LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w99 7/1 map. 23-27
  • Kamwiiya Jwi lya Leza Lyoonse Amukwasyi

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Kamwiiya Jwi lya Leza Lyoonse Amukwasyi
  • Ngazi Yamulindizi—1999
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • Izintu Zyeelede Kuyeeyegwa
  • Amuzibelesye Camaanu Izibelesyo Nzyomubelesya Mukuyiisya
  • Amucite Zintu Kweelana Aziyandika Mumukwasyi
  • Ibulumbu Bujanika Akaambo Kakukakatila
  • Mulongo Wazyakucita Zyamukwasyi—Ciiyo Camukwasyi
    Mulimo Wesu wa Bwami—2005
  • Nomikwasyi, Amutembaule Leza Mumbungano Yakwe
    Ngazi Yamulindizi—1999
  • Ikuyaka Mukwasyi Muyumu Munzila Yakumuuya
    Ngazi Yamulindizi—2001
  • Cikonzya Kugwasya Mikwasyi
    Mulimo Wesu wa Bwami—2011
Amubone Azimwi
Ngazi Yamulindizi—1999
w99 7/1 map. 23-27

Kamwiiya Jwi lya Leza Lyoonse Amukwasyi

“Teensi insima ilike njaaponena muntu, ulaponena amajwi oonse aazwa kumulomo wa-Leza.”—MATAYO 4:4.

1. Ncinzi ncolyaamba Bbaibbele kujatikizya mukuli wabasilutwe bamikwasyi wakuyiisya bana babo inzila zya Jehova?

JEHOVA LEZA wakapa basilutwe bamikwasyi ziyeezyo cakwiinduluka-induluka kujatikizya mikuli yabo yakuyiisya bana babo. Imalailile aali boobo akali kuyoogwasya bana kujatikizya buumi bwaaciindi eco alimwi akali kuyoobagwasya kulibambilila limwi kujatikizya buumi bwakumbele. Imungelo iwakali kwiiminina Leza wakaambila Abrahamu kujatikizya mukuli wakwe wakuyiisya bamukwasyi wakwe kutegwa “babambe inzila ya-Jehova.” (Matalikilo 18:19) Ibazyali bana Israyeli bakalaililwa kuti babapandulwide bana babo Leza mbwaakafwutula Israyeli kuzwa ku Egepita, alimwi ambwaakabapa Mulawo wakwe ku Cilundu ca Sinai mu Horebu. (Kulonga 13:8, 9; Deuteronomo 4:9, 10; 11:18-21) Basilutwe bamikwasyi Banakristo balaililwa kulela bana babo “mulwiiyo lwa-Mwami [Jehova] amumilazyo yakwe.” (Ba-Efeso 6:4) Nokuli buyo muzyali omwe uubelekela Jehova, oyo muzyali weelede kusoleka kapati kuyiisya bana nzila zya Jehova.—2 Timoteo 1:5; 3:14, 15.

2. Sena ciiyo camukwasyi cilayandika ikuti kakunyina bana mumukwasyi? Amupandulule.

2 Eci tacaambi kuti iciiyo camukwasyi ca Jwi lya Leza cicitwa buyo amikwasyi imuli bana. Imulumi amukaintu nobacita ciiyo camukwasyi nobatajisi bana muŋanda, citondezya kulumba kupati nkobajisi kujatikizya zintu zyakumuuya.—Ba-Efeso 5:25, 26.

3. Nkaambo nzi ikucita ciiyo camukwasyi lyoonse ncokuyandika kapati?

3 Ikutegwa kujanike mpindu zili kabotu, imalailile aleelede kupegwa lyoonse kweendelana aciiyo Jehova ncaakayiisya bana Israyeli munkanda naakati: “Teensi insim[a] ilike iiponya muntu; muntu ulapona kumajwi oonse aazwa mumulomo wa-Jehova.” (Deuteronomo 8:3) Kweelana abukkale bwamukwasyi, imikwasyi imwi ilakonzya kucita ciiyo nsondo ansondo; iimwi ilakonzya kubaa ziiyo zifwaafwi abuzuba. Kufwumbwa bubambe mbomusala, iciiyo canu acibe aabubambe busitikide. ‘Amujatisye kujana ciindi’ cakwiiya. Ikuti mwacibelesya kabotu ciindi eci muyoogwasigwa kapati. Imaumi aabanamukwasyi ali muntenda.—Ba-Efeso 5:15-17; Ba-Filipi 3:16.

Izintu Zyeelede Kuyeeyegwa

4, 5. (a) Ino makanze nzi Jehova ngaakabikkila bazyali mukuyiisya bana babo kwiinda muli Musa? (b) Ino eco cijatikizya nzi sunu?

4 Nomucitya ciiyo camukwasyi, cilakozya kubaa mpindu kapati ikuti naa makanzeenu kamwaayeeyede. Amulange-lange zintu zisyoonto zinga zyacitwa.

5 Aciiyo cimwi acimwi, amusoleke kukomezya luyando lwanu kuli Jehova Leza. Ibana Israyeli kabacibungene mumimpata ya Moabu, kabatana njila Munyika Yakasyomezyegwa, Musa wakabaibalusya cintu eeco Jesu Kristo ncaakali kuzooamba kuti “[m]mulazyo mupati wamu-Mulao.” Ino cakali cinzi eco? “Uleelede kuyandisya Jehova Leza wako amoyo wako woonse, amuuya wako woonse, anguzu zyako zyoonse.” (Matayo 22:36, 37; Deuteronomo 6:5) Musa wakakulwaizya bana Israyeli kuti bacibikkile maanu kapati eci mumyoyo yabo alimwi akuciyiisya kubana babo. Eci cakali kuyandika kuti kabaindulula-indulula, kabaamba twaambo Jehova ncayelede kuyandwa, kababandika ziimo alimwi abukkale ibunga bwasinkilila luyando luli boobo alimwi akulutondezya kuli Jehova mubukkale bwabo beni. Sena bana besu abalo bayandika malailile aali boobo? Inzya! Alimwi abalo bayandika lugwasyo kutegwa ‘bapalule lulomo lwamyoyo yabo,’ nkokuti kugusya cintu cili coonse icinga casinkilizya luyando lwabo kuli Leza. (Deuteronomo 10:12, 16; Jeremiya 4:4) Akati kazisinkilizyo ezyo kulakonzya kuba kuyandisisya zintu zyanyika alimwi akujatikizigwa cakumaninina mumicito yayo. (1 Johane 2:15, 16) Luyando ndotujisi kuli Jehova lweelede kuti kalujisi milimo, kalulibonya, kalutukulwaizya kucita zintu zimukkomanisya Taateesu wakujulu. (1 Johane 5:3) Ikutegwa ciiyo canu camukwasyi cibe aampindu iitamani, cibeela cimwi acimwi ceelede kucitwa munzila iiyumya luyando olu.

6. (a) Ncinzi ciyandika kutegwa tuyiisye kabotu luzibo lwini-lwini? (b) Mbuti Magwalo mbwaakankaizya mboluyandika kapati luzibo lwini-lwini?

6 Amuyiisye luzibo lwini-lwini lwazintu nzyayanda Leza. Ino eco cijatikizya nzi? Tacijatikizyi buyo kukonzya kubala bwiinguzi mumamagazini naa mubbuku. Ciyanda mubandi uunga wasinizya kuti imabala aayandika alimwi atwaambo tupati-pati zyamvwugwa kabotu-kabotu. Luzibo lwini-lwini lulayandika kapati kutegwa tusame buntu bupya, tusinizye zintu iziyandika ncobeni notweendelezya mapenzi aamubuumi alimwi amukucita zintu zimukkomanisya ncobeni Leza.—Ba-Filipi 1:9-11; Ba-Kolose 1:9, 10; 3:10.

7. (a) Mibuzyo nzi iikonzya kugwasya mukwasyi kubelesya makani aamuciiyo? (b) Mbuti Magwalo mbwaakankaizya mpindu yamakanze aayo?

7 Amugwasilizye kupa inzila zibeleka kuzintu ziyiigwa. Akaambo kamakanze aaya, nomujisi ciiyo camukwasyi amubuzye kuti: ‘Muunzila ili buti makani aaya mwaayelede kujatikizya buumi bwesu? Sena kuyandika kucinca kumwi kuzintu nzyotucita ono? Ino nkaambo nzi ncokuyandika kucinca?’ (Tusimpi 2:10-15; 9:10; Isaya 48:17, 18) Ikuzibikkila maanu kapati inzila zibeleka kujatikizya zyoonse nzyotwiiya kulakonzya kugwasya kapati mukukomena kwabanamukwasyi munzila yakumuuya.

Amuzibelesye Camaanu Izibelesyo Nzyomubelesya Mukuyiisya

8. Nzibelesyo nzi zyakwiiya Bbaibbele zyapegwaa iciinga camuzike?

8 “Muzike musyomesi uucenjede” watupa zibelesyo zinji izinga zyabelesyegwa mukwiiya. Imagazini ya Ngazi Yamulindizi iibelesyegwaa Bbaibbele nkoili mumyaambo iili 131. Kuli mabbuku aabelesyegwa kwiiya Bbaibbele aali mumyaambo ili 153, imabroshuwa mumyaambo iili 284, imakkaseeti aakuswiilila mumyaambo iili 61, imavidiyo mumyaambo iili 41, mane apulogilamu yaakkompyuta yakuvwuntauzya makani aa Bbaibbele aali mumyaambo iili 9!—Matayo 24:45-47.

9. Mbuti mbotunga twatobela lulayo lwamumagwalo aambidwe mumuncali oyu notucita ciiyo camukwasyi ca Ngazi Yamulindizi?

9 Imikwasyi minji ibelesya ciindi caciiyo camukwasyi ikulibambila Ciiyo cambungano ca Ngazi Yamulindizi. Eco inga cagwasya kaka! Imagazini ya Ngazi Yamulindizi ijisi cakulya cakumuuya ciyandika kapati calo icipegwa kutegwa ciyumye bantu ba Jehova nyika yoonse mbwiizulwa. Nomwiiya Ngazi Yamulindizi amukwasyi, mutabali buyo mincali akwiingula mibuzyo iisimbidwe. Amusungwaale kujana bupanduluzi. Amwaabale magwalo oonse aambidwe buyo kaatazubulwidwe. Amulombe banamukwasyi kuti baambe mbwaaswaangene magwalo ayo acaambwa mumuncali uuli mukubandikwa. Amubakulwaizye kuti baambe zili mumyoyo yabo.—Tusimpi 4:7, 23; Incito 17:11.

10. Ncinzi cinga cacitwa kutegwa bana batole lubazu muciiyo akuti ciindi eco cibe ciindi cikondelezya kulimbabo?

10 Ikuti kakuli bana mumukwasyi wanu, ncinzi ncomunga mwacita kutegwa ciiyo canu citabi cilengwa buyo camukwasyi pele kuti cibe ciindi cakuyumizigwa, alimwi cikondelezya? Amusoleke kubajatikizya boonse munzila iiyelede ikutegwa mizeezo kaigamide buyo aamakani aali mukuyiigwa. Kuti kacikonzyeka, amujanine mwana omwe-omwe Ibbaibbele lyakwe mwini amagazini yakwe iimugeme. Mukwiiya kusangaalizya kwakacitwaa Jesu, imuzyali ulakonzya kukkazika mwana muniini munsi-munsi anguwe, ambweni kumukumbatila mwana ooyo. (Amweezyanisye Marko 10:13-16.) Silutwe wamukwasyi ulakonzya kwaambila mwana muniini kuti apandulule cifwanikiso cili mucibalo cili mukuyiigwa. Imwana muniini ulakonzya kupedwa limwi lugwalo lumwi ndwayelede kubala. Imwana mupati ulakonzya kulombwa kuti aambe zyoolwe mwaanga abelesyegwa makani aali mukuyiigwa.

11. Nzibelesyo nzi zimbi izyapegwa, alimwi mbuti mbozinga zyabelesegwa munzila iigwasya kujatikizya ciiyo camukwasyi oko nkozijanika eezi?

11 Nokuba kuti mulakonzya kamubelesya magazini ya Ngazi Yamulindizi mumibandi yanu, izibelesyo zimbi iziliko mumyaambo minji mutazilubi pe. Ikuti kakuyandika bupanduluzi bumbi bwamakani aamu Bbaibbele naa kujatikizya mbwaakatalika, amubelesye bbuku lya Insight on the Scriptures, lilakonzya kalyaajisi makani ayo. Imibuzyo iimbi ilakonzya kwiingulwa kwiinda mukulanga-langa bbuku lya Watch Tower Publications Index naa kwiinda mukubelesya pulogilamu yakuvwuntauzya yamukkompyuta iipegwa aba Sosaiti. Ikwiiya kubelesya zibelesyo ezi ikuti kamuzijisi mumwaambo wanu cilakonzya kuba cibeela cigwasya kapati caciiyo camukwasyi. Akaambo kakuti mujisi makanze aakusungwaazya bana basyoonto, mulakonzya kubikka ambali ciindi cimwi caciiyo kuti mulangilile imwi yamavidiyo aa Sosaiti naa kuswiilila cibeela cimwi cacisobano aakkaseeti mpoonya amucibandike. Ikuti mwazibelesya kabotu eezi zibelesyo cilakonzya kupa kuti ciiyo canu camukwasyi kacikondelezya alimwi akugwasya mukwasyi woonse mbuuzulwa.

Amucite Zintu Kweelana Aziyandika Mumukwasyi

12. Mbuti ciiyo camukwasyi mbocinga cagwasya mukweendelezya mapenzi aayandika kulanganya kufwambaana mumukwasyi?

12 Ambweni mukwasyi wanu lyoonse ulaiya ciiyo ca Ngazi Yamulindizi cansondo eyo. Pele amwaabikkile maanu mapenzi aali mumukwasyi naa mizeezo yabanamukwasyi. Ikuti mutumbu tabeleki mulimo wakumubili ulakonzya kunooizya abana buzuba abuzuba ibapiluka kuzwa kucikolo. Imakani amwi alakonzya kubandikwa ciindi eco; amwi inga ayandika kwaalanga-langa alimwi ciindi cimbi. Ikuti kakuli mapenzi aayandika kulanganya cakufwambaana mumukwasyi, amwaabikkile maanu. (Tusimpi 27:12) Eezi inga kazitajatikizyi buyo mapenzi aakucikolo pele inga zyajatikizya amakani aambi. Amusale zibalo zyeelela alimwi amubazibye boonse mumukwasyi kakucili ciindi kujatikizya zintu ziyooyiigwa.

13. Nkaambo nzi mubandi wamukwasyi uujatikizya mbobunga bwalanganizigwa bucete ncoukonzya kugwasya?

13 Mucikozyanyo, icibeela cipati canyika cili mubucete butaambiki; aboobo mumasena manji inga kwayandika kubandika ciimo eci mbocinga calanganizigwa. Sena ciiyo camukwasyi icigaminide aamubandi uujatikizya zintu zicitika ncobeni alimwi anjiisyo zyamu Bbaibbele inga cagwasya mumukwasyi wanu?—Tusimpi 21:5; Mukambausi 9:11; Ba-Hebrayo 13:5, 6, 18.

14. Nziimo nzi izinga zyapa kuti kuyandike ciiyo camukwasyi cijatikizya mbwazilanga zintu Jehova kujatikizya kulwana, inkondo alimwi akutatola lubazu mutwaambo twacisi kwa Bunakristo?

14 Imakani aambi aayandika kubandika ajatikizya kulwana. Inzila mbwazilanga zintu Jehova yeelede kusitikila mumyoyo alimwi amumizeezo yesu. (Matalikilo 6:13; Intembauzyo 11:5) Ciiyo camukwasyi kujatikizya makani aya cilakonzya kupa ciindi cakubandika mbobanga balilemeka bana nobanyonganizigwaa basikakomokomo kucikolo, naa inga bayandika kwiiya mbokufwuswa zibbakela amfwaindi (Karate) kutegwa balikwabilile alimwi ambobanga basala kulikondelezya kweelede. Imazwanga aakulwana alidumide kapati; mucisi cimwi acimwi mulakonzya kamuli nkondo naa imazwanga akaambo katwaambo twacisi naa kwiindana misyobo nokuba kupenzegwaa nkondo zyamubbungankamu. Aboobo imukwasyi wanu inga wayandika mubandi uujatikizya kuzumanana mubukkale bwa Bunakristo nokuba kuti uzingulukidwe aankamu zilwana.—Isaya 2:2-4; Johane 17:16.

15. Mbuti malailile aajatikizya koonana alukwatano mbwaayelede kubandikwa kubana?

15 Ibana mbobaya bukomenena, bayandika malailile aajatikizya koonana alimwi alukwatano, aayelede kweelana aciimo cabo. Mumisyobo imwi ibunji bwabazyali kwiina nobaabandika kubana babo imakani aajatikizya koonana. Ibana ibanyina luzibo kujatikizya makani aya, baambilwa makani aanyongene abakubusinyina elyo izicitika nzibyaabi kapati. Sena inga taciindi kubota ikwiiya Jehova walo uupa lulayo lusalede ilubotu kujatikizya makani aaya mu Bbaibbele? Lulayo lwabunaleza luyoogwasya bana besu kunoolilemeka lyoonse alimwi akulemekana mulicabo-cabo basimbi abasankwa. (Tusimpi 5:18-20; Ba-Kolose 3:5; 1 Ba-Tesalonika 4:3-8) Nokuba kuti mwakaabandika kale makani aya, mutasayi ikwaainduluka alimwi. Mbokuboolela ziimo zipya, ikwiinduluka-induluka kulayandika kapati.

16. (a) Mumikwasyi iyaandeene-andeene, nciindi nzi ciiyo camukwasyi nocicitwa? (b) Mwazilanganya buti zisinkilizyo ikutegwa muzumanane kubaa ciiyo camukwasyi calyoonse?

16 Ino ciiyo camukwasyi ceelede kucitwa ciindi nzi? Mukwiiya mikwasyi ya Beteli munyika yoonse, imikwasyi minji ibikkide ciiyo cabo camukwasyi mu Muvwulo imangolezya. Kuli bamwi ciliimpene. Kucisi ca Argentina imukwasyi wabantu bali 11, imuli bana bali 9 lyoonse wakali kubuka aciindi ca 5 kiloko mafwumofwumo kuti bacite ciiyo cabo camukwasyi. Akaambo kakwiimpana kwaziindi zyakumilimo yabo yakumubili, kwiina ciindi cimbi cakali kukozyeka. Tiicakali cuuba-uba pe, pele cakacitya kuti mizeezo alimwi amyoyo yabana kiisitikide kujatikizya mbociyandika kapati ciiyo camukwasyi. Ku Philippines imwaalu umwi wakali kucitya ciiyo camukwasyi lyoonse amukaintu wakwe alimwi abana babo botatwe nobakali kukomena. Mukati kamvwiki ibazyali bakali kucitya ciiyo cigaminide mwana amwana ikutegwa aumwi akati kabo akatobelesye kasimpe. Kucisi ca United States, mucizi umwi uukwetwe kumuntu uutali Kamboni uleenda lyoonse abana bakwe kuya kubbaasi lyabasicikolo kuseeni. Nobalindila bbaasi, balabala akubandika makani aamu Magwalo aayelede antoomwe kwamaminiti aali kkumi, mpoonya banyina balapa mupailo mufwaafwi ibana kabatana tanta bbaasi. Mucisi ca Democratic Republic of Congo, imukaintu uulaa mulumi uutasyomi walo wakatija mukwasyi wakwe uyandika kubeleka canguzu nacitya ciiyo nkaambo tayiide kapati. Imwanaakwe musankwa mupati ulagwasya kwiinda mukuswaya mukwasyi oyu nsondo ansondo kuti asololele muciiyo cijatikizya banyina alimwi abasyoonto bakwe basankwa. Banyina batondezya cikozyanyo cibotu kwiinda mukulibambila kabotu. Sena kuli ciimo cimwi cicitya kuti ciiyo camukwasyi calyoonse cikatazye mumukwasyi wanu? Mutatyompwi pe. Kamulomba zilongezyo zya Jehova cakusinizya kujatikizya kusoleka nkomusoleka kutegwa kamubaa ciiyo ca Bbaibbele calyoonse.—Marko 11:23, 24.

Ibulumbu Bujanika Akaambo Kakukakatila

17. (a) Ikutegwa ciiyo camukwasyi kacicitwa lyoonse, ncinzi ciyandika? (b) Ncakuluula nzi icakacitika icitondezya mpindu zyakwiiya malailile aanzila nzyayanda Jehova mumukwasyi ikucitwa lyoonse?

17 Ikukanza kulayandika. Ikukakatila kulayandika. Pele mpindu zijanwa muciiyo camukwasyi icicitwa lyoonse zilagwasya kapati. (Tusimpi 22:6; 3 Johane 4) Ba Franz a Hilda baku Germany bakalela mukwasyi wabana bali 11. Nokwakainda myaka iili mbwiibede, mwanaabo musimbi wazina lya Magdalena wakati: “Sunu ncondibona kuti ncecintu cakagwasya kapati ncakuti kwakanyina buzuba nobuba bumwi ibwakainda buyo kakunyina malailile aakumuuya aabandikwa.” Imuuya wakusalana misyobo nowakaindila mubweendelezi bwa Adolf Hitler, bausyi Magdalena bakabelesya Bbaibbele kugwasya mukwasyi wabo kulibambilila limwi kujatikizya misunko njobakabona kuti yakali kulangilwa kubacitikila kumbele. Mukuya kwaciindi, banamukwasyi ibakali bakubusi bakajatwa akutolwa kucikolo ikutolwa bana balubizya kuti bakayiisigwe; ibamwi mumukwasyi bakaangwa akubikkwa muntolongo amunkambi zyacibbalo. Bamwi bakajaigwa. Ilusyomo lwabo boonse tiilwakazungaana pe—ikutali buyo kuciindi eco cakupenzyegwa kutaambiki pele akumyaka yakatobela kuli baabo ibakafwutuka.

18. Ino kusoleka kwabazyali ibali balikke kwalumbulwa buti?

18 Ibazyali bali balikke banji kubikkilizyaa baabo ibakwetene amuntu ngobatakombi limwi abalo balapa bana babo malailile aamu Bbaibbele ciindi coonse. Imutumbu mukamufwu wakucisi ca India wakabeleka canguzu kuyiisya bana bakwe bobile kuti bayande Jehova. Pele wakatyompwa kapati imwanaakwe musankwa naakaleka kuyanzana abantu ba Jehova. Wakakombelezya Jehova kuti amulekelele kuti naa kuli kulubizya kuli koonse nkwaakacita mukuyiisya mwanaakwe musankwa. Pele mwana musankwa oyo kwiina naakaziluba zintu nzyaakayiide. Nokwakainda myaka iyiinda kukkumi, wakapilukila, wakayaambele munzila yakumuuya alimwi mane wakaba mwaalu mumbungano. Ono walo amukaintu wakwe mbaapainiya baciindi coonse. Balalumba kaka ibazyali aabo ibatobela lulayo luzwa kuli Jehova akumbunga yakwe lwakupa malailile aamu Bbaibbele ciindi coonse mumukwasyi! Sena malailile aayo mulaatobela mumukwasyi wanu?

Sena Inga Mwapandulula?

◻ Nkaambo nzi ciiyo camukwasyi cicitwa lyoonse ncociyandika kapati?

◻ Mmakanze nzi ngotweelede kubaa ngawo notucita ciiyo camukwasyi cimwi acimwi?

◻ Nzibelesyo nzi zigwasya kuyiisya nzyotwapegwa?

◻ Mbuti ciiyo mbocinga ceendelezyegwa kweelana azintu ziyandika mumukwasyi?

[Cifwanikiso icili apeeji 25]

Imakanze aasitikide ayoocitya ciiyo canu camukwasyi kubaa mpindu

    Chitonga Publications (1991-2024)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi