LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w13 3/1 map. 3-6
  • Bubuke bwa Jesu—Sena Bwakacitika Ncobeni?

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Bubuke bwa Jesu—Sena Bwakacitika Ncobeni?
  • Ngazi Yamulindizi—2013
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • INO MBUTI KUTI KRISTO NAATAKABUSYIGWA?
  • IKAAMBO NCOTWEELEDE KUSYOMA
  • Bubuke, Mbulangizi Bwini-bwini!
    Ngazi Yamulindizi Yaambilizya Bwami bwa Jehova (Yakwiiya)—2020
  • Bulangizi Bwabubuke Bulaanguzu
    Ngazi Yamulindizi—2000
  • “Bafu Bayoobuka”
    Ngazi Yamulindizi 1998
  • Bubuke bwa Jesu​—Ncobwaamba Kulindiswe
    Ngazi Yamulindizi—2014
Amubone Azimwi
Ngazi Yamulindizi—2013
w13 3/1 map. 3-6

MAKANI AAYEEME AMUTWE UULI ACIVWUMBYO: BUBUKE BWA JESU NCOBWAAMBA KULINDINYWE

Bubuke bwa Jesu—Sena Bwakacitika Ncobeni?

HERODOTUS, sikwiiya makani aakaindi iwakapona myaka iili 2,500 yainda, wakaamba makani aajatikizya bana Egepita ibakali kupona muciindi cakwe. Wakalemba kuti: “Apobwe lyamuntu uuvwubide, bamana kulya cilalilo mwaalumi umwi ulazingulusya bbokesi muli mutunta wakubeza wacikozyanyo, uupentedwe akubezegwa mbuli muntu wini, uulampa kakokola komwe naa tobilo. Ulautondezya mutunta kubantu boonse baliko, akwaamba kuti ‘Amunywe akukkomana nkaambo mwaakufwa muyooba mbuli ceeci.’”

Kubona buumi alufwu munzila iili boobu tiicakali kugambya kubana Egepita. Mazuba aano, imajwi aakuti “Amulye, amunywe, akukkomana” alidumide kapati cakuti taacijisi bupanduluzi pe. Kuti naa buumi bulamana mwafwa, nkokuti mweelede kulikkomanisya nomucipona. Tamweelede kulipenzya kucita ciluzi. Kuti naa lufwu ngamamanino aazyintu zyoonse, nkokuti ncamaano kulikkomanisya nomucipona. Awalo mwaapostolo Paulo mbwaakaamba oobu. Wakapandulula mbobayeeya bantu batasyomi mububuke, naakati: “Ikuti bafwu tabakabusyigwi, nkokuti ‘atulye akunywa, nkaambo kayi juunza tuyoofwa.’”—1 Bakolinto 15:32.

Masimpe, Paulo tanaakali kusyoma kuti bafwide bayoolubilwa limwi. Wakalisinizyide kuti bafwide balakonzya kupona alimwi, kabajisi bulangizi bwakupona kukabe kutamani. Lusyomo oolo lwakayeeme acintu ciyandika kapati alimwi cakacitika ncobeni—bubukea bwa Kristo Jesu. Mubwini, bubuke oobo cakali cintu cipati icakacitika cakayumya lusyomo lwabasikwiiya bakusaanguna.

Aboobo, ino bubuke bwa Jesu bwaamba nzi kulindiswe? Alimwi tuzyiba buti kuti bwakacitika ncobeni? Atubone Paulo mbwaakaapandulula makani aaya ciindi naakalembela Banakristo baku Korinto.

INO MBUTI KUTI KRISTO NAATAKABUSYIGWA?

Banakristo bamwi baku Korinto yansiku bakalinyongene kujatikizya makani aaya, alimwi bamwi tiibakali kusyoma mububuke. Mulugwalo lwakwe lwakusaanguna ndwaakalembela Banakristo baku Korinto, Paulo wakaamba zyintu zyakali kunoocitika kuti bubuke nibwatakaliko ncobeni. Wakalemba kuti: “Ikuti naa ncobeni kunyina bubuke bwabafwu, nkokuti naba Kilisito tanaakabusyigwa pe. Pele ikuti naa Kilisito tanaakabusyigwa, kukambauka kwesu ncobeni nkwabuyo alimwi alwalo lusyomo lwesu ndwabuyo. Kunze lyaboobo, alimwi twaba bakamboni bakubeja kujatikizya Leza, . . . Lusyomo lwanu ndwabuyo; mucili muzibi zyanu. . . . Aabo bakoona mulufwu kabakamantene a Kilisito abalo bakaloba.”—1 Bakolinto 15:13-18.

Paulo wakatalika amajwi aatakonzyi kukazyigwa aakuti: Ikuti naa bafwu tabakabusyigwi, nkokuti Kristo, iwakafwa, naatakabusyigwa pe. Ikuti naa Kristo naatakabusyigwa, ino ncinzi cakali kunoocitika? Nkokuti kukambauka makani mabotu kwakali kunooba kwabuyo, lweeno lutaambiki. Kayi bubuke bwa Kristo kakali kaambo kakali kuyandika kapati mulusyomo lwa Bunakristo, ikakaswaangene kapati anjiisyo zimwi zyamu Bbaibbele kujatikizya bweendelezi bwa Leza, zyina lyakwe, Bwami bwakwe, alimwi alufwutuko lwesu. Ikuti naa bubuke nibwatakacitika, nkokuti mulumbe ngwaakaambilizya Paulo alimwi abaapostolo bamwi wali kunoonyina mpindu, majwi aabuyo.

Nkozili azimwi zyakali kuyoocitika. Ikuti naa Kristo naatakabusyigwa, nkokuti njiisyo zya Bunakristo nzyabuyo, zinyina mpindu, alimwi nzyakubeja. Kuyungizya waawo, Paulo alimwi abamwi nobakaamba zyakubeja kutali buyo kujatikizya bubuke bwa Jesu, pele alimwi ayooyo ngobakaamba kuti nguwakamubusya, Jehova Leza. Kunze lyaboobo, kaambo kakuti Kristo “wakafwa kutegwa atwaangulule kuzibi zyesu” nokali kakubeja—nkaambo ikuti naa Mufwutuli lwakwe tanaakafwutulwa kulufwu, takonzyi kufwutula bamwi. (1 Bakolinto 15:3) Eeci inga caamba kuti Banakristo ibakafwa akaambo kalusyomo lwabo, bakafwa abulangizi bwakubeja bwakuti bayakubusyigwa.

Paulo wakamanizya akwaamba kuti: “Ikuti naa ikulangila Kilisito kwesu kakuli kwabuumi obuno luzutu, tweelede kweetelelwa kapati kwiinda muntu uuli woonse.” (1 Bakolinto 15:19) Mbubwenya mbuli Banakristo bamwi, Paulo wakasweekelwa, wakapenzyegwa, wakaliyumya mumakatazyo, alimwi akufwa akaambo kakusyoma mububuke, alimwi azyintu zyoonse ziyakucitika kwiinda mububuke. Eelo kaka tacigwasyi kusyoma mububuke kuti naa tabuko ncobeni!

IKAAMBO NCOTWEELEDE KUSYOMA

Paulo kunyina naakali kuyeeya kuti nzyobakali kusyoma Banakristo zyakali zyakubeja. Wakalizyi kuti Jesu wakabusyigwa, alimwi wakabwaamba bumboni mubufwaafwi kubana Korinto, naakati, “Kilisito wakafwa kutegwa atwaangulule kuzibi zyesu kweelana ancaamba Magwalo, ikuti wakazikkwa, wakabusyigwa mubuzuba bwatatu kweelana ancaamba Magwalo, ikuti wakalibonya kuli Kefa, mpoonya akuli bali kkumi ababili.”b Mpoonya Paulo wakayungizya kuti: “Kuzwa waawo wakalibonya kubakwesu bainda ku 500 aciindi comwe, ibunji bwabo tucili limwi, pele bamwi baloona mulufwu. Kuzwa waawo wakalibonya kuli Jakobo, mpoonya akubatumwa boonse; pele ciindi camamanino wakalibonya akulindime.”—1 Bakolinto 15:3-8.

Paulo wakatalika kwaamba cakusinizya kuti Kristo wakafwida zibi zyesu, wakazikkwa, alimwi akubusyigwa. Ino ncinzi cakapa kuti Paulo asinizye kujatikizya makani aaya? Kaambo kamwi nkakuti bantu banji bakali bakamboni bakalibonena buya ameso. Jesu iwakabusyigwa wakalibonya kuli umwi aumwi (kubikkilizya a Paulo), kutubunga tusyoonto, alimwi akunkamu mpati yabantu bali 500, bunji bwabo batakadooneka ciindi nibakamvwa mulumbe wakuti Jesu wabusyigwa. (Luka 24:1-11) Bunji bwabantu ibakalibonena buya ameso bakacili kupona mumazuba aa Paulo alimwi muntu uuli woonse wakali kukonzya kubabuzya kuti baambe zyintu nzyobakabona. (1 Bakolinto 15:6) Kamboni omwe naa bobilo balakonzya kukazyigwa, pele nciyumu kukazya bakamboni bali 500.

Alimwi amubone kuti ziindi zyobilo, Paulo wakaamba kuti lufwu, kuzikkwa, alimwi abubuke bwa Jesu zyakacitika “kweelana ancaamba Magwalo.” Zyintu eezyi zyakacitika zisinizya kuti businsimi bwamu Magwalo aa Chihebrayo ibujatikizya Mesiya bwakazuzikizyigwa, kusinizya kuti Jesu ngo Mesiya ncobeni wakasyomezyedwe.

Nokuba kuti kwakali bumboni bwakazwa kubantu bakalibonena buya ameso alimwi abumboni bwamu Magwalo, kwakali bantu bakali kudooneka kuti Jesu wakabusyigwa alimwi asunu nkobacili. Bamwi baamba kuti mubili wakwe wakabbigwa abasikwiiya bakwe ibakali kulyaamba kuti bakalibonena kubusyigwa kwakwe. Nokuba boobo, basikwiiya tiibakajisi nguzu zyakukonzya kuzunda bana Roma ibakali kugatela amulyango wacuumbwe. Bamwi baamba kuti bubuke ncintu cakuyeeyela buyo cakubeja. Kukazya muzeezo ooyo nkwakuti wakalibonya kubantu banji muziindi ziindene-indene. Alimwi sena ncamaano kusyoma kuti cintu cakuyeeyela buyo inga cajika alimwi akwaabila nswi mbuli mbwaakacita Jesu ku Galilaya? (Johane 21:9-14) Sena cintu cakuyeeyela buyo inga caambila bantu kuti bacigume.—Luka 24:36-39.

Bamwi baamba kuti bubuke nkaambo buyo kakubeja nkobakalipangila basikwiiya. Pele ino eeci cakali kunoobagwasya nzi? Kupa bumboni kujatikizya bubuke kwakapa kuti basampaulwe, bapenzyegwe, alimwi akujaigwa. Nkaambo nzi ncobakalibikka muntenda kwiinda mukugwasyilizya kaambo kakubeja? Kunze lyaboobo, bakasaanguna kupa bumboni bwabo mu Jerusalemu kabamvwide basikubakazya balo bakakanzide kubapa mulandu.

Bubuke mbobwakapa kuti basikwiiya bape bumboni cabusicamba kujatikizya Mwami wabo nokuba kuti bakali kupenzyegwa kapati. Kasimpe kajatikizya bubuke kakaba ngomusemu walusyomo lwa Bunakristo. Banakristo bakusaanguna tiibakabikka buumi bwabo muntenda akaambo kakuyanda buyo kupa bumboni kujatikizya mwiiyi musongo iwakajaigwa. Muciindi caboobo, bakabikka buumi bwabo muntenda kwaambilizya bubuke bwa Jesu nkaambo bubuke bwakasinizya kuti ngowakali Kristo ncobeni, Mwana wa Leza, singuzu, muntu muumi iwakabagwasyilizya akubasololela. Bubuke bwakwe bwakali kupandulula kuti abalo bayakubusyigwa. Masimpe, ikuti naa Jesu naatakabusyigwa nokwanyina Bunakristo. Alimwi kuti naa Jesu naatakabusyigwa, ambweni nitwatakaamvwa amakani aajatikizya nguwe.

Pele ino bubuke bwa Kristo bwaamba nzi kulindiswe mazuba aano?

[Bupanduluzi buyungizidwe]

a Mu Bbaibbele, ibbala lya Chigiliki ilyakasandululwa kuti “bubuke” lyaamba “kwiimikila alimwi.” Lyaamba kuti muntu ulapegwa buumi alimwi, bube bwakwe bulibedelede alimwi ulajokela mbubwenya mbwaakabede.

b “Ibali kkumi ababili” ninzila imwi yakwaamba kuti “baapostolo,” nokuba kuti kwaciindi cilimbocibede kuzwa ciindi naakafwa Judasi Iskariote, bakali buyo 11. Aciindi cimwi, kweelede kuti bakali buyo 10 ibakali kwiiminina bali 12 nkaambo Tomasi tanaakaliko.—Johane 20:24.

[Cifwanikiso icili apeeji 3]

[Majwi aakwelelezya sikubala aali apeeji 4]

“Wakalibonya kubakwesu bainda ku 500 aciindi comwe . . . Kuzwa waawo wakalibonya kuli Jakobo, mpoonya akubatumwa boonse; pele ciindi camamanino wakalibonya akulindime.”—1 Bakolinto 15:6-8

[Cifwanikiso icili apeeji 5]

[Kabbokesi kali apeeji 6]

MIBUZYO IIVWULA KUBUZYIGWA

Ino mbaani bayoobusyigwa?

“Kuyooba bubuke bwabantu baluleme abataluleme.” (Milimo 24:15) Bantu baluleme bayoobikkilizya baalumi abamakaintu basyomeka mbuli Nowa, Abrahamu, alimwi a Sara. Ibantu bataluleme bayoobikkilizya abaabo ibakaalilwa kupona kweelana azyeelelo zya Leza akaambo kakuti tiibakaba acoolwe cakuziiya alimwi akuzitobela.

Ino bantu ibayoobusyigwa bayookkala kuli?

Bamwi bayoopegwa buumi butafwi kabali zilenge zyamuuya kujulu kutegwa bakalele nyika antoomwe a Kristo kabali bami abapaizi. (Ciyubunuzyo 5:9, 10) Nokuba boobo, banji bayoobusyigwa akupona anyika. Alimwi bayookkomana abuumi butamani anyika yaparadaiso.—Luka 23:39-43.

Ino bafwide bayoobusyigwa lili?

Bayoobusyigwa kumbele, ciindi basizibi baakugwisyigwa munyika. Ibbaibbele litondezya kuti kubusyigwa kwabantu banji kuyoocitika mumyaka iili cuulu yabulelo bwa Jesu, ciindi nyika yaakubambululwa kuba paradaiso.—Ciyubunuzyo 20:6.

Sena zilengwa zya Isita kuli mbozibujatikizya bubuke?

Izilengwa zya Isita izijatikizya tusulwe, mayi aapentedwe, nkendulu, alimwi amaluba-luba zyoonse zyakazwa kubukombi bwakubeja kubikkilizya azyina lya Isita kuligama. Zyintu eezyi zyoonse kunyina nozibujatikizya bubuke bwa Jesu bwalo bwaambwa kuti bwiimininwa a Isita. Sena kuli kaambo? Inzya. Ijwi lya Leza litulailila kuti tubutantamuke bukombi bwakubeja kutegwa ‘tumukombe Taata mumuuya amukasimpe.’—Johane 4:23; 2 Bakolinto 6:17.

Ikuti naa Jesu ngu Leza kweelana amboziyiisya zikombelo zimwi, ino nguni wakabusya Jesu?

Jesu tali Leza pe, iwiitwa kuti Jehova, pele Mwana wa Leza. Jehova wakabusya Jesu kuzwa kubafwu. (Baloma 10:9) Sikwiiya Bbaibbele umwi wakaamba kuti: “Tacili camaano kuyeeya kuti muntu umwi—naba Kristo—ulakonzya kulibusya.”c

[Bupanduluzi buyungizidwe]

c Kutegwa mujane bwiinguzi abumwi kumibuzyo eeyi, amubone cibalo 7 a 8 mubbuku lyakuti Ino Ncinzi Cini Bbaibbele Ncoliyiisya? ilyakamwaigwa a Bakamboni ba Jehova, naa kujalula Web site ya www.jw.org.

    Chitonga Publications (1991-2024)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi