Diciembre

Jesús tamalakxtumilh la xkatalalin xtamakgalhtawakgen chuna la chatum mapuchwayanina kalikatsini xborregos (Juan 10:14). Uma xlikana xlakata borregos lakgapaskgo xmapuchwayaninakan chu lakgankgo akxni katasani. Chatum tiku paxialhnan ktanu tanu kachikinin, akxilhli uma. Xla wa: «Xakkamaxtuniputunaw video borregos chu kkatasaniw xlakata natalakatsuwikgo, pero ni kinkastalanikgon xlakata ni xlakgapaskgo kintachuwinkan, alistalh milh chatum aktsu kgawasa tiku xmapuchwayaninakan xwanit, chu akxni xla chuwinalh tunkun stalanikgolh». Tuku akgspulalh uma chixku kinkamalakapastakayan tuku wa Jesús xlakata xborregos, uma wamputun xtamakgalhtawakgen. Wa: «Nakgaxmatkgo kintachuwin». Maski Jesús wi kʼakgapun, pulaktum la tlan nakgaxmatniyaw wa akxni tlawayaw tuku xla kinkamasiyanin (Mat. 7:24, 25). w21.12 16:1, 2

Apóstol Pablo xkaputsastalani kstalaninanin Cristo, pero akgatekgsli pi nitlan tuku xtlawanit chu talakgpalilh (1 Tim. 1:12-16). Jehová makgtayalh nalimasiya tataktujut, talakgalhaman chu tapaxkit. Lipawa pi Jehová xtapatinit chu uma makgtayalh nialh lu nalilakpuwan tuku xtlawanit (Rom. 7:21-25). Xkatsi pi makglakgalhina xwanit chu liskujli natalakgpali, taktujulh chu lipawa pi Jehová xʼama makgtaya namakgantaxti xtaskujut (1 Cor. 9:27; Filip. 4:13). La uku lakgkgolotsin ni kalaksakkan xlakata ni kgalhikgo talakgalhin, pero Jehová lakaskin pi kaliskujkgolh nalakgpalikgo tuku nitlan tlawakgo chu kakgalhikgolh laktlan tayat (Efes. 4:23, 24). Wa xlakata xlimaklakaskinatkan Biblia xlakata xʼakstukan nakalakputsananikan chu natlawakgo talakgpalit. Komo chuna natlawakgo, Jehová nakamakgtaya napaxuwakgo chu liwana namakgantaxtikgo xtaskujutkan (Sant. 1:25). w22.03 29, 30:13-15

¿Tuku kilitlawatkan komo akxilhaw pi lakputsananimaw chatum tala? Kalakapastakwi pi kilipaxkitkan kinatalankan (Sant. 2:8). Katlawaniw oración Jehová chu kaskiniw pi kakinkamakgtayan xlakata nialh nalakputsananaw. Katsukuw tachuwinanaw uma tala. Tlan nawaniyaw pi akxtum natalichuwinanaw Dios o natawayanaw. Akxni tlakg nalakgapastilhayaw, tlan nastalaniyaw xliʼakxilhtit Jehová chu Jesús, chu wa naʼakxilhaw laktlan tayat nema kgalhi. Chuna nalimasiyayaw pi kgalhakgaxmatmaw xatlan mapuchwayanina. Xtachuna la borregos kgaxmatkgo xtachuwin xmapuchwayaninakan, xtamakgalhtawakgen Jesús kgaxmataw xtachuwin. Komo tapakgsiyaw kʼgrupo xla «ni xalhuwa borregos» o xla «amakgapitsi borregos», putum akinin chuntiya kakgalhakgaxmatwi xtachuwin xatlan kimapuchwayaninakan (Luc. 12:32; Juan 10:11, 14, 16). w21.12 19:11; 20, 21:17, 18

Akxni Rehoboam mapakgsina xalak Israel litaxtulh, kachikin skinikgolh pi ni lu lhuwa xkamaskujulh chuna la xtlawa xtlat, Salomón. Rehoboam tlan tuku tlawalh xlakata kaskinilh tastakyaw lakgkgolotsin xalak Israel. Xlakan wanikgolh pi komo xtlawalh tuku kachikin kskimakgolh, putum kilhtamaku xʼamakgo makgtayakgo (1 Rey. 12:3-7). Pero Rehoboam ni lakgatilh uma tastakyaw, wa xlakata alh kaskini xtastakyawkan tiku akxtum xkatastaknit. Wanikgolh pi nitlan xkalikatsinilh kachikin (1 Rey. 12:8-11). Rehoboam tlan xkgalhskilh Jehová tuku tastakyaw tlan xkgaxmatli, pero makgamakglhtinalh xtastakyawkan tiku nina xlinkgo kata. Tuku laksakli nitlan kitaxtunilh xla chu kachikin. Kimpalakatakan, tastakyaw nema nakinkamaxkikanan max ni wa tuku kgaxmatputunaw. Pero komo kBiblia takilhtiyanit kilimakgamakglhtinatkan. w22.02 9:6

Tiku taktuju ni wa akxilha pi tiku lakgkgawasanku nina lhuwa tuku katsinikgo, wata wa kuenta tlawa tuku tlan tlawakgo. Xtaskujnin kaʼakxilha chu nichuna la xtalamakgasitsin. Natalan tiku linkgoya kata, xtamaskiwin Jehová kaliʼakxilhkgo lakgkgawasan chu paxtikatsininankgo xtaskujutkan. Xlakata xlakan nialh lu lakgtliwakgan, xtapalh akxilhkgo pi lakgkgawasan makgtayanamputunkgo kcongregación. Noemí lu tlan liʼakxilhtit xlakata paxtikatsininalh. Xla makgamakglhtinalh xtamakgtay tiku tsumatku xwanit. Akxni xkgawasa xninita, wanilh xpuwiti Rut pi xkalakgtaspitli xfamilia. Pero, akxni Rut wanilh pi ni xʼama makgxtakga chu xʼama taʼan kBelén, Noemí makgamakglhtinalh xtamakgtay (Rut 1:7, 8, 18). Uma kaliminilh lanka tasikulunalin (Rut 4:13-16). Natalan tiku linkgoya kata chu taktujukgo stalanikgo xliʼakxilhtit Noemí. w21.09 10, 11:9-11

KinTlatkan xalak akgapun akgatekgsa pi tanu tanu tuku titaxtuyaw. Max wix tlakg lhuwa tuku tlawaya nixawa miʼamigos. O max ni lu lhuwa tuku tlawaya nixawa amakgapitsin, max xlakata minkata, xlakata tatatlaya o xlakata taskujut nema kgalhiya kfamilia. Pero uma ni kamaxlajwanin (Gál. 6:4). Jehová ni katipatsankgalh tuku wix tlawaya. Komo namaxkiya putum tuku matlaniya chu tapaxkit wa tuku makgpuwantiniyan, xla lu napaxuwa. Jehová akxilha tuku wi kminaku. Lakaskin pi kalipaxuwa chu tlan kalimakgkatsi takaknin nema namaxkiya. Kgalhiyaw takaksni xlakata katsiyaw pi Jehová kinkamakgtayayan akxni titaxtuyaw taʼakglhuwit (Is. 41:9, 10). Lu kinkamakgapaxuwayan akxni kakninaniyaw xapaxkina kinTlatkan, tiku lakgchan namalankikan chu nakakninanikan (Apoc. 4:11). w22.03 24:16; 25:18

Stalaniputunaw xliʼakxilhtit Jesús, pero ni kilitaxlajwanitkan komo nila liwana tlawayaw (Sant. 3:2). Chatum tiku kgalhtawakgama nila liwana stalani xmakgalhtawakgena, pero komo nakatsi tuku nitlan tlawa chu naliskuja nastalani xliʼakxilhtit chuna la matlani, tlan nakitaxtuni. Akinin tlan nastalaniyaw xliʼakxilhtit Jesús komo nalilatamayaw tuku katsininitaw akxni kiʼakstukan kgalhtawakgayaw chu naliskujaw nalakgpaliyaw tuku nitlan tlawayaw (Sal. 119:59). Kakilhtamaku litsama tiku xʼakstukan kapaxkikan, pero xlakskujnin Jehová nichuna likatsiyaw. Chuna la Jesús kamakgtayalh amakgapitsin kinkamakgpuwantiniyan nastalaniyaw xliʼakxilhtit (1 Ped. 2:21). Komo naliskujaw nakamakgtayaputunaw amakgapitsin chuna la tlawalh Jesús, napaxuwayaw xlakata nakatsiyaw pi Jehová tlan kinkaʼakxilhan. w22.02 24:16; 25:18

La uku Jehová limaklakaskima xTachuwin xlakata napulalin xkachikin. Komo nalimaxtuyaw kilhtamaku nalilakpuwanaw tuku kinkamasiyaniyan, tlan nastalaniyaw xtapulalit chu tlan namakgantaxtiyaw kintaskujutkan (1 Tim. 4:15, 16). Jehová na maklakaskin «skujni xatalipaw chu xaskgalala» xlakata napulalin xkachikin (Mat. 24:45). Max skujni xatalipaw nakinkawaniyan pi katlawaw tuku ni liwana katiʼakgatekgswi. Akgtum liʼakxilhtit, max nakinkawanikanan tuku kilitlawatkan xlakata nalakgtaxtuniyaw tuku masputunan nema max lakpuwanaw pi ni katilalh niku lamaw. ¿Tuku kilitlawatkan komo nalakpuwanaw pi tuku kinkawanimakan ni lu makgtayanan? Tlan nalilakpuwanaw tuku lichuwinan Biblia. Makglhuwa xlakskujnin Dios makgamakglhtinankgolh tastakyaw nema lakpuwankgolh pi ni lu xmakgtayanan, pero uma kalakgmaxtulh (Juec. 7:7; 8:10). w22.03 18:15, 16

