LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • mwbr19 June map. 1-8
  • Malifalensi Aamu Kabbuku Kamuswaangano Wabuumi Amulimo Wesu

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Malifalensi Aamu Kabbuku Kamuswaangano Wabuumi Amulimo Wesu
  • Malifalensi Aamu Kabbuku Kamuswaangano Wabuumi Amulimo Wesu (2019)
  • Tutwe Twamakani
  • JUNE 3-9
  • JUNE 10-16
  • JUNE 17-23
  • JUNE 24-30
Malifalensi Aamu Kabbuku Kamuswaangano Wabuumi Amulimo Wesu (2019)
mwbr19 June map. 1-8

Malifalensi Aamu Kabbuku Kamuswaangano Wabuumi Amulimo Wesu

JUNE 3-9

MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA | BAGALATIYA 4-6

“Zintu Izyakacitika Izijisi ‘Ncoziiminina’ Kulindiswe”

(Bagalatiya 4:24, 25) Zintu eezyi izyakacitika kuli ncoziiminina; nkaambo bamakaintu bobilo aaba baiminina zizuminano zyobilo, comwe nciceeco cakazuminanwa a Cilundu ca Sinai, icizyala bana babuzike, calo cili ngu Hagare. 25 Lino Hagare wiiminina Sinai, icilundu cili mucisi ca Arabiya, alimwi ulikozyenye a Jerusalemu wasunu, mbwaanga uli mubuzike antoomwe abana bakwe.

it-1 1018 ¶2

Hagare

Kweelana a Mwaapostolo Paulo, Hagare iwaambidwe akati kazintu izyakacitika izijisi ncoziiminina, wiiminina cisi cabana Israyeli bakumubili, ibakali kweendelezyegwa a Jehova kwiinda mucizuminano ca Mulawo icakatalisyigwa a Cilundu ca Sinai, calo icakazyala “bana babuzike.” Akaambo kakutalondoka, cisi tiicakali kukonzya kuzumanana kutobela malailile aamucizuminano eeco. Kwiinda mucizuminano eeci bana Israyeli tiibakaba bantu baangulukide, pele bakali kweelela kufwa nkaambo bakali basizibi; aboobo bakaba bazike. (Joh. 8:34; Rom. 8:1-3) Jerusalemu wakuciindi ca Paulo wakalikozyenye a Hagare,’ nkaambo Jerusalemu imunzi mupati walo iwakali kwiiminina mbunga yabana Israyeli bakumubili, wakaba mubuzike antoomwe abana bakwe. Nokuba boobo, Banakristo bananikidwe amuuya, mbana ba “Jerusalemu wakujulu,” nkokuti mukaintu wa Leza wacikozyanyo. Jerusalemu ooyu, mbubwenya mbuli Sara mukaintu waangulukide, tanabede mubuzike. Pele mbubwenya mbuli Izaka mbwaakali kupenzyegwa kuli Isimayeli, abalo bana ba “Jerusalemu wakujulu,” ibakaangululwa kwiinda mu Mwana, bakapenzyegwa kubana ba Jerusalemu uuli mubuzike. Nokuba boobo, Hagare antoomwe abana bakwe bakatandwa, calo iciiminina Jehova mbwaakatanda bana Israyeli bakumubili kabali cisi.—Gal. 4:21-31; amubone a Joh. 8:31-40.

(Bagalatiya 4:26, 27) Pele Jerusalemu wakujulu ulaangulukide, alimwi mbabamaama. 27 Nkaambo kulilembedwe kuti: “Kosekelela, yebo omukaintu uutazyali; lizya nguluulu akoongolola, yebo omukaintu uutamyongwi; nkaambo bana bamukaintu wakasiigwa amulumi mbanji kapati kwiinda bayooyo uujisi mulumi.”

w14 10/15 10 ¶11

Amube Aalusyomo Luyumu mu Bwami

Nokuba kuti cizuminano ca Abrahamu cakazuzikizyigwa lwakumubili kubana ba Abrahamu ciindi nobakakona Nyika Yakasyomezyegwa, Magwalo alatondezya alimwi kuti kuli kuzuzikizyigwa munzila yakumuuya ikujatikizya twaambo twacizuminano eeci. (Gal. 4:22-25) Mukuzuzikizyigwa ooku ikupati, kweelana ambwaakaamba Paulo kwiinda mukusololelwa amuuya, cibeela cakusaanguna calunyungu lwa Abrahamu ngu Kristo alimwi cibeela cabili caamba Banakristo ba 144,000 ibakananikwa amuuya. (Gal. 3:16, 29; Ciy. 5:9, 10; 14:1, 4) Mwanakazi uuzyala lunyungu ngu “Jelusalemu wakujulu”—cibeela cakujulu cambunga ya Jehova, nkokuti zilenge zyamuuya izisyomeka. (Gal. 4:26, 31) Mbubwenya mbokwakasyomezyegwa mucizuminano ca Abrahamu, lunyungu lwamwanakazi lwakali kuyakuleta zilongezyo kubantu.

(Bagalatiya 4:28-31) Lino nywebo, bakwesu, muli bana bacisyomezyo mbubonya mbwaakabede Izaka. 29  Pele mbubonya ooyo wakazyalwa mbobazyalwa bantu boonse mbwaakatalika kupenzya yooyo wakazyalwa kwiinda mumuuya, mbocibede oobo asunu. 30 Nokuba boobo, ino lugwalo lwaamba nzi? “Mutande mubelesi musimbi ooyu amwanaakwe, nkaambo mwana wamubelesi musimbi ooyu takabi sikukonanyina amwana wamukaintu waangulukide pe.” 31 Aboobo bakwesu, swebo tatuli bana bamusimbi mubelesi pe, pele tuli bana bamukaintu waangulukide.

Kuyandaula Mbono Zyakumuuya

(Bagalatiya 4:6) Lino mbwaanga muli bana, Leza watuma muuya wa Mwanaakwe mumyoyo yesu ooyo woongolola kuti: “Abba, Taata!”

w09 4/1 13

Sena Mulizyi?

Nkaambo nzi Jesu ncaakaita Jehova kuti “Abba, Taata” mumupailo?

Ibbala lya Chiaramu lyakuti ʼab·baʼʹ lilakonzya kwaamba kuti “taata” naa “O Taata.” Mumasena oonse otatwe molijanika bbala eeli mu Magwalo, lili mumupailo alimwi lilabelesyegwa kwaamba Taata wakujulu, Jehova. Ino bbala eeli lijisi bupanduluzi nzi?

Bbuku litegwa The International Standard Bible Encyclopedia lyaamba kuti: “Mumibandi yabuzuba abuzuba yamu ciindi ca Jesu, bbala lyakuti ʼabbāʼ lyakali kubelesyegwa kapati ikutondezya luyando alimwi abulemu mbobakajisi bana kuli bamausyi.” Lyakali bbala ilyakali kukwelelezya ilyakwiita alimwi lyakali akati kamabala aakusaanguna mwana ngaakali kwiiya kwaamba. Jesu wakalibelesya bbala eeli ciindi naakali kupaila kuli Bausyi. Mumuunda wa Getesemane, kakuceede buyo mawoola kuti afwe, Jesu mumupailo wakabelesya mabala aakuti “Abba, Taata” kwaamba Jehova.—Marko 14:36.

Bbuku lyaambwa kale atala aawa lyakazumanana kwaamba kuti, bbala lyakuti: “ʼAbbāʼ tiilyakali kuvwula kubelesyegwa kwiita Leza mumabbuku aakuciindi cabana Giriki abana Roma, akaambo kakuti cakali kukonzya kulibonya kutondezya kubula bulemu kubelesya bbala eeli lyakadumide kapati.” Nokuba boobo, “kubelesya . . . bbala eeli nkwaakacita Jesu mumupailo yakali nzila yakutondezya luyando ndwaakajisi kuli Leza.” Mu Magwalo aambi obilo mpolijanika bbala lyakuti “Abba”—oonse aakalembwa aamwaapostolo Paulo, atondezya kuti abalo Banakristo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna bakali kulibelesya bbala eeli mumipailo yabo.—Baroma 8:15; Bagalatiya 4:6.

(Bagalatiya 6:17) Kuzwa lino kutabi muntu uundikatazya pe, nkaambo amubili wangu ndijisi mbata zitondezya kuti ndili muzike wa Jesu.

w10 11/1 15

Sena Mulizyi?

Ino ncinzi ncaakali kupandulula mwaapostolo Paulo ciindi naakaamba kuti wakajisi ‘mbata zitondezya kuti wakali muzike wa Jesu’?—Bagalatiya 6:17.

▪ Majwi aa Paulo alakonzya kuti akabapa kuyeeya zintu ziindene-indene baswiilizi bakwe bamumwaanda wamyaka wakusaanguna. Mucikozyanyo, nsimbi iipya yakali kubelesyegwa kaindi ikuzyibya baange bamunkondo, bafwumpi bamatempele alimwi abazike ibaloboka. Ciindi noyakali kubelesyegwa kubantu munzila eeyi, mbata yakali kubonwa kuti ncitondezyo cakubula bulemu.

Nokuba boobo, talili lyoonse mbata nozyakali kubonwa munzila iitali kabotu. Bantu banji bansiku bakali kuzibelesya kutondezya musyobo ugaminide nkobakali kuzulilwa naa cikombelo cabo. Kweelana ancolyaamba bbuku litegwa Theological Dictionary of the New Testament, mucikozyanyo, “bana Siriya bakatondezya kuti bakalilyaabide kuli leza uutegwa Hadada alimwi a Atargatis kwiinda mukulibikka mbata kujanza naa munsingo . . . Bantu ibakali kukomba leza uutegwa Dionysus bakajisi mbata yatewo lyaduba litegwa ivy.”

Bantu bamwi baamba kuti Paulo wakali kwaamba zibata nzyaakaba aanzizyo akaambo kakutundululwa mumulimo wakwe wabumisyinali. (2 Bakorinto 11:23-27) Pele ambweni Paulo wakali kwaamba mbwaakali kupona kuti ncocakali kumuzyibya kuba Munakristo, kutali mbata zini.

AMUSUNGWAALE MUMULIMO WAMUMUUNDA

w12 3/15 30-31

Mibuzyo Yabasikubala

Sena Munakristo ulakonzya kugusyigwa mumbungano ya Banakristo akaambo kakuzumanana acilengwa cakwe cakweebelela zyintu ziletela muzeezo wakoonana?

Inzya. Nkakaambo kaako ncokuyandika kapati kutantamuka zyintu zyoonse ziletela muzeezo wakoonana, izilembedwe, alimwi azifwanikiso zili mumabbuku, mumafilimu, mumavidiyo alimwi aa Intaneti.

Zyintu ziletela muzeezo wakoonana zilajanika nyika yoonse mboizulwa. Intaneti yapa kuti zyintu ziletela muzeezo wakoonana zivwule kwiinda kaindi alimwi mweelwe wabantu bajatikizyigwa apenzi eeli uyaabuvwula. Bana abapati bamwi batondezyegwa zyintu ziletela muzeezo wakoonana aa Intaneti kabatayandide. Bamwi baleebelela acaali, balimvwa kuti balikwabilidwe akaambo kakuti balakonzya kubala naa kweebelela zyintu ziletela muzeezo wakoonana cakusisikizya kabali kuŋanda naa kuofesi. Nkaambo nzi Banakristo ncobeelede kwaabikkila kapati maano makani aaya?

Kaambo kapati kalajanwa mukucenjezya nkwakaamba Jesu naakati: “Kufwumbwa muntu uulangisisya mukaintu cakuti wamunyomenena, wacita kale bumambe anguwe mumoyo wakwe.” (Mt. 5:28) Cakutadooneka, koonana kwamumulawo kuli kabotu alimwi kupa kukkomana akati kabanabukwetene. (Tus. 5:15-19; 1 Ko. 7:2-5) Pele aaya taali ngamakanze azyintu ziletela muzeezo wakoonana. Muciindi caboobo, zyintu eezyi zitondezya koonana kutali kwamumulawo kwalo kuletela mizeezo mibi njaakacenjezya Jesu. Kubala naa kweebelela zyintu ziletela muzeezo wakoonana takweendelani amalailile aa Leza aakuti: “Amujaye zizyo zyamubili wanu eezyo zili anyika kujatikizya zisusi mbuli bwaamu, busofwaazi, luunyaunya, kulombozya kubyaabi, alimwi abulyato kwalo kuli nkukomba mituni.”—Kol. 3:5.

Mbuti kuti Munakristo wakeebelela zyintu ziletela muzeezo wakoonana ciindi comwe naa zyobilo? Bukkale bwakwe bulakonzya kukozyanisyigwa abukkale bubyaabi mwaakalijana sintembauzyo Asafu, wakaamba kuti: “Pele mebo, maulu aangu akaamba kulebwa, intaamu zyangu zyakali kufwaafwi kutezeleka.” Munakristo takonzyi kuba amanjezyeezya mabotu alimwi takonzyi kuba aluumuno a Leza ikuti kalangilila zifwanikiso zyamusankwa naa mukaintu uutasamide naa bantu bacita bwaamu. Asafu awalo kunyina naakali muluumuno pe, wakaamba boobu: “Buzuba boonse ndakali kupenzegwa, ndakali kutapatilwa lyoonse cifumo.”—Int. 73:2, 14.

Munakristo uujisi cilengwa eeci cibyaabi weelede kucenjela akulomba lugwasyo lwakumuuya. Lugwasyo oolu nkoluli mumbungano. Bbaibbele lyaamba kuti: “Kuti muntu umwi waleya katazyi walo, nywebo nomujisi zyeelelo zyakumuuya amusoleke kumululamika muntu ooyo amyoyo iibombede. Pele umwi aumwi wanu alibikkile maano, nkaambo ambweni andinywe inga mwasunkwa.” (Gal. 6:1) Mwaalu Munakristo omwe naa bobilo balakonzya kumupa lugwasyo ndwayandika, kubikkilizya ‘amipailo yalusyomo iiponya ooyo uucisidwe, alimwi cibi cakwe cilakonzya kulekelelwa.’ (Jak. 5:13-15) Aabo ibakayandaula lugwasyo kutegwa bacileke cilengwa cakweebelela zyintu ziletela muzeezo wakoonana babona kuti kuswenenena afwaafwi kuli Leza kulagwasya kapati mbubwenya mbwaakagwasyigwa Asafu.—Int. 73:28.

Nikuba boobo, mwaapostolo Paulo wakabona kuti bamwi kunyina nibakeempwa pe “kubusofwaazi, bwaamu alimwi abukkale bwabo busesemya.” (2 Ko. 12:21) Kujatikizya bbala lya Chigiliki lyakasandululwa kuti “busofwaazi,” Bahaazibwene ba Marvin R. Vincent bakalemba kuti: “Lijisi muzeezo wakusofwaala mumakani aakulilemeka.” Cilausisya kapati kuti zyintu zimwi iziletela muzeezo wakoonana tazigoleli buyo aakutondezya bantu batasamide naa bantu bacita bwaamu, pele zilainda aawo kubija. Kuli zyintu zisesemya, zyintu ziletela muzeezo wakoonana izibi izitondezya koonana kwabaalumi naa bamakaintu balikke-likke, koonana mutubunga, koona banyama, zifwanikiso zyazisapi zitondezya bana batasamide, koona bamakaintu calunya, koona muntu waangilidwe. Bantu bamwi bamuciindi ca Paulo bakali “mumudima mumizeezo” alimwi “ba[ka]cinyina nsoni naaba aniini mubukkale bwabo alimwi ba[ka]lyaaba kubukkale busesemya kuti bacite busofwaazi bwamusyobo uuli woonse cabulyato.”—Ef. 4:18, 19.

Mulugwalo lwa Bagalatiya 5:19, Paulo alimwi wakaamba kujatikizya “busofwaazi.” Mulembi waku Britain wakaamba kuti “[eeli bbala] aawa lilakonzya kwaamba kulombozya kubyaabi.” Sena kuli Munakristo uukonzya kukazya kuti zyintu zyaambwa atala aawa zisesemya, zyintu ziletela muzeezo wakoonana “[n]kulombozya kubyaabi” alimwi kuti nzibi? Mulugwalo lwa Bagalatiya 5:19-21, Paulo wakamanizya amajwi aakuti: “Bantu bacita zyintu” zisofweede zili boobu “tabakabukoni Bwami bwa Leza pe.” Aboobo, ikuti umwi waba acilengwa cakweebelela zyintu zisesemya, zyintu ziletela muzeezo wakoonana andiza ulacita oobo ziindi zinji, alimwi tayandi kweempwa akusanduka, takonzyi kuzumanana kuba mumbungano ya Banakristo pe. Weelede kugusyigwa kutegwa muuya mubotu wambungano ukwabililwe alimwi akuti kaisalala.—1 Ko. 5:5, 11.

Eelo kaka cilakkomanisya kumvwa kuti bamwi ibakawide mukakole aaka kakweebelela zyintu ziletela muzeezo wakoonana zisesemya bakaunka kubaalu alimwi batambula lugwasyo lwakumuuya lweelede kutegwa bacince! Jesu wakabakombelezya Banakristo ibakali ku Sardis yansiku kuti: “Yumya-yumya zyintu zisyeede izyali afwaafwi kufwa, . . . kozumanana kuyeeya ncowakatambula ancowakamvwa, eelyo kozumanana kucibamba alimwi empwa. Masimpe ccita kuti usinsimuke, . . . tokoozyiba abuniini ciindi nconditiisike kulinduwe.” (Ciy. 3:2, 3) Cilakonzyeka kweempwa alimwi akukwempwa kuzwa mumulilo wacikozyanyo.—Jud. 22, 23.

Eelo kaka cilayandika kapati kuti umwi aumwi wesu waba amakanze akutantamuka zyintu eezyi zibyaabi! Inzya, tweelede kuba amakanze aakutantamuka zyintu zyoonse ziletela muzeezo wakoonana!

JUNE 10-16

MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA | BAEFESO 1-3

“Bweendelezi bwa Jehova Amulimo Wambubo”

(Baefeso 1:8, 9) Wakatutondezya luzyalo lwakwe lunji kapati alimwi akutupa busongo boonse akumvwisya 9 kwiinda mukutuzyibya maseseke aamakanze aakwe. Maseseke aayo aleendelana aceeco cimubotela ncaakakanza lwakwe mwini

it-2 837 ¶4

Maseseke

Bwami Bwabu Mesiya. Mumalembe aakwe Paulo wakatondezya cakusalazya kuyubununwa kwamaseseke aa Kristo. Mulugwalo lwa Baefeso 1:9-11 Paulo wakaamba kujatikizya Leza mbwaakazyibya “maseseke” aamakanze aakwe, alimwi wakaamba kuti: “Maseseke aayo aleendelana aceeco cimubotela ncaakakanza lwakwe mwini kuti cakkwana ciindi cibikkidwe ayendelezye zintu ikutegwa aziyobolole zintu zyoonse antoomwe muli Kristo, izintu zili kujulu alimwi azintu zili anyika. Inzya, mulinguwe, ooyo ngotukamantene limwi alimwi ngotwakasalwa limwi kuba basikukona, mbwaanga twakasalilwa limwi kweelana amakanze aayooyo uusala kucita zintu zyoonse kweelana akuyanda kwakwe.” “Maseseke” aaya abikkilizya mfwulumende, Bwami bwa Leza bwabu Mesiya. “Izintu zili kujulu” nzyaakali kwaamba Paulo, mbaasikukonanyina a Kristo mu Bwami bwakujulu. Mpoonya “zintu zili anyika” mbantu ibayooba balelwa baanyika. Jesu wakaambila basikwiiya bakwe kuti maseseke akali kujatikizya Bwami ciindi naakabaambila kuti: “Nywebo mulaamvwisya maseseke aa Bwami bwa Leza.”—Mk. 4:11.

(Baefeso 1:10) kuti cakkwana ciindi cibikkidwe ayendelezye zintu ikutegwa aziyobolole zintu zyoonse antoomwe muli Kristo, izintu zili kujulu alimwi azintu zili anyika. Inzya, mulinguwe

w12 7/15 27-28 ¶3-4

‘Jehova Alikke’ Nguuyobolola Mukwasyi Wakwe

Musa wakaambila bana Israyeli kuti: “Jehova ngu-Leza wesu, Jehova ngumwi.” (Dt. 6:4) Milimo ya Jehova alimwi amakanze aakwe zileendelana. Aboobo, ‘nicakakkwana ciindi cibikkidwe,’ Leza wakabikka ‘bweendelezi’—nkokuti bubambe bwakukamantanya zilenge zyakwe zyamaano zyoonse. (Amubale Baefeso 1:8-10.) Bweendelezi oobu buyoozuzikizya makanze aambubo muzibeela zyobilo. Cibeela cakusaanguna Leza ugwasya bananike kulibambila buumi bwakujulu nkobayoozumanana kubeleka ansi abweendelezi bwa Jesu Kristo. Cibeela eeci cakatalika kubeleka mu Pentekoste 33 C.E. ciindi Jehova naakatalika kubunganya baabo bayoolela a Kristo kujulu. (Mil. 2:1-4) Mbwaanga bananike bakaambwa kale kuti mbalulami kwiinda mucipaizyo cacinunuzyo ca Kristo alimwi baleelela kuba abuumi, balizyi kuti bakasalwa kuba “bana ba Leza.”—Rom. 3:23, 24; 5:1; 8:15-17.

Mucibeela cabili Leza ugwasya baabo bayoopona mu Paradaiso aanyika ansi aabweendelezi bwa Kristo mu Bwami bwabu Mesiya. Iba “nkamu mpati” mbebali mucibeela cakusaanguna cambunga eeyi. (Ciy. 7:9, 13-17; 21:1-5) Kumane, mubulelo bwa Kristo bwa Myaka Iili Cuulu, mabbiliyoni aabantu bayoobusyigwa kutegwa bapone aanyika antoomwe abankamu mpati. (Ciy. 20:12, 13) Eelo kaka bubuke buyootupa coolwe cakutondezya kuti tulikamantene! Kumamanino aamyaka iili cuulu, “zyintu zili anyika” ziyoosunkwa camamanino. Aabo bayoojanika kuti balasyomeka bayooba “bana ba Leza” baanyika.—Rom. 8:21; Ciy. 20:7, 8.

Kuyandaula Mbono Zyakumuuya

(Baefeso 3:13) Aboobo ndimulomba kuti mutatyompwi pe akaambo kamapenzi ngondipengela ndinywe, nkaambo mapenzi aaya mbulemu kulindinywe.

w13 2/15 28 ¶15

Mutazumizyi Cintu Cili Coonse Kumunyonganya Kutambula Bulemu

Kuliyumya kwesu mukubelekela Jehova kulabagwasya bamwi kutambula bulemu. Kumbungano yaku Efeso, Paulo wakalemba kuti: “Ndimulomba kuti mutatyompwi pe akaambo kamapenzi ngondipengela ndinywe, nkaambo mapenzi aaya mbulemu kulindinywe.” (Ef. 3:13) Muunzila nzi mapenzi aa Paulo mwaakaba “bulemu” kubana Efeso? Kulyaaba kwa Paulo kuzumanana kubabelekela nokuba kuti wakajisi mapenzi kwakali kubatondezya bana Efeso kuti mukuli ngobakajisi mbuli Banakristo wakali mulemu alimwi wakali kuyandika kapati. Ikuti Paulo naakacileka akaambo kakupenzyegwa, nocakatondezya kuti cilongwe cabo a Jehova, mulimo wabo alimwi abulangizi bwabo taziyandiki. Kuliyumya kwa Paulo kwakasumpula Bunakristo alimwi kwakatondezya kuti kuba sikwiiya kuyandika kulyaaba.

(Baefeso 3:19) alimwi akuzyiba luyando lwa Kristo lupati kwiinda luzyibo, kutegwa mukonzye kuzuzyigwa azintu zyoonse zikkwene nzyapa Leza.

cl 299 ¶21

“Kuziba Luyando lwa-Kristo”

Ibbala lya Cigiliki lyakasandululwa kuti “kuziba” lyaamba kuziba “munzila iigwasya, kwiinda muzintu zicitikila muntu.” Notutondezya luyando mbubwenya mbwaakacita Jesu—notulyaaba cakulitakata kubelekela bamwi, caluzyalo notubagwasya muzintu nzyobayandika, notubajatila camoyo woonse—lelikke twacita oobo, notunga twamvwisya kabotu mbwaakalimvwa. Munzila eeyi iijatikizya zintu zitucitikila tulaluzyiba “luyando lwa-Kristo ilwiinda luzibo loonse.” Alimwi katuyeeya lyoonse kuti mbotuyaambele mukwiiya Kristo, acalo cilongwe cesu cilaindila kuyuma ayooyo ngwaakayiya cakulondola Jesu, Leza wesu siluyando Jehova.

JUNE 17-23

MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA | BAEFESO 4-6

“Amusame Zilwanyo Zyoonse Zizwa Kuli Leza”

(Baefeso 6:11-13) Amusame zilwanyo zyoonse zizwa kuli Leza kutegwa mucikonzye kwiima nji nomukazya bucenjezu bwa Diabolos; 12 nkaambo tujisi nkondo yakutingana, ikutali abantu bajisi mubili wanyama abulowa pe, pele amfwulumende, beendelezi, baleli banyika bamudima ooyu alimwi amyuuya mibi iili mumasena aakujulu. 13 Akaambo kaceeci, amubweze zilwanyo zyoonse zizwa kuli Leza, kutegwa mukacikonzye kuliyumya mubuzuba bubyaabi alimwi mwaakumana kuzicita zintu zyoonse, mukaime nji.

w18.05 27 ¶1

Nobakubusi, Amwiime nji Nomukazya Diabolosi

MWAAPOSTOLO Paulo wakakozyanisya buumi bwesu bwa Bunakristo kubuumi bwabasikalumamba. Pele nkondo njotulwana njakumuuya ikutali nkondo iini-ini. Nokuba boobo, basinkondoma nkobali ncobeni. Saatani amadaimona mbaasikalumamba bacibwene alimwi ibajisi luzyibo mukulwana. Kumatalikilo, inga calibonya mbuli kuti tatukonzyi kuzunda. Kwaambisya bakubusi Banakristo, balakonzya kulimvwa mbuli kuti tabajisi lukwabililo. Mbuti mbobakonzya kuzunda basinkondo aaba ibalaanguzu, imyuuya mibi? Balakonzya kuzunda, alimwi balizundide kale! Nkaambo nzi? Nkaambo ‘balazumanana kuyuma mu Mwami.’ Kuyungizya aalugwasyo lwa Leza, balasama zilwanyo zyankondo. Mbubwenya mbuli basikalumamba bayiisyidwe kabotu, ‘bakasama zilwanyo zyoonse zizwa kuli Leza.’—Amubale Baefeso 6:10-12.

(Baefeso 6:14, 15) Aboobo amwiime nji, kamulyaangide kasimpe mucibuno mbuli lutambo alimwi kamusamide cilikwabilizyo cakucamba cabululami, 15 akwalo kumaulu aanu kamusamide kabotu ikulibambila kwaambilizya makani mabotu aaluumuno.

w18.05 28-29 ¶4, 7, 10

Nobakubusi, Amwiime nji Nomukazya Diabolosi

Mbubwenya buyo, kasimpe nkotwiiya kuzwa mu Jwi lya Leza kalatukwabilila kuntenda yakumuuya iiletwa anjiisyo zyakubeja. (Joh. 8:31, 32; 1Joh. 4:1) Kuti twazumanana kukayanda kasimpe kajatikizya Leza, ciyootuubila-ubila kunyamuna “cilikwabilizyo cakucamba,” nkokuti, ikupona kweelana azyeelelo zya Leza ziluleme. (Int. 111:7, 8; 1Joh. 5:3) Kuyungizya waawo, kuti katukamvwisya kasimpe kazwa mu Jwi lya Leza, tunoolibambilide lyoonse kukaiminina kuli basikukazya.—1Pet. 3:15.

Eelo kaka cileelela cikozyanyo eeco ikutondezya zyeelelo zya Jehova ziluleme mbozikonzya kukwabilila moyo wesu wacikozyanyo! (Tus. 4:23) Mbubwenya mbuli sikalumamba mbwaatakali kukonzya kucincanya cilikwabilizyo cakucamba cabutale akubweza ceeco citali calubulo luyumu, andiswe tatweelede kutobela mizeezo yesu kujatikizya zyeelelo ziluleme muciindi cakutobela zyeelelo zya Jehova ziluleme. Tatujisi busongo buyandika kutegwa tukwabilile moyo wesu. (Tus. 3:5, 6) Muciindi caboobo, ciindi aciindi tweelede kubona kuti ‘cilikwabilizyo cesu cakucamba’ ncaakatupa Jehova ciluukwabilide moyo wesu.

Mbwaanga mabbusu ngobakali kusama basikalumamba bana Roma akali kubagwasya kuzunda munkondo, mabbusu aacikozyanyo aasamwa a Banakristo alabagwasya kutola mulumbe waluumuno kubantu. (Is. 52:7; Rom. 10:15) Nokuba boobo, kuyandika busicamba kutegwa tucite oobo ciindi nokwajanika coolwe. Roberto, uujisi myaka yakuzyalwa iili 20, wakaamba kuti, “Ndakali kuyoowa kubakambaukila basicikoloma, ndiyeeya kuti ndakali kufwa nsoni. Ndalanga musyule, tandizyi naa ncinzi icakali kundipa kulimvwa boobo. Lino ndilakkomana kupa bumboni kuli basicikoloma.”

(Baefeso 6:16, 17) Kunze lyazintu eezyi zyoonse, amubweze ntobo mpati yalusyomo, iiyoomupa kucikonzya kuzima mivwi yoonse iiyaka mulilo iifwuswa amubi. 17 Kunze lyaboobo, amucitambule acalo cimpoompo calufwutuko alimwi apanga lyamuuya, nkokuti ijwi lya Leza,

w18.05 29-31 ¶13, 16, 20

Nobakubusi, Amwiime nji Nomukazya Diabolosi

‘Mivwi iiyaka mulilo’ njakonzya kumufwusa Saatani makani aakubeja aajatikizya Jehova, aakuti tamubikkili maano alimwi akuti kunyina uumuyanda. Ida, uujisi myaka yakuzyalwa iili 19 uulaapenzi lyakulimvwa kubula mpindu, wakaamba kuti: “Ziindi zinji ndakali kulimvwa kuti Jehova tandibikkili maano alimwi akuti tayandi kuba Mulongwe wangu.” Ncinzi cimugwasya kuzunda penzi eeli? Wakaamba kuti, “Miswaangano yakandigwasya kapati kuyumya lusyomo lwangu. Tiindakali kutola lubazu mukwiingula, kandiyeeya kuti kunyina wakali kuyanda kumvwa bwiinguzi bwangu. Pele lino ndakatalika kulibambila miswaangano akwiingula ziindi zyobilo naa zyotatwe. Tacili cuuba-uba, pele kuti ndapa bwiinguzi, ndilakkomana kapati. Alimwi bakwesu abacizyi balayumya-yumya. Lyoonse ndazwa mumuswangano ndilimvwa kuyandwa a Jehova.”

Mbubwenya mbuli cimpoompo mbocikwabilila bongo bwabasikalumamba, ‘bulangizi bwesu bwalufwutuko’ bulaikwabilila mizeezo yesu. (1Tes. 5:8; Tus. 3:21) Bulangizi butupa kubikkila maano kuzisyomezyo zya Leza alimwi bulatugwasya kwaabona munzila yeelede mapenzi. (Int. 27:1, 14; Mil. 24:15) Pele kutegwa “cimpoompo” cesu kacitugwasya, tweelede kuti katucisama kumutwe, kutali kucinyamuna amaanza.

Paulo wakakozyanisya Jwi lya Leza kupanga ndyaakatupa Jehova. Pele tweelede kwiiya mbotweelede kulibelesya kabotu ciindi notwiiminina nzyotusyoma, naa notuyandika kucinca mbotuyeeya. (2Kor. 10:4, 5; 2Tim. 2:15) Ino mbuti mbomukonzya kuyaambele kubelesya Bbaibbele? Sebastian, uujisi myaka yakuzyalwa iili 21, wakaamba kuti: “Ndilalemba kapango komwe kuzwa mucaandaano cili coonse ciindi nondibala Bbaibbele. Ndilalemba magwalo ngodiyandisya kapati. Munzila eeyi, ndilimvwa kuti ndiyeeya mbuli Jehova mbwayeeya.” Daniel, iwaambwa musyule wakaamba kuti: “Ciindi nondibala Bbaibbele, ndilasala magwalo ngondiyeeya kuti alakonzya kubagwasya bantu mbondiyaanya mumulimo wamumuunda. Ndakabona kuti bantu balautambula kabotu mulumbe ciindi nobabona kuti mulaliyandisya Bbaibbele alimwi akuti mulasolekesya kubagwasya.”

Kuyandaula Mbono Zyakumuuya

(Baefeso 4:30) Alimwi mutanoopi muuya uusalala wa Leza kuusa, ooyo ngomwakagantwa mane kusikila kubuzuba bwakwaangununwa kwanu kwiinda mucinunuzyo.

it-1 1128 ¶3

Kusalala

Muuya uusalala. Nguzu zya Jehova naa muuya, ulaubelesya kweelana ambwayanda alimwi lyoonse ulaubelesya kuzuzikizya makanze aakwe. Taukwe kampenda pe, ulisetekene alimwi ulilibedelede kutegwa kaubelesya Leza. Aboobo wiitwa kuti “muuya uusalala” alimwi akuti “muuya wabusalali.” (Int. 51:11; Lk. 11:13; Rom. 1:4; Ef. 1:13) Muuya uusalala uubeleka mumuntu inga ninguzu zyabusalali naa izitakwe kampenda. Kucita cintu cili coonse citasalali naa cibi kutondezya kukazya muuya ooyu naa kupa kuti ‘uuse.’ (Ef. 4:30) Nokuba kuti tali muntu, Jehova ulaubelesya kweelana abube bwakwe. Ikuti umwi wacita cintu ciimpene ambwaubelesya muuya wakwe, eeci cilakonzya kupa kuti Jehova ‘ause,’ nkaambo walo ngomukamwini muuya uusalala. Kucita cibi cili coonse, ‘kuzima mulilo wamuuya.’ (1Tes. 5:19) Aboobo kuti cibi eeco cazumanana kucitwa, nkokuti muuya uusalala wa Leza ‘ulapenga’ alimwi eeci cilakonzya kupa kuti Leza acince akuba sinkondonyina wamuntu ooyo muzangi. (Is. 63:10) Muntu uupa muuya uusalala kuusa ulakonzya akuusampaula buya, ikucita cibi Jesu Kristo ncaakaamba kuti tacikonzyi kulekelelwa mubweende bwazintu obuno naa oobo buboola.—Mt. 12:31, 32; Mk. 3:28-30.

(Baefeso 5:5) Nkaambo mulicizyi eeci, inzya mulizyi kabotu-kabotu kuti kunyina sibwaamu naa muntu uusofweede naa syaacivwulemwangu, icaamba kuba sikukomba mituni, uujisi lukono luli loonse mu Bwami bwa Kristo abwa Leza.

it-1 1006 ¶2

Busyaacivwulemwangu

Bulalibonya Kwiinda Mumicito. Busyaacivwulemwangu bulakonzya kulibonya mumicito imwi iilibonya, iikonzya kutondezya cintu citali kabotu ncacita muntu alimwi akulombozya kwakwe kutali kabotu. Jakobo, imulembi wa Bbaibbele utwaambila kuti kulombozya kutali kabotu, ciindi nokwamita, kuzyala cibi. (Jak. 1:14, 15) Aboobo muntu syaacivwulemwangu ulakonzya kuzyibwa kwiinda mumicito yakwe. Mwaapostolo Paulo wakaamba kuti kuba muntu syaacivwulemwangu caamba kuba sikukomba mituni. (Ef. 5:5) Akaambo kakuba syaacivwulemwangu, muntu ooyo ulakonzya kutalika kubona cintu eeco ncalombozya kuba leza wakwe, ikucibikkila maano kapati kwiinda mulimo uusetekene alimwi akukomba Mulengi wakwe.—Rom. 1:24, 25.

JUNE 24-30

MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA | BAFILIPI 1-4

“Mutalibiliki Acintu Nociba Comwe”

(Bafilipi 4:6) Mutalibiliki acintu nociba comwe, pele muzintu zyoonse, kwiinda mumupailo akukombelezya antoomwe akulumba, amumuzyibye Leza nzyomulomba;

w17.08 10 ¶10

‘Luumuno Lwa Leza . . . Lulainda Maano Oonse’

Ino ncinzi cikonzya kutugwasya kutalibilika acintu nociba comwe alimwi akuba ‘aluumuno lwa Leza’? Majwi aa Paulo kubana Filipi atutondezya kuti cintu cikonzya kutugwasya, mupailo. Aboobo ikuti naa twalibilika, tweelede kupaila. (Amubale 1 Petro 5:6, 7.) Amupaile kuli Jehova kamujisi lusyomo lwakuti ulamulanganya. Amupaile kulinguwe “akulumba,” alimwi akuyeeya mbwaakamulongezya kale. Lusyomo lwesu mulinguwe luyooyuma ciindi notuyeeya kuti ulakonzya “kucita zintu zinji kapati kwiinda aali zyeezyo nzyotumulomba naa nzyotuyeeyela.”—Eph. 3:20.

(Bafilipi 4:7) eelyo luumuno lwa Leza oolo lwiinda maano oonse luyookwabilila myoyo yanu amizeezo yanu kwiinda muli Kristo Jesu.

w17.08 10 ¶7

‘Luumuno Lwa Leza . . . Lulainda Maano Oonse’

Cakutadooneka, ciindi bakwesu baku Filipi nobakabala lugwalo lwa Paulo kumbungano, bakayeeya icakamucitikila musyule alimwi aboonse mbobatakali kuyeeyela kuti Jehova inga wabweza ntaamu eeyo njaakabweza. Ino nciiyo nzi Paulo ncaakali kubayiisya? Mubufwaafwi wakali kubayiisya kuti: Mutalibiliki pe. Amupaile mpoonya muyootambula luumuno lwa Leza. Pele amubone kuti ‘luumuno lwa Leza . . . lulainda maano oonse.’ Ino eeci caamba nzi? Basanduluzi bamwi baamba majwi aaya kuti “lulainda azintu zyoonse nzyotulombozya” naa kuti “lulainda amakanze aabantu oonse.” Mubwini, Paulo aawa wakali kwaamba kuti “luumuno lwa Leza” lulaanguzu kapati kwiinda mbotukonzya kweezyeezya. Aboobo kweelana ambotuyeeya tobantu ndiza inga twabona kuti taakwe bulangizi kumapenzi eesu, pele Jehova ulakonzya kutugwasya alimwi inga wacita oobo munzila iitayeeyelwi.—Amubale 2 Petro 2:9.

w17.08 12 ¶16

‘Luumuno Lwa Leza . . . Lulainda Maano Oonse

Ino ncinzi cicitika ciindi notutambula “luumuno lwa Leza oolo lwiinda maano oonse”? Magwalo alapa bwiinguzi kwiinda mukwaamba kuti ‘luyookwabilila myoyo yesu amizeezo yesu kwiinda muli Kristo Jesu.’ (Flp. 4:7) Mumwaambo wa Chigiriki, ibbala lyakuti ‘kukwabilila’ ndibbala lyakali kubelesyegwa kujatikizya basikalumamba. Lyakali kwaamba nkamu yabasikalumamba ibakabikkidwe kutegwa bakwabilile munzi kaindi. Munzi wa Filipi wakali umwi akati kaminzi eeyo. Bantu ibakali kukkala mu Filipi bakali koona cakulikwaya masiku, kabazyi kuti basikalumamba bakali kwiikwabilila milyango yamunzi wabo. Ncimwi buyo andiswe, ikuti naa katujisi “luumuno lwa Leza,” tunooliibide mumyoyo yesu amumizeezo yesu. Tulizyi kuti Jehova ulatulanganya alimwi uyanda kuti katukkomene kapati mubuumi. (1Pet. 5:10) Iluzyibo oolo lulatukwabilila kutegwa tutaciindizyi kulibilika naa kutyompwa.

Kuyandaula Mbono Zyakumuuya

(Philippians 2:17) Pele nokuba kuti ndili mbuli cituuzyo cakunywa citilwa acipaizyo alimwi aamulimo uusetekene eezyo lusyomo lwanu nzyolwakamukulwaizya kucita, ndilasekelela alimwi ndilakondwa andinywe nyoonse.

it-2 528 ¶5

Zituuzyo

Zituuzyo zyakunywa. Zituuzyo zyakunywa zyakali kupegwa antoomwe azituuzyo zimbi, kwaambisya ciindi bana Israyeli nobakanjila Munyika Yakasyomezyedwe. (My. 15:2, 5, 8-10) Ooyu wakali waini (“cakunywa cikola”) alimwi wakali kutilwa acipaililo. (My. 28:7, 14; amweezyanisye a Kul. 30:9; My. 15:10.) Mwaapotolo Paulo wakalembela Banakristo baku Filipi kuti: “Kuti ndili mbuli cituuzyo cakunywa citilwa acipaizyo alimwi aamulimo uusetekene eezyo lusyomo lwanu nzyolwakamukulwaizya kucita, ndilasekelela.” Aawa wakabelesya cikozyanyo cacituuzyo cakunywa, ikutondezya mbwaakalisungwide kubelekela Banakristonyina. (Flp. 2:17) Kakusyeede ciindi cisyoonto kuti afwe, wakalembela Timoteyo kuti: “Ndatalika kale kutilwa aacipaililo mbuli cituuzyo cinyugwa, alimwi ciindi cakuti ndaangununwe caswena afwaafwi.”—2Tim. 4:6.

(Bafilipi 3:11) ikutegwa ikuti kacikonzyeka ndikabe mububuke bwakusaanguna kuzwa kubafwu.

w07 1/1 29 ¶5

“Bubuke . . . Butaanzi” Bulacitika Lino!

Mpoonya, bananike ba “bana ba-Israyeli ba-Leza” beelede kusangana Mwami Jesu Kristo mubulemu bwakujulu, ooko kwalo ‘nkobayookkala a Mwami lyoonse.’ (Ba-Galatiya 6:16; 1 Ba-Tesalonika 4:17) Oobu bwaambwa kuti “bubuke . . . butaanzi.” (Ciyubunuzyo 20:6) Bwaakumana bubuke oobo, tuulunzuma twabantu lino tuyoobusigwa kubuumi anyika kabajisi bulangizi bwakupona kukabe kutamani mu Paradaiso. Aboobo, kufwumbwa naa tujisi bulangizi bwakujulu naa bwaanyika, tulayandisya kumvwa zya “bubuke . . . butaanzi.” Ino mbubuke buli buti? Ndilili nobuyoocitika?

    Chitonga Publications (1991-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi