Twaambo Tupati-pati Twamvwika

INO TWAAMBO tupati-pati mumakani ninzi? Ootu tatuli buyo twaambo tukondelezya twiile kwaambwa mubufwaafwi. Ntwaambo tuyandika twalo tutola ciindi kupandulula. Ntotwaambo ituyandika kapati mukuzuzikizya makanze ngomujisi.

Icigwasya mukukankaizya twaambo tupati-pati nkusala nkomucita akulibambila kabotu makani. Kanji-kanji kuvwuntauzya makani kupa twaambo tunji kwiinda tukonzya kubelesyegwa. Ino mbuti mbomunga mwasala tweelede kubelesyegwa?

Cakusaanguna, amubabikkile maano bamuswiilila. Sena tabaazyi makani aanu naa baazyi buyo asyoonto? Sena ibanji balazumina ncolyaamba Bbaibbele kumakani aayo naa kuli bamwi banga baladooneka? Ino mbuyumu-yumu nzi mbobajana mubuumi bwabo ciindi nobatobela ncolyaamba Bbaibbele kumakani aayo? Icabili, amubone kuti mulicizyi kabotu ncomuyanda kuzuzikizya nomukanana kubaswiilizi makani ngomwalibambila. Mukubelesya nzila zyobilo eezyi, amwaalange makani alimwi akusala buyo twaambo tweendelana kapati.

Ikuti naa mwapegwa mutwe wamakani uujisi twaambo tupati-pati, mweelede kubelesya ntuto. Pele nzyomwaamba ziyoogwasya kapati ikuti mwabikkila maano kutwaambo ootu nomupandulula akamwi kaambo kapati. Ikuti kakunyina twaambo tupati-pati twapegwa, cili kulindinywe kulisalila.

Mwatuzyiba kabotu twaambo tupati-pati alimwi akulibambila mbomuya kutupandulula, tacikamukatazyi kukanana makani. Cakutadooneka, abalo bamuswiilila bayoogwasyigwa kapati.

Nzila Zisiyene-Siyene Zyakulibambila Makani Aanu. Nzila zisiyene-siyene zilakonzya kubelesyegwa mukulibambila makani aanu. Mbomuya buzizyibila nzila eezyi, muyoojana kuti nzinji zikonzya kubelesyegwa kweelana amakanze ngomujisi.

Nzila iitakatazyi njakulibambila kaambo akamwi kalikke. (Kaambo akamwi kapati kalayandika nkaambo kalabagwasya bamuswiilila ikumvwisya makani naa kamugwasya kuzuzikizya makanze aamakani aanu.) Aimbi nzila njakwaamba mbozyakali kuccililana zintu. (Mucikozyanyo, zyakacitika Zambangulwe kalitanaba zilakonzya kutobelwa azyakacitika Jerusalemu katana nyonyoonwa mu 70 C.E., zyalo zikonzya kutobelwa azicitika mumazuba eesu.) Nzila yatatu njakwaamba cintu cipa kuti kucitike cintu cimwi alimwi aziccilila. (Eeci cilakonzya kutalikwa kufwumbwa. Mucikozyanyo, mulakonzya kutalika abukkale buliko lino, ziccilila, mpoonya akutondezya cakapa kuti kube boobo.) Nzila yane njakwaandanya zintu. (Mulakonzya kwaandanya cibotu acibi.) Zimwi ziindi imakani inga kaabikkilizya nzila ziinda kuli yomwe.

Stefano naakatamikizyigwa aba Nkuta Mpati yaba Juda, wakaamba munzila iikulwaizya kweelana ambozyakali kucitika zintu. Nomubala ku Incito 7:2-53, amubone kuti wakasala twaambo kajisi makanze amwi. Cakusaanguna, Stefano wakacisalazya kuti wakali kwaamba zintu zyakacitika musyule eezyo bamuswiilila nzyobakazyi kabotu. Mpoonya wakatondezya kuti nokuba kuti Josefa wakali sulidwe abanyina, Leza wakamubelesya kubanununa. Icabili, wakapandulula kuti iba Juda tiibakamumvwida Musa ooyo Leza ngwaakali kubelesya. Wakamanizya kwiinda mukukankaizya kuti imuuya ngobakajisi ba Juda bamuzyalani lyainda, ngomuuya wakajisi baabo ibakajazya Jesu Kristo.

Mutabelesyi Twaambo Tunji Kapati. Kuli buyo twaambo tusyoonto tuyandika mukupandulula mutwe wamakani aumwi. Bunji bwaziindi, ootu twaambo tatwiindilili kuli tosanwe. Mbocibede oobu kufwumbwa naa muyookanana kwamaminiti aali 5, 10, 30 naa kwiinda waawo. Mutasoli kukankaizya twaambo tunji. Ibamuswiilila balakonzya kubikkila maano kutwaambo buyo tusyoonto mumakani aamwi. Ikuti makani kaali malamfwu, atwalo twaambo tupati-pati tweelede kukankaizyigwa akusalazyigwa.

Kufwumbwa naa ntunji buti twaambo tupati-pati ntomujisi, amubone kuti akamwi kapandululwa kabotu-kabotu. Amubape ciindi baswiilizi cakulanga kaambo akamwi kutegwa babone mbokayandika.

Makani aanu ayelede kuuba-uba kumvwa. Talili lyoonse eeci nociyeeme abunji bwatwaambo twaambwa. Ikuti twaambo ntomujisi twabikkwa munsi amitwe mipati akwiipandulula aimwi yamitwe eeyi, makani anooli mauba-uba kuteelela akwiibaluka.

Amutukankaizye Twaambo Tupati-Pati Ntomujisi. Ikuti makani aanu alibambilwa kabotu, tacikamukatazyi kukankaizya twaambo tupati-pati nomukanana.

Nzila iiyandika kapati mukukankaizya kaambo kapati nkwaamba twaambo tupa bumboni, magwalo amakani amwi munzila yeendelana akaambo kapati akukapandulula. Twaambo toonse tutobela tweelede kusalazya, kutondezya naa kupandulula kaambo kapati. Mutabikkilizyi twaambo tutayandiki akaambo kakuti tulamukondelezya. Nomupandulula twaambo tumwi, amusalazye mbotweendelana atwaambo tupati-pati. Utabi mukuli wabaswiilizi kubona makani ncaamba. Kweendelana kulakonzya kutondezyegwa kwiinda mukwiinduluka mabala aayandika kapati aamba kaambo kapati naa kwiinda mukwiinduluka ikwaamba kaambo keni ciindi aciindi.

Ibaambi bamwi balakankaizya twaambo tupati-pati kwiinda mukutubandauka. Nokuba kuti nenzila imwi yakukankaizya twaambo tupati-pati, tayeelede kunjilila busena kusala kabotu akutondezya twaambo mbotweendelana.

Inga mwayanda kwaamba kaambo kapati mbomwatalikila buyo kamutanapa bumboni businizya kaambo aako. Eeci ciyoobagwasya baswiilizi kulangila twaambo tutobela alimwi ciyookankaizya kaambo aako. Mulakonzya kukakankaizya kaambo kwiinda mukukaamba mubufwaafwi kamana kupandululwa.

Mumulimo Wamumuunda. Nzila zyaambwa musyule tazyibeleki buyo nomukanana makani pele amumibandi njomuba anjiyo mumulimo wamumuunda. Nomulibambila, amubikkile maano kumapenzi ngobajisi bantu ooko nkomubede. Amusale mutwe wamakani uyoomugwasya kutondezya bulangizi Ibbaibbele mbolipa mukumana mapenzi aayo. Ambweni inga mwasala twaambo tupati-pati tobilo mukupandulula mutwe wamakani ooyo. Amulibambile magwalo ngomuyoobelesya ikusinizya twaambo ooto. Mwamana amulibambile mbomuyootalika mubandi wanu. Kulibambila kuli boobu, kulagwasya kucinca mubandi kweelana abukkale. Alimwi kumugwasya kwaamba kaambo balaaŋanda nkobatakonzyi kuluba.