LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w96 10/1 map. 26-31
  • Ikusamausya wa Bunakristo Munyika Eeyi Iizandukene

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Ikusamausya wa Bunakristo Munyika Eeyi Iizandukene
  • Ngazi Yamulindizi—1996
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • “Kamubalanganya Bamusyaala Abamukabafu”
  • Sena Kuli beenzu Akati Kesu?
  • Amugwasye Basalali
  • Iziindi Zyakukkomana
  • ‘Amusamausye Cakutatongauka’
  • Kusamausya Ncilengwa Cibotu Ciyandika Kapati!
    Ngazi Yamulindizi Yaambilizya Bwami bwa Jehova (Yakwiiya)—2018
  • “Amusamausye Beenzu”
    Ngazi Yamulindizi—1996
  • Amwaabile “Zintu Zibotu” Kwiinda Mukusamausya Beenzu (Mt. 12:35a)
    Mulimo Wesu wa Bwami—2014
  • “Myoyo Yanu Ipye”
    Ngazi Yamulindizi—2009
Amubone Azimwi
Ngazi Yamulindizi—1996
w96 10/1 map. 26-31

Ikusamausya wa Bunakristo Munyika Eeyi Iizandukene

“Nkabela swebo tuleelede kusamausya bantu mbuli baaba, kuti tube basikubelekanyina mumilimo yalusinizyo.”—3 JOHANE 8.

1. Nzipego nzi ziinda kubota Mulengi nzyapede bantu?

“TAAKWE cintu cibotu ansi ano kwiinda eci: muntu alye akunywa akusekelela, nkaambo eci cilakalilila kulinguwe mumilimo yakwe mazuba oonse aabuumi bwakwe ngaamupede Leza ansi ano.” (Mukambausi 8:15) Mumajwi aaya simbungano wansiku Muhebrayo utwaambila kuti takuli buyo kukkomana akusekelela Jehova Leza nkwayanda kubona mubantu, pele ulabapa zintu zinga zyabagwasya kucita boobo. Ikuzwa kaindi mubukkale bwabantu ikulombozya kuvwulide akati kabantu koonse-koonse kuboneka kuti nkuyandisisya kulikwaya alimwi akukkomana.

2. (a) Ino bantu bazinyonganya buti nzyaakakanzide kubacitila Jehova? (b) Akaambo kaboobo ncizi cacitika?

2 Sunu tukkede munyika mwalo bantu mobajisi bubi kuyandaula nzila zyakulikondelezya akulikkomanisya. Mbubwena Bbaibbele mbolyakasinsima ibantu banji baba “basikuliyanda, . . . bayandisya misalo yaansi kwiinda Leza.” (2 Timoteo 3:1-4) Ooku aino nkunyonganya kupati kwamakanze aa Jehova Leza. Iciindi kuyandaula zyakulikondelezya nokuba ambele mumakanze esu naa ikulikondelezya tobeni nociba cintu citweendelezya inga kunyina kubotelwa kwini-kwini pe alimwi inga ‘zyoonse ziba zyabuyo, tazikutyi moyo.’ (Mukambausi 1:14; 2:11) Nkakaambo kaako nyika izwide buyo bantu balendeledwe alimwi batyompedwe calo cipa kuti kube mapenzi manji mubukkale bwesu. (Tusimpi 18:1) Ibantu baba basikuyoowa bantunyina alimwi balazandukana kweelana amibala yabo, misyobo, ibukkale alimwi abuvwubi.

3. Ino inga twalujana buti lukkomano lwini-lwini akubotelwa?

3 Elo zintu inga zyabota kuti bantu baiya nzila zya Jehova zyakupona abantu bambi—ikuba basiluse, baabi alimwi basamausya! Wakacisalazya kuti inzila yakujana lukkomano lwini-lwini taili yakusoleka kulikkomanisya tobeni pe. Muciindi caboobo inzila njeeyi: “Kupa kuli coolwe kwiinda kupegwa.” (Incito 20:35) Ikutegwa tujane lukkomano lwini-lwini tweelede kuzunda zicingilizyo zimwi akwaandana kwalo kukonzya kutubikkila munyinza. Alimwi tatweelede kubasowela ambali aabo babelekela Jehova antoomwe andiswe. Ncintu ciyandika ikutobela malailile aaya aakuti: “Nkabela swebo tuleelede kusamausya bantu mbuli baaba, kuti tube basikubelekanyina mumilimo yalusinizyo.” (3 Johane 8) Ikusamausya baabo beelede ikusikila mpotusimpila cilagwasya munzila zyobilo—cigwasya baabo bapa alimwi abapegwa. Mbabani ino bali akati kabaabo beelede balo mbotweelede “kusamausya”?

“Kamubalanganya Bamusyaala Abamukabafu”

4. Nkucinca kuli buti kwacitika mubukkale bwamikwasyi ibubonwa naaba akati kabantu ba Jehova?

4 Imikwasyi ikkede kabotu alimwi amakwatano aakkomene nzintu zitajaniki-janiki sunu. Imyeelwe iyabuvwula yabantu balekana alimwi ayabamatumbu batana kwatwa nyika yoonse mbwiizulwa, yaucinca kapati mukwasyi mbuubede. Akaambo kaboobo banji ibasanduka kuba Bakamboni ba Jehova mumyaka yasunu bazwa kumikwasyi yakaandaana. Inga antela balilekenye naa kwaandaana ambebakwetene limwi nokuba kukkala mumikwasyi yamuzyali omwe. Kunze lyaboobo, mbubwena mbwaakasinsima Jesu, ikasimpe nkaakayiisya kaleta kwaandana mumikwasyi minji.—Matayo 10:34-37; Luka 12:51-53.

5. Ncizi Jesu ncaakaamba icikonzya kukulwaizya baabo bali mumikwasyi iizandukene?

5 Cilatukulwaizya kubona bapya kabaiminina kasimpe cabusungu alimwi kanjikanji tulabaumbulizya acisyomezyo ca Jesu ciyumya-yumya cakuti: “Ncobeni ndamwaambila kuti, Taakwe muntu iwakaleka iŋanda nibaba banabakwabo nibaba bacizi nibaba banyina naba wisi nibaba bana bakwe niiba myuunda nkaambo kandime aka-Makani Mabotu, anu ulijene kale kuciindi ecino buncilincili bwamaanda abanabakwabo abacizi abamanyina abana amyuunda, antoomwe amapenzi, elyo muciindi ciboola uyoojana buumi butamani.”—Marko 10:29, 30.

6. Inga twaba buti ‘banabokwabo, bacizi, banyina alimwi abana’ kuli “bamusyaala abamukabafu” bali akati kesu?

6 Ino mbaani ‘banabakwabo, bacizi, banyina alimwi abana’? Ikubona buyo nkamu yabantu banji ku Ŋanda ya Bwami kanjikanji basika kumwaanda naa bainda ibaliita kuti mbakwesu abacizi tacikonzyi kupa kuti muntu ayeeye kuti aaba mbabanabakwabo, mbacizi, mbaanyina abana bakwe. Amulange-lange kaambo aaka: Siciiya Jakobo utuyeezya kuti kutegwa bukombi bwesu butambulike kuli Jehova, tweelede ‘kuswaya bamusyaala abamukabafu mumapenzi aabo akuliyobola cakutaba akabala nikaba komwe kaansi.’ (Jakobo 1:27) Icaamba kuti tatweelede kulekela mizeezo yanyika yakulisumpula akaambo kakukkala kabotu alimwi akwiiya cakuti twaleka kutondezya lweetelelo kuli “bamusyaala abamukabafu.” Muciindi caboobo, tweelede kuliyeeyela kubandika ambabo akubasamausya.

