Makani Aagwasya Baswiilizi

IKUTEGWA makani ngomukanana abagwasye baswiilizi, nzinji nzyomuyandika kucita ikutali buyo kwaamba kaambo kayandika. Amulibuzye kuti: ‘Nkaambo nzi aaba baswiilizi ncobeelede kumvwa makani aaya? Ino ndeelede kulibambila nzi ikutegwa baswiilizi bakabone kuti ncobeni makani aabandikwa abagwasya?’

Mucikolo, ikuti mwalombwa kuti mutondezye mbomukonzya kukambaukila muntu, imwiniŋanda nguuya kuba muswiilizi. Zimwi ziindi, mulakonzya kamukananina mbungano.

Nzyobazyi Baswiilizi. Amulibuzye kuti, ‘Ncinzi ncobazyi baswiilizi kumakani aaya?’ Eeco ciyoomugwasya kubona mbomuyootalika makani aanu. Ikuti kamukananina mbungano imuli Banakristo banji basimide, mutani kwiile kwiinduluka twaambo ooto bunji bwabo ntobazyi kale. Amuyungizye atwaambo ooto ntobazyi. Pele ikuti kakuli abapya banji, mweelede kubabikkila maano boonse bobilo, nkokuti basimide abapya.

Amukanane makani munzila yeendelana anzyobazyi kale baswiilizi. Ikuti kakuli atwaambo ntobazyi kale, amubinde kutukanana. Pele mutabindi nomukanana twaambo tulibonya kuti ntupya kubanji ikucita kuti baswiilizi batumvwisye.

Iziyoobagwasya. Ikwaamba makani aagwasya tacaambi kuti lyoonse nkuba akaambo kapya. Bamwi baambi, imakani aazyibidwe kabotu balaakanana munzila iitakatazyi kuteelela cakuti ibanji akati kabantu baswiilila balaamvwa kwaciindi cakusaanguna.

Mumulimo wamumuunda tacigwasyi ikwiile kwaamba makani aacitika ikutondezya kuti tuli kumazuba aakumamanino. Amubelesye Bbaibbele kutondezya ncocaamba eeco cakacitika. Masimpe eeci ciya kumugwasya kapati mwiniŋanda. Anomwaamba makani aazilengwaleza naa buumi bwazyisyango naa banyama, makanze aanu tayelede kuba aakuyanda kwaambila mwiniŋanda makani aasayaansi aakondelezya ngatanamvwide. Pele makanze aanu ayelede kuba aakutondezya bumboni bwazilengwaleza abwamu Bbaibbele kuti nkwali Mulengi uutulanganya. Eeci ciya kumugwasya mwiniŋanda kubona zintu munzila mpya.

Ikukanana makani baswiilizi ngobakamvwa kale ziindi zinji, ulakonzya kuba mulimo. Pele ikutegwa mube mwiiyi uucibwene, mweelede kwiiya kukanana munzila iigwasya. Ino mbuti mbocikonzya kucitwa?

Ikuvwuntauzya kuyoomugwasya. Muciindi cakwiile kubikkilizya twaambo twiile kuboola kumoyo, amubelesye zibelesyo zyakuvwuntauzyizya izyaambwa apeeji 33 kusika ku 38. Amuzibikkile maano nzila zyapegwa kujatikizya mbaakani nzyomweelede kubikkila maano kuzuzikizya. Nomuvwuntauzya, mulakonzya kujana makani amwi aakacitika ciindi cansiku ayeendelana amakani aanu. Ambweni mulakonzya kumvwa kaambo kamwi kakonzya kupa bumboni kumakani ngomuyanda kuyookanana.

Nomulanga makani, amulibuzye mibuzyo mbuli yakuti, ncinzi? nkaambo nzi? ndilili? nkuli? nguni? alimwi mbuti? Mucikozyanyo: Ino nkaambo nzi eeci ncociluzi? Mbuti mbondikonzya kucipandulula? Ntwaambo nzi ntobasyoma banji itubapa kutamvwisya kasimpe kamu Bbaibbele? Nkaambo nzi eeci ncociyandika? Ino mbuti eeci mboceelede kubujatikizya buumi bwamuntu? Ncikozyanyo nzi citondezya bubotu bujanika mukukatobela? Ino ncinzi aaka kasimpe kamu Bbaibbele ncokaamba kujatikizya bube bwa Jehova? Kweelana amakani ngomubandika mulakonzya kubuzya kuti: Ino ndilili eeci nocakacitika? Ino mbuti mbotukonzya kwaabelesya makani aaya mubuumi bwesu? Mulakonzya kupa kuti makani aanu akondelezye kwiinda mukubuzya mibuzyo iili boobo akwiingula nomukanana makani.

Zimwi ziindi imakani aanu alakonzya kaajisi magwalo ngobazyi baswiilizi. Ino ncinzi ncomukonzya kucita kutegwa abagwasye? Mutaabali buyo; pele amwaapandulule.

Kubandika lugwalo luzyibidwe kulakonzya kubagwasya ikuti mwalupandulula muzibeela-beela, ikubweza zibeela zyeendelana amutwe wamakani aanu kwamana mwazipandulula. Amubone mbomukonzya kulupandulula lugwalo lwa Mika 6:8. Ino “bululami” ninzi? Mbululami bwaani ibwaambwa aawa? Mbuti mbomunga mwapandulula ncocaamba “kucita bululami”? Antela “kuyanda luzyalo”? Ino kulibombya ninzi? Ino mbuti mbomukonzya kwaapandulula makani kumuntu uucembeede? Mutwe wamakani, mbaakani njomujisi, ibaswiilizi aciindi ncomujisi ziyoomugwasya ikubona makani ngomweelede kwaamba.

Ikupandulula mabala munzila nguba-uba kulagwasya. Bamwi bantu balagambwa nobaiya akuzyiba ncolyaamba bbala lyakuti “Bwami” lili ku Matayo 6:10. Ikupandulula ncolyaamba bbala limwi kulakonzya kumugwasya naba Munakristo wakaindi ikumvwisya icini ncolwaamba lugwalo. Tulakonzya kuciteelela eeci notubala 2 Petro 1:5-8 mpoonya akupandulula zibeela zisiyene-siyene izyaambwa mutupango ootu: lusyomo, bubotu, luzibo, kulyeendelezya, lukakatilo, kulemeka Leza, luyandano lwabunyina aluzyalo. Ikuti mabala aamba cintu comwe abelesyegwa mukaambo komwe, ikupandulula kwanu kulakonzya kugwasya ikubona mbwaindene. Ncimwi buyo amabala mbuli busongo, kumvwisya makani akumvwa, aabelesyedwe ku Tusimpi 2:1-6.

Ibaswiilizi balakonzya kugwasyigwa ikuti mwaile kusukamina kupandulula lugwalo. Ibantu banji balagambwa nobabona kuti inyika yaambwa kuti ilamana ku 1 Johane 2:17 mbantu ibacita zibi nkaambo inyika kwiigama taijisi zisusi; ikapati nobabala Intembauzyo 104:5 kuti, “wakabika nyika antalisyo zyayo, kuti itabi niizungaana.” Aciindi cimwi Jesu wakabagambya ba Saduki naakaamba majwi aali kubbuku lya Kulonga 3:6, aayo ngobakali kwaamba kuti balaasyoma, mpoonya wakaapandulula kwaamba zyabubuke bwabafwide.—Lk. 20:37, 38.

Zimwi ziindi cilagwasya ikupandulula ncolwaamba lugwalo, ibukkale bwakapa kuti lulembwe awakali kwaamba majwi aayo naa iwakali kwaambilwa. Ba Farisi bakaliizyi kabotu Intembauzyo 110. Nokuba boobo, Jesu wakabayeekezya kaambo kamwi kayandika kapati ikajanika mukapango kakusaanguna. Wakabuzya kuti: “Ino muyeeyanzi aa-Kristo? mwana wani? Bamwaambila bati, nguwa-Davida. Wabaambila wati, Lino nkaambonzi Davida mumuuya ulamwaamba Mwami? Wati, Jehova wakaambila mwami wangu kuti, kala kululyo lwangu, mane ndazike basinkondonyoko munsi azituta zyako. Kuti Davida ulamwaamba mwami, ino mwanaakwe buti?” (Mt. 22:41-45) Nomupandulula Magwalo mbuli bwakacita Jesu, muyoobagwasya bantu ikubikkila maano kapati nobabala Jwi lya Leza.

Imwaambi naamba ciindi nolyakalembwa bbuku lyamu Bbaibbele naa ciindi cimwi nokwakacitika cintu, weelede kupandulula abukkale bwakaliko aciindi eeco. Munzila eeyo, ibaswiilizi bayoomvwisya mboliyandika bbuku naa eeco cakacitika.

Ikweezyanisya kupa kuti nzyomwaamba kazili zyeezyo zigwasya. Mulakonzya kweelanya makani adumide ancolyaamba Bbaibbele kumakani aayo. Ambweni mulakonzya kweezyanisya makani amwi aakozyenye mu Bbaibbele. Sena kuli kwiindana? Nkaambo nzi? Ino ncinzi ncotwiiya kumakani aaya? Ikucita boobo kuyoopa kuti baswiilizi baamvwe makani munzila mpya.

Ikuti mwalombwa kuyookanana makani aamba zyacibeela cimwi camulimo wa Bunakristo, mulakonzya kwaatalika munzila mbotu kwiinda mukutalika abupanduluzi bufwaafwi. Amubandike ceelede kucitwa, ikaambo ncoceelede kucitwa ambociswaangene amakanze eesu mbotuli Bakamboni ba Jehova. Mwamana amupandulule ikucitilwa mulimo, noweelede kucitwa amboweelede kucitwa.

Ino kuti imakani aanu kaabikkilizya “makani mapati-pati aa Leza”? (1 Kor. 2:10) Ikuti mwatugama akutupandulula twaambo tumwi tupati-pati twamakani aanu, izimwi eezyi ziyoouba-uba kuteelela. Alimwi ikuti mwatwiinduluka mumajwi masyoonto nomumanizya makani, baswiilizi banookkomene akuzyiba kuti baiya cintu cimwi cigwasya.

Lulayo Lwabukkale bwa Bunakristo. Ibaswiilizi bayoogwasyigwa kapati ikuti mwabagwasya ikubona mbobakonzya kwaabelesya makani mubuumi bwabo. Nomulanga-langa magwalo aali mumakani ngomwapegwa, amulibuzye kuti, ‘Ino nkaambo nzi makani aaya ncaaciliko mu Magwalo kusikila sunu?’ (Rom. 15:4; 1 Kor. 10:11) Amuyeeye mapenzi aabakatazya mubukkale bwabo aabo ibamuswiilila. Amweendelanye mapenzi aayo kululayo anjiisyo zili mu Magwalo. Nomukanana makani, amwaapandulule Magwalo akutondezya mbwaakonzya kumugwasya muntu ikuliyumya naa ikumana mapenzi aayo cabusongo. Mutani kwiile kuganka-ganka. Amubwaambe bukkale azyeelede kucitwa.

Mukutalika, amubelesye nzila yomwe ali zyeezyo zyabandikwa nomulibambila makani. Nomuyaaciba aluzibo, amubelesye azimbi. Mukuya kwaciindi muyoojana kuti baswiilizi banoolombozya kuswiilila makani aanu, kabazyi kuti bayoomvwa cimwi cintu ciyoobagwasya kapati.