Sena Inga ‘Mwazabukila ku Makedoniya’?
1. Ncinzi cakapa kuti Paulo abeenzinyina baunke ku Makedoniya?
1 Mumwaka wa 49 C.E., mwaapostolo Paulo wakazwa ku Antiokeya yaku Suriya kutalika lweendo lwakwe lwabili lwabumisyinali. Makanze aakwe aakali aakuswaya ku Efeso alimwi aminzi imwi yaku Asia Minor. Muciindi caboobo, muuya uusalala kwiinda mucilengaano ncaakabona wakamutamba kuti ‘azabukile ku Makedoniya.’ Aboobo wakazumina kuunka antoomwe abeenzinyina, alimwi bakajisi coolwe cakutalisya mbungano yakusaanguna mucilawo oomo. (Mil. 16:9, 10; 17:1, 2, 4) Mazuba aano, mucisi ca Zambia bantu banji bakkala muminzi ikuli buyo baalu basyoonto bakonzya kulanganya mulimo wakukambauka alimwi kukambaukwa buyo asyoonto naa kutakambaukilwa limwi. (Mt. 9:37, 38) Sena inga mwacikonzya kugwasya?
2. Nkaambo nzi bamwi ncobatayeeyi kuunka kubusena kubulide?
2 Ambweni mulayanda kutobela cikozyanyo ca Paulo mukuyungizya mulimo wanu wakukambauka pele tamubikkide mumizeezo kuyoobelekela kubusena kuyandika basikumwaya. Mucikozyanyo, ambweni tamukonzyi kunjila Cikolo Cakwiiya Bbaibbele ca Bakwesu Batakwete akaambo kakuti mulikwete, myaka yakuzyalwa njomujisi tiimuzumizyi, naa akaambo akakuti muli bacizyi batakwetwe, ambweni mujisi bana bacili basyoonto. Ambweni tamubikkide mumizeezo kuunka kuminzi akaambo kakuti mulayoowa kuti tamukacikonzyi kukkala kabotu naa kwiiya mwaambo uumbi. Pele kuti mwapaila, mulakonzya kujana kuti bukkale oobo tabukonzyi kumukasya kuunka kumbungano iibulide.
3. Nkaambo nzi ncocitayandiki kuti mane mukatambule lwiiyo luyungizyidwe kuti mukabelekele kubusena kubulide?
3 Sena Kuyandika Kuti Mane Mukanjile Cikolo Cakwiiya Bbaibbele ca Bakwesu Batakwete? Ncinzi cakagwasya Paulo abeenzinyina kuzwidilila? Bakasyoma Jehova amuuya wakwe uusalala. (2 Ko. 3:1-5) Aboobo, nokuba kuti bukkale bwanu tabumuzumizyi kutambula lwiiyo lulibedelede, inga mwacikonzya kukambaukila kubusena kubulide basikumwaya ba Bwami. Alimwi amuyeeye kuti mu Cikolo Camulimo Weendelezyegwa a Leza alimwi amu Muswaangano Wamulimo mulapegwa lyoonse lwiiyo luyoomugwasya kuli koonse nkomukonzya kubelekela. Alimwi kuti kamujisi mbaakani yakunjila Cikolo Cakwiiya Bbaibbele ca Bakwesu Batakwete, ikuunka kuyoobelekela kubusena kubulide basikumwaya kuyoopa kuti mwiiye zinji nzyomukonzya kubelesya kuti bamutamba kucikolo eeci.
4. Nkaambo nzi bantu bapati ncobateelede kuyeeya kuti tabakonzyi kubelekela kubusena kubulide?
4 Bapati: Basikumwaya bapati, ibasimide kumuuya, bataciswi-ciswi alimwi batapengede mali balakonzya kugwasya kapati kumasena aabulide. Mbubwenya mbuli mwaapostolo Paulo, basikumwaya aaba basungu ‘balacita zyintu zyoonse akaambo kamakani mabotu, kutegwa baabile bamwi.’ (1 Ko. 9:23) Sena mwakacileka mulimo wakumubili? Bamwi ibapegwa mali aapensyeni masyoonto balakonzya kukkala kumunzi kwalo buumi nkobutaduli kwiinda mudolopo.
5. Amwaambe cakuluula camukwesu wakacileka mulimo akuunka kuyoobelekela kubusena kubulide.
5 Ba Randy ibakafwambaana kucileka mulimo baamba kuti: “Kufwambaana kucileka mulimo kwakandigwasya kuti nditalike bupainiya bwaciindi coonse antoomwe abakaintu bangu, alimwi catupa coolwe cakubelekela kubusena kubulide. Ndalongezyegwa kapati akaambo kakusala nkondakacita, pesi ciinda zyoonse kubota ncakuti ndijisi manjezyeezya aasalala.”
6. Amwaambe cakuluula camucizyi uutakwetwe wakabelekela kubusena kubulide.
6 Bacizyi Batakwetwe: Jehova wababelesya kapati bacizyi mukumwaya mulumbe mubotu mumasena muli batebuzi basyoonto. (Int. 68:11) Ba Kathe B. Palm. bakali bapainiya kwamyaka minji alimwi bakali kukambaukila mucisi coonse ca Chile cili ku South America. Baamba kuti: “Kunyina mulimo uumbi wakali kukonzya kundikkomanisya naa kundiyumya-yumya kumuuya.”
7. Amwaambe cakuluula camukwasyi wakaunka kuyoobeleka kubusena kuli batebuzi basyoonto.
7 Mikwasyi: Ikuti kamujisi bana, sena eeco ncecimukasya kuunka kuyoobelekela kubusena kumbi kumwaya makani mabotu? Mukwasyi umwi muli bana bobilo, omwe ujisi myaka yakuzyalwa iili lusele, umwi iili kkumi bakaunka kubusena kubulide. Banyina bakalemba kuti: “Tulikkomene kuti bana besu twakabakomezyela kokuno, kwalo nkobali kuyanzana abapainiya alimwi abamisyinali. Twalongezyegwa mubuumi bwesu akaambo kakubelekela kubusena kubulide.”
8, 9. Sena cilakonzyeka kubelekela kubusena kumbi nkobabelesya mwaambo ngomutazyi? Amupandulule
8 Kulibilika Akaambo Kamwaambo: Sena kwiiya mwaambo uumbi nkokumukasya kuunka kuyoobelekela kubusena kumbi nkobabelesya mwaambo ngomutazyi? Amuyeeye kuti mwaambo wanu ambweni ulakananwa abantu bamwi bakkala muzilawo mutavwuli kubelekelwa. Kabbuku kakuti Good News for People of All Nations akalo inga kagwasya. Kuyungizya waawo, basikumwaya bamwi bayiya mbobakonzya kwaanzya alimwi ambobakonzya kutalisya mubandi mumyaambo iimbi.
9 Ba Eric, mulangizi wabbazu, tiibakauzyi mwaambo wa Chikaonde nibakatumwa kuyoobelekela mubbazu mobaambaula mwaambo ooyu. Nokwakainda ciindi cisyoonto kababelekela mubbazu oomo, bakalemba kuti: “Twabona kuti Jehova Leza, abakwesu abacizyi mumbungano batugwasya kapati notwiiya mwaambo mupya. Aciindi cino tulakonzya kukambauka, kusololela ziiyo zya Bbaibbele alimwi akupa makani mu Chikaonde. Tulazumanana kusoleka canguzu kutegwa Jehova azumanane kutubelesya mumulimo wesu.” Ziindi zinji bantu balakkomana kumvwa muntu umbi kaambaula mwaambo wabo, nokuba kuti tauzyi kabotu, alimwi eeci cilakonzya kupa kuti batambule makani mabotu. Tulakulwaizyigwa kugwasya bantu bazyi kuti bayandika zyintu zyakumuuya, kunyina makani amwaambo ngobaambaula. (Mt. 5:3) Akaambo kakucita oobo, bantu banji bazwa ‘mumisyobo yoonse’ baba basikwiiya ba Kristo.
10. Ino ncinzi cilangilwa kucitika muzilawo mobabelesya mwaambo uumbi?
10 Bantu Bazwa Kuzisi Zimbi: Mbwaanga kweendeenda akulongela kuzisi zimbi kwaduma, muzilawo mobabelesya mwaambo uumbi kulangilwa kuti bantu balakonzya kuvwula. Zyuulu zyabasikumwaya basungu banjila “[mu]mulyango mupati uutola kumulimo.” (1 Ko. 16:9) Mucikozyanyo, mumwezi wa October wainda, kwakatalikwa mbungano iibelesya mwaambo waci Chinese (Mandarin) ku Lusaka alimwi Kabunga Kabelesya Mwaambo waci Gujarati kacibalilwa kumbungano ya Lusaka Olympia Central kakatalika mu September 1, 2009. Lino kuli mbungano zyotatwe zya Mwaambo Wakutambaika mu Zambia. Pele kucili mulimo mupati weelede kucitwa muzilawo eezi.
11, 12. Amwaambe zyakuluula zyabasikumwaya bakabweza ntaamu yakwaambila bamwi mulumbe wamu Bbaibbele mumwaambo ngobakonzya kumvwisya.
11 Cakutadooneka, bantu banji balafwambaana kwiiya akumvwisya nzyobayiya ikuti bayiisyigwa mumwaambo wabo. Bakwesu abacizyi bamwi bayiya mwaambo uumbi “akaambo kamakani mabotu” kutegwa ‘baabile bamwi.’ (1 Ko. 9:23) Cakuluula kuzwa kucisi cimwi citondezya kuti, nokuba kuti mukaintu umwi iwaambaula mwaambo waci Chinese wakali kutambula mamagazini kumucizyi waambaula Chingisi kwamyaka minji, tanaakazumina ciiyo ca Bbaibbele mane kusikila mucizyi umwi iwaambaula mwaambo waci Chinese naakamupa bbuku libelesyegwa kwiiya Bbaibbele mumwaambo ooyo. Wakalitambula kakunyina kuwayawaya alimwi wakazumina ciiyo ca Bbaibbele. Icakapa kuti azumine nkaambo kamucizyi wakaambaula majwi masyoonto mumwaambo wakwe.—Amweezyanisye a Milimo 22:2.
12 Mucizyi mupainiya waku California wakayaanya basyaataambi banji mucilawo cakwe. Wakalomba lugwasyo kuli Jehova kuti ajane muntu uukonzya kumuyiisya mwaambo wakutambaika kutegwa abayiisye kasimpe. Bumwi buzuba, naakali kumusika, kwakamusikila mukaintu uutaambauli akumulembela akapepa kuti amugwasye kuyandaula cintu ncaakali kuyanda. Naakamana kumugwasya kujana cintu eeco, mupainiya wakamulembela akapepa kuti uyanda kwiiya mwaambo wakutambaika kutegwa akagwasye basyaataambi bali mucilawo. Mpoonya, mukaintu syaataambi wakalemba kabuzya kuti, “Nkaambo nzi ncoyanda kugwasya basyaataambi?” Mucizyi wakalemba alimwi kuti: “Ndili Kamboni wa Jehova, alimwi ndiyanda kugwasya basyaataambi kumvwisya Bbaibbele. Inga ndakkomana kukuyiisya Bbaibbele ikuti wandiyiisya mwaambo wakutambaika.” Mucizyi wakaamba kuti: “Ndakakkomana kapati naakazumina.” Mucizyi wakali kuunka kuŋanda yamukaintu ooyu kumazuba buzuba abuzuba kwamvwiki zili cisambomwe. Wakayiya mwaambo wakutambaika, alimwi mukaintu syaataambi wakayiya kasimpe akubbapatizyigwa!
13. Ncinzi ncomweelede kucita ikuti muyanda kuyoobelekela kubusena nkobaambaula mwaambo uumbi?
13 Ikuti kamucizyi kwaambaula mwaambo uumbi alimwi mulayanda akuti naa inga mwacikonzya kuyoobelekela kubusena kubulide nkobaambaula mwaambo ooyo, inga mwabandika abaalu bamumbungano. Ikuti babona kuti muleelela, amubuzye mulangizi wabbazu naa kuli busena buli afwaafwi nkomukonzya kubelekela. Ikuti kakunyina, mulakonzya kulembela kuofesi ya Mutabi, pele abalo baalu beelede kulemba lugwalo lwaamba kuti muleelela alimwi muluuzyi mwaambo.
14. Mbuti aabo batakonzyi kuunka kubusena kumbi akaambo kabukkale mbobakonzya kuyungizya ciindi ncobabeleka mubukambausi nkweena nkobakkala?
14 Ikuti Tamukonzyi Kuunka: Ikuti tamukonzyi kuunka kuyoobelekela kubusena kubulide basikumwaya ba Bwami, mutatyompwi pe. Ambweni kuli uumbi “mulyango mupati uutola kumulimo” uujukide kulindinywe. (1 Ko. 16:8, 9) Mulangizi wanu wabbazu ulakonzya kuti kazyi mbungano zimbi nkomukkala ziyandika lugwasyo. Ambweni mulakonzya kuyungizya ciindi ncomubeleka mumulimo wakukambauka mweena mumbungano yanu. Kunyina makani abukkale bwanu, iciyandika kapati nkubeleka camoyo woonse mubukombi bwanu.—Kol. 3:23.
15. Mbuti mbotukonzya kubagwasya aabo bayanda kuyoobelekela kubusena kubulide?
15 Sena kuli Munakristo uusimide kumuuya ngomuzyi uujisi mbaakani yakubelekela kubusena kubulide? Amumugwasye akumukulwaizya! Paulo naakazwa ku Antiokeya yaku Suriya, wakali munzi watatu kukukomena mu Bwami bwaba Roma (kunze kwa Rome alimwi a Alexandria). Akaambo kakuti cilawo cakali cipati, mbungano yaku Antiokeya cakutadooneka bakali kumuyanda Paulo alimwi bakali kunoomuyeeya aakuunka. Pesi Bbaibbele kunyina nolyaamba kuti bakwesu bakamutyompya Paulo kuti ataunki. Kulibonya kuti muciindi cakuyeeya buyo mbungano yabo, bakayeeya alimwi kuti “muunda ninyika.”—Mt. 13:38.
16. Ntwaambo nzi tweelede kumupa kuyeeya ‘kuzabukila ku Makedoniya’?
16 Paulo abeenzinyina bakalongezyegwa kapati akaambo kakuzumina kuzabukila ku Makedoniya. Nibakali mumunzi wa Filipi, ku Makedoniya, bakajana Lidiya, alimwi “Jehova wakajalula moyo wakwe cakumaninina kuti abikkile maano kuzyintu nzyaakali kwaamba Paulo.” (Mil. 16:14) Amweezyeezye buyo mbwaakakkomana Paulo abeenzinyina ciindi Lidiya abamuŋanda yakwe boonse nobakabbapatizyigwa! Muzilawo zimwi muno mu Zambia, kuli bantu babombe myoyo bali mbuli Lidiya batanasikilwa amulumbe wa Bwami. Ikuti ‘mwazabukila ku Makedoniya,’ mulakonzya kukkomana kubajana akubagwasya.