BA IRMA BENTIVOGLI | MAKANI AAKULUULA
Kubelekela Sikupa “Cipego Cibotu Cili Coonse”
Tusayilini tucenjezya twakatalika kulila. Kumwi kabajisi musyoonto wangu musankwa mumaanza, bamaama bakanditola mumuunda wakali munsi-munsi kuti ndiyube kunsi kwazisamu. Aciindi eeci ndakali buyo amyaka iili 6.
Ciindi mabbomba naakacileka, ndakaunka abamaama kuyoobona mulongwe wabo. Twakausa kapati notwakamvwa kuti wakafwa lyankondo. Ciindi mabbomba naakatalika alimwi mumazuba masyoonto buyo aakatobela, bataata bakandibweza, akundibikka amutaanda wancinga akuccovwa cakufwambaana kuzwa mucisi.
Nkondo Yanyika Yoonse Yabili yakanyonyoona akuleta mapenzi mu Italy, alimwi ndiciyeeya kabotu-kabotu mbocakabede. Nokuba boobo, icintu cakandigwasya kapati mubuumi ncakuti kuzwa nondakacili mwana ndakazungulukidwe aabantu bakamuzyi akumuyanda kapati Jehova.
Cipego Cakasimpe
Lyamupeyo mu 1936, myezi misyoonto kanditanazyalwa, bataata bakali kubelekela munjanji amwaalumi wazina lya Vincenzo Artusi. Nokuba kuti aciindi eeco ba Vincenzo tiibakalina bbapatizyigwa, bakali kukayanda kapati kasimpe kamu Bbaibbele. Ciindi cimwi nobakali kubeleka munjanji, ba Vincenzo bakaambila bataata kujatikizya zintu nzyobakali kwiiya.
Bataata mpoonya-mpoonya bakabona kuti, ncobakali kubaambila ba Vincenzo cakali camasimpe. Balo abeenzyinyina bamwi mudolopo lya Faenza, bakali kuyanda kwiiya zinji. Mumazuba aalya, ciindi beendelezi nobakali kupenzya bantu, Bakamboni tiibakali kucita miswaangano yakubuleya, alimwi kufwumbwa muntu wajanwa kajisi mabbuku aamba zyamu Bbaibbele wakali kukonzya kwaangwa. Bakamboni bamwi bakalaangidwe muntolongo. Aboobo bataata abeenzyinyina bakajana maanda aamuminzi aakasisikide kutegwa kababala Bbaibbele akwiiya mabbuku ngobakajisi. Kunze lyaboobo, nsondo ansondo bataata bakali kuubunganya mukwasyi wesu kumangolezya kuti twiiye Bbaibbele.
Cipego Cazikozyanyo Zibotu
Mu 1943, bunji bwa Bakamboni bakaangidwe akaambo kamilimo yabo yabukombi bakaangununwa. Akati kabo kwakali mucizyi uutakwetwe, wazina lya Maria Pizzato. Naakali kuyanda kupiluka kwabo ku Italy nkoili kunyika, mucizyi Maria wakakkala andiswe buzuba bomwe. Wakacita mulimo mupati wakugwasyilizya Bakamboni kutambula mabbuku alimwi akuzumanana kukwabana abakuofesi yamutabi waku Switzerland, iwakali kulanganya mulimo mu Italy aciindi eeco. Nokuba kuti wakali kulibonya kubula nguzu, mucizyi Maria wakali muyumu alimwi wakali mukaintu sicamba. Noyakainda nkondo, zimwi ziindi wakali kuboola ku Faenza, alimwi lyoonse twakali kukkomana kumubona.
Muntu uumbi ngondiyeeya kapati mucizyi Albina Cuminetti. Nondakali mukubusi, mucizyi ooyu uucembeede wakali kukkala aabusena mpotwakali kucitila miswaangano. Wakali mukambausi waciindi coonse mu Italy kuzwa kumatalikilo aakuma 1920. Ba Albina bakali kundaambila makani manji mabotu aajatikizya mbowakabede mulimo mumyaka eeyo yakumatalikilo!
Mucizyi ooyu wakalijisi mabbuku eesu manji alimwi azintu zimwi zyakaindi. Buzuba bumwi ndakabona ciingano alimwi amusini ngobakali kusama Basikwiiya Bbaibbele (mbobakali kwiitwa Bakamboni ba Jehova kaindi.) Mbwaanga ndakazyi kuti ciingano cakatalisyigwa abukombi bwakubeja, ndakaseka-seka cakugambwa. Mpoonya bakandaambila cintu cimwi nconditakalubi. Kabazubulula majwi aali ku Zekariya 4:10, bakaamba kuti: ‘Tamweelede kusampaula buzuba bwamatalikilo aazintu zisyoonto!’
Nondakali amyaka iili 14
Majwi aaya akandiyiisya ciiyo ciyandika kapati. Nokuba kuti Basikwiiya Bbaibbele bakusaanguna tiibakali kukamvwisya kasimpe, ndakeelede kubalemeka. Kuyungizya waawo, mbwaanga kwakali buyo mabbuku masyoonto aamuci Italian, cakali kubatolela ciindi bakwesu bamwi kukuzyiba kucinca mukumvwisya kwakali kucitika. Nokuba boobo, Jehova wakali kukulumba kusolekesya kwabo, alimwi andime oobo mbondakeelede kucita.
Nokuba kuti twakaliindene ziimo, ndakali kukukkomanina kubandika aba Albina. Balo, ba Maria, alimwi abacizyi bamwi ibakali kumubelekela Jehova cakusyomeka nokuba kuti bakali kujana buyumuyumu, bakaba zikozyanyo zibotu kulindime. Ndilalumba kapati kucoolwe ncondakajisi cakuyanzana ambabo.
Cipego Cakubelekela ku Beteli
Lyacilimo mu 1955, ndakaunka ku Rome ku Muswaangano wakuti “Triumphant Kingdom.” Aciindi eeco, mebo abakwesu bamwi bakaboolede kumuswaangano ibakali kuzwa muzisi ziindene-indene twakaunka kuyooswaya ku Beteli. Ndakalyaambauzya kuti, ‘Eelo kaka inga ndakkomana kapati kubelekela kokuno!’
Mu December 18, 1955, ndakabbapatizyigwa. Ndakacili kucikolo, pele ndakalikanzide kunjila mulimo waciindi coonse. Mu 1956, kumuswaangano wakali mudolopo lya Genoa, ndakamvwa cakwaambilizya cakuti ku Beteli kwakali kuyandika basikulisungula. Nokuba boobo, mwiiminizi wamutabi wakaamba kuti tiikwakali kuyandika bacizyi ku Beteli.
Mukuya kwaciindi, ndakabandika amulangizi wabbazu, mukwesu Piero Gatti,a kujatikizya mbaakani zyangu. Imukambausi ooyu wakali musungu wakaingula kuti, “ndiyookulumbaizya kuti ukatalike mulimo wabupainiya bwaalubazu.”
Mukuya kwaciindi, kwakaboola lugwalo kuzwa kumutabi. Ndakalisinizyide kuti lwakali kwaamba mulimo wabupainiya, pesi tacisyi ncolwakali kwaamba. Lwakali lwakunditamba kulembela mulimo waku Beteli!
Kandili aba Ilaria Castiglioni (baimvwi), basanduluzima, a Beteli mu 1959
Ndakasika ku Beteli mu January 1958. Kaindi, imukwasyi wa Beteli wakajisi buyo bantu bataindi ku 12. Ndakapegwa mulimo wakugwasyilizya basanduluzi bobilo amutabi. Kwakali mulimo munji wakucita, alimwi tiindakajisi luzyibo lwakusandulula. Pele kwiinda mukugwasyigwa a Jehova, ndakatalika kuuyanda kapati mulimo wangu.
Nokuba boobo, kumbele kaitanakkwana myaka yobilo, mulimo wabusanduluzi wakacinca, aboobo ndakatumwa mumuunda kuyoobeleka kandili mupainiya. Lyakandileka akaambo kakuti ndakali kumvwa kabotu kukkala a Beteli. Kumane mukuya kwaciindi, mulimo wangu mupya ndakatalika kuubona kuti ncipego kuzwa kuli Jehova.
Cipego Cabalongwe Basungu Kukambauka
Mu September 1, 1959, ndakatalika mulimo wabupainiya bwaalubazu mudolopo lya Cremona. Ndakali kubeleka aamucizyi Doris Meyer, wakazwide ku Denmark. Wakali mupati alindime myaka misyoonto, pele wakali mupainiya wakajisi luzyibo, alimwi ndakali kulombozya kuba mbuli nguwe. Ba Doris bakali basicamba, tiibakali kufwambaana kuyoowa, alimwi bakali basungu. Toonse twakali kuyandika kuba abube oobu kutegwa tukambauke mucilawo cesu, nkaambo ndiswe buyo twakali Bakamboni mudolopo lyoonse.
Brunilde (bali kululyo), bapainiya mbotwakabeleka limwi ku Cremona
Ba Doris bakasaanguna kusika ku Cremona, alimwi bakapanga bubambe bwakuti miswaangano kaicitilwa muŋanda yakulentiŋa. Mupaizi wakatolika wakubusena oobu wakafwambaana kwiibona milimo yesu alimwi wakanyema kapati, cakuti mumilumbe yabo bakali kucenjezya bantu kujatikizya ndiswe.
Buzuba bumwi beendelezi bakatwaambila kuti tuunke kupolisi. Bakapokola tiibakatwaanga pe, pele bakacisalazya kuti ba Doris, ibakali bamuzwakule, bakeelede kuzwa mu Cremona. Mukuya kwaciindi, bakapiluka ku Denmark, kwalo nkobakazumanana kubelekela Jehova cakusyomeka.
Kalitanalampa, ku Cremona kwakatumwa mucizyi uumbi uutakwetwe, wazina lya Brunilde Marchi. Ba Brunilde bakajisi bube bubotu alimwi bakali kuukkomanina mulimo wakukambauka. Twakatalisya ziiyo zya Bbaibbele zinji, kumane bamwi bakayaambele.
Ndilamulumba Jehova kucoolwe ncondakajisi cakuba cibeela camatalikilo aazintu zisyoonto mumulimo wakukambauka ku Cremona. Mazuba aano, kuli mbungano zili 5 mudolopo eeli!
Cipego Cibotu Ncondatakali Kuyeeyela
Tiindakalinakkwanya myaka yobilo ku Cremona, ciindi bakumutabi nobakanditumina fooni. Kwakali mulimo munji wabusanduluzi wakucita ikulibambila muswaangano wamazuba aali 6 wakuti “United Worshipers,” walo wakali kuyoocitwa mu July 1961. Aboobo ndakatambwa alimwi ku Beteli. Ndakakondwa citaambiki cakuti ndakatalika kusotauka-sotauka! Ndakapiluka ku Beteli mu February 1, 1961.
Abuzuba twakali kubeleka kwamawoola manji, pele cakali coolwe kujata bubi kusandulula zyakumwaya zyakuyoobelesya kumuswaangano. Myezi eeyi yakali kweenda cakufwambaana, alimwi kalitanalampa muswaangano wakasika.
Kumuswaangano ooyu, ndakamvwa cakwaambilizya cakuti Bbaibbele lya Busanduluzi bwa Nyika Mpya bwa Magwalo aa Bunakristo aa Chigiliki lyakali kuyoosandululwa muci Italian. Eeci cakandipa kuyeeya kuti, kwakali mulimo munji wakali kuboola kumbele. Alimwi ndakaliluzi. Ciindi ncondakeelede kukkala ku Beteli cakayungizyigwa. Amana buya, ndicibelekela a Beteli, lino kwainda myaka iinda ku 60!
Mu Dipatimenti Yabasanduluzi, mu 1965
Zipego Zimbi Zibotu Kuzwa Kuli Jehova
Cipego cimbi ncondali kukkomanina kwamyaka minji, ncakutakwatwa. Eeci tacaambi kuti tiindakali kulombozya kukwatwa. Amana buya, kwaciindi cili mbocibede, imuzeezo wakutakwatwa wakali kundipa kulibilika kapati. Aboobo makani aaya ndakaapailila kuli Jehova. Ulindizyi kabotu kwiinda muntu uumbi uuli woonse. Ndakamulomba kuti andigwasye kuzyiba cintu ciinda kubota ncondakeelede kucita.
Magwalo mbuli Matayo 19:11, 12 a 1 Bakorinto 7:8, 38 ndakaamvwisya munzila iimbi mpya, alimwi ndakamulumba Jehova akaambo kakundisalazyila akundipa luumuno lwamumizeezo. Kunyina nonduusa akaambo kacakusala cangu, alimwi ndilalumba kuti ndakabubelesya kabotu bukkale bwakutakwatwa kubelekela Jehova.
Mumyaka yoonse, ndalibonena kucinca kunji kucitika mu Dipatimenti Yabasanduluzi, imbunga ya Jehova mboiyabuyaambele kubelesya tekkinoloji mpya alimwi a “mukupa wazisi” uumbi. (Isaya 60:16) Kucinca ooku kwayumya lukamantano lwabakwesu abacizyi nyika yoonse. Mucikozyanyo, mu 1985 Ngazi Yamulindizi yaci Italian aya Cikuwa zyakatalika kumwaigwa aciindi comwe. Mazuba aano, zibalo alimwi amavidiyo zilajanika mumyaambo minji a jw.org, alimwi bunji bwanzyinzyo zilalibonya aciindi comwe a Cikuwa. Cilisalede kuti, Jehova uba masimpe kuti bantu bakwe balikamantene akuti balatambula cakulya cakumuuya aciindi ceelede.
Jehova wali kunditondezya bwaabi. Wakandigwasya kuukkomanina mulimo wabupainiya bwaalubazu akugwasya bantu kuswena kulinguwe. Wakakukkutya kulombozya kwangu kwakubelekela ku Beteli, kwalo nkondakapanga balongwe abantu baziimo ziindene-indene azilengwa. Kuyungizya waawo, cilongezyo caalubazu ncondakajisi ncakubona bamaama kababa mubelesi wa Jehova uubbapatizyidwe kabajisi myaka iili 68. Ndilangila kumbele kuyoobabona balo alimwi abanamukwasyi boonse ciindi aabo bali muzyuumbwe nobayoobusyigwa.—Johane 5:28, 29.
Ndiliyandide kuyoobona Jehova ncayoocitila babelesi bakwe kumbele, ciindi nayoopa kuti ‘zintu zyoonse zibe zipya.’ (Ciyubunuzyo 21:5) Ndilisinizyide kuti: Jehova kunyina nayoocileka kupoomona “cipego cibotu cili coonse alimwi acipego cilondokede cili coonse.”—Jakobo 1:17.
Kandili kumulimo mu Dipatimenti Yabasanduluzi mazuba aano
a Cakuluula caba Piero Gatti cakamwaigwa mu Ngazi Yamulindizi yamu July 15, 2011, peeji 20-23.