LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w02 3/1 map. 23-28
  • Mumuni Wa Leza Uugusya Mudima!

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Mumuni Wa Leza Uugusya Mudima!
  • Ngazi Yamulindizi—2002
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • Ibbaibbele—Mowiinda Mumuni
  • Ikuzwida Mudima Wakumuuya
  • Ibuyumuyumu—Bwakuzwa Mumudima Akunjila Mumumuni
  • Ikuyaambele Mumumuni
  • Amuucenjelele Mumuni Walweeno!
  • Ikweendela Mumumuni Cakulumba
  • “Mumuni Wanu Umunike”
    Mulimo Wesu wa Bwami—2001
  • “Aumunike Mumuni Wanu”
    Mulimo Wesu wa Bwami—2011
  • Ilukkomano Ndubajisi Aabo Ibeenda Mumumuni
    Ngazi Yamulindizi—2001
Ngazi Yamulindizi—2002
w02 3/1 map. 23-28

Mumuni Wa Leza Uugusya Mudima!

“Jehova ulamunika mumudima wangu.”—2 SAMUELE 22:29.

1. Ino mumuni uswaangenyi buti abuumi?

“LINO Leza wakaamba kuti, Akube mumuni. Mpoonya awo mumuni wakaba.” (Matalikilo 1:3) Kwiinda mumajwi aaya, cibalo icili mubbuku lya Matalikilo cilatondezya kabotu-kabotu kuti kuli Jehova nkokuzwida mumuni, walo uupa kuti buumi anyika bukonzyeke. Alimwi kuli Jehova nkokuzwa mumuni wakumuuya walo uuyandika kapati mukutusololela mubuumi bwesu. (Intembauzyo 43:3) Mwami Davida wakatondezya mbuli mumuni wakumuuya alimwi abuumi mboziswaangenyi kapati naakalemba kuti: “Nkaambo mulinduwe mokabede kasensa kabuumi. Mukumweka kwako motubona mumuni.”—Intembauzyo 36:9.

2. Kweelana ambuli Paulo mbwaakatondezya, ino mumuni uswaangenyi kapati anzi?

2 Nokwakainda myaka iili 1,000 kuzwa ciindi Davida naakali kupona, imwaapostolo Paulo wakaamba kujatikizya makani aakulenga. Naakalembela mbungano ya Banakristo yaku Korinto, wakaamba kuti: “Leza wakaamba kuti, ‘Akube mumuni uumunika kuzwa mumudima.’” Eelyo Paulo wakatondezya kuti mumuni wakumuuya uliswaangenyi kapati aluzibo luzwa kuli Jehova ciindi naakayungizya kulemba kuti: “Leza ooyo ngonguwe uumunika mumyoyo yesu kuti tuzibe bulemu bwakwe butumunikila kuzwa kubusyu bwa Kilisito.” (2 Bakolinti 4:6, Ci) Ino mbuti mumuni ooyu mbousika kulindiswe?

Ibbaibbele—Mowiinda Mumuni

3. Ino mmumuni nzi Jehova ngwapa kwiinda mu Bbaibbele?

3 Kusaanguna Jehova ulatumina mumuni wakumuuya kwiinda mu Jwi lyakwe lyakalaililwa, Ibbaibbele. Aboobo, ciindi notwiiya Bbaibbele alimwi akujana luzibo luzwa kuli Leza, tuli mukupa kuti mumuni wakwe umunike mulindiswe. Kwiinda mu Bbaibbele, Jehova ulamunikila makanze aakwe alimwi ulatwaambila mbuli mbotukonzya kucita kuyanda kwakwe. Eeci cipa kuti buumi bwesu bube ampindu alimwi cilagwasya kujana zintu zyakumuuya nzyotuyanda. (Mukambausi 12:1; Matayo 5:3) Jesu wakakankaizya kuti tweelede kuzilanganya zintu zyesu zyakumuuya ciindi naakazubulula Mulawo wa Musa naakaamba kuti: “Teensi insima ilike njaaponena muntu, Ulaponena amajwi oonse aazwa kumulomo wa-Leza.”—Matayo 4:4; Deuteronomo 8:3.

4. Mmuunzila nzi Jesu mbwali “mumuni w[a]nyika”?

4 Jesu uliswaangenyi kabotu-kabotu amumuni wakumuuya. Wakalyaamba lwakwe kuti, “[ngo]mumuni w[a]nyika” alimwi wakati: “Uundicilila takooyooenda mumudima, pele uyooba amumuni wabuumi.” (Johane 8:12) Majwi aaya alatugwasya kumvwisya mulimo mupati Jesu ngwajisi wakutola kasimpe ka Jehova kubantu. Ikutegwa tuzwe mumudima akweendela mumumuni wa Leza, tweelede kuziswiilila zyoonse Jesu nzyaamba alimwi akutobela kapati cikozyanyo cakwe alimwi anjiisyo zyakwe mbubwenya mbuli mbozitondezyedwe mu Bbaibbele.

5. Ino mmukuli nzi basikutobela Jesu ngobakeelede kuyumuna ciindi Jesu naakafwa?

5 Kakusyeede mazuba masyoonto buyo katanafwa, Jesu alimwi wakalyaamba kuti mmumuni alimwi wakaambila basikwiiya bakwe kuti: “Mumuni ucikede anywebo kaindi kaniini buyo. Kamweenda nomucili amumuni, kuti mudima utamweenzyi; uuenda mumudima tezi nkwaya. Nomucijisi mumuni amusyome mumuni, kuti muzoobe bana bamumuni.” (Johane 12:35, 36) Aabo ibaba bana bamumuni balaiya “majwi menimeni” kuzwa mu Bbaibbele. (2 Timoteo 1:13, 14) Eelyo balabelesya majwi meni-meni aaya kugwisya bantu babombe myoyo mumudima akubaleta mumumuni wa Leza.

6. Ino nkasimpe nzi nkotujana kulugwalo lwa 1 Johane 1:5 kajatikizya mumuni alimwi amudima?

6 Imwaapostolo Johane wakalemba kuti: “Leza ngomumuni, mulinguwe tamukwe mudima abuniini.” (1 Johane 1:5) Amubone mumuni alimwi amudima mboziindenyi. Mumuni wakumuuya uzwa kuli Jehova alimwi amudima wakumuuya, taukonzyi kweendelana pe. Eelyo ino nkulini mudima nkouzwida?

Ikuzwida Mudima Wakumuuya

7. Ino nguni uupa kuti nyika ibe mumudima wakumuuya, alimwi ino nkuyunga kuli buti nkwacita?

7 Imwaapostolo Paulo wakaamba kujatikizya ‘leza waansi aano.’ Mumajwi aaya wakali kwaamba Diabolosi Saatani. Wakayaambele kwaamba kuti ‘ngumunya leza ooyu woofwaazya mizeezo yabo, kuti bataboni mumuni wa Makani Mabotu aatondezya bulemu bwa Kilisito awalo Kilisito nguutondezya Leza mbwabede.’ (2 Bakolinti 4:4, Ci) Bantu banji baamba kuti balasyoma muli Leza; pele mweelwe mupati wabantu aabo tabaasyomi makani aamba zya Diabolosi. Nkaambo nzi? Tabazumini kuti bubi naa inguzu ziinda ali zyamuntu zilakonzya kuba alimwi akuyunga mizeezo yabo. Pele kweelana ambuli Paulo mbwatondezya, Diabolosi nkwali ncobeni alimwi ubayunga ncobeni bantu kutegwa bataboni mumuni wakasimpe. Inguzu zya Saatani zyakukonzya kuyunga kuyeeya kwabantu zilalibonya kwiinda mubupanduluzi bwabusinsimi bwaamba nguwe kuti “nguuena bantu boonse baansi.” (Ciyubunuzyo 12:9) Akaambo kamilimo ya Saatani, ibukkale bwakaambwa amusinsimi Isaya lino buli mukuboneka kubantu boonse kugusya buyo kwabaabo babelekela Jehova ibwakuti: “Mudima ulavumba nyika, akumisyobo yoonse kulasia mbi.”—Isaya 60:2.

8. Ino mbuti aabo ibali mumudima wakumuuya mbobalitondezya kuti balinyongenyi?

8 Mumudima wamainza cilakatazya kubona cintu cili coonse. Muntu ulakonzya kusoweka naa kunyongana. Mbubwenya buyo, aabo ibali mumudima wakumuuya tabakonzyi kuyeeya kabotu pe, aboobo balanyongana munzila yakumuuya. Tabacikonzyi kwiindanya kasimpe kububeji alimwi acintu cibotu kucibi. Musinsimi Isaya wakaamba kujatikizya baabo ibali mumudima uli boobo naakaamba kuti: “Maawe kulibaabo baamba kuti bubotu mbubi, bubi mbubotu; babika mumuni mucibaka camudima amudima mucibaka camumuni; babika kulula mucibaka cabunono abunono mucibaka cakulula.” (Isaya 5:20) Aabo ibakkala mumudima wakumuuya bali mukuyungwa aleza wamumudima, Diabolosi Saatani, aboobo bali kutantamukide ooko ikuzwa mumuni alimwi abuumi.—Ba-Efeso 4:17-19.

Ibuyumuyumu—Bwakuzwa Mumudima Akunjila Mumumuni

9. Amupandulule mbuli basimucita zibi mbobakwelelezyegwa amudima wini alimwi awakumuuya.

9 Muntu uusyomeka Jobu wakacaamba cikwelelezya bantu kuti bacita zibi mumudima wini naakaamba kuti: “Liso lyasimamambi lilalindila lubundubundu, ulavumba busyu bwakwe kaamba kuti taakwe uuzondibona!” (Jobu 24:15) Basimucita zibi abalo bali mumudima wakumuuya alimwi mudima uuli boobo ulakonzya kubazunda. Imwaapostolo Paulo wakaamba kuti, kutalilemeka kwakoonana, kubba, bulyatu, bukolwi, kutukila alimwi alunyansyo zilajanika akati kabaabo ibavwumbilidwe mumudima. Pele kufwumbwa muntu uunjila mumumuni wa Jwi lya Leza ulakonzya kucinca. Ikutondezya kuti kucinca kuli boobo kulakonzyeka, Paulo wakacisalazya mulugwalo lwakwe kubana Korinto. Bunji bwa Banakristo baku Korinto bakali kucita milimo yamumudima, pele Paulo wakabaambila kuti: “Pele sunu mulisanzizidwe, mulisalazizidwe, mulilulamikidwe muzina lya-Mwami Jesu Kristo aku-Muuya wa-Leza wesu.”—1 Ba-Korinto 6:9-11.

10, 11. Ino mbuti Jesu mbwaakamulanganya kabotu muntu wakali moofwu ngwaakaponya? (b) Ino nkaambo nzi bantu banji ncobatasalili mumuni?

10 Ciindi muntu naazwa mumudima usiya mbii akunjila mumumuni, imeso aakwe ayooyandika ciindi cili mbocibede kutegwa azibile mumumuni munji. Ku Betsaida, Jesu wakaponya muntu iwakali moofwu, pele wakacita oobo muzibeela-beela. “Wakajata moofu kujanza, wamugwisya mumunzi, elyo wakamuswida mate kumeso, wamubika maanza, wamubuzya kuti, Sa wabona cintu? Mpawo wakacebauka, wakati, Ndabona bantu, ndababona beenda mbuli masamu. Lino wakamubika maanza lwabili, mpoonya awo moofu wakatongomwena, weenzana, wabonesya zintu zyoonse mbuzibede.” (Marko 8:23-25) Kulibonya kuti Jesu wakakonzya kupa kuti muntu ooyu abone asyoonto-syoonto kutegwa meso aakwe akonzye kuzyibila mumumuni wazuba uumwekesya. Tulakonzya kuyeeyela mbuli muntu ooyu mbwaakakkomana ciindi naakakonzya kubona.

11 Nokuba boobo, lukkomano ndwaakaba andulo muntu ooyu lulaindwa alwabantu ibagwasyigwa kuzwa mumudima wakumuuya akuya mumumuni wakasimpe. Ciindi notubona kukkomana kwabo, tulakonzya kugambwa bamwi ncobatanjilili mumumuni. Jesu wakapa kaambo naakati: “Eno oku nkubetekwa, kuti mumuni wasika ansi, pele bantu bayanda mudima kwiinda mumuni, nkaambo milimo yabo mibi. Nkaambo muntu umwi aumwi uucita cibi uluusulide mumuni, tasiki kumumuni, kuti ambweni milimo yakwe [ilalibonya].” (Johane 3:19, 20) Inzya, bantu banji ‘milimo mibi’ mbuli kutalilemeka, kudyaaminina, kubeja, kweena alimwi akubba—imudima wakumuuya wa Saatani mbobusena bubotu mbobakonzya kucitila milimo yabo eeyi kusikila mpoceela.

Ikuyaambele Mumumuni

12. Ino mmuunzila nzi mbotwagwasyigwa akaambo kakunjila mumumuni?

12 Mbwaanga twakajana luzibo lwamumuni, ino nkucinca kuli buti nkotwakacita? Zimwi ziindi cilagwasya kucebuka musyule akubona naa kuli kuyaambele nkotwakacita munzila yakumuuya. Ino milimo nzi mibyaabi njotwakaleka? Ino mmapenzi nzi amubuumi bwesu ngotwakakonzya kumana? Ino mbuti mizeezo yesu kujatikizya zyakumbele mboyakacinca? Kwiinda munguzu zya Jehova alimwi alugwasyo lwamuuya uusalala, tulakonzya kuzumanana kucinca bube bwesu alimwi ambotuyeeya calo ciyootondezya kuti tuli mukuzumina mumuni. (Ba-Efeso 4:23, 24) Paulo wakacaamba boobu: “Kuciindi cakamana mwakalyoofwede, pele sunu muligwemukididwe mu-Mwami. Amweende mbuli bana balugwemuko, nkaambo micelo yalugwemuko mbobubotu boonse abululami alusinizyo.” (Ba-Efeso 5:8, 9) Kusololelwa kwesu amumuni wa Jehova kutupa kuti tube abulangizi akuba amulimo alimwi kulabakkomanisya aabo mbotukkala limwi afwaafwi. Elo kaka kucinca ooko kulakonzya kukkomanisya moyo wa Jehova!—Tusimpi 27:11.

13. Ino mbuti mbotukonzya kulumba akaambo kamumuni wa Jehova, alimwi ino ncinzi ciyandikakuba ancico kutegwa tucikonzye kucita boobo?

13 Tulalumba akaambo kabuumi bukkomanisya mbotujana kwiinda mukutondezya mumuni wa Jehova—kwaambila banamukwasyi, balongwe alimwi abasimukoboma nzyotwiiya mu Bbaibbele. (Matayo 5:12-16; 24:14) Kulibaabo bakaka kuswiilila, ikubakambaukila nkotucita alimwi akulilemeka kwesu kwa Bunakristo kulabasinsa. Paulo upandulula kuti: “Amusunkulule, kuti muzibisye zintu zibotezya Mwami. Mutanooyanzani amilimo yabuyo yamumudima, pe, amwiiyubunune kumeso aabantu.” (Ba-Efeso 5:10, 11) Kuyandika busicamba kutegwa tucikonzye kugwasya bantu bamwi kuti bazwe mumudima akusala mumuni. Iciyandika kapati, nkubafwida luzyalo alimwi akubabikkila maano bantu bamwi, mpoonya akulombozya camoyo woonse kubaambila kasimpe kutegwa bagwasyigwe kukabe kutamani.—Matayo 28:19, 20.

Amuucenjelele Mumuni Walweeno!

14. Ikujatikizya makani aamumuni, ino nkucenjezya kuli buti nkotweelede kutobela?

14 Kulibaabo ibali mulwizi ciindi camasiku, kufwumbwa mumuni ngobabona ulababotela. Lyansiku, mulilo wakali kuyasyigwa mumaceni naa mumampangala aamabwe kucisi ca England kutondezya nkobakali kukonzya kujanika aabo bakali kuccija guwo. Ibantu bakali kweenzya maato bakali kulumba kapati akaambo kakusololelwa amumuni ooyu kuzito zitakwe ntenda. Nokuba boobo, mililo imwi yakali kuyasyigwa abasikweena. Muciindi cakujana cito cibotu, bunji bwamaato akali kusweeka alimwi akuyakuuma mumabwe kucito mpoonya akupanduka, eelyo ntundu zyabo zyakali kubbigwa. Munyika eeyi yalweeno, tweelede kucenjela kutegwa tutatobeli mimuni yakweena akuyoonjila mukakole akunyonyooka munzila yakumuuya. Twaambilwa kuti: “Saatani mwini alakwe ulalisandula mbuli angelo wamumuni.” Mbubwenya buyo, babelesi bakwe kubikkilizya abasiluleyo “mbasimilimo basilweeno” alimwi “abalo balalisandula mbuli balanda babululami.” Ikuti twakuzumina kuyeeya kwabo bantu bali boobo, ilusyomo lwesu mu Jwi lya Jehova lyakasimpe Bbaibbele, lulakonzya kuceya alimwi mane akumaninalyo buya.—2 Ba-Korinto 11:13-15; 1 Timoteo 1:19.

15. Ino ncinzi cikonzya kutugwasya kutegwa tuzumanane munzila iisololela kubuumi?

15 Sintembauzyo wakalemba kuti: “Ijwi lyako ndilampi kuzituta zyangu, lilamunikila inzila yangu.” (Intembauzyo 119:105) Inzya, ‘mugwagwa uumanikide uusololela kubuumi’ ulamunikilwaa Leza siluyando Jehova, “uuyandisya kuti bantu boonse bafutulwe akuboola kuluzibo lwakuziba lusinizyo.” (Matayo 7:14; 1 Timoteo 2:4) Ikutobela milawo ya Bbaibbele kuyootugwasya kutegwa tutanoodadaliki mumugwagwa uumanikide akuyoonjila munzila yamumudima. Paulo wakalemba kuti: “Magwalo aya oonse akazwa kuli-Leza, alikondede kukufundisya akukulaya, akukuolola akukupandulula makani aabululami.” (2 Timoteo 3:16) Mbotuyaabukomena munzila yakumuuya, tulayiisyigwaa Jwi lya Leza. Tulakonzya kulisinsa tobeni mumumuni wa Jwi lya Leza naa kusinswa abeembezi basiluyando ibali mubungano. Mbubwenya buyo tulakonzya kululamika zintu alimwi akutambula lulayo akoololwa kutegwa tutazwi mumugwagwa uusololela kubuumi.

Ikweendela Mumumuni Cakulumba

16. Ino mbuti mbutukonzya kulumba cipego cibotu kapati camumuni Jehova ncaapa?

16 Ino mbuti mbotukonzya kutondezya kulumba kumumuni Jehova ngwapa? Johane caandano 9 utwaambila kuti, ciindi Jesu naakaponya muntu wakazyalwa kali moofwu, muntu ooyo wakalumba kapati. Munzila nzi? Wakasyoma Jesu kuti Mwanaa Leza alimwi wakamwaamba caantangalala buya kuti “Musinsimi.” Kunze lyaboobo, wakabakazya cabusicamba aabo ibakali kusola kukazya maleele akacita Jesu. (Johane 9:17, 30-34) Imwaapostolo Petro bananike bamumbungano ya Banakristo wakabaita kuti “bantu bavubidwe kuli-Leza.” Nkaambo nzi? Nkaambo kakuti abalo balalumba mbubwenya mbuli mulombwana wakazyalwa kali moofwu pele wakatalika kubona. Balamulumba Jehova, iwakabagwasya kwiinda ‘mukutondezya milimo iitembaulika yayooyo uwakabaita kuzwa mumudima akubanjizya mumumuni wakwe uugambya.’ (1 Petro 2:9; Ba-Kolose 1:13) Aabo ibajisi bulangizi bwaanyika balalumba mbubwenya, aboobo balabagwasya banyina ibananike mukwaambilizya kubuleya kujatikizya ‘milimo ya Jehova iitembaulika.’ Cakomenaace coolwe Leza ncaapa kubantu batalondokede!

17, 18. (a) Ino muntu umwi aumwi ujisi mukuli nzi? (b) Ikwiinda mukwiiya Timoteo, ino ncinzi Munakristo umwi aumwi ncakulwaizyigwa kweeleba?

17 Ikulumba mumuni wakasimpe camoyo woonse kulayandika kapati. Amuyeeye kuti kunyina wesu wakazyalwa kakazyi kasimpe pe. Bamwi bakakaiya kasimpe kabali bapati kale, eelyo bakabona mbuli mbokali kabotu kwiinda mudima. Bamwi bakalijisi coolwe cipati cakulelwa abazyali bayoowa Leza. Kubantu bali boobo, balakonzya kuubya-ubya mumuni. Kamboni umwi wakajisi bazyali ibakali kubelekela Jehova katanazyalwa, ulazumina kuti cakamutolela ciindi cili mbocibede alimwi akusolekesya kutegwa amvwisye kapati mbuli mbokayandika kasimpe nkaakayiya kacili mumvwanda. (2 Timoteo 3:15) Umwi aumwi wesu kufwumbwa naa mwana naa mupati kale weelede kulumba kapati akaambo kakasimpe Jehova nkaayubununa.

18 Imukubusi Timoteo wakayiisyigwa “magwalo aasalala” kuzwa kubwana, pele cakamupa kuti asime mu Bunakristo nkusolekesya kwakwe mumulimo. (2 Timoteo 3:15) Eelyo wakasika aciimo cakukonzya kugwasya mwaapostolo Paulo walo wakamukulwaizya kuti: “Kolisungwaazya kukonda Leza, mbuli simulimo uutakwe cintu cimuusya insoni, uupandulula makani aalusinizyo mbukweelede.” Aboobo toonse mbubwenya mbuli Timoteo tweelebe cintu cili coonse cikonzya kutuletela kuusa naa kupa kuti Jehova ause nsoni!—2 Timoteo 2:15.

19. (a) Mbubwenya mbuli Davida, ino toonse tujisi kaambo kakwaamba kuti nzi? (b) Ino ncinzi ciyoobandikwa mucibalo citobela?

19 Tulijisi kaambo kaya komoonga ncotweelede kumulumba Jehova, walo uupa mumuni wakasimpe. Mbubwenya mbuli bwakaamba Mwami Davida, tulakonzya kwaamba kuti: “Nkaambo nduwe mumuni wangu, O Jehova. Jehova ulamunika mumudima wangu.” (2 Samuele 22:29) Nokuba boobo, tatuyandi kuleka kubikkila maano pe, nkaambo kucita boobo kulakonzya kupa kuti tupilukile mumudima motwakavwunwa. Aboobo, cibalo citobela ciyootugwasya kupima bulemu mbotupa kukasimpe ka Leza mubuumi bwesu.

Ino Ncinzi Ncomwaiya?

• Ino mbuti Jehova mbwaapa mumuni wakumuuya?

• Ino mbuyumuyumu nzi mudima wakumuuya uutuzungulukide mbouleta?

• Ino nintenda nzi nzyotweelede kweeleba?

• Ino mbuti mbotukonzya kulumba akaambo kamumuni wakasimpe?

[Cifwanikiso icili apeeji 23]

Kuli Jehova nkokuzwa mumuni amumuni wakumuuya

[Cifwanikiso icili apeeji 25]

Mbubwenya mbuli Jesu mbwaakaponya mulombwana moofwu aasyoonto-syoonto, mbubwenya buyo ulatugwasya kuzwa mumudima munzila yakumuuya

    Chitonga Publications (1991-2024)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi