CIIYO 41
Ikwaamba Nzyobamvwa Bantu
NOMUKANANA, mutani kwiile kwaamba makani. Amubone kuti nzyomwaamba balazimvwa aabo baswiilila. Eeci cilakonzya kumugwasya kukanana kabotu nomukananina mbungano naa bantu batali Bakamboni.
Kuli nzila zinji zyakukanana makani aamvwugwa. Izimwi zyazyeezyo zyabandikwa mu Ciiyo 26, “Kwaamba Makani Munzila Iitobeleka.” Azimwi zyalangwa-langwa mu Ciiyo 30, “Kumubikkila Maano Ngomubandika Limwi.” Muciiyo eeci, tulabandika azimbi nzila zisyoonto.
Amubelesye Mabala Aatakatazyi Kumvwa, Munzila Nguba-Uba. Mabala aatakatazyi alimwi atwaambo tufwaafwi nzibelesyo zigwasya kapati mukukanana. Imulumbe wa Jesu waa Cilundu ncikozyanyo cibotu kapati camakani ngakonzya kumvwa muntu uli woonse. Izyaambwa zilakonzya kubabeda zyeenzu. Pele balakonzya kumvwa Jesu nzyakaamba nkaambo wakaamba zintu zitujatikizya toonse: mbotukonzya kukkomana, mbotukonzya kukkala kabotu abamwi, mbotukonzya kuliyumya mumakatazyo ambotukonzya kupona buumi bulaampindu. Alimwi wakaamba twaambo mumwaambo uutakatazyi kuteelela. (Mt., zyaandaano 5-7) Inzya, Ibbaibbele lilijisi zikozyanyo zinji zyatwaambo twakalembwa munzila zisiyene-siyene. Imakanze aanu mapati ayelede kuba aakwaamba twaambo munzila iisalala iitakatazyi kumvwa.
Noliba leelyo nomukanana makani aakatazya, ikukanana munzila nguba-uba kulakonzya kupa kuti amvwugwe. Ino mbuti mbomukonzya kukanana munzila nguba-uba? Mutabavwuzyili twaambo tutagwasyi bamuswiilila. Amulibambile makani aanu munzila iiyoomugwasya kupandulula kabotu twaambo tupati-pati. Amusale kabotu magwalo aayandika. Muciindi cakwiile kubala lugwalo calubinda oolu aloolu, amubale akupandulula. Mutazibaanyi kaambo kayandika kapati kwiinda mukwaamba twaambo tunji.
Nomweendelezya ciiyo ca Bbaibbele caaŋanda, amuzyibelesye nzila eezyi. Mutapandululi makani oonse. Amumugwasye sikwiiya ikumvwisya twaambo tuyandika kapati. Mukuya kwaciindi, ulakonzya kwiiya zinji muciiyo ncacita mwini akumiswaangano yambungano.
Ikutegwa mukanane makani munzila nguba-uba, kulibambila kabotu kulayandika. Mweelede kukamvwisya kaambo ikuti kamuyanda kuti bantu bakamvwe. Ikuti mwacimvwisya cintu, ncuuba-uba kupa twaambo ncocili boobo. Alimwi mulakonzya kucaamba mumajwi aanu.
Amupandulule Mabala Aatazyibidwe Kabotu. Zimwi ziindi ikutegwa zintu zimvwugwe, kuyandika kwaapandulula mabala ngobatazyi kabotu bamuswiilila. Mutayeeyi kuti bamuswiilila balizyizyi zyoonse, pele alimwi mutayeeyi kuti kunyina ncobazyi. Akaambo kakwiiya Bbaibbele kwanu, mulakonzya kubelesya mabala amwi ngobatazyi kabotu bamwi. Ikuti tiimwapandulula, aabo ibatali Bakamboni ba Jehova tabakonzyi kuzyiba mabala aakuti ‘basyeede,’ “muzike musyomesi uucenjede,” “mbelele zimwi,” “inkamu impati” kuti aamba nkamu zyabantu zigaminide. (Rom. 11:5; Mt. 24:45; Joh. 10:16; Ciy. 7:9) Mbubwenya buyo, ccita kuti muntu kaizyi kabotu mbunga ya Bakamboni ba Jehova, takonzyi kumvwa icaambwa kumabala aakuti “sikumwaya,” “mupainiya,” “mulangizi wabbazu” a “Ciibalusyo.”
Amwi mabala aamu Bbaibbele aabelesyegwa nobaba abantu ibatali Bakamboni ayelede kupandululwa. Kubantu banji “Harmagedoni” caamba nkondo yanyukkiliya. Balakonzya kuyeeya kuti “Bwami bwa-Leza” mbube bwamoyo wamuntu naa kuti ndijulu ikutali mfwulumende. Ikwaamba bbala lyakuti “buumi” kulakonzya kubapa muzeezo wanjiisyo iidumide yakuti muntu nafwa ulijisi muuya uuzumanana kupona. Kweelana anzyotwakayiisyigwa tuulunzuma twabantu, “muuya uusalala” mmuntu walo uubamba cibeela ca Butatu. Mbwaanga ibunji bwabantu bacileka kutobela njiisyo yabukkale bubotu yamu Bbaibbele, balakonzya kuyanda lugwasyo ikutegwa bamvwisye ncolyaamba Bbaibbele noliti: “Amucije bwaamu.”—1 Kor. 6:18.
Ccita kuti bantu kabali acilengwa cakubala Bbaibbele, ibuyo-buyo balakonzya kuzimvwida mumbi nomwaamba kuti, “Paulo wakalemba kuti . . . ” naa “Luka wakati . . . ” Balakonzya kabajisi beenzyinyina naa basimukobonyina bajisi mazina aayo. Inga mwayandika kupandulula kabotu kutegwa bamuzyibe kuti mwaapostolo Munakristo naa mulembi wa Bbaibbele.
Ibaswiilizi bamazuba aano kanji-kanji bayandika kugwasyigwa kumvwisya magwalo aabikkilizya myeelwe naa zilengwa zyansiku. Mucikozyanyo, imajwi aakuti bwato bwa Nowa bwakali atukokola tuli 300 mubulamfwu, tukokola tuli 50 mubwaamba, atukokola tuli 30 kuya mujulu tabakonzyi kwaamvwisya. (Matl. 6:15) Pele ikuti myeelwe eeyi mwaipandulula mumyeelwe njobazyi kabotu iibelesyegwa kupima nyika, bamuswiilila balakonzya kumvwa mbobwakali bupati bwato oobo.
Amubapandulude. Ikutegwa bamuswiilila bamvwisye, inga kwayandika zinji ikutali kwiile kupandulula ncolyaamba bbala. Mu Jerusalemu mumazuba aa Ezara, ikubalwa kwa Mulawo kwakali kubikkilizya abupanduluzi. Ikutegwa bagwasyigwe bantu ikumvwa caambwa, ba Levi bakali kuupandulula akutondezya mboukonzya kubelesyegwa Mulawo mubukkale mobakabede bantu kuciindi eeco. (Neh. 8:8, 12) Mbubwenya buyo, amwaapandulule akutondezya mbwaagwasya magwalo ngomubala.
Naakabusyigwa, Jesu wakabapanduluda basikwiiya bakwe kuti eezyo zyakacitika zyakali kuzuzikizya Magwalo. Alimwi wakakankaizya mulimo ngobakajisi mbobakali bakamboni kumakani aayo. (Lk. 24:44-48) Nomutondezya bantu kubona nzyobayiisyigwa mbozyeelede kubagwasya mubuumi bwabo, ciyoobaubila-ubila kucibona caambwa.
Moyo Mboujatikizyidwe. Nokuba kuti bupanduluzi bwanu bulisalade, kuli zintu zimwi zikonzya kupa kuti muntu amvwisye naa pe. Ikuti nzyomwaamba kazitamunjili mumoyo muntu, ciyoomubeda penzi ikumvwa caambwa. (Mt. 13:13-15) Kuli baabo ibakakatila kulanga twaambo munzila yabuntu, zintu zyakumuuya nzyabuyo. (1 Kor. 2:14) Ikuti muntu kajisi muuya uuli boobo, ncibotu kuutyokezya mubandi aciindi eeco.
Pele zimwi ziindi muntu ulakonzya kutabikkila maano akaambo kamapenzi ngajisi mubuumi. Ikuti wapegwa ciindi cakuswiilila kasimpe kamu Bbaibbele, moyo wamuntu ooyo ulakonzya kucinca. Jesu naakaambila baapostolo bakwe kuti uya kuumwa akujaigwa, tiibakateelela pe. Nkaambo nzi? Nkaambo tazili nzyobakali kuyeeyela alimwi tazili nzyobakali kuyanda. (Lk. 18:31-34) Nokuba boobo, mukuya kwaciindi ibaapostolo bali 11 bakateelela alimwi bakatondezya oobo kwiinda mukutobela nzyaakabayiisya Jesu.
Bubotu bwa Cikozyanyo Cibotu. Ibantu balagwasyigwa kumvwisya ikutali buyo kwiinda muzintu nzyotwaamba pele anzyotucita. Ikwaamba mbobaamba aabo basika ku Ŋanda ya Bwami ciindi cakusaanguna, bantu banji baamba kuti balayeeya luyando ndobakabona pele ikutali zyakaambwa. Mbubwenya buyo, ikukkomana nkotukkomana kwabagwasya bantu banji mbotuswaya ikuzumina kasimpe kamu Bbaibbele. Nobabona luzyalo ndobatondezyanya bantu ba Jehova ambobabikkila maano bamwi nobali mumapenzi capa kuti bamwi babone kuti Bakamboni mbabajisi bukombi bwakasimpe. Mbomusoleka canguzu kugwasya bantu kumvwisya kasimpe kamu Bbaibbele, amubikkile maano mbomukapandulula acikozyanyo ncomupa.