LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w99 2/1 map. 19-23
  • Imubumbi Mupati Amulimo Wakwe

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Imubumbi Mupati Amulimo Wakwe
  • Ngazi Yamulindizi—1999
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • Imubumbi Wayungizya Mulimo Wakwe
  • Ino Muyooba Cilongo Cili Buti?
  • Ibabumbidwe Kutegwa Balwane Masukusyo
  • Ikubumba Bana Besu Basyoonto
  • Kubumbwa Kwamuntu Woonse
  • Amugwasyigwe Alulayo Lwa Jehova
    Ngazi Yamulindizi—2013
  • Lubono Lwesu Munongo Zyabulongo
    Ngazi Yamulindizi—1999
  • Atumulumbe Jehova Mubumbi Wesu
    Ngazi Yamulindizi Yaambilizya Bwami bwa Jehova (Yakwiiya)—2016
  • Bubambe Bupya Bwamuswaangano Waalubazu
    Mulimo Wesu wa Bwami—2007
Amubone Azimwi
Ngazi Yamulindizi—1999
w99 2/1 map. 19-23

Imubumbi Mupati Amulimo Wakwe

“[Amube] mutiba wabulemu, . . . uubambilidwe kumilimo mibotu yoonse.”—2 TIMOTEO 2:21.

1, 2. (a) Mbuti kulenga Leza nkwaakalenga mwaalumi amwanakazi mbowakali mulimo uulibedelede? (b) Makanze nzi Mubumbi Mupati ngaakajisi naakalenga Adamu a Eva?

JEHOVA Mmubumbi Mupati. Imulimo wakwe wabuhaazibwene mukulenga wakaucitila kumuzyali wesu wakusaanguna, Adamu. Ibbaibbele litwaambila kuti: “Jehova Leza wakabumba muntu. Wakamubumbya bulongo bwaansi, wamufulida mumpemu zyakwe muuya wabuumi, nkabela mpawo muntu wakaba muumi,” naa “cilenge ciyeeka.” (Matalikilo 2:7) Imuntu oyo wakusaanguna kulengwa wakalilondokede, kaanzidwe mucinkozya ca Leza mwini, icitondezyo cabusongo bwa Leza alimwi aluyando lwabululami bwini-bwini.

2 Ikwiinda mukubelesya kampango ka Adamu, Leza wakabumba sikugwasilizya mwaalumi—imukaintu. Eva wakali mubotu kapati, wakali kubainda nobaba baabo ibategwa mbabotu cini-cini sunu. (Matalikilo 2:21-23) Kunze lyaboobo, ibanabukwetene bakusaanguna bakapedwe mibili amizeezo iyakalondokede kutegwa bazuzikizye mulimo wabo ngobakapedwe wakucitya kuti nyika ino ibe paradaiso. Alimwi bakalipedwe nguzu zyakuzwidilizya malailile aa Leza aali ku Matalikilo 1:28 aakuti: “Amuzyalisye, muvule, muzuzye nyika akwiibombya. Amweendelezye inswi zyamulwizi abayuni bakujulu abanyama boonse baputauka ansi.” Imuunda oyu wanyika yoonse mbwiizulwa wakeelede kukkalwaa zyuulu zyatuulunzuma twabantu bakondwa, ibakamantene muluyando lwalo luli “ncecaanzyo cabuumi bulondokede.”—Ba-Kolose 3:14.

3. Mbuti bazyali besu bakusaanguna mbobakaba zilongo zitakwe bulemu, alimwi ncinzi cakacitika?

3 Mukubula coolwe, ibazyali besu bakusaanguna bakasala kuzangila bweendelezi bwa Mwami Mupatikampatila Mulengi wabo, Mubumbi Mupati. Ibukkale bwabo bwakaba mbubwena mbuli mbokupandulwidwe kuli Isaya 29:15, 16 kuti: “Maawe kulibaabo basolekesya kusisa makanze aabo kumeso aa-Jehova! Milimo yabo ili mumudima, aboobo balabuzya kuti, Ino nguni uukonzya kutubona? Nguni uukonzya kuziba? . . . Sa mubumbi ulyeelene abulongo bwakwe? Sa cintu cipangidwe cilakonzya kwaamba ayooyo iwakacipanga kuti, Teewakandipanga? Sa cintu cibumbidwe cilakonzya kwaamba aayooyo iwakacibumba kuti, Teewakandibumba?” Ikupilingana kwabo kwakaleta mapenzi—imulandu wakufwidilila. Kunze lyaboobo, ibantu boonse ibakazyalwa kulimbabo bakakona cibi alufwu. (Ba-Roma 5:12, 18) Ibubotu bwazilenge zya Mubumbi Mupati bwakazilinganisigwa citaambiki.

4. Mmulimo nzi wabulemu ngotunga twabeleka?

4 Nokuba boobo, nomuba muciimo motubede cakutalondoka, swebo tobaluzubo lwa Adamu sicinyonyoono tulakonzya kutembaula Jehova mumajwi aa Intembauzyo 139:14 aakuti: “Njookulumba nkaambo kakugambya kwakulengwa kwangu. Milimo yako ilagambya; moyo wangu ulizi loko.” Pele tacilibijili kaka, ikuti mulimo mutaanzi wabuhaazibwene wa Mubumbi Mupati wazilinganisigwa boobu!

Imubumbi Wayungizya Mulimo Wakwe

5. Ino buhaazibwene bwa Mubumbi Mupati bwakeelede kubelesegwa buti?

5 Mucoolwe, ibuhaazibwene bwa Mulengi wesu bwa Bubumbi bwakali kuyoobelesyegwa kukubumba kumbi kunze lyakubumba kwabantu kutaanzi. Imwaapostolo Paulo utwaambila kuti: “We! Nduweni uwe omuntu okazyanya a-Leza? Sa cibumbwa cilakonzya kwaambila mubumbi kuti, Wandicitilanzi boobo? Sa mubumbi tajisi bwami bwakubulongo? Kumulwi omwe sa takonzyi kucita cilongo cimwi cibotu acimwi cibi?”—Ba-Roma 9:20, 21.

6, 7. (a) Mbuti banji sunu mbobalisalila kuba bantu babumbidwe kabatakwe bulemu? (b) Ino baluleme babumbwa buti kuti babe bamulimo wabulemu?

6 Inzya, izilongo zya Mubumbi Mupati zimwi ziyoobumbwa kuba zibotu alimwi zimwi kuba zibi. Aabo ibalisalila kutobela nyika mboiya bumaninina kubbila mutinti lyabubi babumbidwe munzila iiyoobazyibya kuti beelela lunyonyooko. Imwami mulemu, Kristo Jesu aakuboola kuzyoobeteka, izilongo zibi zili boobo ziyoojatikizya bantu boonse basimyoyo miyumu ibali mbuli mpongo balo “bayoonyonyweedwa limwi” mbubwena bwaamba Matayo 25:46 (NW). Pele aabo “balulami” ibali mbuli mbelele, aabo ibakabumbwa kuba zilongo ‘zibotu,’ bayookona “buumi butamani.”

7 Cakulicesya, aabo bantu baluleme banooli balibombya kukubumba kwa Leza. Bali mukupona munzila njayanda Leza. Balutobela lulayo luli kuli 1 Timoteo 6:17-19 lwakukti: ‘Mutasyomi buvwubi butasyomeki, pele musyome Leza uutufonkweda zintu zyoonse kuti katunga katuligwasya nzizyo.’ Balasoleka ‘kucita milimo iiluzi, kuti babe bavwubi mukumanizya milimo mibotu, kuti kabafwamba kupa akwaabilana abeenzinyina, kabaliyobweda intalisyo imbotu yaciindi ciza, kuti bajatisye buumi bwini-bwini.’ Babumbwaa kasimpe ka Leza alimwi bajisi lusyomo lutazungaani muzipego zya Jehova kwiinda muli Kristo Jesu, walo ‘uwakalisanga mwini kuti abe cinunuzyo ciyandika’ kutegwa aboozye zyoonse eezyo zyakaloba kwiinda mucinyonyoono ca Adamu. (1 Timoteo 2:6) Aboobo tweelede kulisungula kulibombya kululayo lwa Paulo lwakuti “[tulisamike] buntu bupya [bubumbidwe] bulengulwidwe caluzibo mbuli cikozyano cayooyo iwakabulenga”!—Ba-Kolose 3:10.

Ino Muyooba Cilongo Cili Buti?

8. (a) Ncinzi citondezya musyobo wacilongo muntu ngwaba kumbele? (b) Nzintu nzi zyobile izitondezya muntu mbwali mukubumbwa?

8 Ncinzi citondezya musyobo wacilongo muntu ngwaba? Nciimo cakwe abukkale. Ikusaanguna ezi zyeendelanaa zisusi alimwi atumpenda twamoyo. Mwami musongo Solomoni wakati: “Moyo wamuntu ulayeeya inzila yakwe, pele Jehova nguuenzya kweenda kwakwe.” (Tusimpi 16:9) Icabili, zyeendelanaa zintu izimvwugwa akubonwa, ikuyanzana kwesu alimwi azintu zitucitikila. Aboobo, cilayandika kapati ikutobela lulayo olu lwakuti: “Uuenda abasongo ulasongwaala, pele muzwalani wabafubafuba ulabisizigwa.” (Tusimpi 13:20) Mbubwena lugwalo lwa 2 Petro 1:16 mbolutucenjezya, tweelede kulikasya kutobela “zyamankwangwaalizya zicitwa akusongwaalasongwaala kwabantu,” naa kweelana a Bbaibbele lya Bakatolika lyakalembwaa Knox, “izyaano zyakulengelezya izyakapungwaa bantu.” Ezi zibikkilizya njiisyo zyaluleyo zinji alimwi amapobwe aabukombi bwamu Kristendomu.

9. Mbuti mbotunga twatobela kubumbwa ikucitwaa Mubumbi Mupati?

9 Aboobo, kweelana antaamu njotutola, Leza ulakonzya kutubumba. Munzila yakulicesya kubusyu bwa Jehova, tulakonzya kuuinduluka mupailo wa Davida wakuti: “Undilingule, O Leza, uzibe moyo wangu. Undisunke, uzibe miyeeyo yangu. Bona na muli inzila imbi mulindime; undeenzye munzila iitamani.” (Intembauzyo 139:23, 24) Jehova ulimukweendelezya kukambaukwa kwamulumbe wa Bwami. Imyoyo yesu yakalisungula kutobela makani mabotu cakulumba alimwi abusolozi buyungizidwe mbwapa. Kwiinda mumbunga yakwe watupa zyoolwe zyamulimo ziindene-indene iziswaangene aakukambauka makani mabotu; atujatilile kuli zeezi alimwi atuzitambule akuzikkomanina.—Ba-Filipi 1:9-11.

10. Mbuti mbotweelede kusungwaala ikutobela mapulogilamu aakumuuya?

10 Cilayandika kapati kuti tubikkile maanu ku Jwi lya Leza, ikutobela pulogilamu yabuzuba abuzuba yakubala Bbaibbele alimwi akucita kuti Magwalo alimwi amulimo wa Jehova abe mpaayeeme mibandi yesu mumikwasyi alimwi anotuli aabalongwe. Ipulogilamu yakukomba kwamafwumofwumo iicitwa aciindi cacakulya cakuseeni mumukwasyi wa Beteli umwi aumwi alimwi atukamu twabamishinali akati ka Bakamboni ba Jehova kanjikanji kujatikizya kubala Bbaibbele mvwiki zimwi naa Yearbook yamwakooyo. Ino kayi kutabaa bubambe buli boobu mumukwasyi wanu? Alimwi tulagwasigwa kaka toonse kwiinda mukuyanzana mumbungano ya Bunakristo, mukuswaangana antoomwe ikapati kwiinda mukutola lubazu muciiyo ca Ngazi Yamulindizi cansondo ansondo!

Ibabumbidwe Kutegwa Balwane Masukusyo

11, 12. (a) Ino lulayo lwa Jakobo kujatikizya masukusyo inga twalubelesya buti mubukkale bwesu bwabuzubaa buzuba? (b) Mbuti cikozyanyo ca Jobu mbocitukulwaizya kuzumanana kusyomeka?

11 Mubukkale bwesu bwabuzubaa buzuba, Leza ulazizumizya zintu zimwi kucitika, zimwi zilakonzya kutuyumina. Ino ezi tweelede kuzibona buti? Kweelana alulayo luli kuli Jakobo 4:8, tutacimwi pe, pele atuswenenene kuli Leza, ikumusyoma camoyo wesu woonse, katusyomede kuti ‘mbotuswenenena kulinguwe, alakwe ulaswenenena kulindiswe.’ Masimpe, tuyooyandika kuliyumya mumakataazyo amasunko, pele ezi zyazumizyigwa kuti kazili cibeela cakubumbwa kwesu, kumamanino kakuli zintu zikkomanisya. Kuli Jakobo 1:2, 3 tusyomezyegwa kuti: “Bakwesu, amuyeeye kuti ncoolwe cipati na mwasikilwa masukusyo aamisyobo misyobo, nkaambo mulizi kuti kusukusigwa kwalusyomo lwanu nkokuleta lukakatilo.”

12 Alimwi Jakobo waamba kuti: “Na muntu watepaulwa, ataambi kuti, Ndatepaulwa kuli-Leza, nkaambo Leza tatepauliki kucibi, alimwi walo mwini tatepauli muntu pe. Muntu ulatepaulwa na alengawidwa akoongwa kuzisusi zyakwe mwini.” (Jakobo 1:13, 14) Imasukusyo eesu alakonzya kaali manji alimwi aayindene-indene, pele mbubwena mbocakacitikila Jobu, oonse buyo kuli mulimo ngwaajisi mukubumbwa kwesu. Taciliboteli cisyomezyo Magwalo ncaatupa kuli Jakobo 5:11 icakuti: “Tulaamba kuti, Mba[a]sicoolwe bakakatila. Mulimvwide kale aalukakatilo lwa-Jobo, alimwi mulizi mbwaakamucitila Jehova kumamanino. Mwabona kuti Jehova ngusibuuya, ngusiluzyalo.” Mbotuli zilongo mumaanzaa Mubumbi Mupati, atusyomeke ciindi coonse, katujisi lusyomo luli mbuli lwa Jobu lwakusyoma muzintu zijanika kumamanino!—Jobu 2:3, 9, 10; 27:5; 31:1-6; 42:12-15.

Ikubumba Bana Besu Basyoonto

13, 14. (a) Ndilili bazyali nobeelede kutalika kubumba bana babo, alimwi inga kabajisi bulangizi nzi? (b) Nzikozyanyo nzi zikkomanisya nzyomunga mwaluula?

13 Ibazyali balakonzya kutola lubazu mukubumba bana babo basyoonto, kuzwa kubuvwanda bwabo, elyo naa twacita boobo ibakubusi besu inga baakuba bantu basyomeka cini-cini kumbele! (2 Timoteo 3:14, 15) Eci casinizigwa nomuba mumasunko mapati cini-cini. Imyaka iili mbwiibede yainda, ikupenzyegwa nokwakapapide cini-cini mucisi cimwi camu Afulika, imukwasyi umwi uusyomeka wakali kusimba Ngazi Yamulindizi cakusisikizya muŋanda yakuyobweda zintu yakali kunze. Bumwi buzuba basikalumamba bakali kuzyaabuza mumugwagwa kabayandaula bana balombe kuŋanda aŋanda kuti babanjizye mulimo wabusikalumamba. Iciindi cakaciliko cakuti bana basankwa bobile mumukwasyi oyu bayube, pele ikuvwuntauzya kwakali kunoocitwaa basikalumamba masimpe kwakali kunoobbutula imuncini wakusimbya. Eci cakali kunoosololela kukupenzyegwa bulanga nokuba kujaigwa kwamukwasyi woonse mboubede. Ncinzi cakali kunga cacitwa? Cabusicamba kabaamba zili kuli Johane 15:13, ibasankwa aba bobile bakakosola makani balaamba: “Taakwe uuli aluyando ulwiinda olu, kuti muntu atulile beenzinyina buumi bwakwe.” Bakakanza kwiile kukkede muŋanda imukkalila mukwasyi. Basikalumamba bakali kuzyoobajana elyo cakutadooneka bakali kunoobapenzya kapati nokuba kubajaya nobakali kunookaka kunjila mumulimo wabusikalumamba. Pele tiibakali kuyoozumanana kuyandaula. Imuncini uusimbya alimwi abanamukwasyi bambi bakali kunoovwunwa. Pele icakacitika cilagambya. Basikalumamba bakaisotoka ŋanda eyi ilikke buyo, bakazumanana kumaanda aambi! Izilongo ezyo izyakabumbilwa mulimo mubotu zyakafwutuka, kubikkilizyaa muncini uusimba, ikutegwa kumwaigwa kwacakulya cakumuuya icipegwa aciindi ceelede kuzumanane. Umwi akati kabasankwa aabo bobile amucizi wakwe ono babelekela ku Beteli; ucizumanana kubelesya muncini wakusimbya ooyo wakaindi.

14 Bana basyoonto balakonzya kuyiisigwa mbokupailwa, alimwi Leza ulayiingula mipailo yabo. Icintu cilibedelede cakacitika ciindi cankondo yacijayejaye ku Rwanda. Iciindi nocakasika cakuti ikana kamwi kalaamyaka yakuzyalwa iili cisambomwe abazyali bankako bajayigwe kuli basikuzanga kwiinda mukubelesya kabbomba kakumaanza, aka kana kasimbi kakapaila cakupozya camoyo woonse kakalomba kuti bafwutuke kutegwa bazumanane mumulimo wa Jehova. Ibakatikabe basikubajaya bakasinikizigwa kubaleka buyo, balaamba, “Tatukoomujaya pe akaambo kakasimbi aaka.”—1 Petro 3:12.

15. Nkuyunga nzi kusofweede nkwaakacenjezya Paulo?

15 Ibunji bwabana besu kwiina nobalijana muciimo cikatazya mbuli zeezyi zyabandikwa ataalaawa, pele kuli masunko manji ngobayaanaangawo kucikolo alimwi akubantu basofweede mazubaano: mwaambo uusesemya, izyakweebela zijatikizya bwaamu mumabbuku naa aa TV, kulikondelezya kusofweede alimwi akuyungwa abeenzinyina kwakubasinikizya kucita micito mibyaabi zyavwula kapati mumasena manji. Cakwiinduluka-induluka, imwaapostolo Paulo wakacenjezya kujatikizya kuyungwa ikuli boobu.—1 Ba-Korinto 5:6; 15:33, 34; Ba-Efeso 5:3-7.

16. Mbuti muntu mbwanga waba cilongo camulimo wabulemu?

16 Naakamana kwaamba zyazilongo izibambwa ‘zimwi kazili zyabulemu pele zimwi kazitakwe bulemu,’ Paulo waamba kuti: “Eno kuti muntu walisalazya kuliyeeyi, inga ulabaanga mutiba wabulemu, uusalazidwe, uuelede kubelesegwa kulimukamwini, uubambilidwe kumilimo mibotu yoonse.” Aboobo atukulwaizye bakubusi besu kucenjela kapati kujatikizya mbociyanzana limwi. ‘Abatije kuzisusi zyabwanike, batobele bululami alusyomo aluyandano aluumuno, antoomwe abaabo bakomba Mwami camoyo uusalala.’ (2 Timoteo 2:20-22) Ipulogilamu yamukwasyi ‘yakuyakana’ inga yagwasya kapati mukubumba bakubusi besu. (1 Ba-Tesalonika 5:11; Tusimpi 22:6) Ikubala Bbaibbele abuzuba alimwi akubaa ciiyo, kwiinda mukubelesya mabbuku aakamwaigwaa Sosaiti kulakonzya kugwasya kapati kumakani aakukomena munzila yakumuuya.

Kubumbwa Kwamuntu Woonse

17. Ino lulayo inga lwatubumba buti, alimwi nimpindu nzi zibotu nzyotunga twalangila?

17 Ikutegwa atubumbe mbotweelede, Jehova ulapa lulayo kuzwa mu Jwi lyakwe alimwi akwiinda mumbunga yakwe. Mutasoli kulukaka lulayo lwabunaleza luli boobo! Amulutobele cabusongo, alimwi amuleke lumweendelezye kubelekela Jehova mulimo uulemekwa. Ibbuku lya Tusimpi 3:11, 12 lilailila kuti: “Mwanaangu, utasampauli lweempyo lwa-Jehova, nekuba kulikataazya kukutapatila kwakwe, nkaambo kufumbwa muntu ngwayanda Jehova, ulamweempya, alimwi ulanunsaula mwana umwi aumwi ngwatambula.” Ilulayo lumbi lwabuzyali lujanwa ku Ba-Hebrayo 12:6-11 lwakuti: “Kufumbwa muntu ngwayanda Jehova, ulamukoma . . . Eno kuciindi ncocuumwa-umwa tacitangazyi pe, cilau[si]sya, pele munsi, kukomwa oko kulatujanya micelo yakulikalila kabotu akululama.” Icintu iceelede kubelesyegwa lyoonse kupa lulayo luli boobo ndi Jwi lya Leza lyakasololelwaa nguwe.—2 Timoteo 3:16, 17.

18. Ikujatikizya kweempwa, ncinzi ncotwiiya kuli Luka caandaano 15?

18 Alimwi Jehova ngusiluzyalo. (Kulonga 34:6) Kumuntu woonse uuempwa camoyo woonse nokuba kuti wakacita cinyonyoono cipati, ulamulekelela. Nobaba ‘bana bataka’ bamazubaano balakonzya kubumbwa kuti babe zilongo zyamulimo mubotu. (Luka 15:22-24, 32) Zibi zyesu zilakonzya kazitali zipati mbuli zyamwana ooyo mutaka. Pele intaamu njotutola cakulicesya kululayo lwamu Magwalo lyoonse kuyootusololela kuti tubumbwe kuba zilongo zyamulimo mubotu.

19. Mbuti mbotunga twazumanana kubeleka katuli zilongo zyabulemu mumaanza aa Jehova?

19 Notwakaiya kasimpe lutaanzi, twakatondezya kuyandisisya kubambululwaa Jehova. Twakazileka nzila zyanyika, twakatalika kusama buntu bupya alimwi twakaba Banakristo balyaabide alimwi babbapatizidwe. Twakatobela lulayo luli ku Ba-Efeso 4:20-24, ‘lwakuleka ziyanza zyesu zyaciindi abuntu bwesu bukulukulu bubisidwe azisusi zibi zyalweeno, pele kubukuluka mumuuya wakuyeeya kwesu, akulisamika buntu bupya bulengulwidwe mucinkozya ca-Leza cabululami acabusalali bwini-bwini.’ Atuzumanane umwi aumwi wandiswe kuba bantu babumbika mumaanza aa Jehova, Mubumbi Mupati, lyoonse notubeleka katuli zilongo zyamulimo wabulemu!

Ikwiinduluka

◻ Makanze nzi Mubumbi Mupati ngajisi kujatikizya nyika yesu?

◻ Mbuti mbomunga mwabumbwa kuti mweelele mulimo wabulemu?

◻ Munzila nzi bana besu mbobanga babumbwa?

◻ Ino lulayo tweelede kululanga buti?

[Cifwanikiso icili apeeji 20]

Sena muyoobambululwa kuti mubelesegwe mumulimo wabulemu naa muyoosowegwa?

[Cifwanikiso icili apeeji 22]

Ibana basyoonto balakonzya kubambululwa kuzwa kubuvwanda

    Chitonga Publications (1991-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi