LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w11 6/15 map. 11-15
  • Leza Watutondezya Luyando Lwakwe Mwini

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Leza Watutondezya Luyando Lwakwe Mwini
  • Ngazi Yamulindizi—2011
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • Luyando lwa Leza naa Cibi
  • Leza Ncaakacita Kwiinda Muli Jesu Kristo
  • Kulekelelwa Akaambo Kacinunuzyo
  • Luyando lwa Leza Lwatondezyegwa Akubantu Bamwi
  • Amuzumanane Kucita Kabotu
  • Icinunuzyo—Ncipego ca Leza Ciinda Zyoonse
    Ino Ncinzi Cini Bbaibbele Ncoliyiisya?
  • Cinunuzyo Ncipego ca Leza Cipati Kwiinda Zyoonse
    Ncinzi Bbaibbele Ncolituyiisya?
  • Ino Ncipego Nzi Cibotu Kwiinda Zyoonse?
    Ngazi Yamulindizi Yaambilizya Bwami bwa Jehova (Yakubuleya)—2017
  • Cinunuzyo ca Kristo—Nenzila Mwafwutwida Bantu Leza
    Ngazi Yamulindizi—1999
Amubone Azimwi
Ngazi Yamulindizi—2011
w11 6/15 map. 11-15

Leza Watutondezya Luyando Lwakwe Mwini

“Luzyalo lwa Leza lweendelezye mbuli mwami kwiinda mubululami kutegwa kube buumi butamani.”—LOM. 5:21.

1, 2. Ino ncipego nzi bantu banji ncobabikkila maano, alimwi ino akati kazipego eezyi zyobilo ncili ciyandika kapati?

KWEELANA abantu bamunyika, mulawo wa Bwami bwa Roma ncipego citamani cileta lusumpuko. Nokuba boobo, Bbaibbele lituyiisya kuti Leza ulatupa cintu ciyandika kapati. Nokuba kuti kuli cipego ciyandika kapati, nkocili acimwi ciyandika kapati kwiinda. Eeci cipego cizwa kuli Leza ncakuti katucita nzyintu iziluleme kumeso aa Leza akuba alusyomo lwakuti tuyakufwutuka akuba abuumi butamani.

2 Leza mbwaakacibamba cipego eeci cijatikizya bululami bwakwe. Mubbuku lya Baloma caandaano 5, imwaapostolo Paulo tanaakaamba makani aaya kwiinda mukupandulula ncowaamba mulawo. Muciindi caboobo, wakatalika amajwi aakulwaizya aakuti: “Mbwaanga twaambwa kuti tuli balulami akaambo kalusyomo, atuzumanane kuba muluumuno a Leza kwiinda mu Mwami wesu Jesu Kilisito.” Aabo bacitambula cipego ca Leza balakulwaizyigwa kuti abalo kabamuyanda. Paulo wakali uumwi wabaabo. Wakalemba kuti: “Leza wazuzya luyando lwakwe mumyoyo yesu kwiinda mumuuya uusalala.”—Lom. 5:1, 5.

3. Ino mibuzyo nzi njotukonzya kubuzya?

3 Nkaambo nzi cipego eeci ncocakali kuyandika? Ino mbuti Leza mbwaakali kukonzya kupa cipego eeci munzila yeelede iikonzya kugwasya bantu boonse? Ino ncinzi bantu ncobeelede kucita kutegwa beelele kupegwa cipego eeci? Tuyandika kujana bwiinguzi bukkazyika moyo akubona Leza mbwatondezya luyando lwakwe.

Luyando lwa Leza naa Cibi

4, 5. (a) Ino muunzila nzi mbotu kapati Jehova mwaakatondezya luyando lwakwe? (b) Ino ncinzi ncotweelede kuzyiba kutegwa tulumvwisye lugwalo lwa Baloma 5:12?

4 Akaambo kaluyando lwakwe, Jehova wakatuma Mwanaakwe simuzyalwa alikke kuti abagwasye bantu. Paulo wakapandulula kuti: “Leza watutondezya luyando lwakwe mwini mukuti notwakacili basizibi, Kilisito wakatufwida.” (Lom. 5:8) Amubone kaambo kamwi kaambidwe aawa kakuti: “Notwakacili basizibi.” Bantu boonse beelede kuzyiba mbocakacitika eeci.

5 Paulo naakaamba makani aya, wakatalika akaambo aaka: “Mbubonya cibi mbocakanjila munyika kwiinda mumuntu omwe alufwu kwiinda mucibi, eelyo lufwu lwakasikila bantu boonse nkaambo boonse bakabisya.” (Lom. 5:12) Tweelede kucizyiba eeci akaambo kakuti Leza wakalijisi zyintu zyakalembedwe zitondezya buumi bwamuntu mbobwakatalika. Jehova wakalenga bantu bobilo, Adamu a Eva. Mulengi wesu ulilondokede abalo bazyali besu bakusaanguna bakalilondokede. Leza wakabapa mulawo ngobakeelede kutobela akuti naa batautobela mulawo ooyo bakeelede kufwa. (Matl. 2:17) Nokuba boobo, tiibakautobela mulawo ngwaakabapa Leza, bakamubisizya alimwi bakamukaka kuti nguupa Milawo alimwi ngo Mupatikampatila.—Dt. 32:4, 5.

6. (a) Nkaambo nzi baluzubo lwa Adamu ncobakali kufwida Leza katanabapa Mulawo wa Musa alimwi ncobacifwida kusikila asunu? (b) Ino nguzu zyacibi ncotwakakona zilakonzya kukozyanisyigwa kunzi?

6 Adamu naakazyala bana wakali sizibi kale, aboobo bana bakwe boonse bakakona cibi. Nokuba boobo, tiibakasotoka mulawo wa Leza acaali mbuli mbwaakacita Adamu, alimwi kunyina mulawo ngobakapedwe kale. (Matl. 2:17) Pele masimpe ngakuti, bana ba Adamu bakakona cibi. Aboobo, cibi alufwu zyakazumanana kusikila Leza naakapa bana Israyeli mulawo, walo wakatondezya caantangalala kuti bakali basizibi. (Amubale Baloma 5:13, 14.) Nguzu zyacibi ncotwakakona zilakonzya kukozyanisyigwa kumalwazi aamwi ngotukonzya kukona kubazyali besu. Nokuba kuti bana bamwi mumukwasyi balakonzya kukona cilwazi kubazyali babo, pele bana bamwi mumukwasyi balakonzya kupona kabatabujisi bulwazi oobo. Pele oobo tabusyi mbocibede kujatikizya cibi. Toonse twakakona cibi kuli Adamu alimwi akaambo kaceeci, ncotufwida. Sena penzi eeli kuli noliyakumana?

Leza Ncaakacita Kwiinda Muli Jesu Kristo

7, 8. Ino nzyobakacita baalumi bobilo balondokede zyakaindene buti?

7 Caluyando Jehova wakabikka bubambe bwakugwasya bantu kuzunda cibi ncobakakona. Paulo wakapandulula kuti eeci cakali kukonzyeka kwiinda mumuntu uumbi, uulondokede walo wakaba Adamu wabili. (1 Ko. 15:45) Pele nzyobakacita baalumi bobilo balondokede aaba zyakaliindene kapati. Ino muunzila nzi?—Amubale Baloma 5:15, 16.

8 Paulo wakalemba kuti: “Cipego taceelene acibi pe.” Adamu wakali amulandu wacibi, alimwi wakapegwa cisubulo ceelede—lufwu. Nokuba boobo, talinguwe alikke wakeelede kufwa. Tubala kuti: “Akaambo kacibi camuntu omwe ibanji bakafwa.” Kweelana azyeelelo zya Leza zyabululami, bana ba Adamu batalondokede boonse bakeelede kupegwa cisubulo cikozyenye ancaakapegwa Adamu. Pele cilaumbulizya kuzyiba kuti muntu uulondokede Jesu, wakali kuzoocita cintu ciindene. Ncinzi cakacitika akaambo kaceeci? Tulabujana bwiinguzi mumajwi Paulo ngaakaamba aakuti: “Bantu bamisyobo yoonse baambwa kuti baliluleme akweelela kuba abuumi.”—Lom. 5:18.

9. Ino ncinzi Leza ncaakali kucita naakamba bantu kuti baliluleme kweelana ambokwaambidwe mulugwalo lwa Baloma 5:16, 18?

9 Ino mabala aaci Giliki asanduludwe kuti “bantu baambwe kuti baliluleme” apandulula nzi? Musanduluzi wa Bbaibbele umwi wakalemba kuti: “Mabala aaya ajatikizya makani aalubeta aamaambilambali. Aamba kucinca cilongwe muntu ncajisi a Leza kutali kucinca mbwabede . . . Maambilambali aaya atondezya kuti Leza uli mbuli mubetesi wasala kulekelela muntu wabisya, iwaletwa munkuta ya Leza yacikozyanyo akaambo kakutalulama. Pele Leza wamulekelela muntu ooyo.”

10. Ino ncinzi Jesu ncaakacita cakapa kuti bantu baambwe kuti baliluleme?

10 Ino kulekelela muntu uutaluleme nkwacita ‘mubetesi uululeme wanyika yoonse’ kuyeeme anzi? (Matl. 18:25) Cakusaanguna ncaakacita Leza, nkutuma Mwanaakwe simuzyalwa alikke kuti aboole anyika. Jesu wakacita kuyanda kwa Bausyi cakulondoka nokuba kuti wakali kusunkwa, kusampaulwa akuumwa. Wakazumanana kusyomeka kusikila naakafwa acisamu cakupenzezya. (Heb. 2:10) Kwiinda mukwaaba buumi bwakwe bulondokede, Jesu wakapa cituuzyo cakali kukonzya kunununa bana ba Adamu kuzwa kucibi alufwu.—Mt. 20:28; Lom. 5:6-8.

11. Ino cinunuzyo ca Jesu ceelene anzi?

11 Mumagwalo aamwi, Paulo eeci wakacaamba kuti “[n]cinunuzyo ceelene.” (1 Ti. 2:6) Ino cakeelene buti? Adamu wakaleta kutalondoka alufwu kubantu, nkokuti kubana bakwe boonse. Jesu akaambo kakuti wakalilondokede wakali kukonzya kuba abana balondokede.a Aboobo kuteelela kwesu kwakali kwakuti buumi bwa Jesu antoomwe abwabaabo bakeelede kuba bana bakwe balondokede cakaba cinunuzyo ceelene aceeco ca Adamu abana bakwe batalondokede. Pele Bbaibbele talyaambi kuti aabo bakeelede kuba bantu balondokede akaambo ka Jesu bakaba cibeela cacinunuzyo. Lugwalo lwa Baloma 5:15-19 lwaamba kuti lufwu ‘lwamuntu omwe’ lwakabanununa boonse. Masimpe, buumi bulondokede bwa Jesu bwakaleelene abwa Adamu. Aboobo, makani aaya ayeeme buyo ali Jesu Kristo alikke. Eeci cakapa kuti bantu boonse batambule cipego cabuumi akaambo kakuti Jesu wakacita “cintu ciluleme comwe,” nkokuti kusyomeka kwakwe kusikila lufwu. (2 Ko. 5:14, 15; 1 Pe. 3:18) Ino eeci cakakonzyeka buti?

Kulekelelwa Akaambo Kacinunuzyo

12, 13. Nkaambo nzi aabo baambwa kuti baliluleme ncobayandika luzyalo aluyando lwa Leza?

12 Jehova Leza wakacitambula cinunuzyo ncaakapa Mwanaakwe. (Heb. 9:24; 10:10, 12) Nokuba boobo, basikwiiya ba Jesu anyika, kubikkilizya abaapostolo bakwe basyomeka bakazumanana kutalondoka. Nokuba kuti bakasolekesya kucita kabotu, tiibakazwidilila. Nkaambo nzi? Nkaambo kakuti bakakona cibi. (Lom. 7:18-20) Pele Leza wakacita cintu cimwi ikumana penzi eeli. Wakatambula “cinunuzyo ceelene” alimwi wakalilibambilide kucibelesya kugwasya babelesi bakwe anyika.

13 Eeci tacaambi kuti Leza wakabelesya cinunuzyo kutegwa abbadele milimo mibotu njobakacita baapostolo abamwi. Muciindi caboobo, Leza wakacibelesya cinunuzyo eeci kubagwasya akaambo kakuti wakali aluzyalo alimwi wakali kubayanda kapati. Wakasala kubalekelela baapostolo abamwi kucibi ncobakakona. Paulo wakakasalazya kaambo aaka naakati: “Ikwiinda muluzyalo lwa Leza oolu mwafwutulwa akaambo kalusyomo; alimwi eeci tacili akaambo kandinywe pe. Pele, ncipego buyo ca Leza.”—Ef. 2:8.

14, 15. Ino mbulumbu nzi mbobakapegwa aabo Leza mbaakaamba kuti baliluleme, pele ino ncinzi ncobakeelede kuzumanana kucita?

14 Eelo kaka eeci ncipego cipati cizwa kuli Singuzu Zyoonse cakulekelela cibi ncobakakona bantu alimwi azibi nzyobacita abuzuba! Tamukonzyi kuzibala zibi muntu nzyaakacita katanaba Munakristo; pele kwiinda mucinunuzyo, Leza ulakonzya kumulekelela. Paulo wakalemba kuti: “Cipego icakapegwa musyule lyazibi zinji cakapa kuti bantu baambwe kuti baliluleme.” (Lom. 5:16) Baapostolo abamwi ibakatambula cipego eeci caluyando (cakwaambwa kuti baliluleme) bakeelede kuzumanana kukomba Leza wakasimpe cakusyomeka. Ino mbulumbu nzi mbobalangila? “Aabo ibatambula luzyalo lwa Leza lutalivwulili acipego cakwe cabuyo bayoopona akweendelezya kabali bami kwiinda mumuntu ooyu omwe, Jesu Kilisito.” Masimpe, cipego cakwaambwa kuti baliluleme cisololela kubuumi.—Lom. 5:17; amubale Luka 22:28-30.

15 Aabo batambula cipego eeci cakwaambwa kuti baliluleme, baba bana ba Leza bakumuuya. Mbuli basikulelanyina a Kristo, balijisi bulangizi bwakubuka akuba abuumi kujulu kabali bana bamuuya kutegwa bakalele kabali “bami” a Jesu Kristo.—Amubale Baloma 8:15-17, 23.

Luyando lwa Leza Lwatondezyegwa Akubantu Bamwi

16. Ino mbuti aabo bajisi bulangizi bwakupona anyika mbobakonzya kutambula cipego?

16 Tabali boonse Banakristo babelekela Leza cakusyomeka ibalangila kuya “kweendelezya kabali bami” antoomwe a Kristo kujulu. Banji bajisi bulangizi bwamu Bbaibbele mbuli mbobajisi babelesi ba Leza bakapona kabutanasika Bunakristo. Bajisi bulangizi bwakupona kukabe kutamani muparadaiso anyika. Sena noliba lino balakonzya kutambula cipego cizwa kuli Leza akwaambwa kuti baliluleme akuyoopona kukabe kutamani anyika? Kweelana anzyaakalemba Paulo kubana Roma, tulakonzya kuvwiila kuti, inzya.

17, 18. (a) Akaambo kakuti Abrahamu wakali kusyomeka, ino Leza wakamubona buti? (b) Nkaambo nzi Jehova ncaakaambila kuti Abrahamu uliluleme?

17 Paulo wakapa cikozyanyo cibotu kuti ngu Abrahamu, muntu uusyomeka wakapona Jehova katanabapa mulawo bana Israyeli alimwi Kristo katanaijalula nzila yakubuumi bwakujulu. (Heb. 10:19, 20) Tubala kuti: “Nkaambo Abulahamu naa lunyungu lwakwe tiibakatambula cisyomezyo cakuti uyooba sikukona nyika kwiinda mumulawo pe, pele nkwiinda mubululami akaambo kalusyomo lwakwe.” (Lom. 4:13; Jak. 2:23, 24) Aboobo, kuli Leza Abrahamu wakabonwa kuti mululami.—Amubale Baloma 4:20-22.

18 Eeci tacaambi kuti Abrahamu naakali kubelekela Jehova kwamyaka minji tanaakali kubisya. Peepe, tanaakali mululami munzila eeyo. (Lom. 3:10, 23) Pele akaambo kabusongo bwakwe buteeli, Jehova wakalanga lusyomo ndwaakajisi Abrahamu alimwi amilimo yakwe. Ikapati, Abrahamu wakajisi lusyomo lwakuti “lunyungu” lwakasyomezyedwe lwakali kuzooba muzyalani lyakwe. Lunyungu oolo lwakazooba Mesiya naa Kristo. (Matl. 15:6; 22:15-18) Aboobo, kwiinda “[mu]cinunuzyo ca Kilisito,” Mubetesi uululeme ulakonzya kulekelela zibi zyakacitika kaindi. Nkekaambo kaako, Abrahamu abamwi basyomeka bakapona kabutanasika Bunakristo bayakubusyigwa.—Amubale Baloma 3:24, 25; Int. 32:1, 2.

Amuzumanane Kucita Kabotu

19. Ino Leza mbwaakamubona Abrahamu cibakulwaizya buti banji aano mazuba?

19 Akaambo kakuti Leza wakamubona Abrahamu kuti uliluleme, cilakonzya kubakulwaizya Banakristo mazuba aano. Jehova tanaakaamba kuti uliluleme mbuli mbwaakacita kubananike mbaakananika amuuya “basikukonanyina a Kilisito.” Kabunga kasyoonto kabantu aaba “bakaitwa kuba basalali” alimwi “mbana ba Leza.” (Lom. 1:7; 8:14, 17, 33) Mukwiimpana, Abrahamu wakali “mulongwe wa Jehova,” cinunuzyo kacitanaba. (Jak. 2:23; Is. 41:8) Ino mbuti Banakristo bakasimpe bali abulangizi bwakupona mu Paradaiso yaanyika iiyakabambululwa?

20. Ino ncinzi ncalangila Leza kuli baabo mbabona kuti baliluleme mbuli mbwaakali kubona Abrahamu?

20 Aaba tiibakatambula “cipego cakwe cabuyo” cakuba abuumi bwakujulu “kwiinda mukubaangununa acinunuzyo ca Kilisito Jesu.” (Lom. 3:24; 5:15, 17) Nokuba boobo, balaalusyomo muli Leza azyintu nzyabacitila alimwi balalutondezya lusyomo lwabo kwiinda mukucita milimo mibotu. Mulimo umwi uuli boobo ‘ngwakukambauka Bwami bwa Leza akuyiisya zyintu zijatikizya Mwami Jesu Kilisito.’ (Mil. 28:31) Aboobo, Jehova ulababona abalo aaba kuti baliluleme mbuli Abrahamu. Cipego ncobatambula aaba—ncilongwe a Leza, ciliindene “[a]cipego cabuyo” ncobatambula bananike. Masimpe, balacikkomanina kapati cipego eeci.

21. Ino ncoolwe nzi ncotujana akaambo kaluyando akululama kwa Jehova?

21 Kuti kamuli alusyomo lwakupona anyika kukabe kutamani, mweelede kuzyiba kuti eeci coolwe tiicaboola buyo akaambo kazyintu nzyobatusyomezya baleli. Pele makanze a Mwami wakujulu aansi. Jehova wazumanana kubweza ntaamu kutegwa azuzikizye makanze aakwe. Eezyi zyalikucitika kweelana abululami bwakwe. Kwiinda wawo, eeci catondezya mbwatuyanda Leza. Aboobo, Paulo wakali kukonzya kwaamba kuti: “Leza watutondezya luyando lwakwe mwini mukuti notwakacili basizibi, Kilisito wakatufwida.”—Lom. 5:8.

[Bupanduluzi buyungizidwe]

a Mucikozyanyo, muzeezo ooyu uujatikizya bana naa lunyungu wakabikkilizyigwa mu Insight on the Scriptures, Volume 2, apeeji 736, mincali 4 a 5.

Sena Muciyeeyede?

• Ino lunyungu lwa Adamu lwakakona nzi, alimwi ncinzi cakabacitikila?

• Ino cinunuzyo ceelene aceeco cakali kuyandika cakabbadelwa buti, alimwi muunzila nzi mucakeelene?

• Ino cipego cakwaambwa kuti tuliluleme citupa bulangizi nzi?

[Cifwanikiso icili apeeji 13]

Adamu mululami wakabisya. Jesu mululami wakapa ‘cinunuzyo ceelene aceeco cakali kuyandika’

[Cifwanikiso icili apeeji 15]

Eelo kaka alakkomanisya makani mabotu aakuti kwiinda muli Jesu tulakonzya kwaambwa kuti tuliluleme!

    Chitonga Publications (1991-2024)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi