Agosto

¿Tuku xlakata Jehová tsokgwili kmaktum libro xtukuwanikan tiku chuna la chuwinankgo limasiyakgo pi pekuanikgo chu lilakpuwankgo xtukuwani? Tuku wanaw limasiya tuku wi kkinakujkan. Jesús wa: «Tuku litsama naku wa tuku taxtuyacha kkilhni» (Mat. 12:34). Jehová lakaskin pi tiku paxkikgo ankgalhin nalatamakgo kxasasti kakilhtamaku. Kintachuwinkan natlawa pi Jehová namakgamakglhtinan kintakakninkan o ni (Sant. 1:26). Latamanin tiku ni paxkikgo Jehová, akxni chuwinankgo limasiyakgo tatlankit, pi nitlan likatsikgo chu palha chuwinankgo (2 Tim. 3:​1-5). Nichuna likatsiputunaw. Wata lakaskinaw pi Jehová kalipaxuwalh chuna la chuwinanaw. Pero ¿xmakgapaxuwalh Jehová tiku tlan likatsi ktamakxtumit chu akxni lichuwinan xpalakata, pero akxni katawi xfamilia nitlan kalikatsini chu ni kalimasiyani tapaxkit? (1 Ped. 3:7). w22.04 5:​4, 5

Jehová nawili kxnakujkan akgkaw akgalokgot chu xaluku lapanit namalakgsputukgo xaLanka Babilonia. Chuna, Jehová natlawa pi kachikinin namaklakaskinkgo Naciones Unidas xlakata nakatalatlawa ni xaxlikana takanajla xala uma kakilhtamaku chu nakamasputukgo (Apoc. 18:​21-24). ¿Tuku kinkamasiyaniyan? Lu xlakaskinka pi ni namakgxtakgaw «takaknin» nema Dios wan pi «skulunku chu ni taxkajwaninit» (Sant. 1:27). Nikxni kamastaw talakaskin pi xaLanka Babilonia nakinkamapasiyan ni xaxlikana xtamasiy, xfiestas, tuku mastakgo talakaskin natlawakan klatamat chu tuku xla taskuwan. Chu chuntiya kakawaniw latamanin: «Kamakgxtakgtit chu kataxtutit». Komo chuna natlawakgo, Dios ni katiwa pi makgtlawakgolh xtalakgalhin xaLanka Babilonia (Apoc. 18:4). w22.05 11:17; 14:18

Natlatni, kalimaxtutit kilhtamaku nakamasiyaniyatit minkamanankan xlakata Jehová chu tuku xla tlawanit mimpalakatakan (Deut. 6:​6, 7). Uma lu xlakaskinka komo ni putum mifamilia watiya takanajla kgalhiyatit chu nila katakgalhtawakgayatit minkamanankan kchiki. Chatum tala tiku wanikan Christine wan: «Xlakata ni xakkgalhi kilhtamaku nakkalitachuwinan kinkamanan xlakata Jehová, xaklimaklakaskin kaxatukawa kilhtamaku nema xakmatlani». Nachuna, tlan kalichuwinanti xkachikin Jehová chu natalan. Chu komo tlan nakalichuwinana lakgkgolotsin, nakamakgtayaya minkamanan nakalipawankgo akxni namaklakaskinkgo xtamakgtaykan. Kaliskujti naʼanan takaksni kminchik. Kawani minchixku chu minkamanan pi kapaxkiya. Tlan kalichuwinanti minchixku chu kamaxki kakni, chu kakamasiyani minkamanan nachuna natlawakgo. Uma namakgtayanan naʼanan takaksni chu nalakgapasputunkgo Jehová (Sant. 3:18). w22.04 18:​10, 11

Tamakatsinin nema Jesús kamaxkilh kstalaninanin Cristo xalak Éfeso xmasiya pi lu xtayanikgonit chu chuntiya kskujnanimakgo Jehová maski tuwa tuku xtitaxtumakgo. Pero nialh xpaxkikgo Jehová chuna la xapulana. Komo xlakaskinkgo pi Jehová xmakgamakglhtinalh xtakakninkan, xtalakaskin pi xmatliwakglhkgolh tapaxkit nema xkgalhinikgo. La uku nachuna. Ni kajwatiya talakaskin natayaniyaw; talakaskin pi tapaxkit wa tuku nakinkamakgpuwantiniyan. Jehová ni kajwatiya akxilha tuku tlawayaw, na akxilha tuku xlakata chuna tlawayaw. Kgalhkgalhi pi kakakninaniw xlakata paxkiyaw chu paxtikatsiniyaw (Prov. 16:2; Mar. 12:​29, 30). Chuntiya skgalalh katawilaw. Natalan xalak congregación xalak Sardis atanu taʼakglhuwit xkgalhikgo. Maski xapulana lhuwa la kskujnanimakgo Jehová, la uku nialh chuna xtlawamakgo. Jesús kawanilh pi skgalalh xtawilakgolh (Apoc. 3:​1-3). Chu akinin katsiyaw pi Jehová ni patsankga tuku tlawayaw xpalakata (Heb. 6:10). w22.05 3:​6, 7

Salomón wa pi tapaxuwan nema makgkatsiyaw xlakata kintaskujutkan wa «xtamaskiwin Dios» (Ecl. 5:​18, 19). Chu xla ni kaj akglakgwa tuku xwan. Liwana xkatsi tuku wamputun skujkan, xlakata katlawalh chiki, kachalh uvas, tlawalh jardines chu estanques, chu na katlawalh laklanka kachikinin (1 Rey. 9:19; Ecl. 2:​4-6). Xlikana pi lu palha skujli. Chu xlikana pi Salomón lipaxuwalh uma taskujut, pero xkatsi pi ni kajwatiya uma xtalakaskin xlakata napaxuwakan. Nachuna, lhuwa tuku tlawalh xpalakata Jehová. Akgtum liʼakxilhtit, pulalilh taskujut akxni tlawaka lu xastlan templo xlakata nakakninanikan Jehová, nema makgapalalh akgtujun kata (1 Rey. 6:38; 9:1). Akxni tanu tanu tuku xtlawanit kxlatamat, akxilhli pi tuku xla takanajla wa tuku tlakg xlakaskinka. Tsokgli: «Xlakata kgaxpatnita putum uma, wa uma tuku militlawat: kapekuani xaxlikana Dios chu kakgalhakgaxpatti xlimapakgsin» (Ecl. 12:13). w22.05 22:8

Biblia kalichuwinan lhuwa latamanin tiku xatapaxuwan katapatilh Jehová. ¿Lakapastaka tiku chuna tapatika? Max lilakpuwampat mapakgsina Manasés. Xla lu nitlan xlikatsi chu tlawalh laklanka talakgalhin kxlakatin Jehová. Tlawalh pi amakgapitsin xkakninanikgolh nixaxlikana dioses chu kalhkuyulh xkamanan xlakata nakamakamaxki nixaxlikana dioses. Biblia lichuwinan xpalakata: «Lhuwa tlawalh tuku nitlan kxlakatin Jehová xlakata xmakgasitsilh» (2 Crón. 33:​2-7). Pero akxni Manasés limasiyalh pi xlikana lu nitlan xlimakgkatsi xtalakgalhin, Jehová lu xatapaxuwan tapatilh (2 Crón. 33:​12, 13). Atanu tiku tapatika wa mapakgsina David, xla tlawalh laklanka talakgalhin. Tatalakgxtumilh xpuskat atanu chixku chu makgninalh. Pero akxni David lichuwinalh xtalakgalhin chu lu nitlan limakgkatsilh, Jehová tapatilh (2 Sam. 12:​9, 10, 13, 14). Uma kinkamasiyaniyan pi Jehová xlikana kinkatapatiputunan. w22.06 4:7

Lakgachunin tuwa makgkatsiyaw nakgalhkgalhinanaw asta akxni Dios namakgantaxti xtamalaknun. Pero Jehová putum kilhtamaku lama chu ni akxilha kilhtamaku chuna la akinin (2 Ped. 3:​8, 9). Xla namakgantaxti xtalakaskin, pero ni katitlawalh akxni akinin lakpuwanaw. ¿Tuku nakinkamakgtayayan chuntiya nakgalhkgalhinanaw asta akxni Jehová namakgantaxti xtamalaknun? (Sant. 5:7). Ni katamakgatliniw Jehová, xla wa tiku kinkawaniyan pi namakgantaxti. Biblia wan pi kgalhiyaw takgalhkgalhin xlakata kanajlayaw pi Jehová lama chu «nakasikulunatlawa tiku xatapaxuwan tlawaputunkgo xtalakaskin» (Heb. 11:​1, 6). Akxni tlakg kanajlayaw pi Jehová lama, tlakg lipawanaw pi namakgantaxti tuku malaknunit. Kamatliwakglhwi kintakgalhkgalhinkan, katlawaw oración chu kalikgalhtawakgaw Biblia. Maski nila akxilhaw Jehová, tlan xʼamigos nawanaw. Tlan tachuwinanaw kʼoración, chu xla kinkakgaxmatniyan (Jer. 29:​11, 12). w22.10 26, 27:​11-13

Kalilakpuwaw tuku lama. Job wi xlakni lhkaka, chu takatsanajwat makgapati kakuwani chu katsisni (Job 2:8). Xʼamigos chuntiya katuwa wanikgo chu lhuwa tuku tlawakgo xlakata namaxkajwanikgo xtukuwani. Xlakata lhuwa taʼakglhuwit kgalhi, Job nitlan limakgkatsi, chu lu lipuwan xlakata nikgolh xkamanan. Xapulana nitu wan (Job 2:13). Komo xʼamigos lakpuwankgo pi xlakata Job nitu wan wamputun pi ama makgxtakga xMalakatsukina, ni xlikana tuku lakpuwankgo. Akgtum kilhtamaku, Job kalakaʼakxilha xʼamigos chu kawani: «¡Asta nakni, nikxni ktimakgatsankgananilh Dios!» (Job 27:5). ¿Tuku xlakata Job chuntiya tayanilh akxni xtitaxtuma tuku lu tuwa? Xlakata nikxni makgatsankgalh takgalhkgalhin pi xapaxkina xDios xʼama makgtaya. Xkatsi pi maski xnilh, Jehová xʼama malakastakwani (Job 14:​13-15). w22.06 22:9

Xmalakatsukina akgapun chu Katiyatni kinkamaxkinitan talakgalhaman natachuwinanaw akxni tlawayaw oración. Uma wamputun pi tlan waniyaw tuku wi kkinakujkan kaxatukawa kilhtamaku chu kkaxatukawa tachuwin. Tlan natachuwinanaw lata kʼakgtum hospital o kpulachin chu liwana katsiyaw pi nakinkakgaxmatniyan. ¿Ni xlikana pi lu xtapalh akxilhaw uma talakgalhaman? Mapakgsina David chuna xliʼakxilha, wa xlakata wanilh Jehová: «Kiʼoración kalitaxtulh kmilakatin chuna la xamuksun incienso» (Sal. 141:​1, 2). Kxkilhtamaku David, sacerdotes liwana xlakkaxtlawakgo xasanto incienso xlakata nakakninanikan Jehová (Éx. 30:​34, 35). Akxni David lichuwinalh incienso, xwamputun pi pulana xʼama lakpuwan tuku xʼama wani Jehová. Chu akinin nachuna tlawaputunaw xlakata kioracioneskan namakgapaxuwa Jehová. w22.07 20:​1, 2; 21:4

Kamastaw talakaskin pi wa Jehová namalakgaxokgenan. Xla ni kinkamaxkinitan talakaskin namalakgaxokgeyaw tiku kinkatlawaniyan tuku nitlan (Rom. 12:​20, 21). Xlakata makglakgalhinanin akinin chu ni putum katsiyaw, ni kinkalakgchanan nawanaw tuku tlan chu nila lakputsananaw chuna la tlawa Jehová (Heb. 4:13). Chu lakgachunin tuku makgkatsiyaw natlawa pi ni liwana nalakapastaknanaw. Santiago tsokgli: «Xtasitsi chixku ni makgantaxti tuku xaʼakgstitum nema Dios skin» (Sant. 1:20). Kalipawaw pi Jehová natlawa tuku tlan chu tuku xaʼakgstitum. Katapatinaw chu kamastaw talakaskin pi Jehová kalakkaxtlawalh taʼakglhuwit, komo chuna natlawayaw nalimasiyayaw pi lipawanaw pi xla nalakkaxtlawa putum tuku lakxtlawanit talakgalhin. Kxasasti kakilhtamaku, tuku nitlan titaxtunitaw “nialh katilakapastakwi chu na nialh katitawilalh kkinakujkan” (Is. 65:17). w22.06 10, 11:​11, 12

Xlakata kakilhtamaku ni kinkaʼakxilhputunan, limasiya pi kgalhiyaw xtamakgtay Jehová (Mat. 5:​11, 12). Akgskgawini tlawa pi nakinkaputsastalanikanan, pero nila makgatlaja Jesús. Cristo makgtayanama xlakata tamakatsinin xla Tamapakgsin nakalakgchan putum latamanin. Pulaktum tuku tuwa, wa nalichuwinanaw xatlan tamakatsinin xlakata anan tipalhuwa tachuwin. Pero tuku Jesús maʼakxilhnilh apóstol Juan, masiyalh pi uma ni xʼama tlawa pi nialh xlichuwinanka xalaktlan tamakatsinin (Apoc. 14:​6, 7). ¿Tuku tlawanitaw? Tipalhuwa likgalhtawakga nema takilhtinit kBiblia kliwaka 1,000 tanu tanu tachuwin chu wilinitaw kkisitiojkan jw.org xlakata latamanin naʼakxilhkgo. Nachuna, Lakgkgolotsin tiku Pulalinankgo mastakgonit talakaskin pi kamatitaxtika libro Kalipaxuwa latamat, nema maklakaskinaw xlakata namakgalhtawakgenanaw kliwaka 700 tanu tanu tachuwin. w22.07 9:​6, 7

Jesús xkalakgalhaman latamanin. Apóstol Mateo kinkawaniyan: «Akxni kaʼakxilhli lhuwa latamanin, lu kalakgalhamalh, xlakata xtamakxutapuxtukgonit chu niti xkakuentajtlawama chuna la borregos nema ni kgalhikgo xmapuchwayaninakan» (Mat. 9:36). ¿Chu la kaʼakxilha Jehová latamanin? Jesús wa: «Ni lakaskin pi naniy maski kaj chatum kistalanina tiku xtachuna laktsu kamanan litaxtukgo» (Mat. 18:14). ¡Lu lipaxuwayaw pi Jehová lu kinkapaxkiyan! Akxni tlakg lakgapasaw Jesús, tlakg paxkiyaw Jehová. Xlakata tlakg napaxkiya Jehová chu nastaka mintakanajla, miʼamigo kakalimaxtu natalan tiku tliwakga xtakanajlakan. Xlakan lu lipaxuwakgo chuna la skujnanimakgo Jehová. Kakawani pi kalitachuwinankgon tuku titaxtukgonit. Akxni nalaksaka tuku lu xlakaskinka, kakaskini tastakyaw. Biblia wan pi tlan kitaxtu «akxni anan lhuwa stakyawananin». w22.08 3:​6, 7

Kimputumkan natitaxtuyaw tuku tuwa. Pero ni kiʼakstukan wilaw. Chuna la chatum xapaxkina tlat, Jehová ankgalhin kinkakuentajtlawaman. Xla lakatsu kinkawilanin, kinkakgaxmatniyan chu kinkamakgtayaputunan akxni tasaskiniyaw xtamakgtay (Is. 43:2). Liwana katsiyaw pi tlan natayaniyaw tuku tuwa xlakata Jehová kinkamaxkinitan oración, Biblia, lhuwa likgalhtawakga nema matliwakglha kintakanajlakan chu natalan tiku kinkapaxkikgoyan. Lu paxtikatsiniyaw pi kgalhiyaw chatum Tlat xalak akgapun tiku kinkakuentajtlawayan. «Xla makgapaxuwa kinakujkan» (Sal. 33:21). ¿La tlan nalimasiyaniyaw Jehová pi paxtikatsiniyaw? Liwana kamaklakaskiw putum tamakgtay nema kinkamaxkiyan. Xlakata Jehová chuntiya nakinkakuentajtlawayan, na talakaskin naliskujaw xlakata ankgalhin nakgalhakgaxmataw chu natlawayaw tuku xla lakgati. Komo chuna natlawayaw, xla putum kilhtamaku nakinkakuentajtlawayan. w22.08 13:​15, 16

Kkinkilhtamakujkan, latamanin ni katsikgo tiku tlan nalipawankgo. Lhuwa tiku xtapalh kaliʼakxilhkgo políticos, científicos chu latamanin tiku kgalhikgo lhuwa negocios, pero ni katsikgo komo tlan kalipawankan. Nachuna, ni lu kamaxkikgo kakni tiku pulalinkgo pusikulan. Wa xlakata, ni kaks kinkamalakawaniyan pi ni lipawankgo Biblia, xlakata lakpuwankgo pi umakgolh pulalinanin wa stalanimakgo tuku wan Biblia. Kskujnin Jehová katsiyaw pi xla wa «Dios tiku wan tuku xaxlikana» chu putum kilhtamaku lakaskin pi tlan kakinkakitaxtunin (Sal. 31:5; Is. 48:17). Liwana katsiyaw pi tlan nalipawanaw Biblia. Nachuna lakpuwanaw tuku tsokgwililh chatum tiku lakputsanani tuku wan Biblia: «Putum tuku Dios wanit xaxlikana, chu putum kgantaxtu. Xkachikin tlan lipawan tuku xla wan xlakata lipawankgo xDioskan». w23.01 2:​1, 2

Kamakgtayayaw kinatalankan akxni kamatliwakglhniyaw xtakanajlakan. Makgapitsi kalikgalhkgamanankan. Amakgapitsi lu tatatlakgo o tayanimakgo tuku nitlan katlawanikanit. Chu amakgapitsi max makgasa la kgalhkgalhimakgo pi kachilh lisputni. Putum uma tlawa pi nakaliʼakxilhkan xtakanajlakan. Natalan xalak pulana siglo na watiya tuku titaxtukgolh. Apóstol Pablo maklakaskilh Biblia xlakata nakamatliwakglha. Akgtum liʼakxilhtit, max natalan tiku judíos xwankgonit ni xkatsikgo la nakgalhtinankgo akxni tiku xalak xfamilia xkawanikgo pi takanajla nema xkgalhikgo judíos wa nema tlakg tlan. Carta nema Pablo katsokgnanilh hebreos lu kamatliwakglhli (Heb. 1:​5, 6; 2:​2, 3; 9:​24, 25). Umakgolh natalan tlan xmaklakaskinkgolh tuku xlimalakpuwaninan Pablo xlakata xlimasiyakgolh pi tiku nitlan xkalichuwinankgo ni xlikana tuku xwankgo. w22.08 23, 24:​12-14

Kxkakilhtamaku Satanás, lhuwa latamanin ni katsikgo tiku nakalipawankgo. Nitlan limakgkatsikgo xlakata tuku tlawakgo tiku skujkgo kʼempresas, políticos chu xpulalinanin takanajla. Chu nachuna makgkatsikgo xpalakata xʼamigoskan, xtalakatsuninkan chu asta tiku xalak xfamiliajkan. Uma ni kaks kinkamalakawaniyan. Biblia wan pi «kxaʼawatiya kilhtamaku» latamanin namakgxtakgnankgo, nalimawakanankgo tuku nitlan chu nakatlawanikgo tuku nitlan xʼamigos. Xʼamakgo limasiyakgo xtayat xdios uma kakilhtamaku, tiku nila lipawankan (2 Tim. 3:​1-4; 2 Cor. 4:4). Pero xaxlikana kstalaninanin Cristo katsiyaw pi tlan nalipawanaw Jehová. Katsiyaw pi xla kinkapaxkiyan chu pi nikxni katikamakgxtakgli xʼamigos (Sal. 9:10). Na tlan nalipawanaw Jesucristo xlakata xla mastalh xlatamat kimpalakatakan (1 Ped. 3:18). Chu akinin katsiyaw pi tapulalit nema masta Biblia tlan nalipawanaw (2 Tim. 3:​16, 17). w22.09 2:​1, 2

Xaxlikana tapaxuwan ni kajwatiya puntsu makgapala, wata putum kilhtamaku. Jesús lichuwinalh uma kTaʼakgchuwin xalak Sipi: «Paxuwakgo tiku lakaskinkgo pi Dios kakapulalilh» (Mat. 5:3). Xla xkatsi pi kinkamalakatsukikan xlakata nalakgapasputunaw chu namaxkiyaw kakni kiMalakatsukinakan Jehová. Wa uma tuku kilhchanima akxni Biblia wan: «Lakaskinkgo pi Dios kakapulalilh». Chu xlakata Jehová chatum «xapaxuwana Dios», tiku skujnaniyaw xatapaxuwan kiliskujnanitkan (1 Tim. 1:11). ¿Kajwatiya tlan napaxuwayaw komo ni nakgalhiyaw taʼakglhuwit? Ni. Anta kTaʼakgchuwin xalak sipi, Jesús lichuwinalh pi «tiku talipuwanimakgo» chu «tiku kaputsastalanikanit xlakata tlawakgo tuku xaʼakgstitum» tlan napaxuwakgo (Mat. 5:​4, 10, 11). Jesús masiyalh pi tuku limin xaxlikana tapaxuwan ni wa tuku titaxtuyaw kkilatamatkan, wata wa komo nalakgapasaw chu nakakninaniyaw Dios (Sant. 4:8). w22.10 6:​1-3

Tlan talakapastakni namakgtaya chatum kstalanina Cristo nakatsi tuku «kilhtamaku ni nachuwinan» chu tuku «kilhtamaku tlan nachuwinan» (Ecl. 3:7). Akgtum refrán wan: «Akxni chuwinankan xtachuna la plata chu akxni ni chuwinankan xtachuna la oro». Uma wamputun pi lakgachunin tlakg tlan nitu nawanaw nixawa nachuwinanaw. Kalichuwinaw xliʼakxilhtit chatum kgolotsin tiku lhuwata tuku katsini chu ankgalhin skinikan kamakgtayanalh nalakkaxtlawa tuku tuwa kʼatanu congregaciones. Atanu kgolotsin wan xpalakata uma tala: «Ankgalhin kuenta tlawa ni nalichuwinan tuku titaxtumakgolh atanu congregaciones». Lakgkgolotsin xalak xcongregación maxkikgo kakni, xlakata katsikgo pi ni katilichuwinalh tuku ni xlikatsitkan amakgapitsin. Atanu tuku nakinkamakgtayayan xlakata nakinkalipawankanan wa ni naʼakgskgawinanaw chu nawanaw tuku xaxlikana (Efes. 4:25; Heb. 13:18). w22.09 12:​14, 15

Lhuwa latamanin ni kgaxmatputunkgo akxni xaxlikana liskgalala “pixlanka chuwinan kkatijin” (Prov. 1:20). Biblia lichuwinan pi anan tipatutu latamanin tiku lakgmakgankgo liskgalala: “tiku nitu katsikgo”, “tiku likgalhkgamananinankgo” chu «tiku xatontos» (Prov. 1:​22-25). “Tiku nitu katsikgo” wa tiku lakapala wi tuku kamatlawikan o kaʼakgskgawikan (Prov. 14:15). Xlikana pi xpulalinanin takanajla chu políticos kaʼakgskgawikgonit latamanin, chu makgapitsi lu lilipuwankgo xlakata kaʼakgskgawikanit. Pero tiku kalichuwinankan kProverbios 1:22 xʼakstukan laksakkgo chuna natamakgxtakgkgo xlakata nitu katsiputunkgo (Jer. 5:31). Ni katsiputunkgo tuku wan Biblia chu nipara kgalhakgaxmatputunkgo xlimapakgsin. Akinin ni likatsiputunaw chuna la xlakan (Prov. 1:32; 27:12). w22.10 19:​5-7

Xkachikin Dios kinkamalakapastakayan pi kakamaxkiw kinumerojkan lakgkgolotsin xlakata xlakan tlan nakinkatachuwinankgoyan akxni wi tuku kaj lakapala la. Max nakinkawanikgoyan pi katamakgxtakgwi kkinchikkan o pi kilitaxtutkan, o katamawawiliw tuku namaklakaskinaw. O max nakinkawanikgoyan la tlan nakamakgtayayaw amakgapitsin. Komo ni nakgalhakgaxmatnanaw, max kalipekua nawiliyaw kilatamatkan chu xlatamatkan lakgkgolotsin (Heb. 13:17). Xlakata tuku masputunan o xlakata guerras, lhuwa natalan tsalataxtukgonit. Xlakan liskujkgo xlakata lakapala nalismanikgo niku chankgo, matliwakglhkgo xtakanajlakan chu “lichuwinankgo xtachuwin Dios”, chuna la tlawakgolh xapulana kstalaninanin Cristo akxni makgxtakgkgolh xchikkan xlakata taputsastalanit (Hech. 8:4). Akxni chuna tlawakgo, lilakpuwankgo Tamapakgsin chu ni wa xtaʼakglhuwitkan, chu uma tlawa nakgalhikgo tapaxuwan chu takaksni. w22.12 19:​12, 13

Jehová lu xtapalh kinkaliʼakxilhan. Akxni Jesús nina xkamalakgacha xʼapóstoles nalichuwinankgo Dios, kamakgtayalh ni napekuanikgo taputsastalanit (Mat. 10:​29-31). Lichuwinalh gorrión, tantum tsiktsi nema lu xlakgapaskan kʼIsrael chu ni tapalaxla xlistakan. Jesús kawanilh: «MinTlatkan xalak akgapun katsi asta akxni tantum xanin tamayacha kkatiyatni». Chu wampa: «Wixin tlakg xtapalh litaxtuyatit nixawa lhuwa laktsu tsiktsi». Xkawanima pi Jehová lu xtapalh xkaʼakxilha chatunu chatunu, chu kamakgtayalh ni napekuanikgo taputsastalanit. Xtamakgalhtawakgen Jesús max xlakapastakkgo tuku xkawaninit akxni xkaʼakxilhkgo umakgolh laktsu tsiktsi kkachikinin niku xlichuwinankgo Dios. Nachuna, akxni wix naʼakxilha laktsu tsiktsi, kalakapastakti pi Jehová lu xtapalh liʼakxilhan, wix tlakg “xtapalh litaxtuya nixawa lhuwa laktsu tsiktsi”. Jehová namakgtayayan ni napekuaniya taputsastalanit. w23.03 18:12

Max namin kilhtamaku namakgatsankgayaw kintaskujutkan o kifamiliajkan nialh nalakaskinkgo naskujnaniyaw Jehová. Akxni akgtum taʼakglhuwit lu makgapala, max lakpuwanaw pi nialh katilakkaxlalh chu nataxlajwaniyaw. Satanás lakaskin nalakpuwanaw pi Jehová nialh kinkapaxkiyan chu pi wa Jehová o xkachikin linkgo kuenta tuku titaxtumaw. Wa uma tuku kaʼakgspulalh makgapitsi israelitas tiku xwilakgo kʼEgipto. Xapulana xlipawankgo pi wa Jehová tiku xkalaksaknit Moisés chu Aarón xlakata nakalakgmaxtukgo (Éx. 4:​29-31). Pero akxni faraón tlakg tsukulh kamakgapatinan, kalimawakakgolh kuenta Moisés chu Aarón, xlakskujnin Dios (Éx. 5:​19, 20). ¡Lu nitlan tuku tlawakgolh! Komo wix lhuwata kilhtamaku titaxtupat tuku tuwa, tlan nawaniya Jehová tuku wi kminaku chu naskiniya litliwakga xlakata natayaniya. w22.11 15:​5, 6

Jehová wa tiku kinkamaxkin latamat chu tlan nakamaxkipara tiku nikgonita. Maxkilh litliwakga palakachuwina Elías xlakata xmalakastakwanilh xkgawasa puskat xalak Sarepta (1 Rey. 17:​21-23). Na makgtayalh palakachuwina Eliseo xlakata xmalakastakwanilh xkgawasa puskat xalak Sunem (2 Rey. 4:​18- 20, 34-37). Uma chu amakgapitsi talakastakwanat limasiya pi Jehová kgalhi litliwakga xlakata nakamaxkipara xlatamatkan tiku nikgonita. Chu akxni Jesús latamalh kKatiyatni, limasiyalh pi na xmaxkikanit uma litliwakga (Juan 11:​23-25, 43, 44). La uku Jesús wilacha kʼakgapun chu makglhtinanit «putum limapakgsin [...] kʼakgapun chu kkatiyatni». Tlan nakamalakastakwani «putum tiku wilakgolh kputaknun» chu tlan nalatamakgo putum kilhtamaku (Mat. 28:18; Juan 5:​26-29). w22.12 5:10

Ni wa xlakgmakgamakgo palakachuwina, wata wa Jehová. Tachuwin nema min ktexto xala uku lu makgpuwantinilh Ezequiel xlakata xkatsi pi maski latamanin xlakgmakgankgolh ni xwamputun pi nitlan palakachuwina xwanit. Nachuna, Jehová liwana wanilh pi akxni xtamakatsinin xkgantaxtulh, judíos xʼamakgo katsikgo pi «xʼanan chatum palakachuwina kxlakgstipankan» (Ezeq. 2:5; 33:33). Uma makgpuwantinilh Ezequiel namakgantaxti tuku xlakgayawakanit. Akinin na lu tlan limakgkatsiyaw xlakata katsiyaw pi wa Jehová tiku kinkamalakgachayan. Kinkamaxkiyan talakgalhaman xtatayananin nalitaxtuyaw (Is. 43:10). Jehová wanilh Ezequiel: «Ni kakapekuani», akinin na kinkawaniyan: «Ni kapekuantit» (Ezeq. 2:6). ¿Tuku xlakata ni kilipekuanatkan? Xlakata wa Jehová tiku kinkamalakgachayan chu kinkamakgtayayan (Is. 44:8). w22.11 3, 4:​4, 5

Lu xtapalh kaliʼakxilhaw lakgkgolotsin xalak congregación chu siervos ministeriales. Umakgolh natalan tiku ni makgxtakgnankgo ankgalhin kinkakuentajtlawakgoyan, chu lu paxtikatsiniyaw Jehová. Chu akinin, ¿la tlan nalimasiyayaw pi tlan kinkalipawankanan? Kakapaxkiw kinatalankan chu kalilakgaputsaw tuku kaʼakgspula. Pero ni kilimalakatsalitkan chu ni kilimakgtanutkan kxlatamatkan. Kcongregación xalak pulana siglo xwilakgolh latamanin tiku xʼakgsaninankgo, xmakgtanukgo kxlatamatkan amakgapitsin chu xlichuwinankgo tuku ni xlilat (1 Tim. 5:13). Akinin nichuna likatsiputunaw. Kalilakpuwaw pi wi tiku kinkalitachuwinanan tuku titaxtuma chu xla lakpuwan pi niti katilitachuwinaw. Akgtum liʼakxilhtit, chatum tala kinkalitachuwinanan pi tatatla o titaxtuma atanu tuku tuwa, chu kinkawaniyan pi niti kalitachuwinaw. Katlawaw tuku kinkawanin. w22.09 10:​7, 8

Masastikan chuna la lakpuwankan ni kaj kilhchanima natlawayaw makgapitsi tuku tlan xlakata stlan nalitasiya kilatamatkan. Wata talakaskin nalakputsananiyaw tuku wi kkinakujkan chu nalakgpaliyaw tuku talakaskin xlakata nalilatamayaw xlimapakgsin Jehová. Uma ni kaj makgtum chuna kilitlawatkan, wata ankgalhin chuna kilitlawatkan. Akxni nialh nakgalhiyaw talakgalhin, putum tuku natlawayaw ankgalhin namakgapaxuwa Jehová. Pero la uku, chuntiya talakaskin lu naliskujaw xlakata namakgapaxuwayaw. Anta kRomanos 12:​2, apóstol Pablo lichuwinalh pi komo chuntiya nalakgpaliyaw kintalakapastaknikan nakatsiyaw tuku xtalakaskin Dios. Ni kamastaw talakaskin pi uma kakilhtamaku nalakgpali tuku lakpuwanaw. Wata lu xlakaskinka kiʼakstukan nakinkalakputsananikanan xlakata nakatsiyaw komo mastamaw talakaskin pi wa Dios napulalin tuku tlawayaw chu tuku laksakaw. w23.01 8, 9:​3, 4

¿Ankgalhin wi tuku tlawa Jehová akxni titaxtuyaw tuku tuwa? ¿Ankgalhin tlawa pi tuku ni tlan kinkaʼakgspulaman tlan nakitaxtu? Biblia ni wan komo uma chuna la (Ecl. 8:9; 9:11). Pero wi tuku liwana katsiyaw: akxni titaxtumaw tuku tuwa, Jehová ankgalhin akxilha chu kgaxmata akxni tasaskiniyaw xtamakgtay (Sal. 34:15; Is. 59:1). Chu ni kajwatiya uma. Kinkamakgtayayan natayaniyaw tuku tuwa titaxtumaw. ¿La tlawa? Jehová tlan kinkamamakgkatsiniyan chu kinkamakgpuwantiniyan akxni tlakg maklakaskinaw (2 Cor. 1:​3, 4). ¿Lakapastakaw akxni xtitaxtumaw tuku lu tuwa niku Jehová tlan kinkamamakgkatsinin chu kinkamakgpuwantinin? Xlikana pi akxni titaxtuyaw tuku tuwa ni akxilhaw la Jehová kinkamakgtayayan asta akxni titaxtunita kintaʼakglhuwitkan. w23.01 17, 18:​13-15

Uma lapanit xtachuna tasiya xaluku lapanit nema kgalhi akgtujun xʼakgxakga, pero uma xaspinini. Apocalipsis limapakuwi «tatlawamakgxtu nema tasiya chuna la xapulana xaluku lapanit» chu wan pi uma «xlikgalhtsayan mapakgsina» (Apoc. 13:​14, 15; 17:​3, 8). Uma «mapakgsina» wankan pi tasiyalh, alistalh nialh tawi, pero titaxtulh kilhtamaku tasiyapa. Wa uma tuku akgspulalh Organización de las Naciones Unidas, nema tataya tuku tlawakgo mapakgsinanin xalak kakilhtamaku. Pulana xwanikan Sociedad de Naciones. Alistalh lakxlalh akxni xlama xliʼAkgtiy Guerra xLikalanka Katiyatni. Titaxtulh kilhtamaku tasiyapa chuna la lilakgapaskan la uku. Lanka lapanit nakamakgpuwantinikgo latamanin natalalakatawakakgo Jehová chu xkachikin. Nakamamakxtumikgo putum mapakgsinanin xalak katiyatni kʼArmagedón, «kʼguerra nema natlawakan klanka xkilhtamaku Dios, Tiku kgalhi putum litliwakga» (Apoc. 16:​13, 14, 16). w22.05 10:​10, 11

Jesús ni kajwatiya xkatsi tuku wan Tatsokgni, na xpaxki tuku xlichuwinan chu lilatamalh. Pulaktum tuku limasiya uma wa tuku titaxtulh akxni xkgalhi 12 kata. Makgalhtawakgenanin tiku xlakgapaskgo xLimapakgsin Moisés, «kaks xlilakawankgo xlakata lu tlan xʼakgatekgsa chu chuna la xkgalhtinan» (Luc. 2:​46, 47, 52). Akinin na tlan liwana nalakgapasaw xTachuwin Dios chu napaxkiyaw komo ankgalhin nalikgalhtawakgayaw. Na tlan nalitamakgtayayaw tuku kawanilh Jesús tiku liwana xlakgapaskgo Limapakgsin, chuna la lakgtsokgkinanin, fariseos chu saduceos. Maski umakgolh xpulalinanin takanajla xlismanikgo nalikgalhtawakgakgo Tatsokgni, nila xlitamakgtayakgo. Jesús lichuwinalh pulaktutu tuku xlitlawatkan xwanit xlakata tlan xlitamakgtayakgolh. Xtachuwin Jesús nakinkamakgtayayan 1) liwana naʼakgatekgsaw tuku likgalhtawakgamaw, 2) natekgsaw tuku lhuwa xtapalh chu 3) namastayaw talakaskin pi xTachuwin Dios nakinkalakgpaliyan. w23.02 8, 9:​2, 3

Makgapitsi tuku laktlawa la talalinaw Jehová chu kililakgmakganatkan, wa akxni wi tuku tlawayaw xlakata wi tiku nalimasiyaniyaw pi lakgatiyaw, akxni malakatsaliyaw la wayaw kuchu chu la wayanaw, akxni maklakaskinaw laklixkajnit tachuwin chu akxni lilakgastananaw niku latlawanikan tuku nitlan o pornografía (Sal. 101:3). Akgskgawini ankgalhin lakputsama la nalaktlawa la talalinaw Jehová (1 Ped. 5:8). Komo ni kuenta natlawayaw, natsuku staka kkintalakapastaknikan ni xalaktlan tayat: lalakgsitsilakankan, akgskgawinankan, lhuwa tuku kgalhiputunkan, tasitsi, tatlankit chu takiklhkatsa (Gál. 5:​19-21). Komo ni tunkun nalakgmakganaw, nastaktilha chu nitlan tuku nakinkatlawaniyan (Sant. 1:​14, 15). Na ni kakatalaliw tiku nitlan likatsikgo, xlakata nakinkamapasikgoyan xtayatkan (1 Cor. 15:33). Komo skgalalh wilaw, ni lu katikatalaliw tiku ni xtatayananin Jehová (Luc. 21:34; 2 Cor. 6:15). Naʼakxilhaw tuku nitlan nakitaxtu chu natamakgatliniyaw. w23.02 16:7; 17:​10, 11

Akxni tlakg lakgapasa Jehová, tlakg paxkiya. Max tlakg tlan talalipimputuna Jehová, chu uma tlan chuna nala. Jehová makgpuwantiniyan namakgapaxuwaya xnaku (Prov. 23:​15, 16). Tuku natlawaya kmilatamat nalimasiya komo xlikana paxkiya Jehová. Tuku tlakg tlan natlawaya wa nalatapaya chuna la Jehová lakgati. ¿La nalimasiyaya pi paxkiya Jehová? Pulana, talakaskin natlawaniya akgtum oración niku nawaniya pi makamaxkipat milatamat (Sal. 40:8). Alistalh, talakaskin natamunuya xlakata nakalimasiyaniya amakgapitsin pi tamakamastaninita xaxlikana Dios. Akxni tamununitata nawan lu napaxuwaya, chu uma nalakgpali milatamat. Lata ama kilhtamaku nialh katitlawa tuku wix lakaskina, wata natlawaya tuku Jehová lakaskin (Rom. 14:8; 1 Ped. 4:​1, 2). Uma nalakgpali milatamat, pero namaxkiyan talakaskin nalipaxuwaya tlakg xatlan latamat nema anan. w23.03 5, 6:​14, 15