Marzo

Ni putsamaw pi nakinkasitsinikanan. Pero ¿tuku xlakata paxuwayaw maski kinkasitsinikanan? Pulana, xlakata akxni tayaniyaw, Dios tlan nakinkaʼakxilhan (1 Ped. 4:13, 14). Xlipulaktiy, kintakanajlakan tatliwakglha (1 Ped. 1:7). Chu xlipulaktutu, namakgamakglhtinanaw tasikulunalin: latamat nema nikxni sputa (Rom. 2:6, 7). Akxni Jesús xlakastakwananita, apóstoles makgkatsikgolh tapaxuwan nema xla xkalitachuwinanit. Maski kawilinika chu kawanika pi nialh xlichuwinankgolh Dios, xlakan xpaxuwamakgolh «xlakata xkaminini nalipatinankgo xpalakata xtukuwani Jesús» (Hech. 5:40-42). Xpaxkikgo xMalanakan nixawa la xkapekuanikgo xtalamakgasitsinkan. Limasiyakgolh uma tapaxkit akxni «chuntiya» xlichuwinamakgolh Dios. Lhuwa kinatalankan na chuntiya skujnanimakgolh Jehová maski katuwa titaxtumakgo. Katsikgo pi Jehová nikxni katipatsankgalh tuku tlawakgo chu tapaxkit nema limasiyanikgo xtukuwani. w21.03 25:18, 19

Xatalaksakni ni lilakachinkgo xlakata naʼankgo kʼakgapun, Jehová wili uma takgalhkgalhin kxnakujkan. Xlakan lilakpuwankgo xtakgalhkgalhinkan, lichuwinankgo uma kxʼoracioneskan chu lu makglhtinamputunkgo xtatlajakan. Maski nila lilakpuwankgo la nawan xmaknikan xaʼespiritual, kgalhkgalhikgo tuku nalakgatayakgo (Filip. 3:20, 21; 1 Juan 3:2). Amakgapitsi borregos kgalhkgalhimakgo nalatamakgo putum kilhtamaku kKatiyatni. Tuku latamanin lakgatikgo. Lu kgalhkgalhimakgo pi xchilha kilhtamaku akxni tlan namakgtayanankgo xlakata Katiyatni akgtum paraíso nawan, chu tlan natlawakgo xchikkan, xjardineskan, chu nakamakgastakkgo xkamanankan tiku nialh katitatatlakgolh (Is. 65:21-23). Amputunkgo paxialhnankgo kxlikalanka Katiyatni, akxilhputunkgo sipi, kakiwin chu pupunu, chu tlakg liwana lakgapasputunkgo xalakstlan xtamalakatsukin Jehová. Pero tuku tlakg kamakgapaxuwa wa pi tlakg natatliwakglha la talalinkgo Jehová. w21.01 18:17, 18

Akxni Babilonios xmalakgsputukgonita tuku xʼanan, tiku xtitaxtukgo anta xwankgo: «Xakaskakni, niti lama nipara latamanin chu nipara animales, chu wa kamaxkikanit caldeos» (Jer. 32:43). Xtitaxtunita akgtiy ciento kata akxni Joel xlichuwinanit uma, Jehová tlawalh pi Jeremías tlakg xlichuwinalh xlakata uma tatalachipat: pi talatlawananin lu xkaputsakgolh chu xkachipakgolh putum israelitas tiku nitlan xlikatsikgo. Jeremías 16:16, 18 wan: «Nakkatasani lhuwa skitinanin, wan Jehová, chu wa tiku nakachipakgoyan. Chu alistalh nakkatasani lhuwa talatnanin, chu xlakan nakachipakgoyan kputum kasipijni chu klaktsu kgastinin chu klaklanka chiwix». Chu wampara: «Nakkalimalakgaxokge putum tuku nitlan tlawakgonit chu xlakata xtalakgalhinkan». Nipara pupunu chu laklanka kakiwin xkamatsekgli israelitas tiku chuntiya xtlawakgolh tuku nitlan. Babilonios xʼamakgolh katekgskgo. w20.04 5:12, 13

Akgtum kilhtamaku nema lu xlakaskinka xlitaxtu kxlatamat Lot, makgapalalh nakgalhakgaxmata Jehová. Max nalakpuwanaw pi ni xkgalhakgaxmatnan. Pero Jehová ni sitsilh. Wata «lakgalhamalh», chu wa xlakata ángeles makgachipalinkgolh chu katamakxtukgolh kʼama kachikin (Gén. 19:15, 16). ¿Tuku xlakata Jehová lakgalhamalh Lot? Max pulaklhuwa tuku xlakata. Max Lot ni xmakgxtakgputun xchik xlakata xkapekuani latamanin tiku xwilakgolh kxkilhtin Sodoma. Pero ni kajwatiya uma xpekuani. Max xkatsi tuku kaʼakgspulalh chatiy mapakgsinanin tiku lakgtsankgakgolh kpozos xla alquitrán klakatsu ama kachikin (Gén. 14:8-12). Max nachuna xlilakgaputsa xpuskat chu xlaktsuman. Nachuna, lhuwa tumin xkgalhi, wa xlakata max xkgalhi akgtum tlan chiki (Gén. 13:5, 6). Xlikana, putum uma ni xtlawalh pi ni tunkun xkgalhakgaxmatli Jehová. Pero Dios ni wa akxilhli tuku nitlan tlawalh Lot, wata lilakgapasli la «tiku akgstitum xlikatsi» (2 Ped. 2:7, 8). w20.04 18:13, 14

Lakgkgawasan, max tiku lakgapaskgoyan lata akxni aktsujku xwanita ni lakapala katiʼakxilhkgolh pi wix staknitata. Pero liwana kakatsi pi Jehová ni wa akxilha la tasiyayaw. Xla liwana lakgapasan chu katsi tuku tlan tlawaya (1 Sam. 16:7). Kamatliwakglhti chuna la talalipina. Wa uma tuku tlawalh David akxni xlilakpuwan tuku xmasiyani tamalakatsukin xlakata Jehová (Sal. 8:3, 4; 139:14; Rom. 1:20). Atanu tuku tlan natlawaya wa naskiniya Jehová pi kamaxkin litliwakga. Akgtum liʼakxilhtit, komo tiku akxtum katapina kʼescuela likgalhkgamanankgoyan xlakata xtatayana Jehová wix, kaskini Jehová kʼoración pi kamakgtayan xlakata natayaniya. Nachuna, kalilatapa laktlan tastakyaw nema tekgsaw kxTachuwin, kkilikgalhtawakgakan chu kvideos. Akxni akxilha la makgtayayan Jehová xlakata natayaniya tuku tuwa titaxtuya, tlakg nalipawana. Chu akxni amakgapitsin naʼakxilhkgo pi lipawana Jehová, xlakan na nalipawankgoyan. w21.03 4:7

Tiku amigos ankgalhin latachuwinankgo chu lawanikgo tuku makgkatsikgo. Nachuna kilitlawatkan xlakata tlan natalalinaw Jehová. Maklakaskin xTachuwin xlakata nakinkatachuwinanan, chu anta kinkawaniyan tuku lakapastaka chu tuku makgkatsi. Tachuwinanaw akxni tlawaniyaw oración. Kawaniw tuku lakapastakaw chu tuku makgkatsiyaw. Xla chatum amigo tiku lu kinkapaxkiyan, wa xlakata, ni kaj kgaxmata kiʼoracioneskan, na kinkakgalhtiyan. Min kilhtamaku lakapala kinkakgalhtiyan. Pero lakgachunin talakaskin chuntiya natlawaniyaw oración. Maski chuna, katsiyaw pi xla nakinkakgalhtiyan akxni lakgchan. Max ni kintikakgalhtin la lakpuwanaw. Akgtum liʼakxilhtit, max ni katimapanulh taʼakglhuwit nema kgalhiyaw, wata nakinkamaxkiyan litliwakga chu liskgalala xlakata natayaniyaw (1 Cor. 10:13). ¿La tlan napaxtikatsiniyaw Jehová xlakata oración? ”Ankgalhin katlawaniw oración” (1 Tes. 5:17). w20.05 27, 28:7, 8

Tiku kgosnankgo putum kilhtamaku kuenta tlawakgo xtijikan xlakata ni naʼakgchakgxkgo. Komo lhtujkgo, takikgo chu chuntiya kgosnankgo. Ni lilakpuwankgo tuku kamakgchakgxnilh, wata lilakpuwankgo nachankgo niku xlichanatkan chu tuku nakamaxkikan. Niku akinin kgosnamaw, max makglhuwa naʼakgchakgxaw, xlakata tuku wanaw, tuku nitlan tlawayaw o xlakata chatum tala natlawa tuku nitlan nakinkamamakgkatsiniyan. Uma ni kaks kinkamalakawaniyan, xlakata putum akinin makglakgalhinanin chu putum kgosnamaw kxatitsu tiji nema linan klatamat. Chu max namin kilhtamaku nalamakgasitsiyaw (Col. 3:13). Pero ni wa kalilakpuwaw tuku kinkamakgchakgxniyan, wata tuku namakglhtinanaw chu chuntiya kakgosnaw. Ni kalitamakgxtakgwi kintasitsikan, xlakata nikxni katichaw niku kilichanatkan chu ni katimakglhtinaw kintatlajakan. Nachuna, komo anta natamakgxtakgaw max natlawayaw pi tiku na kgosnamakgolh tuwa namakgkatsikgo naʼankgo kxatitsu tiji nema linan klatamat. w20.04 26:1; 28:8, 9

Palakachuwina Daniel lichuwinalh lanka imagen nema pulaklhuwa tuku litatlawanit. Chu kakilhchanima pulakatunu mapakgsinanin nema kaputsastalanikgo xkachikin Dios. Xtantun nema litatlawanit hierro chu tiyat, kakilhchanima Gran Bretaña chu Estados Unidos. Tuku xlichuwinankanit masiya pi uma tamapakgsin chuntiya xʼama mapakgsinan akxni xTamapakgsin Dios xkamalakgsputulh putum tamapakgsin xalak Katiyatni. Apóstol Juan na lichuwinalh tiku xʼamakgolh mapakgsinankgo, nema xkaputsastalanikgolh xkachikin Jehová. Tuku maʼakxilhnika xtachuna la tantum lapanit nema kgalhi akgtujun xʼakgxakga. Xliʼakgtujun xʼakgxakga kilhchanima Gran Bretaña chu Estados Unidos. Uma lu xlakaskinka nakatsiyaw, xlakata uma lapanit kajwatiya akgtujun akgxakga kgalhi. Chu lichuwinan pi uma xliʼakgtujun xʼakgxakga chuntiya mapakgsinama nawan akxni Cristo chu xʼángeles akxtum namalakgsputukgo xaluku lapanit (Apoc. 13:1, 2; 17:13, 14). w20.05 14:11, 12

Dios, tiku xmalakatsukina latamat, na xmalakatsukina tapaxkit. Jehová kinkapaxkiyan, chu xtapaxkit tlawa pi tlan namakgkatsiyaw, napaxuwayaw chu namakgkatsiyaw pi nitu kinkatsankganiyan. Kstalaninanin Cristo, ni laksakaw komo napaxkinanaw o ni, chuna kilitlawatkan (Mat. 22:37-40). Akxni tlakg nalakgapasaw Jehová ni tuwa katimakgkatsiw nakgalhakgaxmataw xapulana Limapakgsin, xlakata Jehová ni kgalhi talakgalhin chu putum kilhtamaku kinkalakgalhamanan chu kinkalimasiyaniyan pi kinkalilakgaputsayan. Pero max tuwa makgkatsiyaw nakgalhakgaxmataw xliʼakgtiy limapakgsin. ¿Tuku xlakata? Xlakata kinatalankan na makglakgalhinanin chu min kilhtamaku tlawakgo chu wankgo tuku nitlan kinkamamakgkatsinikgoyan. Xlakata Jehová katsi uma, tlawalh pi xtsokgwilika kBiblia tuku xlakata xlalimasiyaniw tapaxkit. Chatum tiku tsokgli xlakata uma, wa apóstol Juan (1 Juan 3:11, 12). w21.01 8:1, 2

Maski lhuwata kata la skujnanimaw Jehová o ni, talakaskin nalilakpuwanaw uma: «¿Lu kliskujma xlakata ni nakmasta talakaskin nalakgaputiyunan kinaku?». Komo ktelevisión o kʼInternet naʼakxilhaw tuku natlawa pi nitlan natsukuyaw lakpuwanaw, ¿tuku natlawayaw? Max ni tuwa nawanaw pi uma ni pornografía. Pero ¿ni Satanás maklakaskima uma xlakata natlawa pi kinakujkan nalakgaputiyunan? Tlan natamalakxtumiyaw uma kgantum xastakaka hacha. Max pulana nalimakachipina niku tlakg xastakaka kkiwi nema lakgskgapat. Chuna la tamaknunitilhaya, kiwi talakgskgatilha. Komo wi tuku naʼakxilhaw nema natlawa nalilakpuwanaw talakgxtumit, uma xtachuna la kgantum tuku lu xastakaka. Xapulana max nalakpuwanaw pi nitu kintikatlawanin, pero max nakinkamatlawiyan talakgalhin nema natlawa pi nalakgaputiyunan kinakujkan chu namakgatsankgananiyaw Dios. Wa xlakata, ni kamastaw talakaskin natanu kkinakujkan tuku nitlan. Kaliskujwi ni nalakgaputiyunan chu kaj Jehová napekuani. w20.06 11, 12:14, 15

Tiku xtamakgatlinikgonit Jehová, talakaskin chuntiya nakamakgtayayaw chu nakamakgpuwantiniyaw. Max lu nitlan makgkatsikgo, xtachuna la kgawasa tiku lichuwinalh Jesús (Luc. 15:17-24). Xlakata minkgoyacha kxkakilhtamaku Satanás, max xtakanajlakan lu taxlajwaninit. Wa xlakata, talakaskin nakamakgtayayaw. Borrego nema lichuwinanlh Jesús pi xtsankganit, wa pi mapuchwayanina chaxlin chu lin niku wilakgo amakgapitsi. Mapuchwayanina lhuwa kilhtamaku chu litliwakga maklakasninit naputsa xborrego. Maski chuna, katsi pi xlimakgtayat nataspitpara xlakata ni kgalhi litliwakga akstu nataspita (Luc. 15:4, 5). Max talakaskin nalimaxtuyaw kilhtamaku chu litliwakga nakamakgtayayaw namatliwakglhkgo xtakanajlakan tiku tamakgatlinikgonit Jehová. Kgalhiyaw xʼespíritu santo, xTachuwin chu likgalhtawakga nema kinkamaxkiyan xkachikin xlakata tlan namakgantaxtiyaw. Wa xlakata, komo chatum kgolotsin nakinkaskiniyan kamakgtayaw tiku tamakgatlininit Jehová, xatapaxuwan katlawaw. w20.06 28:14, 15

Kilimasiyatkan tapaxkit nema kalilakgapaskan xaxlikana kstalaninanin Cristo. Pero na talakaskin nakgalhiyaw «xatakgatsin takatsin chu xatlan talakapastakni» (Filip. 1:9). Komo nichuna natlawayaw max natanu kkintalakapastaknikan «xtamasiykan lakchixkuwin», chuna la xtamasiykan apóstatas, chu “nalitaxtuyaw xtachuna akgtum barco nema [...] taʼakgayawana anu anu lin” (Efes. 4:14). Kxapulana siglo akxni lhuwa kstalaninanin Jesús makgxtakgkgolh, apóstol Pedro liwana wa pi Jesús xkgalhi «tachuwin nema linan klatamat» (Juan 6:67, 68). Maski Pedro ni liwana xʼakgatekgsa umakgolh tachuwin, nikxni makgxtakglhli Dios xlakata liwana xkatsininit xaxlikana xlakata Cristo. Komo na liwana nakanajlayaw pi Biblia masiya xaxlikana, kintakanajlakan chuntiya natatliwakglhtilha akxni natitaxtuyaw tuku tuwa chu nakamakgtayayaw amakgapitsin namatliwakglhkgo xtakanajlakan (2 Juan 1, 2). w20.07 8:2; 13:18

Tlan nakamakgtayayaw natalan chuntiya nalatamakgo kxaxlikana komo nakalakgalhamanaw (1 Juan 3:10, 11, 16, 17). Wa xlakata talakaskin nalalimasiyaniyaw tapaxkit akxni tlan o nitlan kinkakitaxtuniman. ¿Lakgapasaw chatum tala tiku nilh tiku lu xpaxki chu maklakaskin takgoxamixat o atanu tamakgtay? ¿Katsiyaw pi xlakata lalh tuku masputunan natalan maklakaskinkgo tamakgtay xlakata nakaxtlawakgo Pukgalhtawakga o xchikkan? Limasiyayaw pi kapaxkiyaw chu kalakgalhamanaw kinatalankan akxni wi tuku tlawayaw chu ni kaj tuku wanaw. Akxni lalimasiyaniyaw tapaxkit chatunu chatunu, stalaniyaw xliʼakxilhtit xapaxkina kinTlatkan xalak akgapun (1 Juan 4:7, 8). Pulaktum la nalimasiyayaw tapaxkit wa akxni katapatiyaw amakgapitsin. Akgtum liʼakxilhtit, komo wi tiku nitlan nakinkamamakgkatsiniyan, tapaxkit natlawa pi natapatiyaw chu nialh nalakapastakaw tuku kinkatlawanin (Col. 3:13). w20.07 24:14, 15

¿Nakalimakgalhtawakgeyaw Biblia tiku nalakastakwanankgo chuna la tlawayaw uku? ¿Nakawanikan tuku kcongregación naʼankgo chu nakamasiyanikan xlakata na nakamasiyanikgo tiku nalakastakwanankgo alistalh? Talakaskin nakgalhkgalhiyaw xlakata nakatsiyaw. Katsiyaw pi akxni nasputa Akgtum Mil Kata la namapakgsinan Cristo «katiyatni xlikana litsama nawan xtakatsin Jehová» (Is. 11:9). ¡Nakgalhiyaw taskujut nema lu nalipaxuwayaw akgtum mil kata! Putum natalakaskin natlawayaw talakgpalit xlakata namakgapaxuwayaw Jehová. Wa xlakata, tlan nakaʼakgatekgsniyaw akxni nakamakgtayayaw tiku nalakastakwanankgo xlakata talakgalhin ni nakamakgatlaja chu nalatamakgo chuna la lakaskin Jehová (1 Ped. 3:8). Akxni tiku nalakastakwanankgo naʼakxilhkgo pi xkachikin Jehová taktuju chu chuntiya tlawa talakgpalit xlakata namakgapaxuwa Jehová, uma natlawa pi xlakan na nakakninaniputunkgo Jehová (Filip. 2:12). w20.08 16:6, 7

Komo nastalaniyaw xtastakyaw apóstol Pablo chu nalakputsananiyaw tuku tlawayaw, max natsukuyaw akxilhaw pi wi tuku tlan tlawayaw nema amakgapitsin nila chuna tlawakgo. Akgtum liʼakxilhtit, max chatum kgolotsin ni lu tlan masiya akxni akgchuwinan, pero lu tlan kamakgalhtawakge latamanin. O max ni lu tlan tuku lakkaxwili chuna la amakgapitsin, pero max lilakgapaskan pi lu xapaxkina chu natalan putsakgo xlakata naskinikgo tastakyaw xalak Biblia. O max lilakgapaskan pi tlan kamakgamakglhtinan amakgapitsin (Heb. 13:2, 16). Akxni nakatsiyaw tuku tlan tlawayaw, naʼakxilhaw pi wi tuku nalipaxuwayaw xlakata wi tuku tlan tlawayaw kcongregación. Chu uma natlawa pi ni nakalakgsitsilakaniyaw tuku tlan tlawakgo amakgapitsi. Maski tanu tanu tuku tlawayaw kcongregación, kimputumkan kililakkaxwilitkan xlakata tlakg tlan naskujnaniyaw Dios chu namakgalhtawakgenanaw. w20.08 24:16-18

Tala Joseph Rutherford mastalh taʼakgchuwin nema xwanikan «Lhuwa latamanin» kkata 1935 kʼakgtum asamblea kWashington (Estados Unidos). Lichuwinalh tiku xkilhchanima Apocalipsis 7:9. Xlakpuwankan pi uma grupo xʼama an kʼakgapun, pero ni lu xlipawankgo Dios chuna la xatalaksakni. Tala Rutherford maklakaskilh Biblia xlakata nalichuwinan pi tiku makgtapakgsikgo uma grupo ni kalaksakkanit xlakata nalatamakgo kʼakgapun, wata litaxtukgo atanu xborregos Cristo tiku nalakgtaxtukgo klhuwa tapatin chu putum kilhtamaku nalatamakgo kKatiyatni (Apoc. 7:14). Jesús wa: «Kkgalhi amakgapitsi borregos nema ni unu tanumakgolh; xlakan na nakkalimin, chu nakgaxmatkgo kintachuwin, chu kgamputum borregos nalitaxtukgo chu kaj chatum mapuchwayanina naʼanan» (Juan 10:16). Kʼuma grupo makgtanumakgo xtatayananin Jehová tiku ni makgxtakgkgo chu nalatamakgo kKatiyatni kʼakgtum paraíso (Mat. 25:31-33, 46). w21.01 14:1, 2

Kstalaninanin Cristo lu kiliskujatkan xlakata tlan namakgantaxtiyaw kintaskujutkan (Mat. 28:19, 20). Putum latamanin tuwa makgkatsiyaw wi tuku namakgantaxtiyaw. Xlakata namakgantaxtiyaw talakaskin namachokgoyaw tuku kiʼakstukan tlawaputunaw. Komo makgantaxtiputunaw tuku tuwa makgkatsiyaw, maklakaskinaw tamakgtay. Jehová maklakaskin xʼespíritu santo xlakata nakinkamakgtayayan (Gál. 5:22, 23). Apóstol Pablo lu liskujli wi tuku tlan namakgantaxti, maski chuna, xla lichuwinalh pi kstakyawa xmakni xlakata xtlawalh tuku tlan (1 Cor. 9:25-27). Kawanilh kstalaninanin Cristo pi lu xliskujkgolh wi tuku xmakgantaxtikgolh chu xtlawakgolh «chuna la xlilat» (1 Cor. 14:40). Wa uma tuku kilitlawatkan xlakata chuntiya nakakninaniyaw Jehová chu nalichuwinanaw xalaktlan tamakatsinin (Hech. 2:46). w20.09 6, 7:15-17

La uku klakalhuwa kachikinin kinkamaxkikanan talakaskin nalichuwinanaw Dios. Komo lamaw niku mastakan talakaskin nakakninanikan Dios, kalilakpuwaw uma: «¿Liwana kmaklakaskima uma kilhtamaku?». Kʼuma xaʼawatiya kilhtamaku, xkachikin Jehová lu liskujma nalichuwinan xalaktlan tamakatsinin chu nakamasiyani latamanin. ¡Uma lu kinkamakgapaxuwayan chu pulaklhuwa tuku tlan natlawayaw kʼuma taskujut! Komo anan takaksni la uku, ¿la tlan nalimaklakaskinaw uma kilhtamaku? (2 Tim. 4:2). Kalilakpuwaw komo akinin o chatum tiku xalak kifamiliajkan tlan tlakg nalichuwinan Dios o precursor regular nalitaxtu. Uku ni xkilhtamaku namakgstokgwiliyaw tumin o tuku lhuwa xtapalh nema nalakgsputa akxni namin lanka takatsanajwat (Prov. 11:4; Mat. 6:31-33; 1 Juan 2:15-17). Lhuwa natalan katsinikgonit atanu tachuwin xlakata tlakg nalichuwinankgo Dios chu namasiyakgo. Xlakata nakamakgtaya, xkachikin Jehová tlawa likgalhtawakga nema lichuwinan Biblia kliwaka 1,000 tachuwin. w20.09 16:9-11

Soldado tiku ni makgxtakgnan, liskuja xliputum xlitliwakga nakuentajtlawa tiku paxki o tuku xtapalh liʼakxilha. Pablo makgpuwantinilh Timoteo pi kaj Dios xkakninanilh, uma wamputun pi xpaxkilh chu ni xmakgxtakgli (1 Tim. 4:7). Komo tlakg napaxkiyaw Jehová, tlakg tliwakglh nachipayaw xaxlikana (1 Tim. 4:8-10; 6:6). Chatum tlan soldado lu xliskujat komo makgantaxtiputun tuku lakgayawakanit. Timoteo makgantaxtilh tuku xlakgayawakanit xlakata stalanilh xtastakyaw Pablo akxni wanilh pi ni natlawa tuku ni xlilat, nakgalhi tayat nema xlikgalhit kstalanina Cristo chu akxtum nakatala xnatalan (2 Tim. 2:22). Xlakata chuna xtlawalh xtalakaskin lu xliskujli. Nachuna kilitlawatkan komo makgatlajaputunaw tuku nitlan (Rom. 7:21-25). Na kiliskujatkan komo makgxtakgputunaw xamakgan tayat chu lilhakganamputunaw xasasti (Efes. 4:22, 24). Chu, akxni lu tlakgwanitaw akxni sputa akgtum kilhtamaku, max natalakaskin lu naliskujaw xlakata naʼanaw ktamakxtumit (Heb. 10:24, 25). w20.09 28:9-11

Talakaskin nakgalhkgalhinanaw xlakata tiku makgalhtawakgemaw natamakamastani Dios chu natamunu. Pero kiliʼakxilhatkan komo xlikana skujnaniputun Jehová o ni. ¿Tasiya pi liskuja xlakata nakgalhakgaxmata xlimapakgsin Jesús? ¿O kajwatiya kgalhtawakga xlakata katsiputun tuku lanit nema lichuwinan Biblia? Kaʼakxilhti tuku tlawama tiku makgalhtawakgepat xlakata namatliwakglha xtakanajla. ¿Lichuwinan tuku makgkatsi xpalakata Jehová? ¿Tlawani oración? (Sal. 116:1, 2). ¿Lakgati likgalhtawakga Biblia? (Sal. 119:97). ¿Ankgalhin an ktamakxtumit? (Sal. 22:22). ¿Tlawanit talakgpalit nema talakaskin? ¿Tsukunit kalitachuwinan xfamilia chu xʼamigos tuku katsinima? (Sal. 9:1). Nachuna, ¿xtatayana Jehová litaxtuputun? (Sal. 40:8). Komo nitu liskujma, liwana kaʼakxilhwi tuku xpalakata chu alistalh katachuwinaw. Lakatitum tuku kawaniw pero kalimasiyaniw tapaxkit. w20.10 18:14, 15

Jehová, xTlat Jesús xalak akgapun, ankgalhin tlan tuku laksaka, xnatlatni xalak katiyatni na lu tlan tuku laksakkgolh. Pero, akxni tsukulh staka, Jesús xʼakstu wi tuku tsukulh laksaka (Gál. 6:5). Chuna la akinin, xla na tlan xlaksaka tuku natlawa. Tlan xtilaksakli natlawa tuku xʼakstu xlakaskin, pero laksakli tlan natalalin Jehová. Xli’akxilhtit tlan nakamakgtaya lakkamanan la uku. Akxni Jesús liwana katsilh tuku xlakgayawanit Jehová xlakata xkgantaxtulh xtalakaskin, laksakli namakgantaxti (Juan 6:38). Xkatsi pi lhuwa latamanin xʼamakgolh sitsinikgo, chu xlikana pi uma ni lu xlipaxuwa. Pero laksakli nakgalhakgaxmata Jehová. Akxni tamunulh, kkata 29, wa lu liskujli natlawa xtalakaskin xTlat (Heb. 10:5-7). Wa uma tuku ankgalhin xtlawa, asta maski akxni xtokgowakaka kkiwi chu lu xpatinama (Juan 19:30). w20.10 29:12; 30:15

¿Katsiyaw pi chatum tala xalak congregación patinama xlakata kgalhi tajatat, taʼakglhuwit o xlakata nilh tiku lu xpaxki? Komo nakatsiyaw pi wi tiku titaxtuma tuku tuwa, tlan naskiniyaw Jehová pi kakinkamakgtayan nawaniyaw laktlan tachuwin o wi tuku natlawayaw xpalakata. Uma max lu namakgpuwantini (1 Ped. 4:10). Tuku nawaniyaw chu tuku natlawayaw xpalakata max wa uma tuku maklakaskin. Akinin katsiyaw pi tlan ni napekuanaw xlakata Jehová kinkatawilan, chu tlan nalimaklakaskin Jesús chu ángeles xlakata nakinkamakgtayayan. Nachuna, komo makgantaxti xtalakaskin, Jehová tlan nakamaklakaskin tiku kgalhikgo limapakgsin xlakata nakinkamakgtayayan. Chu, xtachuna la tlawanit kimpalakatakan, maklakaskin xʼespíritu santo xlakata xlakskujnin nakamakgtayaputunkgo xnatalankan. Wa xlakata, xtachuna la apóstol Pablo, tlan nawanaw: «Jehová kimakgtayana. Ni ktipekualh. ¿Tuku tlan nakintlawani lataman?» (Heb. 13:6). w20.11 17:19, 20

Apóstoles liwana xkatsikgo pi Jehová xkamakgtayama, xlakata xkamaxkinit litliwakga natlawakgo milagros (Hech. 5:12-16; 6:8). Maski la uku nila tlawayaw milagros, Jehová maklakaskin xTachuwin xlakata nakinkawaniyan pi akxni patinanaw xlakata tlawayaw tuku xaʼakgstitum, xla paxuwa chu kinkamaxkiyan xʼespíritu santo (1 Ped. 3:14; 4:14). Wa xlakata ni kalilakgaputsaw tuku natlawayaw komo nakinkaputsastalanikanan, wata kalilakpuwaw tuku tlan natlawayaw xlakata tlakg nalipawanaw pi xla tlan nakinkamakgtayayan chu nakinkalakgmaxtuyan. Kilipawanatkan tuku Jesús malaknulh: «Nakkamaxkiyan liskgalala chu nakkamakgtayayan xlakata nakatsiyatit tuku nawanatit chu tiku kasitsinikgoyan nila tuku katikalikgalhtikgon». Na kinkamalaknunin: «Xlakata natayaniyatit asta kxlisputni, namakglhtinanatit milatamatkan» (Luc. 21:12-19). Chu ni kapatsankgaw pi Jehová lakapastaka la xlikatsi kskujni tiku ni makgxtakgli chu nilh, chu chuna namalakastakwani. w21.01 4:12

Ni kajwatiya apóstol Pablo xkanajla xlakata talakastakwanat, Job na lichuwinalh pi liwana xkatsi pi Dios xʼama lakapastaka chu xmaxkipa xlatamat (Job 14:7-10, 12-15). Takgalhkgalhin xlakata “nakamalakastakwanikan tiku nikgonita” wa akgtum tamasiy nema «pulana katsiniw» kstalaninanin Cristo (Heb. 6:1, 2). Pablo tlakg lichuwinalh anta 1 Corintios capítulo 15. Chu uma lu kamatliwakglhli xapulana kstalaninanin Cristo, akinin na tlan nakinkamatliwakglhan maski lhuwata kata kanajlaniyaw talakastakwanat o ni. Xtalakastakwanat Jesucristo liwana kinkamakanajliyan pi tiku lu xkapaxkiyaw xlikana nalakastakwanankgo. Uma pulaktum «tamakatsinin» nema kamaxkilh Pablo natalan xalak Corinto (1 Cor. 15:1, 2). Chu asta kawanilh pi komo ni xkanajlakgo pi Cristo malakastakwanika nitu xlitaxtu xtakanajlakan (1 Cor. 15:17). w20.12 2:2-4

¿Tuku makgtayalh Pedro? Lakapastakli pi Jesús xwaninit pi xla kskininit xTlat xlakata xtakanajla xtatliwakglhli chu Jehová kgalhtilh xʼoración. Alistalh, Jesús tasiyanilh xlakata namatliwakglha (Luc. 22:32; 24:33, 34; 1 Cor. 15:5). Atanu kilhtamaku, katasiyanilh apóstoles akxni tantaskaka xputsakgonit skiti chu nitu xchipakgonit. Uma kilhtamaku, Jesús maxkilh talakaskin Pedro xlakata nalimasiyani xtapaxkit, chu limasiyanilh pi xtapatinit akxni maxkilh tlakg lhuwa taskujut (Juan 21:15-17). Chuna la Jesús likatsinilh Pedro limasiya pi lu xalakgalhamanina chuna la xTlat. Wa xlakata, akxni tlawayaw talakgalhin, ni kalakpuwaw pi Jehová nikxni kintikatapatin. Ni kapatsankgaw pi Satanás lakaskin pi chuna kalakpuwaw. Wata liwana kalilakpuwaw la kinTlatkan xalak akgapun kinkalimasiyaniyan tapaxkit chu talakgalhaman. Chu la nastalaniyaw xliʼakxilhtit akxni amakgapitsin kinkatlawanikgoyan tuku nitlan (Sal. 103:13, 14). w20.12 20, 21:17-19

¿Tuku tlan nakatsiniyaw xlakata tiku lakgaputsakgolh chu ni lipawankgolh Jehová? Komo nalikgalhtawakgayaw xliʼakxilhtitkan nakinkamakgtayayan ni natlawayaw tuku nitlan tlawakgolh. Akgtum liʼakxilhtit, xapulana, mapakgsina Asá xputsa Jehová akxni xkgalhi taʼakglhuwit. Pero titaxtulh kilhtamaku nialh skinilh tamakgtay chu tsukulh tlawa tuku xla xlakpuwan (2 Crón. 16:1-3, 12). Max xlakpuwaw pi lu tlan xʼama kitaxtuni Asá xlakata kaskinilh tamakgtay sirios xlakata xtatlawakgolh guerra Israel. Pero nichuna kitaxtulh. Jehová malakgachalh chatum palakachuwina xlakata nawani: «Xlakata lipawanti mapakgsina xalak Siria chu ni lipawanti miDios Jehová, kamakgatsala ksoldados mapakgsina xalak Siria» (2 Crón. 16:7). Akinin na kuentajkilitlawatkan xlakata ni lu nalipawanaw kintalakapastaknikan chu asta ni naputsayaw xtamakgtay Jehová kxTachuwin. Namin kilhtamaku natalakaskin lakapala wi tuku nalaksakaw, pero tlan nakinkakitaxtuniyan komo ni lu nalakgaputsayaw chu nalipawanaw Jehová. w21.01 6:13-15

Makgapitsi kskujnin Jehová patinamakgolh xlakata tatsinksni, ni anan tumin, anan taʼakglhuwit chu guerra. Amakgapitsi tanumakgolh kpulachin xlakata xtakanajlakan. Pero grupo xla lhuwa latamanin paxuwakgo akxni katsikgo pi akxni namasputukan uma kakilhtamaku tlan nalakgtaxtukgo, ankgalhin nakgalhikgo tuku nawakgo chu tuku xla xtakanajlakan. Akxni Jehová namasputu xalixkajnit kakilhtamaku, nakakuentajtlawa lhuwa latamanin xlakata nitu nakatlawani xtasitsi nema xtachuna la “lhkakna”. Akxni titaxtunita nawan lhuwa tapatin, Jesús nakapulalin niku wi «chuchut nema masta latamat» nema ni kgalhi xlisputni (Apoc. 7:17). Kalilakpuwanti takgalhkgalhin nema kgalhikgo lhuwa latamanin. Maski lhuwa tiku latamanit kKatiyatni, kajwatiya amakgapitsi borregos nikxni katinikgolh (Juan 11:26). Lu paxtikatsinikgo Jehová chu Jesús xlakata lu xastlan xtakgalhkgalhinkan. w21.01 16, 17:11, 12

Xaʼawatiya katsisni akxni latamalh kKatiyatni, Jesús lilakpuwa tuku tuwa xʼamakgo titaxtukgo kstalaninanin. Xlakata xkapaxki, Jesús skinilh xTlat pi xkakuentajtlawalh (Juan 17:14, 15). Xkatsi pi akxni xtaspitli kʼakgapun, Satanás chuntiya xʼama lakputsa la xkatlawanilh tuku nitlan xlakskujnin Dios. Xkachikin Jehová xʼama maklakaskin tamakgtay. La uku, tlakg maklakaskinaw pi Jehová nakinkakuentajtlawayan. Satanás tamakxtukanit kʼakgapun chu «lu sitsinit» (Apoc. 12:12). Tlawanit pi makgapitsi nalakpuwankgo pi akxni kinkaputsastalanikgoyan «makamaxkimakgolh Dios» xasanto taskujut (Juan 16:2). Amakgapitsin, tiku ni kanajlanikgo Dios, kinkaputsastalanikgoyan xlakata ni likatsiyaw la tiku xalak kakilhtamaku. Maski chuna, ni pekuanaw xlakata tuku wan texto xala uku. w21.03 26:1, 3

Putum tuku Jehová tlawa chuna tlawa xlakata paxkinan. Kinkamaxkiyan tuku maklakaskinaw xlakata kinkapaxkiyan. Tapaxkit tlawalh pi xmastalh xKgawasa xlakata nakinkalakgmaxtuyan, chu Jesús na lu kinkapaxkiyan chu asta mastalh xlatamat (Juan 3:16; 15:13). Nitu katitlawalh pi nialh nakapaxkikgo tiku ni makgxtakgkgo (Juan 13:1; Rom. 8:35). Nachuna, putum tuku tlawa xʼakgxakga familia chuna xlitlawat xlakata paxkinan. ¿Tuku xlakata? Apóstol Juan lichuwinalh: «Tiku ni paxki xtala [o xfamilia], tiku akxilha, nila paxki Dios, tiku nila akxilha» (1 Juan 4:11, 20). Wa xlakata, chixku tiku paxki xfamilia chu stalaniputun xliʼakxilhtit Jehová chu Jesús, kuenta natlawa tuku xla xtakanajla, tuku makgkatsi chu tuku maklakaskin xfamilia (1 Tim. 5:8). Nakamasiyani chu nakastakyawa xkamanan. Chuntiya nakatsini la nalaksaka tuku maxki kakni Jehová chu tuku natlawa pi tlan nakitaxtuni xfamilia. w21.02 5:12, 13

Xapaxkina kinTlatkan xalak akgapun katsi pi tuku titaxtunitaw makgasa natlawa pi nitlan tuku nalakpuwanaw kimpalakatakan. Chu xla na akxilha lakwan tayat nema kgalhiyaw, maski min kilhtamaku akinin nila akxilhaw (1 Juan 3:19, 20). Komo wi tiku lu liskujma xlakata namakgxtakga tuku smanipasanit chu tlawapara, max uma lu namaxlajwani. Xlikana, komo natlawayaw akgtum talakgalhin, nitlan makgkatsiyaw (2 Cor. 7:10). Pero ni namalakatsaliyaw chu nalakpuwanaw: «Nitu klitaxtu, Jehová nikxni kintitapatilh». Wata «kalakkaxtlawaw taʼakglhuwit» chu katlawaniw oración Jehová xlakata nakinkatapatiyan (Is. 1:18). Xla naʼakxilha pi xliputum kinakujkan nitlan limakgkatsiyaw kintalakgalhinkan chu nakinkatapatiyan. Nachuna, kakatachuwinaw lakgkgolotsin chu xlakan nakinkamakgtayakgoyan namatliwakglhaw kintakanajlakan (Sant. 5:14, 15). w20.12 23:5, 6

Jesús xkamaxki kakni lakpuskatin. Xla nichuna xwanit la fariseos, tiku xkalakgmakgankgo lakpuskatin, xlakan nipara xkatachuwinankgo niku lhuwa xwilakgolh latamanin chu ni xkalitachuwinankgo tuku xwan Tatsokgni. Pero Jesús nichuna xwanit, xla kalitachuwinalh tuku masiya Biblia lakpuskatin chu lakchixkuwin (Luc. 10:38, 39, 42). Nachuna, akxtum xkatalichuwinan xTachuwin Dios (Luc. 8:1-3). Chu kamaxkilh talakaskin makgapitsin xkamakatsinikgolh apóstoles pi xla xlakastakwananit (Juan 20:16-18). Apóstol Pablo limapakgsilh Timoteo pi xkamaxkilh kakni lakpuskatin. Pablo liwana xkatsi pi wa xtse chu xnana tiku xmasiyanikgonit «xasanto tatsokgni» (2 Tim. 1:5; 3:14, 15). Chu kcarta nema kamalakgachanilh romanos, Pablo kamalakgachanilh tapakgachipat makgapitsin natalan lakpuskatin chu kamapakuwilh. Xkatsi putum tuku xtlawakgo chu lichuwinalh pi lu lanka xtapalh xliʼakxilha tuku xtlawakgo (Rom. 16:1-4, 6, 12; Filip. 4:3). w21.02 15:5, 6