7. (a) Ino kusamausya “bamusyaala abamukabafu” kulaa mulimo nzi wini-wini? (b) Mbaani banga batola lubazu abalo mukusamausya kwa Bunakristo?

7 Talili lyoonse kusamausya “bamusyaala abamukabafu” nokujatikizya kubapa zintu zyobatajisi zyakumubili. Imikwasyi yamuzyali omwe naa yaandene bukombi takuli kuti inga ilipengede kumakani amali pe. Nokuba boobo ikuswaangana antoomwe cakukkomana, ibukkale bwamukwasyi bulikabotu, kuswaangana abantu baziimo zyaandeene-andeene alimwi akubandika zintu zibotu zyakumuuya—eezi zintu nimbazu zimwi zyabuumi iziyandika. Aboobo kuti twataluba kuti muuya waluyando alukamantano nguuyandika kwiinda kukondela kwaciindi ciliboobu, ede inga twati ncintu cibotu nkaambo abalo “bamusyaala abamukabafu” zimwi ziindi balakonzya kusamausya Banakristonyina!—Amweezyanye 1 Bami 17:8-16.

Sena Kuli beenzu Akati Kesu?

8. Nkucinca nzi kubonwa mumbungano zinji zya Bakamboni ba Jehova?

8 Tukkede muciindi bantu banji nobali mukulonga kuya kuzisi zimbi. Ipepa lya World Press Review lyakaamba kuti, “Ibantu bainda ku 100 miliyoni nyika yoonse mbwiizulwa bakkala muzisi mobatali basicisi alimwi ibali 23 miliyoni balatandwa kuzwa muminzi yabo muzisi zyabo mumonya.” Eeci capa kuti mumasena manji kapati mumadolopo mapati-pati imbungano zyabantu ba Jehova zyakajisi buyo antela musyobo omwe wabantu lino kuzwide bantu kuzwa mumbazu zinjaanji zyanyika. Ambweni mbocibede ooko nkomubede. Aboobo mbuti mbotweelede kubabona aaba “bamuzwakule” alimwi “abeenzu” mbuli mbobaitwa anyika balo bamusyobo umbi, zilengwa alimwi abukkale bwiindene abwesu?

9. Nkooze nzi kakonzya kutuleba kumakani ambotulanga “bamuzwakule” alimwi “abeenzu” ibaboola mumbungano zya Bunakristo?

9 Icakutainda ambali, tatweelede kubaa cilengwa cakuyoowa naa kusula beenzu akulimvwa kuti swebo ndiswe tweelede kubaa coolwe cakuziba kasimpe kwiinda baabo bakazwa kuzisi zimbi naa zisi zyabuhedeni; nokuba kulimvwa kuti aaba beenzu batwaasya mukubelesya Ŋanda ya Bwami naa masena ambi. Imwaapostolo Paulo wakabayeekezya buya Banakristo bama Juda bamumwaanda wamyaka wakusaanguna bakajisi mizeezo yamusyobo ooyo ikuti kunyina wakeelede lufutuko; nduzyalo lwa Leza lwakacita kuti toonse tulujane. (Ba-Roma 3:9-12, 23, 24) Tweelede kukkomana nkaambo kaluzyalo lwa Leza lwasikila bantu banji lino balo batakajisi coolwe eeco cakuswiilila makani mabotu akaambo katwaambo tumwi. (1 Timoteo 2:4) Mbuti mbotunga twabatondezya kuti tulabayanda cini-cini?

10. Mbuti mbotunga twatondezya kuti tulabasamausya cini-cini “beenzu” ibali akati kesu?

10 Tulakonzya kutobela malailile aa Paulo aakuti: “Amusamausyanye, mbubonya mbuli Kristo mbwatusamausya kubulemu bwa-Leza.” (Ba-Roma 15:7) Mbotuzi kuti bantu bazwa kumanyika aambi naa bukkale bumbi kanjikanji inga balipengede, tweelede kubafwida luse alimwi akubagwasya kuti katukonzya kucita oobo. Tweelede kubatambula camaanza obilo akati kesu, ikulanga umwi aumwi mbuli “muzyalwemucisi” alimwi “kumuyanda mboliyanda omwini.” (Levitiko 19:34) Eeci cilakonzya kacitali cuuba-uba kucita pele tulakonzya kuzwidilila kuti twatobela lulayo olu: “Mutakozyanizigwi aziyanza zyaciindi ecino, pele amusanduke kukucitululwa kwamyoyo yanu, kuti mukasimpikile makani ngaayanda Leza, makani mabotu aatambulika aalondokede.”—Ba-Roma 12:2.

Amugwasye Basalali

11, 12. Nkulanganya nzi kwaalubazu kwakacitilwa babelesi ba Jehova mu (a) Israyeli yansiku (b) myaanda yamyaka yakusaanguna?

11 Akati kabaabo ibeelede kulanganya ncobeni akusamausya Mbanakristo basimide ibatubelekela canguzu munzila yakumuuya. Jehova wakacitila bapaizi a ba-Levi zintu zyaalubazu mu Israyeli yansiku. (Myeelwe 18:25-29) Mumwaanda wamyaka wakusaanguna Ibanakristo bakali kulaililwa kulanganya baabo bakali kubeleka milimo yaalubazu. Imakani aali ku 3 Johane 5-8 alapa muzeezo waluyando lwakali kujanika akati ka Banakristo bakusaanguna.

12 Imwaapostolo Johane walo wakali mubucembele bwakwe wakaluyanda kapati luse akusamausya Gayo nkwaakacitila bakwesu bamwi beendeenda bakatumidwe kuyakuswaya mbungano. Aaba bakwesu—kubikkilizya a Demetrio walo wakajisi lugwalo—bakali beenzu boonse naa teebakazibidwe kuli Gayo pe. Pele bakasamausigwa nkaambo “bakainka nkaambo kezina lya[Leza].” Johane wakaamba munzila eeyi: “Nkabela swebo tuleelede kusamausya bantu mbuli baaba, kuti tube basikubelekanyina mumilimo yalusinizyo.”—3 Johane 1, 7, 8.

13. Mbaani akati kesu sunu ibeelede kapati ‘kusamausigwa’?

13 Sunu, mukati mumbunga ya Jehova mbanji basoleka canguzu mukugwasya nkamu yoonse yabakwesu. Aaba babikkilizya balangizi beendeenda balo babelesya ciindi anguzu zyabo nsondo ansondo ikuyumya-yumya mbungano; bamisyinali ibasiya mikwasyi yabo abalongwe kuyakukambauka kumanyika meenzu; aabo babelekela muminzi ya Beteli naa mumaopesi aamutabi ibalisungula kugwasilizya mulimo wakukambauka nyika yoonse mbwiizulwa; alimwi abaabo bali mumulimo wabupainiya balo ibatola ciindi cilamfu anguzu zyabo mumulimo wamumuunda. Boonse aaba tababelekeli kuti balijanine bulemu naa bulumbu pele zyoonse bazicita akaambo kaluyando lwabunyina lwa Bunakristo alimwi alwa Jehova. Tuleelede kubaiya akaambo kakulyaaba kwabo camoyo oonse alimwi baleelede ‘kusamausigwa.’

14. (a) Mbuti mbotunga twaba Banakristo bali kabotu ciindi notusamausya baabo basyomi? (b) Nkaambo nzi Jesu ncaakaambila kuti Mariya “wasala cintu eeco ciluzi”?

14 Iciindi ‘notusamausya bantu mbuli baaba,’ mwaapostolo Johane wakati ‘tuba basikubelekanyina mumilimo yalusinizyo.’ Munzila imwi cipa kuti tube Banakristo bali kabotu. Cili boobu akaambo kakuti milimo ya Bunakristo ibikkililizya kucita zintu zibotu kubasyomima. (Tusimpi 3:27, 28; 1 Johane 3:18) Kuli bulumbu amunzila imwi. Iciindi Mariya a Marta nobakatambula Jesu muŋanda yabo, Marta wakalikuyanda kuba simeenzu mubotu kwiinda mukubambila Jesu “zintu zinji-zinji.” Kusamausya kwakwe Mariya wakakucita munzila iimbi. “Wakakkala munsi lya Jesu kaswiilila kwiisya kwakwe” eelyo Jesu wakamulumbaizya nkaambo “wa[ka]sala cintu eeco ciluzi.” (Luka 10:38-42, Ci) Imibandi iicitwa abaabo bajisi myaka minji mumilimo kanjikanji inga ngomusalo mupati mukwiizya ambabo.—Ba-Roma 1:11, 12.

Iziindi Zyakukkomana

15. Nziindi nzi zyakukkomana zikonzya kubakkomanisya bantu ba Jehova?

15 Nokuba kuti Banakristo beni-beni tabatobeli zilengwa zidumide naa kukkala mumazuba aakulyookezya aanyika alimwi akusekelela, kuli ziindi nobaswaangana antoomwe akukkomana. Mucikonzyanyo, Jesu wakaunka kupobwe lyabwiinga ku Kana kwalo nkwaakakondezya kwiinda mukucita maleele aakwe aakusaanguna. (Johane 2:1-11) Mbubwena buyo asunu ibantu ba Jehova balakkomana antoomwe muziindi mbuli zyeezi alimwi kusekelela kweelede kubotezya ziindi ziliboobu. Ino nzintu nzi zili kabotu aciindi eci?

16. Mmalailile nzi ngotupedwe kumakani aakulilemeka kuli kabotu nomuba muziindi zyakukkomana?

16 Ikuzwa mukwiiya kwesu kwa Bbaibbele tulikuzi kulilemeka kweelede Banakristo kwalo nkotutobela ciindi coonse. (Ba-Roma 13:12-14; Ba-Galatiya 5:19-21; Ba-Efeso 5:3-5) Ikusekelela, kube kwamainga naa kwazintu buyo zimbi takutwaangululi kusiya nzila ya Bunakristo naa kucita cimwi cintu ncotunga tatuciti nokutakwe kusekelela ooko; nokuba kutobela zilengwa zyamubusena ooko nkotukkala. Izinji ziyeemi azilengwa zyabukombi bwakubeja naa kuyoowa alimwi zimwi zijatikizya kulilemeka kuteelede Banakristo.—1 Petro 4:3, 4.

17. (a) Ntwaambo nzi tutondezya kuti ipobwe lyabwiinga lyakali ku Kana lyakali libambilidwe akweendelezyegwa kabotu? (b) Ncizi citondezya kuti Jesu wakazuminizya kusekelela ooko?

17 Ikuti twabala kuli Johane 2:1-11, tacikatazyi kubona kuti obo bwiinga bwakalilemenede kapati alimwi akuti kwakali beenzu banji. Nokuba boobo Jesu abasiciiya bakwe “[b]akalitambidwe” teebakaluunkila buyo pe akaambo kakuti bamwi ambweni bakalibasazinyina asikukwata. Alimwi tulabona akuti kwakali “basimilimo” alimwi a “simwaaba kulya” walo wakali kukonzya kupa malailile kuli zyakeelede kupegwa kubantu naa zyakeelede kucitwa. Zyoonse eezi zitondezya kuti kwakali libambilidwe kabotu alimwi akweendelezyegwa kuli kabotu. Aaya makani alamana akwaamba kuti kwiinda muzintu zyaakacita kupobwe Jesu “wakayubulula bulemu bwakwe.” Sena naakasala kucita oobo mbwaakacita kuciindi eeci kuti nokwakali kukusekelela kuli kusabila kapati alimwi kakuli mbuli kukusenga buya? Cakutadooneka naatakacita oobo.

