Cibalo 84
Mukuli Wakuba Sikwiiya
NAAZWA muŋanda yamu Farisi walupati-pati, walo uulibonya kuti ngumwi Wabasinkuta Mpati yaba Juda, Jesu wazumanana kugama ku Jerusalemu. Makamu-makamu aabantu bamutobela. Pele ino babwene nzi? Ncinzi cini-cini ncocaamba ikuba sikumutobela wini-wini?
Mbobayaabweenda, Jesu waceba kumakamu-makamu ambweni akubagambya naati: “Anooli muntu uuza kulindime, uutasuli wisi, abanyina, amukaintu wakwe, abana bakwe, abanabakwabo, abacizi bakwe, ii, abwalo buumi bwakwe mwini, takonzya kuba sikwiiya wangu.”
Ino Jesu waamba nzi? Awa Jesu taambi kuti basikwiiya bakwe beelede kubasula ncobeni basazinyina. Pele beelede kubasula mukuti kabatabayandi kapati mbuli mbobayanda nguwe. Syaanene wa Jesu wansiku Jakobo wakaambwa kuti wakali ‘musulide’ Leya akuyanda Rakele icakalikwaambilizya kuti Leya taakali kuyandwa kapati mbuli mwanookwabo Rakele.
Amubone kuti Jesu wakaamba kuti sikwiiya weelede kubusula “abwalo buumi bwakwe.” Alimwi awa Jesu waamba kuti sikwiiya mwini-mwini weelede Kumuyanda kwiinda mbwayanda buumi bwakwe. Aboobo Jesu ukankaizya kuti kuba sikwiiya wakwe mmukuli uutali wakusobanina. Tacili cintu cakucita kakutakwe kulanga-langa kabotu-kabotu.
Ibuyumuyumu akupenzyegwa zilajatikizigwa mukuba sikwiiya wa Jesu mbubwena mbwayaambele kutondezya kuti: “Kufumbwa muntu uutabwezi [cisamu NW] cakwe mwini akundicilila, takonzya kuba sikwiiya wangu.” Aboobo sikwiiya mwini-mwini weelede kuti kalisungude kupenga penzi lyakusampaulwa Jesu ndyaakayumuna nokuba kubikkilizya kuti kacikonzyeka ikufwa mumaanzaa basinkondo ba Leza calo Jesu ncayoocita lino-lino.
Aboobo ikuba sikwiiya wa Kristo, mmakani amwi makamu-makamu aabantu aamutobela ngaayelede kulanga-langa kabotu-kabotu. Jesu wakankaizya kaambo aka kwiinda mucikozyanyo. Ulaamba: “Ino nguuli akati kanu, uuyanda kuyaka ŋanda ndamfu, uutasaanguni kukala sansi, abale mali ngati yasye ŋanda, abone na ulijisi aakwiizyulizya? Kuti antela amane kuyaka ntalisyo, akakilwa kwiimana, boonse abiibona banoomuseka, banooamba kuti, Oyu muntu wakatalika kuyaka, pele taakwe naakakonzya kwiimanizya.”
Aboobo Jesu utondezya makamu bamutobela kuti kabatanaba basikwiiya bakwe beelede kulisalila kuti balakonzya kuzizuzikizya ezyo zijatikizidwe mbubwena mbuli muntu uuyanda kuyaka ŋanda ndamfwu mbwabona kuti katanatalika kuyaka ulijisi zyoonse zyakubelesya kutegwa akiimanizye. Kaamba cikozyanyo cimbi, Jesu wazumanana ategwa:
“Nguuli mwami uuya kuyoolwanya mwami umwi, uutasaanguni kukala sansi akuyeeya na uli enguzu abasilumamba abali mwaanda wemyaanda, kulwanya oyo uumusikila uujisi abali myaanda yobile yemyaanda? Kwataba boobo, umwi kacili kulekule, ulatuma abayoomuzibya kuti walibonzya kulinguwe.”
Mpoonya Jesu wakankaizya kaambo kacikozyanyo cakwe kaamba kuti: “Mbubonya obo, umwi umwi kulindinywe uutaleki zyoonse nzyajisi, takonzya kuba sikwiiya wangu.” Ncencico eco makamu-makamu aabantu bamutobela, inzya, antoomwe abaabo boonse bayiya zya Kristo ncobeelede kuti kabalisungude kucita eco. Beelede kuti kabalibambilide kwaaba zyoonse nzyobajisi—ilubono lwabo loonse kubikkilizya abuumi—ikuti kabayanda kuba basikwiiya bakwe. Sena mulilibambilide kucita boobu?
Jesu wazumanana ategwa: “Munyo mubotu.” Mu Mulumbe wakwe waa Cilundu wakaamba kuti basikwiiya bakwe “[m]munyo wanyika” nkokwaamba kuti bagwasya bantu kuti bakkale kwaciindi cilamfwu mbubwena mbuli munyo wini mbuucita kuti nyama ikkale kwaciindi cilamfwu. Jesu wamanizya ategwa: “Pele awalo munyo kuti wasampuka, ino ulalunzigwa buti? Tuuelede mumuunda nekuba kuyobwedwa mbolela. Pele ulasoogwa buyo. Uujisi matwi aakuswiilizya, aswiilile.”
Aboobo Jesu utondezya kuti nobaba baabo bali basikwiiya bakwe kwaciindi cilamfwu tabeelede kulengaana mumakanze aabo aakuzumanana. Ikuti bacita boobo, balabula mulimo, banooli basikutukilwa anyika eyi alimwi tabanooelede pe kuli Leza, mane bayooleta sampu kuli Leza. Aboobo mbubwena mbuli munyo wasampuka, balasoogwa anze, inzya, balanyonyoonwa. Luka 14:25-35; Matalikilo 29:30-33; Matayo 5:13.
▪ Ino caamba nzi ‘kusulaika’ basazinyoko alimwi akulisula?
▪ Nzikozyanyo nzi zyobile Jesu nzyaapa, alimwi zyaamba nzi?
▪ Muli kaambo kali buti mumajwi aa Jesu aamamanino aajatikizya munyo?