Jesús lu xlipawan xTlat, wa xlakata wa tuku lichuwinan texto xala uku. Xkatsi pi wa Jehová xʼama laksaka tuku xʼama akgspula alistalh chu pi xTlat xʼama lakapastaka. Uma kinkamasiyaniyan pi kxmakan Jehová nawiliyaw kilatamatkan. Talakaskin nalipawanaw xliputum kinakujkan (Prov. 3:5). Joshua, chatum tala tiku xkgalhi 15 kata chu xkgalhi akgtum tajatat nema lu xmakgapatinan, ni likuchumputulh tuku xlakatsala xlimapakgsin Dios. Akxni nina xni, wanilh xtse: «Kxmakan Jehová kwi. Tse, liwana kkatsi pi Jehová nakimalakastakwani. Xla akxilhnit kinaku chu katsi pi xlikana kpaxki». Tlan nalilakpuwanaw uma: «Komo naktitaxtu tuku tuwa chu katuwa wi nawan kilatamat, ¿ni ktimakgatsankgananilh Jehová chu naklipawan pi nakilakapastaka chu nakimalakastakwani?». w21.04 12, 13:15, 16

Akxni lichuwinanaw Dios tlan kinkamamakgkatsiniyan chu kinkamatliwakglhan, maski latamanin nakinkakgaxmatnikgoyan o ni. Max nalakpuwanaw pi nila lhuwa lichuwinanaw Dios kaj xlakata la tatekgsaw, pero kalakapastakwi pi komo natlawayaw putum tuku matlaniyaw, namakgapaxuwayaw Jehová. Komo wilaw kkinchikkan chu nila taxtuyaw, Jehová lu xtapalh akxilha pi lichuwinamputunaw xtachuwin. Nakinkamakgtayayan nakalitachuwinanaw tiku kinkakuentajtlawakgoyan o tiku skujkgo kʼhospital. Ni natamalakxtumiyaw tuku xtlawayaw xapulana chu tuku tlawayaw la uku, xlakata nakinkamaxlajwaniyan. Wata kalilakpuwaw la kinkamakgtayaman Jehová la uku, chuna nakgalhiyaw tapaxuwan chu litliwakga xlakata natayaniyaw tuku tuwa natitaxtuyaw. Ni katsiyaw tuku talhtsi namakan xtankgaxekg chu natsuku staka (Ecl. 11:6). w21.05 24, 25:14-17

Jehová lhuwa tuku xmaxkinit David, xtlawanit pi xkatlajalh lhuwa xtalamakgasitsin, pi lu xlakgapaska chu xkgalhi lhuwa tumin. David xkatsi uma chu lu xpaxtikatsini putum uma (Sal. 40:5). Pero milh kilhtamaku tlakg lhuwa tuku xkgalhiputun, chu patsankgalh tuku Jehová xmaxkinit. Maski lhuwa xlakpuskatin xkgalhi, xkgalhiputun xpuskat atanu chixku. Uma puskat xwanikan Bat-Seba chu xchixku xwanikan Urías, tiku hitita xwanit. David tatalakgxtumilh Bat-Seba chu xla xʼama kgalhi skgata. Ni kajwatiya uma tlawalh, na lakkaxwililh xlakata xmakgnika Urías (2 Sam. 11:2-15). ¿Tuku xlakpuwama? ¿Lakpuwa pi Jehová nitu xʼakxilhma? Maski akglhuwata kata kskujnanima Jehová, makgatlajalh tuku lhuwa xkgalhiputun chu xʼakstu lilakgaputsaka. Uma lu nitlan kitaxtunilh. Titaxtulh kilhtamaku David lichuwinalh xtalakgalhin chu limasiyalh pi nitlan xlimakgkatsi chu lu xpaxtikatsini pi Jehová xtapatinit (2 Sam. 12:7-13). w21.06 17:10.

Max lakpuwanaw pi ni katsiyaw la nalimakgalhtawakgenanaw Biblia o pi ni lhuwa tuku katsiyaw. Komo chuna, kaʼakxilhwi pulaktutu tuku nakinkamakgpuwantiniyan wi tiku namakgalhtawakgeyaw. Pulaktum, Jehová lakpuwan pi tlan namasiyayaw. Xlipulaktiy, Jesús, tiku maxkikanit «putum limapakgsin [...] kʼakgapun chu kkatiyatni», kinkalimapakgsinitan namasiyayaw (Mat. 28:18). Chu xlipulaktutu, ni kiʼakstukan wilaw. Chuna la Jesús, tlan nalipawanaw pi Jehová nakinkamakgtayayan nakatsiyaw tuku nawanaw (Juan 8:28; 12:49). Na tlan natachuwinanaw superintendente de grupo, chatum precursor tiku lu katsini o chatum tiku makgasa lichuwinan Dios xlakata nakinkamasiyaniyan la namakgalhtawakgenanaw. Komo nakataʼanaw akxni wi tiku makgalhtawakgekgo, nakatsiniyaw la tlakg tlan namakgalhtawakgenanaw. w21.07 6:12

Xlakata xlisputni uma kakilhtamaku tlakg talakatsuwima, tlakg talakaskin nalipawanaw Jehová. Uma chuna xliwanat xlakata akxni titaxtumaw nawan lhuwa tapatin, max nakinkawanikanan katlawaw tuku ni liwana akgatekgsaw o tuku tuwa namakgkatsiyaw. Xlikana, Jehová ni kintikatachuwinan, max nakalimaklakaskin tiku kalaksaknit xlakata nakinkawaniyan tuku kilitlawatkan. Ni xlilat pi ama kilhtamaku natsukuyaw lilakpuwanaw komo tuku kinkawanikgoyan wa tuku Jehová lakaskin katlawaw o komo umakgolh natalan tlawamakgolh tuku xlakan lakaskinkgo. ¿Nalipawanaw Jehová chu xkachikin ama lu xlakaskinka kilhtamaku? Komo lipawanaw tuku kinkawanikanan pi kilitlawatkan la uku chu tunkun kgalhakgaxmataw, max nachuna natlawayaw akxni natitaxtuyaw lhuwa tapatin. w22.02 6:15

Jehová xkamakgtayanit Gedeón chu 300 ksoldados xlakata xtlajanankgolh kʼakgtum guerra nema max tlan xlitlankajwanankgolh. Efraimitas ankgolh tataʼakglhuwikgo Gedeón xlakata ni xkaskinikanit xtamakgtaykan (Juec. 8:1). Gedeón kamalakapastakalh tuku xlimasiya pi Jehová xkasikulunatlawanit, wa xlakata nialh sitsikgolh (Juec. 8:3). Gedeón ni tatlankilh xlakata xmakgtayanamputun xʼanalh takaksni kxkachikin Dios. Xpalakata efraimitas, katsiniyaw pi tuku tlakg xlakaskinka wa pi namalankikan Jehová chu ni akinin. Xpalakata Gedeón, tiku pulalinkgo familia chu lakgkgolotsin tlan nakatsinikgo pi komo wi tiku kasitsinilh xlakata wi tuku tlawakgolh, xliskujatkan naʼakgatekgskgo tuku xlakata uma lataman chuna makgkatsi. Na tlan nawanikgo laktlan tachuwin komo wi tuku tlan tlawanit. Xlikana pi natalakaskin taktujut, pero tlakg xlakaskinka naʼanan takaksni nixawa nalimasiyayaw pi tlan tuku lakpuwanaw. w21.07 17:10-12

Akxni Jehová kinkamalakatsukin chuna la xla, limasiyalh pi xtapalh kinkaliʼakxilhan. Xlakata chuna kinkamalakatsukin, tlan limasiyayaw tapaxkit, talakgalhaman chu taʼakgstitumilit (Sal. 86:15; 145:17). Akxni limasiyayaw umakgolh tayat, malankiyaw Jehová chu limasiyaniyaw tapaxtikatsinit (1 Ped. 1:14-16). Akxni makgapaxuwayaw Jehová, na paxuwayaw chu tlan makgkatsiyaw. Nachuna, xlakata Jehová kinkalimalakatsukin tayat nema xla kgalhi, tlan nalitaxtuyaw latamanin tiku xla lakaskin kamakgtapakgsikgolh kxfamilia. Jehová kinkalakkaxwilinin akgtum lu xastlan pulataman. Akxni nina xmalakatsuki chixku, lakkaxwililh Katiyatni (Job 38:4-6; Jer. 10:12). Xlakata xla tlan likatsi chu lhuwa tuku masta, lhuwa tuku malakatsukilh xlakata xlipaxuwaw (Sal. 104:14, 15, 24). Akxni limaxtulh kilhtamaku nalilakpuwan tuku xmalakatsukinit, akxilhli pi «lu tlan xwanit» (Gén. 1:10, 12, 31). w21.08 3:5, 6

Kstalaninanin Cristo kinkalakgchanan nalichuwinanaw Dios chu nakamasiyaniyaw latamanin (Mat. 28:19, 20; Rom. 10:14). Komo liwana tlawaputunaw uma xlakaskinka taskujut, tlan nalikgalhtawakgayaw folleto Tlakg tlan kakgalhtawakga chu tlan nalakkaxwilitilhayaw la namakgantaxtiyaw tuku katsinitilhamaw. Kalakapastakwi pi tuku tlakg lakgchamputunaw, wa pi nakgalhiyaw laktlan tayat (Col. 3:12; 2 Ped. 1:5-8). Xlikana pi kimputumkan tlakg skujnaniputunaw Jehová. Kxasasti kakilhtamaku tlan naskujnaniyaw chuna la lakaskinaw. Xlakata nina chin uma kilhtamaku, komo chuntiya naliskujaw tuku tlawamaw, tlakg napaxuwayaw chu ni katitaxlajwaniw. Chu tuku tlakg xlakaskinka, namalankiyaw Jehová, «xapaxuwana Dios» (1 Tim. 1:11). Wa xlakata, kalipaxuwaw tuku tlan tlawayaw xpalakata Jehová. w21.08 25:18-20

¿Makgastakkanti kfamilia niku xtatayananin Jehová litaxtukgo? Komo chuna, lata akxni aktsujku xwanita katsini pi Jehová kiMalakatsukinakan, pi kgalhi laktlan tayat chu lakaskin pi kalatamaw kʼakgtum paraíso (Gén. 1:1; Hech. 17:24-27). Lhuwa ni kanajlakgo pi Dios lama o wa Malakatsukina. Lakpuwankgo pi latamat kaj xalan tsukulh chu pi alistalh tuku staknankgo talakgpalikgolh. Makgapitsi umakgolh latamanin lu kgalhtawakgakgonit. Max wankgo pi ciencia limasiyanit pi Biblia ni xlikana tuku wan chu kajwatiya tiku ni kgalhtawakgakgonit kanajlakgo pi anan Malakatsukina. Maski lhuwata kata la skujnanimaw Jehová o ni, putum chuntiya kilimatliwakglhatkan kintakanajlakan. Komo chuna natlawayaw, ni katimastaw talakaskin nakinkaʼakgskgawikgoyan tiku masiyakgo nixaxlikana tapuwan chu wankgo pi tuku wan Biblia ni xaxlikana (Col. 2:8). w21.08 14:1-3

Abel, Noé, Abrahán chu Job limasiyakgolh pi xmaxkikgo kakni Jehová chu xpaxkikgo akxni kgalhakgaxmatkgolh, limasiyakgolh takanajla chu wi tuku limakgxtakgkgolh. Xlakan liskujkgolh namalankikgo Dios, chu xla makgamakglhtinalh xtakakninkan. Alistalh Jehová maklakaskilh Moisés xlakata nakamaxki israelitas xLimapakgsin. Anta kawanilh la xlakaskin xkakninanikgolh. Akxni xninita chu xlakastakwananita Jesús, Jehová nialh kaskinilh xkachikin nakgalhakgaxmatkgo xLimapakgsin Moisés (Rom. 10:4). Wata xlistalanitkan xwanit «xlimapakgsin Cristo» (Gál. 6:2). Xlakata tlan xmakgantaxtikgolh uma limapakgsin, xlistalanitkan xwanit xliʼakxilhtit Jesús chu tuku xla masiyalh. La uku, kskujnin Jehová lu liskujkgo xlakata nastalanikgo xliʼakxilhtit Cristo, chu chuna namakgapaxuwakgo Jehová chu tlan namakgkatsikgo (Mat. 11:29). w22.03 20, 21:4, 5

Jehová kakgaxmatni xkamanan. Xla kgaxmatli lhuwa oraciones nema tlawalh Jesús akxni xlama kKatiyatni. Kgaxmatnilh akxni skinilh pi xmakgtayalh nakalaksaka 12 xʼapóstoles (Luc. 6:12, 13). Jehová na kgaxmatnilh akxni xla lu xlakgaputsama. Akxni Judas nina kstamakgan, Jesús tasaskinilh xTlat xlakata xmakgtayalh xtayanilh tuku tuwa xʼama titaxtu. Jehová ni kajwatiya kgaxmatnilh xKgawasa, wata na malakgachanilh chatum ángel xlakata xmatliwakglhli (Luc. 22:41-44). La uku, Jehová na kgaxmata kioracioneskan chu kinkakgalhtiyan akxni xlilat chu chuna la xla tlakg tlan akxilha (Sal. 116:1, 2). Chatum tala puskat xalak India akxilhli la Jehová kgalhtilh xʼoraciones. Xla lu xlakgaputsa chu tasaskinilh Jehová pi xmakgtayalh. Xla wan: «Programa xla JW Broadcasting^® xla mayo kata 2019 xlichuwinan tuku tlan natlawayaw akxni lu lakgaputsayaw. Uma lu kimakgtayalh. Kliʼakxilhli uma la xtakgalhtin kioraciones». w21.09 21, 22:6, 7

¿Lilakpuwanaw tuku tuwa titaxtukgolh kstalaninanin Cristo xlakata makgxtakgkgolh tuku xkgalhikgo chu matsukikgolh xlatamatkan kʼatanu kachikin? Xmaklakaskinkgo takanajla xlakata tlan xlipawankgolh pi Jehová xʼama kamaxki tuku xmaklakaskinkgolh. Akxni xtsankga akgkitsis kata xlakata romanos kstiliwilikgolh Jerusalén, apóstol Pablo kawanilh: «Ni lu kakgalhiputuntit tumin kmilatamatkan, chu kalipaxuwatit tuku kgalhiyatit. Xlakata Dios wanit: “Nikxni ktimakgxtakgni chu ankgalhin nakmakgtayayan”. Wa xlakata ni kapekuaw, wata nawanaw: “Jehová kimakgtayana. Ni ktipekualh. ¿Tuku tlan nakintlawani lataman?”» (Heb. 13:5, 6). ¿La kakitaxtunilh tiku stalanikgolh xtastakyaw Pablo akxni romanos nina kstiliwilikgo Jerusalén? Ni lu tuwa kakitaxtunilh nasmanikgo kxasasti xpulatamankan. Xlipawankgo pi Jehová xʼama kamaxki tuku xmaklakaskinkgolh. w22.01 4:7, 9

Akxni lilakpuwanaw tiku xalakgalhamanina, max lilakpuwanaw tiku tlan likatsi chu lhuwa tuku maskiwinan. Max lakapastakaw samaritano tiku tlan xlikatsi nema lichuwinalh Jesús. Uma chixku tiku xalak alakatanu xwanit limasiyanilh talakgalhaman judío tiku xmakgkgalhanankanit. Samaritano lu «lakgalhamalh», chu tapaxkit tlawalh pi lu xliskujli xlakata xkuentajtlawaka (Luc. 10:29-37). Uma limasiya akgtum lu stlan tayat nema kgalhi kiDioskan: lakgalhamaninan. Dios xalakgalhamanina xlakata lu kinkapaxkiyan, chu pulaklhuwa la kinkalimasiyaniyan uma tayat. Talakgalhaman na limasiyakan akxni ni malakgaxokgekan chatum lataman maski chuna lakgchan. Jehová chuna kinkalikatsininitan, xlakata chatum tiku tsokgli akgtum salmo wa: «Ni kinkalikatsininitan chuna la makglakgalhinanaw» (Sal. 103:10). Pero min kilhtamaku talakaskin pi Jehová palha nastakyawa tiku makglakgalhinanit. w21.10 8:1, 2

Jehová kajwatiya kalimasiyani xtapaxkit nema ni makgxtakgnan tiku talalinkgo. Chuna limasiya tuku kamatsokgnilh mapakgsina David chu palakachuwina Daniel. David tsokgli: «Chuntiya kakalimasiyani mintapaxkit nema ni makgxtakgnan tiku lakgapaskgoyan» chu «Jehová nakalimasiyani putum kilhtamaku xtapaxkit nema ni makgxtakgnan tiku pekuanikgo». Chu Daniel wa: «Oh, Jehová, xaxlikana Dios, lanka chu nema kaks malakawaninan, tiku [...] kalimasiyani tapaxkit nema ni makgxtakgnan tiku paxkikgo chu kgalhakgaxmatkgo xlimapakgsin» (Sal. 36:10; 103:17; Dan. 9:4). Jehová kalimasiyani xlakskujnin xtapaxkit nema ni makgxtakgnan xlakata lakgapaskgo, pekuanikgo, paxkikgo chu kgalhakgaxmatkgo. Kajwatiya kalimasiyani uma tayat tiku kakninanikgo chuna la xlilat. Akxni nina kskujnaniyaw, xkinkalimasiyaninitana xtapaxkit (Sal. 104:14). Pero akxni tsukuw kakninaniyaw, na tsukun kinkalimasiyaniyan xtapaxkit nema ni makgxtakgnan. w21.11 4:8, 9

Kaxatukawa tuku nala, kgalhakgaxmatputunaw tuku wa Jesús ktexto xla uma kilhtamaku. La uku, lhuwa latamanin kastalanikgo xpulalinanin takanajla tiku lu kalakgapaskan, chu asta kakakninaniputunkgo. Tatsamakgo kxpusikulankan, tamawakgo xlibroskan chu lhuwa tumin mastakgo xlakata nakamakgtayakgo. Makgapitsi kanajlakgo putum tuku kawanikan. ¡Asta maski xʼakxilhkgolh Jesús ni lu xpaxuwakgolh chuna la paxuwakgo akxni kaʼakxilhkgo tiku kapulalinkgo! Pero xaxlikana kskujnin Jehová ni stalaniyaw chatum chixku. Maski kamaxkiyaw kakni tiku kinkapulalinkgoyan, kgalhakgaxmataw tuku masiyalh Jesús: «Putum wixin linatalan» (Mat. 23:8-10). Ni ídolos kalimaxtuyaw lakchixkuwin. Chu ni kgalhmakgtayayaw tuku tlawakgo, wata tamakgatliniyaw chu ni makgtanuyaw tuku xalak kakilhtamaku. Akinin ni litaxtuyaw chuna la tiku kaj wankgo pi kstalaninanin Cristo (Juan 18:36). w21.10 20:6, 7

Kstalanina Cristo tiku xaskulunku litaxtuputun, kuenta xlitlawat pi ni naʼanan kxlatamat atanu tuku tlakg xlakaskinka nixawa la talalin Dios. Akinin xtatayananin Jehová, wa xlakata nitu tlawayaw nema namaxkajwi xtukuwani (Lev. 19:12; Is. 57:15). Israelitas xlimasiyakgo pi Jehová xDioskan xwanit, akxni xkgalhakgaxmatkgo xlimapakgsin. Levítico 18:4 wan: «Kamakgantaxtitit kilimapakgsin, chu kalilatapatit tuku kwan chu kakgalhakgaxpattit. Akit Jehová miDioskan». Capítulo 19 limin makgapitsi limapakgsin nema Dios kamaxkilh israelitas. Versículos 5 asta 8, 21 chu 22 lichuwinan xlakata akxni xmakamastakan animales. Uma tamakamastan ni xlimaxkajwanit xwanit tuku Jehová xasanto xʼakxilha. Umakgolh versículos xlitlawat pi namakgapaxuwaputunaw Jehová chu namakamaxkiyaw tamakamastan nema namalanki chu namakgamakglhtinan, chuna la wan Hebreos 13:15. w21.12 5, 6:14, 15

Tiku nina makgas la tamakgaxtokgnitantit tlan nalitamakgtayayatit tuku titaxtukgonit tiku akglhuwata kata skujnikgonit Jehová putum kilhtamaku. ¿Tlan xkaskinitit tastakyaw xlakata nalilakpuwanatit tuku lakgchipimputunatit? Chuna nalimasiyayatit pi lipawanatit Jehová (Prov. 22:17, 19). Kalakapastaktit, tamakgaxtokgat akgtum xtamaskiwin Jehová, chu xla lakaskin pi tiku makgaxtokgkgo kalipaxuwakgolh (Mat. 19:5, 6). ¿Tlan xlilakpuwantit tuku tlawapatit kmilatamatkan? ¿Tlawapatit putum tuku matlaniyatit xlakata nalimasiyaniyatit Jehová pi paxtikatsiniyatit putum tuku kamaxkinitan? Katachuwinantit Jehová, kaputsatit kxTachuwin tastakyaw nema nakamakgtayayan chu kamakgantaxtitit. Liwana kakatsitit pi komo pulana nawiliyatit chuna la skujniyatit Jehová, xatapaxuwan natawila mintamakgaxtokgatkan. w21.11 18:16; 19: 18

Santiago ni malakatsalilh la xʼakstu xʼakxilhkan. Ni lakpuwa pi komo xtala Jesús xlitaxtu o xlakata xkgalhi makgapitsi talakgatay, tlakg xlakaskinka xlitaxtu nixawa amakgapitsin. Akxni katachuwinalh kalimapakuwilh, «natalan tiku lu kkapaxkiyan» (Sant. 1:16, 19; 2:5). Na ni limasiyaputulh pi xla ni xkgalhi talakgalhin. Uma kinkamasiyaniyan pi ni kililakpuwanatkan pi tlakg xlakaskinka litaxtuyaw nixawa tiku makgalhtawakgemaw. ¿Tuku xlakata? Komo namalakpuwaniyaw tiku makgalhtawakgemaw pi nikxni tlawayaw tuku nitlan, nalakpuwan pi nikxni la katitlawalh tuku Dios lakaskin. Pero akxni liwana waniyaw pi min kilhtamaku na tuwa makgkatsiyaw namakgantaxtiyaw xtastakyaw Biblia chu litachuwinanaw la kinkamakgtayanitan Jehová wi tuku nalakgpaliyaw kkilatamatkan, makgtayayaw naʼakxilha pi xla na tlan naskujnani Jehová. w22.01 11, 12:13, 14

Komo nalakpuwanaw chuna la Jesús, nalikatsiyaw chuna la xla chu nakgalhiyaw tayat nema kgalhi (Heb. 1:3). Max wix nalakpuwana: «Jesús ni kgalhi talakgalhin. ¡Nikxnila ktimakgalakgchalh!». Komo chuna lakpuwana, kalakapastakti umakgolh pulaktutu. Pulana, wix malakatsukikanita xlakata nalikatsiya chuna la Jehová chu Jesús. Wa xlakata tlan nastalaniya xliʼakxilhtitkan chu namakgantaxtiya chuna la matlaniya (Gén. 1:26). Xlipulaktiy, xʼespíritu santo Dios namakgtayayan tlan natlawaya tuku miʼakstu nila xtlawa. Xlipulaktutu, Jehová ni kgalhkgalhi pi kalimasiyaw tayat nema masta espíritu santo chuna la tiku ni kgalhi talakgalhin. Kalakapastakti pi Jehová nakamaxki 1,000 kata xlakskujnin xlakata nialh nakgalhikgo talakgalhin (Apoc. 20:1-3). Jehová kgalhkgalhi pi lu kaliskujwi chu kalipawaw pi xla nakinkamakgtayayan. w22.03 9:5, 6

Ni kajwatiya talakaskin natlawayaw oración xlakata namatliwakglhaw la talalinaw Jehová, na talakaskin nalikgalhtawakgayaw xTachuwin chu naʼanaw ktamakxtumit. ¿La tlakg nalitamakgtayayaw akxni kgalhtawakgayaw chu anaw ktamakxtumit? Kalilakpuwaw: «¿Tuku tlawa pi ni kuenta naktlawa?». ¿Akxni kilhtanikana kteléfono, correo electrónico, mensaje o atanu? Komo kgalhtawakgamaw o wilaw kʼakgtum tamakxtumit chu akxilhaw pi nialh kuenta tlawamaw, kaskiniw Jehová tamakgtay. Max tuwa namakgkatsiyaw nialh nalilakpuwanaw uma, chu nalilakpuwanaw tuku xla kintakanajlakan, pero lu xlakaskinka chuna natlawayaw. Katlawaniw oración Jehová xlakata nakinkamaxkiyan takaksni nema ni kajwatiya kinakujkan namakgtaya, nachuna kintalakapastaknikan (Filip. 4:6, 7). w22.01 29:12-14

Mapakgsina Uzías lakgmakgalh tastakyaw. Xlakata xmakamastaputun incienso, tanulh ktemplo niku kajwatiya sacerdotes tlan xtanukgo. Xlakan wanikgolh: «¡Uzías, wix ni lakgchanan nalhkuyuya incienso kxlakatin Jehová! Kajwatiya sacerdotes tlan lhkuyukgo incienso». ¿Tuku tlawalh Uzías? Biblia wan pi lu «sitsilh» chu lakgmakgalh tastakyaw. Max xlakata mapakgsina xlitaxtu lakpuwa pi tlan xtlawalh tuku xla xlakaskin. Pero Jehová nichuna xʼakxilha. Komo Uzías xtaktujulh, xmakgamakglhtinalh tastakyaw chu xtaxtulh ktemplo, max Jehová xtapatilh. Pero xlakata makamastalh tuku ni xlakgchan, Jehová tlawalh pi xchipalh lepra chu kgalhilh uma tajatat «asta akxni nilh» (2 Crón. 26:16-21). ¿Tuku kinkamasiyaniyan uma? Komo nalakgmakganaw xtastakyaw Biblia, namakgatsankgayaw xlitlan Jehová, maski kaxatikawa tiku litaxtuyaw kxkachikin. w22.02 9:7

Tiku masta talakaskin pi “xamakgan tayat” wi tuku namatlawi, lakpuwan chu tlawa tuku tlawaputun xmakni (Col. 3:9). Max lakapala sitsi chu xʼakstu paxkikan, ni paxtikatsininan chu tlankajwanan. Max lakgati lilakgastanan pornografía chu películas niku tasiya talakgxtumit o niku lamakgnikan. Max kgalhi xatlan tayat chu max nitlan limakgkatsi tuku wan o tuku tlawa, pero max wi tuku tsankgani xlakata nalakgpali xtalakapastakni chu tuku tlawaputun (Gál. 5:19-21; 2 Tim. 3:2-5). Xlakata kimputumkan makglakgalhinanin, nila lakgmakganaw putum tuku nitlan lakapastakaw. Max nawanaw o natlawayaw tuku nitlan nalimakgkatsiyaw (Jer. 17:9; Sant. 3:2). Pero akxni lakgmakganaw xamakgan tayat, nialh kinkamatlawiyan tuku nitlan chu tanu la likatsiyaw (Is. 55:7). w22.03 3:4, 5

Lakgkgolotsin, kuenta katlawatit xalaktlan xtayatkan natalan. Xlikana pi makglakgalhinanin, pero na kgalhikgo laktlan tayat. Max namin kilhtamaku natalakaskin wi tiku nastakyawayatit. Pero chuna la apóstol Pablo, kaliskujtit ni kajwatiya kuenta natlawayatit xtachuwin o nixatlan xtayat. Kalilakpuwanti pi tala paxki Jehová, xatapaxuwan skujnanima chu tlan natalakgpali. Lakgkgolotsin tiku wa kuenta tlawakgo xalaktlan xtayatkan natalan makgtayanankgo naʼanan tapaxkit kcongregación. Kalakapastaktit pi Jehová ni kgalhkgalhi pi nikxni natlawayaw tuku nitlan; wata lakaskin pi ni namakgxtakgaw (1 Cor. 4:2). Jehová xtapalh liʼakxilha mintaskujutkan, chuna la wan Hebreos 6:10, xla «nikxni katipatsankgalh mintaskujutkan chu tapaxkit nema limasiyanitit xtukuwani; uma chuna limasiyapatit xlakata kamakgtayapatit xasantos natalan asta la uku». w22.03 31:19, 21