18. Ncizi ncotweelede kuyeeyesya kumakani aakusekelela antoomwe?

18 Ino mbuti ziindi zyakukkomana nzyotunga twabamba swebo? Tuyooyandika kuyeeya kuti makanze aakutambula bamwi akubasamausya ngakuti “tube basikubelekanyina mumilimo yalusinizyo.” Aboobo takuzulili kwiile kwaamba buyo kuti nkusekelela kwa “Bakamboni.” Imubuzyo ulakonzya kubuzigwa kuti, Sena mane obu mbumboni bwakulizyibya kuti ndiswe bani alimwi anzyotusyoma? Iziindi zili boobu tatweelede kuzibona kuba coolwe cakutondezya mbotuziyiide nzila zyanyika zyakulikondelezya “niziba zisusi zyanyama niziba zisusi zyameso nikuba kulisumpula kwabuumi.” (1 Johane 2:15, 16) Muciindi caboobo, iziindi zili boobu zyeelede kutondezya ciimo cesu ncetuli Bakamboni ba Jehova, alimwi tweelede kuba masimpe kuti zyotucita ziletela bulemu kuzina lya Jehova.—Matayo 5:16; 1 Ba-Korinto 10:31-33.

‘Amusamausye Cakutatongauka’

19. Nkaambo nzi ncotuyandikila ‘kusamausyanya cakutatongaukana’?

19 Ibukkale bwanyika mbobuyaa bwiindila kubija alimwi abantu kwaandana, tweelede kusoleka mbuli mbotukonzya kuyumya lukamantano lwalo lujanika akati ka Banakristo beni-beni. (Ba-Kolose 3:14) Nkakaambo kaako tweelede ‘kusungwaala kuyandana’ mbuli mbwaakatulailila Petro. Amane wakayungizya akwaamba kuti: “Amukasamausyanye, mutatongaukani.” (1 Petro 4:7-9) Sena tulilisungude kuliyeeyela kusamausya bakwesu ikusoleka canguzu kutondezya luse alimwi akugwasya? Naa sena tulaa kutongauka notuba acoolwe cili boobu? Kuti naa mbotucita oobu tuliimya kukondwa nkutwali kunga twabaa nkuko alimwi abulumbu bwalukkomano ibuzwa mukucita zintu zibotu.—Tusimpi 3:27; Incito 20:35.

20. Nzilongezyo nzi zyetukonzya kujana kuti katusamausya munyika eeyi iizandukene?

20 Ikubeleka antoomwe a Banakristoma ikuba basiluse alimwi basamausya ciyootuletela zilongezyo zinji. (Matayo 10:40-42) Kubantu bali boobo Jehova wakasyomezya kuti “uyookala akati kabo. Tabakooyoofwa limbi inzala, tabakooyoofwa limbi nyota.” Ikukkala a Jehova caamba kukwabililwa alimwi akusamausigwa anguwe. (Ciyubunuzyo 7:15, 16; Isaya 25:6) Inzya, kumbele tulangila kusamausigwa a Jehova kusikila kukabe kutamani.—Intembauzyo 27:4; 61:3, 4.

Sena Mulakonzya Kupandulula?

◻ Ncizi ncotuteelede kuluba naa tuyanda kujana lukkomano akubotelwa kwini-kwini?

◻ Mbaani “bamusyaala abamukabafu” alimwi mbuti mbotweelede “kubalanganya”?

◻ Mbuti mbotweelede kubalanga “bamuzwakule” alimwi “abeenzu” ibali akati kesu?

◻ Mbaani beelede kulanganya ncobeni sunu?

◻ Muunzila nzi ziindi zyakukkomana mbozinga zyatondezya muuya wini-wini wakusamausya?

[Zifwanikiso izili apeeji 29]

Muziindi zyamapobwe tulakonzya kusamausya batuba, bamusyaala, aabo bali mumulimo waciindi coonse alimwi abamwi-bamwi beenzu

    Chitonga Publications (1991-2024)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi