Mulakonzya Kwiilwana Mizeezo Iitaluzi
INO mucita buti ciindi nomujana buyumuyumu? Basyaazibwene banji basyoma kuti bwiinguzi kumubuzyo ooyu butondezya mbwabede muntu, nkokuti naa muli muntu uujisi bulangizi bwakuti zintu zilaba kabotu naa muntu uutajisi bulangizi. Toonse tulajana buyumuyumu bwiindene-indene mubuumi, pele bamwi balajana buyumuyumu bunji kwiinda bamwi. Pele ino nkaambo nzi bamwi ncobalibonya kufwambaana kuleka kutyompwa ciindi nobacitikilwa mapenzi akusolekesya alimwi kucita cintu cimwi, kakuli bamwi balatyompwa cakuzwa munzila noliba leelyo nobacitikilwa mapenzi masyoonto?
Mucikozyanyo, amweezeezye kuti muyandaula mulimo. Mpoonya mwaunka kuma intavyu, pele tiibamunjizya mulimo. Ino inga mwalimvwa buti akaambo kaceeci? Mulakonzya kulimvwa kuti kuli cintu cilubide kulindinywe, mane buya akuyeeya kuti, ‘Kunyina muntu uukonzya kundinjinzya mulimo. Ndinakwiile kwiingaila mbweena oobu.’ Ambweni mulakonzya kulekela kuyeeya kuli boobu kumupa kulimvwa kuti kunyina zintu noziyoobota mubuumi bwanu, akuyeeya kuti, ‘Kunyina cintu ncondikonzya kucita. Ndinyina mpindu.’ Kufwumbwa mbocibede, kuyeeya kuli boobu takuluzi pe.
Kulwana Mizeezo Iitaluzi
Ino mbuti mbomukonzya kulwana mizeezo iitaluzi? Ntaamu yakusaanguna iiyandika kapati nkuzyiba mizeezo eeyi iitaluzi. Ntaamu yabili nkwiilwana mizeezo eeyo. Amusole kuzyiba twaambo twapa kuti batamunjizyi mulimo. Mucikozyanyo, sena masimpe kuti tiibakamunjizya mulimo akaambo kakuti kuli cintu cilubide kujatikizya ndinywe? Naa sena cakaba boobo akaambo kakuti sikulemba mulimo wakali kuyanda muntu uujisi luzyibo lumwi?
Ikuti naa mwabikkila maano kutwaambo twamasimpe tugaminide, muyoojana kuti mwakabinda kulimvwa kuti munyina mpindu naaceya. Sena ikutazwidilila mubukkale bumwi caamba kuti kunyina cimbi ncomukonzya kucita, naa sena inga mwayeeya mbazu zimwi zyamubuumi momwacita kabotu, mbuli kuzuzikizya mbaakani zyanu zyakumuuya, kuyumya cilongwe abanamukwasyi naa abamwi? Amusolekesye kutaba aamuzeezo wakuti kufwumbwa nzyomukonzya kucita mubuumi “tazikonzyi kuzwidilila.” Sena mubwini inga mwazyiba kuti kunyina nomuyoojana mulimo? Kuli zintu zinji nzyomweelede kucita kutegwa mugusye mizeezo iitaluzi.
Kuba Ambaakani
Mumyaka yaino-ino basikuvwuntauzya bakajana bupanduluzi bukkomanisya kujatikizya bulangizi, nokuba boobo tabuzulide pe. Bakaamba kuti bulangizi bubikkilizya kuba alusyomo lwakuti muyoocikonzya kuzuzikizya makanze aanu. Kweelana ambociyootondezya cibalo citobela, bulangizi bubikkilizya zinji, pele abwalo bupanduluzi oobu bulibonya kuti bulabeleka mumbazu izili mbozibede. Kubikkila maano kubupanduluzi oobu kulakonzya kutugwasya kapati kuzilanga munzila yeelede zintu nzyotucita.
Kutegwa tube alusyomo lwakuti tulakonzya kwaazuzikizya makanze eesu, tweelede kuba acilengwa cakulibikkila mbaakani alimwi akuzizuzikizya. Ikuti naa mulimvwa kuti tamujisi cilengwa eeci, ambweni inga mwayandika kuzinzibala kuyeeya kujatikizya mbaakani nzyomulibikkila. Cakusaanguna, sena mulijisi mbaakani zili zyoonse? Ncuuba-uba ikujata bubi kucita zintu zyamubuumi kakunyina kujana ciindi cakukkala ansi kuyeeya zintu zini nzyotuyanda mubuumi, izintu ziyandika kapati kulindiswe. Kujatikizya njiisyo eeyi iigwasya yakuzyiba zintu zigaminide ziyandika kapati, Bbaibbele lilatugwasya nkaambo lyaamba kuti: ‘Amusinizye zintu ziyandika kapati.’—Bafilipi 1:10.
Ikuti naa twazizyiba zintu ziyandika kapati, inga catuubila kusala mbaakani ziyandika kapati izijatikizya kukomba Leza, mukwasyi wesu, lwiiyo alimwi amulimo wakumubili. Nokuba boobo, ciindi notutalika tatweelede kulibikkila mbaakani zinji kapati alimwi cilayandika kulibikkila mbaakani nzyotuzyi kuti tulakonzya kuzizuzikizya. Ikuti mbaakani kaikatazya kapati kuzuzikizya, ilakonzya kutupa kutalika kulibilika alimwi inga twatyompwa. Aboobo, kanji-kanji cilagwasya ikutalika ambaakani zisyoonto-syoonto izitatoli ciindi cilamfwu kuzuzikizya.
Basikale bakati: “Kalya uuzumanana.” Kuli kaambo kagwasya mukaambyo aaka. Twamana kuzyiba mbaakani ziyandika kapati, tweelede kuzumanana kusolekesya kuzizuzikizya. Tulakonzya kwaayumya makanze eesu kwiinda mukuyeeya ncoziyandika kapati mbaakani zyesu alimwi abubotu mbotukonzya kujana ikuti naa twazizuzikizya. Masimpe kuti tulakonzya kujana buyumuyumu, pele tatweelede kububona kuti ncintu cikonzya kutulesya kuzuzikizya mbaakani zyesu.
Nokuba boobo, alimwi tweelede kuyeeya nzila zikonzya kutugwasya kuzuzikizya makanze eesu. Mulembi wazina lyakuti C. R. Snyder, walo iwakaiya zinji kujatikizya mbobuyandika bulangizi, wakaamba kuti muntu weelede kuba anzila zisiyene-siyene kutegwa azuzikizye mbaakani imwi. Aboobo eeci cilakonzya kutugwasya kubelesya nzila imbi ciindi nzila yakusaanguna noyatabeleka.
Snyder alimwi wakaamba kuti tweelede kuzyiba ciindi notweelede kucinca mbaakani. Ikuti naa twaalilwa kuzuzikizya mbaakani imwi, kunyema kulakonzya kutupa buyo kutyompwa. Kulubazu lumwi, ikuti naa twaileka mbaakani eeyo akulibikkila mbaakani iimbi njotukonzya kuzuzikizya, tuyooba abulangizi.
Mu Bbaibbele kuli cikozyanyo cibotu kujatikizya makani aaya. Mwami Davida wakajisi mbaakani yakuyaka tempele lya Leza wakwe, Jehova. Pele Leza wakaambila Davida kuti Solomoni, mwanaakwe ngowakali kuyoopegwa coolwe eeci ikutali nguwe. Muciindi cakunyema naa kuzumanana ambaakani eeyi, Davida wakacinca mbaakani yakwe. Wakalitakata kuyobolola mali alimwi azintu nzyaakali kuyandika mwanaakwe kutegwa amanizye mulimo ooyu wakuyaka tempele.—1 Bami 8:17-19; 1 Makani 29:3-7.
Nokuba kuti twazwidilila kuzilanga munzila yeelede zintu kwiinda mukulwana mizeezo iitaluzi alimwi akuba ambaakani mubuumi, ambweni inga kacicitukatazya kuba abulangizi. Mubuti? Zintu izitupa kubula bulangizi izitucitikila munyika eeyi zilaboola akaambo kazintu zimwi nzyotutakonzyi kulesya kucitika. Ciindi notuyeeya kujatikizya mapenzi aabacitikila bantu mbuli nzala, nkondo, kutalulama, kuciswa alimwi alufwu, ino inga twazumanana buti kuba abulangizi?
[Cifwanikiso icili apeeji 7]
Ikuti naa tiimwanjizyigwa mulimo ngomwali kuyanda, sena mweelede kuyeeya kuti kunyina nomuyoojana limbi mulimo?
[Cifwanikiso icili apeeji 8]
Mwami Davida wakacinca mbaakani zyakwe