Ino Inga Ndacita Buti Kutegwa Kandimvwana Abazyali Bangu?

Mibuzyo iijatikizya kutamvwana

• Ino muzyali uli ngomulangila kutamvwana?

  • Bataata

  • Bamaama

• Ino nziindi zyongaye nomutamvwani amuzyali ooyo?

  • Zisyoonto

  • Muziindi

  • Ziindi zinji

• Ino inga kutamvwana kusika aali?

  • Tulafwambaana kubandika alimwi tulacita oobo caluumuno.

  • Twaambo tumana twakazyanya kwaciindi cilamfwu.

  • Twaambo tatumani nokuba kuti twakazyanya kwaciindi cilamfwu.

Ikuti kacilibonya mbuli kuti tamukonzyi kumvwana abazyali banu, inga mwayeeya kuti beelede kubweza ntaamu kutegwa kube luumuno. Kweelana ambotutiibone, kuli ntaamu nzyomukonzya kubweza kutegwa mucesye ziindi kutamvwana nokucitika alimwi akucesya bukali. Kusaanguna, amubone . . .

Ikaambo kutamvwana ncokucitika

• Kukomena mumaano. Mbomuyaabukomena, mulatalika kuyeeya kapati kujatikizya zintu kwiinda ciindi nomwakacili bana. Alimwi mulatalika kusyoma zintu andiza zikonzya kukazyanya anzyobayanda bazyali banu. Nokuba boobo, Bbaibbele lyaamba kuti: “Lemeka bauso abanyoko.”​—Kulonga 20:12.

  Masimpe ngakuti: Kuyandika kusima mumizeezo alimwi akuba aluzyibo kutegwa mukake cintu cimwi kakunyina kuzwangana.

• Kuyanda kulyeendelezya. Mbomuyaabusima, bazyali banu ambweni balakonzya kumupa lwaanguluko lunji. Penzi ndyakuti, ambweni lwaanguluko oolo taluli lunji kweelana ambomuyanda naa aciindi ncomuyanda​—eeci cilakonzya kuleta kutamvwana. Nokuba boobo, Bbaibbele lyaamba kuti: “Amumvwide bazyali banu.”​—Baefeso 6:1.

  Masimpe ngakuti: Kanji-kanji, icipa kuti bazyali banu bamupe lwaanguluko ciyeeme ambomulubelesya lwaanguluko ndomujisi kale.

Ncomukonzya kucita

• Amubikkile maano kulubazu ndomujisi. Muciindi cakupa bazyali banu mulandu akaambo kakutamvwana, amubone ncomukonzya kucita nywebo kutegwa kube luumuno. Mwaalumi uucili mwana uutegwa Jeffrey wakaamba kuti: “Zimwi ziindi icipa kutamvwana taali majwi ngobaamba bazyali banu pele mbomwiingula kuli ncobaamba. Kwaambaula cabubombe kulagwasya kapati kutegwa zintu zilulame.”

  Bbaibbele lyaamba kuti: “Kamusoleka kusikila mpomugolela kukkala muluumuno.”​—Baroma 12:18.

• Amuswiilile. Mukubusi wazina lyakuti Samantha uujisi myaka iili 17 wakaamba kuti: “Kuswiilila ncecintu ciyumu kapati. Pele ndakajana kuti ciindi bazyali nobabona kuti ulaswiilila, kulalangilwa kuti abalo balakuswiilila.”

  Bbaibbele lyaamba kuti: ‘Amufwambaane kuswiilila, amumuke kwaambaula.’​—Jakobo 1:19.

  

• Amubelekele antoomwe. Kutegwa mulimane penzi amubone kutamvwana mbuli mbomukonzya kubona cisobano ca Tennis. Mucisobano eeci, kamubona kuti nywebo abazyali banu muli kulubazu lomwe aboobo mutabalwani pe pele amulwane penzi. Mwaalumi uucili mwana wazina lyakuti Adam wakaamba kuti: “Mukutamvwana kuli koonse, bazyali bayanda kucita ncobayeeya kuti nceciinda kubota kumwanaabo awalo mwanaabo uyanda kucita ncayeeya kuti nceciinda kubota kulinguwe. Aboobo mumizeezo inga bayanda kuzuzikizya makanze omwe.”

  Bbaibbele lyaamba kuti: “Atusungwaalile kucita zintu ziletela luumuno.”​—Baroma 14:19.

• Amube bantu bamvwisya. Mukubusi wazina lyakuti Sarah wakaamba kuti: “Ndakajana kuti cilagwasya kuzyiba kuti bazyali beelede kulanganya mapenzi ngobajisi, alo kanji-kanji aalibilisya mbubwenya mbuli eesu.” Mukaintu mwana-mwana wazina lyakuti Carla wakayungizya akwaamba kuti: “Ndilasola kulibikka muciimo cabazyali bangu. Ino nicali buti nindali ndime ndilanganya bukkale bukozyenye? Ncinzi icikonzya kumugwasya kapati mwanaangu?”

  Bbaibbele lyaamba kuti: “Mutabikkili buyo maano kuzintu nzyomuyanda nywebo zilikke, pele akuzintu nzyobayanda bamwi.”​—Bafilipi 2:4.

• Amube bantu bamvwida. Kufwumbwa naa caba buti, eeco ncomweelede kucita kweelana a Bbaibbele. (Bakolose 3:​20) Alimwi zintu zilakonzya kumweendela kabotu ikuti mwacita ncolyaamba. Mukaintu mwana-mwana wazina lyakuti Karen wakaamba kuti: “Kumvwida bazyali bangu cindipa kutalibilika kapati. Bakandicitila kale zinji, aboobo ndeelede kucita nzyobandaambila.” Kumvwida ninzila imwi iigwasya kapati kumana penzi lyakutamvwana.

  Bbaibbele lyaamba kuti: “Kuti kakunyina nkuni mulilo ulazima.”​—Tusimpi 26:20.

Muzeezo. Ikuti kacimukatazya kubandika, amusole kubalembela mbomuyeeya apepa naa kutuma kagwalo. Mukubusi wazina lyakuti Alyssa wakaamba kuti: “Ndilacita oobo kuti kanditayandi kubandika. Cilandigwasya kwaamba mbondilimvwa kakunyina kwaamba cabukali naa kwaamba cintu icikonzya kundipa kuusa kumbele.”