gu lingwa tepo a ndrindrwago ni gu sengwa khu gudogoreya gwaye.” (Jak. 1:14) Livhesi leli la gu hi phasa gu pwisisa gu khethu vathu nyo hambane va nga lingwa khu silo nyo hambane. Khu giyeyedzo, Makristo nyo khaguri ma nga lingwa gu gira wubhayi mwendro gu gira silo nya mba handzega ni muthu nya givbango nya wuvelegi nyo fane. Vale va nga ema gu wona ponografiya va nga lingwa gambe gu pheledza gu wona silo soso nya mba sadi. Vale va nga ema gu thumisa dzidroga mwendro gu seya ngudzu wadwa va nga lingwa gu pheledza gambe. Ogu gudogoreya nyo khaguri Makristo mwendro sihevbuli nya Bhibhiliya va dwanago nago. Nigu si nga gira gu ga tepo nyo khaguri hatshavbo na hi dzipwide nga mupostoli Pawulo a nga lova gu khuye: “Tepo nyi vbwetago gu gira silo nya sadi nya gu gira esi nya guvivbe.” — Rom. 7:21.

3. Ginani muthu nyo khaguri a nga gi pimisago abari gu a gu dwana ni gudogoreya nya mba gwadi khu tepo nya yingi?

³ Abari gu u ngu dwana ni gudogoreya nya mba gwadi olu, adzina u nga dzipwa na wuri mwalo tshivba nya gu giri silo nya sadi. Adzina u nga dzipwa na wuri mwalo gambe gutumba, u dzipwa nga khatshi Jehovha a gu gu lamula kholu u gu na ni gudogoreya nya mba gwadi. Ganiolu, u nga tiyisega gu khuwe isoso khandri lisine! Gasi gu gu phasa gu khodwa isoso, ga ndrima yeyi hi na hlamula siwudziso sesi: 1) Khu mani a vbwetago gu khuye hi vbeya tshivba ni gu mba manega ni gutumba? 2) U nga pala kharini gudogoreya nya mba gwadi?

EDZI SATHANE A VBWETAGO GU KHUYE HI DZIPWA KHIDZO

4. a) Khu ginani Sathane a vbwetago gu khuye hi dzipwa na hiri mwalo tshivba? b) Khu ginani hi nga tiyisegago gu khethu hi nga si kodza gu pala gudogoreya nya mba gwadi?

⁴ Sathane o vbweta gu khuye hi si manegi ni tshivba tepo hi emisanago ni gudogoreya nya mba gwadi. Jesu vegide isoso vbaguagani tepo a nga hevbudza valandreyi vaye gu gombeya gu khavo: “U nga hi digi hi thegeya silingoni ganiolu hi vbulugise ga oyu nya guvivbe.” (Mat. 6:13) Sathane a di khuye vathu kha va si kodzi gu engisa Jehovha tepo va emisanago ni silingo. (Joba 2:4, 5) Khu ginani a ganeyago isoso? Kholu Sathane khuye nyo pheye gu padwa khu gudogoreya gwaye nya mba gwadi a bwe a si tumbegi gambe ga Jehovha. Khu kharato, uye o pimisa gu khuye hi ngu fana naye, hi na diga gu thumeya Jehovha ha gu tshuka hi lingwa. Uye pimiside gambe gu khuye Gyanana nyo vbeleye gya Nungungulu gi di hadzi gu diga gu tumbega khu kotani nya gudogoreya nya mba gwadi! (Mat. 4:8, 9) Ganiolu dundrugeya khesi: Ina kamo hi mwalo tshivba nyo pale gudogoreya nya mba gwadi? Khu lisine, kha sifi gu si wudzisa! Hi ngu dzipwa nga mupostoli Pawulo, a nga lova gu khuye: “Nyi ngu kodza gu gira silo satshavbo khu kotani ya Nungungulu a nyi ningago tshivba.” — Filp. 4:13.

5. Ho dziti kharini gu khethu Jehovha a ngu tumba gu khuye hi nga si kodza gu pala gudogoreya nya mba gwadi?

⁵ Gu hambana ni Sathane, Jehovha a ngu tumba gu khuye hi nga si kodza gu pala gudogoreya nya mba gwadi. Ho dziti kharini isoso? Kholu Jehovha profetide gu khuye vathu nya vangi va di hadzi gu vbuluga ga tshanisa nya yikhongolo. Nga dundrugeya vbadugwana khu tshamuselo nya isoso. Jehovha, oyu a si liphigo, a di khuye vathu nya vangi ngudzu va na beya mafuni nya maphya “na va ambade sombo nyo laphe nya gu age,” si thulago gu khiso uye o va wona na va agide. (Gutu. 7:9, 13, 14) Nya mba kanakana, Jehovha a ngu dziti gu khuye hi nga si kodza gu pala gudogoreya nya mba gwadi.

6-7. Ginani gambe Sathane a vbwetago gu khuye hi gi khodwa?

⁶ Vbavbandze nya gu dzipwi na hiri mwalo tshivba, Sathane o vbweta gambe gu khuye hi si manegi ni gutumba, hi dzipwa nga khatshi Jehovha o hi lamula khu gu manega ni gudogoreya nya mba gwadi. Khu ginani Sathane a vbwetago gu khuye hi khodwa malipha yaya? Kholu Sathane a mwalo gutumba, uye gima kha na nga vbanya kala gupindruga nigu a na fuviswa. (Gen. 3:15; Gutu. 20:10) Uye a na ni lidiwo nya likhongolo kholu ethu hi na ni gutumba nya gu vbanye kala gupindruga. Khu kharato, uye o gira satshavbo a si kodzago gasi gu hi gira hi pimisa gu khethu hi ngu fana naye nigu hi mwalo gutumba nya gu vbanye kala gupindruga. Ganiolu, ethu kha hi fani naye. Bhibhiliya yo hi tiyisegisa gu khiyo Jehovha o vbweta gu hi phasa, nasiri gu hi lamula. Uye “kha vbweti gu khuye ne ni moyo a fuviswa, ganiolu a gu vbweta gu khuye vatshavbo va dzi laya.” — 2 Ped. 3:9.

⁷ Khu lisine, ha gu khodwa gu khethu hi mwalo gutumba mwendro tshivba nya gu dwani ni gudogoreya gwathu nya mba gwadi, hi na ba hi pimisa nga edzi Sathane a si vbwetago khidzo. Ha gu pwisisa isoso khu gu vbeleya, si na hi phasa gu pala mano yaye. — 1 Ped. 5:8, 9.

GU MBA VBELEYA GWATHU GU NGA HI GIRA HI DZIPWA KHARINI

8. Vbavbandze nyo giri silo nya mba sadi, ginani gambe Bhibhiliya yi ganeyago khu gighoho? (Ndzimo 51:5) (Wona “Tshamuselo nya malito nyo khaguri.”)

⁸ Vbavbandze ga Sathane, gyomo gimbe gilo gi nga hi girago hi dzipwa na hiri mwalo gutumba mwendro tshivba nya gu dwani ni gudogoreya nya mba gwadi. Ginani? Gighoho hatshavbo hi nga gi mana ga vavelegi vathu nyo pheye.a — Joba 14:4; leri Ndzimo 51:5.

9-10. a) Gighoho gi kuhide kharini Adhamu ni Evha? (Wona fotu.) b) Gighoho gyo hi kuha kharini muhuno?

⁹ Wona edzi Adhamu ni Evha va nga dzipwa khidzo hwane nya gu khale sighohi. Hwane nya gu ba va ghohede Jehovha, avo va di sihala va fenengedza sivili sawe. Na li gu ganeya khu gigiro gegi, libhuku Estudo Perspicaz das Escrituras, yari khiyo: “Gighoho gi di va gira va dzipwa nandru, va garadzega, va dzipwa na va sa vhikelega ni gupwa dzitshoni.” Si di gu gira gu khatshi Adhamu ni Evha va di khotedwe omu nya nyumba yi gu na ni 4 dzikwartu. Adhamu ni Evha va di hadzi gu si kodza gu duga va hongola ga yimbe kwartu, ganiolu va si si kodzi gu duga khu nyumbani mule. Khu ndziya nyo fane, avo va di hadzi gu mba si kodza gu dzi duseya gighoho gyawe.

¹⁰ Lisine gu ethu hi mwalo ga giemo nyo fane ni egi gya Adhamu ni Evha. Kholu dzegiso kha wu thumi gwawe, ganiolu uwo wu ngu hi phasa muhuno gu divaledwa sighoho sathu ni gu manega ni wupari wa vbafuvbi ni Jehovha. (1 Kor. 6:11) Ambari ulolo, ethu hi thapedwe khu gighoho. Khu kharato, kha hi hlamali khu gu ba anethu hi dzipwa nandru, hi garadzega, hi dzipwa na ha sa vhikelega mwendro dzitshoni. Bhibhiliya yo yeyedza gu khiyo gighoho gi ngu kuha ngudzu vathu vatshavbo mafuni. Nigu gyo gira isoso ambari ga “vale va nga mba ghoha khu ndziya yayimweyo a ghohidego khidzo Adhamu.” (Rom. 5:14.) Ganiolu, kha hi yeli gu pimisa gu khethu olu hi nga velegwa ni gighoho kha hi na nga si kodza gu gira esi nya sadi mwendro gu manega ni gutumba khu wumindru. Ethu hi nga si kodza gu potsa gudzipwa gogo nya mba gwadi. Ganiolu, khu ndziya muni?

11. Ginani hi yedego gu gira ha gu dzipwa gu khatshi kha hi na nga si kodza gu pala gudogoreya nya mba gwadi, nigu khu ginani? (Varoma 6:12)

¹¹ Khu kotani nya olu hi nga ne vbeleya hi nga dzipwa gu khatshi kha hi na nga si kodza gu pala gudogoreya nya mba gwadi. So gira gu khatshi lomo lito hungoni gwathu li hi embeyago gu khilo gima kha hi na nga si kodza gu pala gudogoreya nya mba gwadi, ganiolu kha hi yeli gu engisa lito lolo. Khu ginani? Kholu Bhibhiliya yo hi hevbudza gu khiyo kha hi yeli gu dzumeleya gu khethu “gighoho gi [hi] woneleya.” (Leri Varoma 6:12.) Isoso so thula gu khiso hi nga hatha gu mba padwa khu gudogoreya nya mba gwadi. (Gal. 5:16) Jehovha a ngu tumba gu khuye hi nga si kodza gu pala gilingo, kholu nari khatshi isoso kha si kodzegi uye na si hi lombi gu gira isoso. (Dhet. 30:11-14; Rom. 6:6; 1 Tes. 4:3) Khu lisine, somo guagani gu khiso hi nga si kodza gu pala gudogoreya nya mba gwadi.

12. Ginani hi yedego gu gira ha gu dzipwa na hi vbeledwe khu gutumba, nigu khu ginani?

¹² Khu ndziya nyo fane, tepo hi vbeledwago khu gutumba, hi dzipwa gu khatsi Jehovha o hi lamula khu gu ba hiri ni gudogoreya nya mba gwadi, hi nga wona isoso kha nga gu mba vbeleya gwathu gu “ganeyago,” nigu kha hi yeli gu wu engiseya. Khu ginani? Kholu Bhibhiliya yo hevbudza gu khiyo Jehovha a ngu dziti gu khuye kha ha vbeleya. (Ndzi. 103:13, 14) Uye “a nguti satshavbo” maningano khethu, nigu a ngu dziti edzi moyo ni moyo wathu a kuhwago khidzo khu gighoho hi nga thapedziswa. (1 Joh. 3:19, 20) Ha gu dwana ni gudogoreya gwathu nya mba gwadi ni gu mba dzumeleya gu padwa khugo, Jehovha a na hi wona na hi agide. Khu ginani hi nga tiyisegago khu isoso?

13-14. Ina gu manega ni gudogoreya nya mba gwadi so thula gu khiso Jehovha kha hi tsakeyi? Tshamuseya.

¹³ Bhibhiliya yo yeyedza gu khiyo gomo gu hambana nya gu khongolo avbo nya gu manege ni gudogoreya nya mba gwadi ni gu gira silo si gimbileyanago ni gudogoreya nya mba gwadi. Khandri tepo yatshavbo hi na si kodzago gu potsa gu manega ni gudogoreya nya mba gwadi, ganiolu hi nga potsa gu gira silo si gimbileyanago ni gudogoreya nya mba gwadi. Khu giyeyedzo, Makristo nyo khaguri ya Korinto ya lizana myaga nyo pheye va diri dzigheyi. Pawulo lovide gu khuye: “Esi khiso vambe gwanu va nga ba va gira.” Ganiolu, ina isoso so thula gu khiso avo kha va manega gambe ni gudogoreya gogo nya mba gwadi? Khu lisine ne, kholu gu tala nya dzitepo gudogoreya gogo gu ngu garadza ngudzu gu wu pala khu gu vbeleya. Ganiolu, Makristo ma nga ba ma si kodza gu dzi phara ma di gu dzi garadza gu gira silo si nga ba si tsakisa Jehovha. Nigu uye a di gu va wona na va ‘handzidwe va aga.’ (1 Kor. 6:9-11) Sasimweso si nga girega nago.

¹⁴ Kha si khatadzisegi gu gudogoreya muni nya mba gwadi u dwanago nago, uwe u nga si kodza gu gu pala. Ambari wa gu mba si kodza gu gu pala khu gu vbeleya, u nga haguleya gudziphara gasi u potsa gu gira “gudogoreya nya givili ni gudogoreya nya mapimo [yago].” (Efes. 2:3) Ganiolu, silo muni si nga gu phasago gu dwana ni gudogoreya nya mba gwadi?

U NGA PALA GUDOGOREYA NYA MBA GWADI

15. Gasi u si kodza gu dwana ni gudogoreya nya mba gwadi, khu ginani u yedego gu dzumeya gu hegedwa gwago?

¹⁵ Gasi u si kodza gu dwana ni gudogoreya nya mba gwadi, u yede gu dzumeya gu hegedwa gwago. Dzi woneye gasi u si sengwi “khu mihingigedzo nya malipha.” (Jak. 1:22) Khu giyeyedzo, muthu nyo khaguri a gu na ni gigaradzo nya gu seyi ngudzu wadwa, a nga pimisa gu khuye gigaradzo gyaye khandri gikhongolo ngudzu kholu a pimisago gu khuye vathu nyo khaguri va ngu seya ngudzu guvbindra uye. Mwendro muthu nyo khaguri a gu na ni gigaradzo nya gu wone ponografiya a nga zama gu ninga nandru vambe khu gu ganeya gu khuye: ‘Nyi di hadzi gu mba manega ni gudogoreya nya gu wone ponografiya nari khatshi mwangadzi wangu a ngu nyi yeyedza lihaladzo.’ Khu kharato, u nga dzi ningi gighelo nya gu giri silo nya gu vivbe. Dzumeya mihandro wu na yi manago khu kotani nya sigiro sago. — Gal. 6:7.

16. U nga engedzeya kharini gu dzi emiseya gwago nya gu gire esi nya sadi?

¹⁶ Wulangani nya gu dzumeyi basi gu hegedwa gwago, u yede gu engedzeya gu dzi emiseya gu mba padwa khugo. (1 Kor. 9:26, 27; 1 Tes. 4:4; 1 Ped. 1:15, 16) Dundrugeya khegi gi gu lingago ni tepo yakone si giregago isoso. Si nga gira nari gilingo nyo khaguri nyo kongome mwendro nari ora nyo khaguri ndrani nya litshigu si vbevbugago gu u lingwa khu gilo gyogyo. Khu giyeyedzo, ina si ngu gu garadzeya gu pala gilingo nyo khaguri tepo u garadego mwendro vbawutshigutunu? Hunga esi u na girago gasi gu dzi vhikeya wa gu tshuka u lingwa. Si na ba siri sadi ngudzu gu gira isoso na wu si lingwi. — Mav. 22:3.

17. Hi nga hevbula ginani khu giyeyedzo gya Josefa? (Genesi 39:7-9) (Wona dzifotu.)

¹⁷ Wona esi Josefa a giridego tepo ngadza Potifari a nga zama gu lala naye. Uye a di dzegeya gu bomba. (Leri Genesi 39:7-9.) Isoso sa gu yeyedza ginani? Josefa a di gu dzi emisede gu gira esi nya sadi ngadza Potifari na si mu gurumedzi gu lala naye. Khu ndziya nyo fane, u nga engedzeya gu dzi emiseya gu gira esi nya sadi na wu si lingwi gu gira gilo nyo khaguri. Khu ndziya yeyi, wa gu lingwa, si na gu vbevbugeya gu gira esi u hungidego.

‘SIMAMA GU DZI KAMBEYA’

18. Ginani gambe gi nga gu phasago gu pala gudogoreya nya mba gwadi? (2 Vakorinto 13:5)

¹⁸ Gasi gu pala gudogoreya nya mba gwadi, u yede gu ‘simama gu dzi kambeya,’ si thulago gu khiso u yede gu simama gu dzi kambeya tshigu ni tshigu gasi gu wona edzi u dugeleyago khidzo. (Leri 2 Vakorinto 13:5.) Khaleya gu kambeya mapimo yago ni sigiro sago u bwe u gira guvbindrugedza sa gu vbwetega. Khu giyeyedzo, ambari tepo u palago gilingo nyo khaguri, u nga dzi wudzisa gu khuwe: ‘Tepo muni nyi nga vbedza gasi gu ganeya gu kheni ahihi?’ Wa gu wona gu khuwe kha wa dzegeya gu ganeya gu khuwe ahihi, u nga garadzegi ngudzu. Wulangani nya isoso, dundrugeya esi u nga girago gasi gu tshukwadzisa. U nga dzi gira siwudziso nya nga esi: ‘Tepo nyi manegago ni mapimo nya mba handzega, ina nyi nga dzegeya gu ma potsa? Ina esi nyi sixitirigo, gu leri ni gu engiseya si ngu nyi gira si nyi garadzeya gu pala gilingo? Ina nyi ngu dzegeya gu ema gu khedza silo nya mba handzega? Ina nyi ngu pwisisa gu kheni ambari nyi dzi garadzeyago gu haguleya gudziphara gasi gu engisa Jehovha, isoso khyadi gwangu?’ — Ndzi. 101:3.

19. Gu hunga makungo nya madugwana nya mba pheya khu gu pimisa, si nga hi garadzeya kharini gu dwana ni gudogoreya nya mba gwadi?

¹⁹ Tepo u dzi kambeyago, dzi woneye gasi u si dzi emeleyi tepo u wonago gu khuwe u giride silo nya mba iso. Bhibhiliya yari khiyo: “Gimwalo gi kanganyisago guvbindra monyo, madwali yaye kha ma thumwi.” (Jer. 17:9) Jesu a di khuye uwo wu ngu vanga “mahingigedzo nya guvivbe.” (Mat. 15:19) Khu giyeyedzo, muthu a nga ema gu wona ponografiya, hwane nya tepo nyo khaguri a nga pimisa gu khuye yi mwalo “mhango” a gu wona dzifotu nya vathu va ambadego khu ndziya yi wusago gudogoreya nya mba gwadi khu kotani nya olu dzi gu mba yeyedza vathu va nga mba ambala sombo khu gu kongoma. Mwendro a nga pimisa gu khuye: ‘Kha sa vivba gu dzi dundrugeya na nyi gu gira silo nya mba handzega kholu kha nyi si giri khu lisine.’ Gasi gu ganeya lisine, muthu a gu pimisa kharato a gu ‘luga makungo nya gu gire gighoho.’ (Rom. 13:14) U nga potsa kharini gu gira isoso? Gengeya u bwe u potsa gu hunga makungo nya madugwana nya mba pheya khu gu pimisa, ma na gu girago u hunga makungo nya makhongolo ma gu mba yeyedza wugengeyi, nya nga gu thegeya gighohoni.b Potsa gambe ni mavbini mapimo mwendro “mahingigedzo nya guvivbe,” kholu wa gu mba gira isoso u na dzi emeleya gasi gu gira gilo nya mba gyadi.

20. Ginani gi na giregago mindru wa tshigu, nigu hi nga tiyisega khu ginani olu?

²⁰ Kha nga hi si hevbudego, khu gu phaswa khu Jehovha, hi na ni tshivba nya gu pale silingo. Nigu gambe, khu kotani nya wuhindzi waye, hi na ni gutumba nya gu vbanye kala gupindruga mafuni nya maphya. Ethu hi na tsaka khu gu thumeya Jehovha nya mba vbwetega gu dwana ni gudogoreya nya mba gwadi. Kala iyoyo, hi nga tiyisega gu khethu hi na si kodza gu dwana ni gudogoreya nya mba gwadi nigu hi na ni gutumba. Khu gu kategiswa khu Jehovha, hi nga si kodza gu pala!