Traipela Hul Ol Man i Bin Wokim
WANPELA pren bilong mi i tok: ‘Sapos yu go long Sol Lek Siti, yu mas go lukim Kenekot kopa-main long Bingam Kanyon. Bai yu kirap nogut tru long samting yu lukim.’ Long Ogas 1992 rot i op bilong mitupela meri bilong mi i go. Pren bilong mipela i tok tru—mipela i kirap nogut tru long samting mipela lukim.
Mipela lusim Sol Lek Siti na ran long ka inap 42 kilomita long hap saut-wes. San long dispela hap bilong Uta i hat tru na ples i drai. Mipela ran i go kamap long kil bilong ol maunten (Oquirrh) em ol i klostu liklik, na nau mipela i lukim longwe ples mipela i laik go long en. Namel long ol maunten i gat bikpela yelopela mak em narapela kain long kala bilong ol maunten klostu long en. Dispela mak em ples ol i bin digim graun na wokim ol leta graun long Kenekot kopa-main. Tasol dispela i liklik samting long ol samting mipela bai lukim bihain.
Rot i baut baut taim mipela draiv i go antap long wanpela maunten. Mipela abrusim ol traipela trak, bikpela bilong ol i olsem wanpela haus. Na ol trak i bikpela moa ol inap karim 220 ton ston. I no gat wanpela man i longpela olsem wil bilong ol dispela trak. Longpela bilong wanpela wil em 3.7 mita. Bihain mipela i kamap long ples mipela inap sanap long en na lukluk i go daun. Man! Bipo mipela i no bin lukim wanpela traipela hul ol man i bin wokim olsem dispela hul!
Mipela tromoi ai i go daun long as bilong hul na nau ol bikpela trak i luk olsem liklik giaman trak pikinini i save pilai long en. Dispela traipela hul i go daun olsem wanpela kilomita, na braitpela bilong en, em 4-pela kilomita. As bilong dispela hul em 1,500 mita antap long mak bilong solwara na antap bilong en i olsem 2,400 mita antap long mak bilong solwara. Long biktaun Sikago i gat wanpela longpela haus (Sears Tower) na em i go antap olsem 443 mita. I no gat narapela haus long olgeta hap i winim longpela bilong dispela haus. Tasol sapos yumi putim dispela haus i go insait long dispela bikpela hul bilong main, haus bai kam antap long namel tasol bilong dispela hul. Kampani bai digim graun yet na go daun inap 260 mita moa. Olsem na ol i ting ol bai mekim wok long dispela main i go inap long yia 2020.
Dispela main i olsem traipela stediam i gat ol bang. Longpela bilong ol wan wan leta graun em 15 mita na ol i kolim ol olsem bang, long wanem, ol i raunim dispela main na ol i go daun tru long as bilong hul. Ol i tokim mipela, taim ol man i go antap long roket, ol inap lukim dispela kopa-main. Dispela main i bin kirap 130 yia i go pinis na long dispela taim em wanpela maunten i go antap olsem 2,400 mita.
Ol i Tok Bilas
Wanpela bikman (Patrick Connor) bilong ami long Fot Daklas i bin baim hap graun long dispela hap na kirapim main long en long yia 1863. Tasol em i liklik main na em i no kisim winmani long en. Long 1906 tupela kampani (Bingham Canyon na Utah Copper) i resis long wokim main na ol i rausim ston ain i gat liklik bras tasol long en, olsem 2 pesen tasol. Wanpela liklik buk bilong kampani i tok, planti saveman bilong ston ain na bras i tok bilas long ol, na ol i tok ol i no inap kisim winmani long dispela kain main. Sapos ol dispela man i stap nau, yu ting ol bai tok wanem sapos ol i save long nau i gat liklik bras tasol insait long ol ston ain bilong dispela main, olsem 0.6 pesen tasol. Tasol i no gat narapela main i bin rausim bikpela bras olsem dispela main. Taim dispela main i kirap na i kam inap long nau ol i bin rausim 5 bilion ton ston ain.
Tasol ol i no kamautim bras tasol long dispela main, ol i kamautim gol, na silva, na molybdenum (em wanpela kain samting ol i tanim wantaim ain bilong strongim ain). Long olgeta yia ol i rausim 500,000 auns gol na 4,000,000 auns silva! Olsem na ol man i tok i no gat narapela bikpela hul i kamapim bikpela mani olsem dispela nambawan hul .
Na bras i bikpela samting. Planti samting i mas i gat bras long en—ol waia bilong paua, jenareta, transfoma, bokis ais, balus, ka, na planti samting moa. Tru tumas, bras i bikpela samting long sindaun bilong ol man, na bipo tu, em bikpela samting long ol man. Baibel i save stori long bras 166 taim.—Stat 4:22; Kisim Bek 27:1, 2.
Bikpela Wok Long Kamautim Bras
I mas i gat sampela samting moa bilong kamapim nambawan bras, i no dispela bikpela hul na ol samting long en tasol. Ol i mas boaim graun na pairapim dainamait na putim ol ston ain long ol bikpela trak bilong karim i go long ples bilong wilwilim ain na em bai kamap olsem paura. Nau wanpela traipela let i wokabaut i go 8-pela kilomita em bai karim dispela paura i go kamap long haus faktori na long dispela hap ol bai tanim paura wantaim wara na sampela marasin. Dispela i mekim na nau ain i kam antap na ol pipia bai stap yet insait long wara. Taim ol i mekim olsem ol bai kisim 28 pesen bras, long wanem, ol pipia ain samting i raus.
Nau ol i mas kukim bras long hatpela paia bilong rausim ol pipia ain na salfa. Taim ol i mekim olsem, bras i tanim i kamap olsem wara, na em i nambawan bras (98 pesen). Nau ol i kapsaitim bras long sampela samting (anode) bilong larim i go kol liklik. Laspela samting nau ol i mas mekim em long klinim gut bilong kamautim ol liklik hap gol na silva long en. Taim ol i mekim pinis, nau i gat ol bikpela plet bras, hevi bilong wan wan em 150 kilo. Ol i baim ol dispela plet bras long ol kampani bilong mekim wok long en.
Yumi kaunim dispela stori na i olsem ol i no gat bikpela wok tumas, tasol ol i mas mekim planti samting na olgeta samting i mas wok gut wantaim na dispela i narapela kain tru. Na tingim: Bilong wokim 4.5 kilo bras, i mas i gat wanpela ton ston ain, olsem na i mas i gat bikpela hap graun bilong wokim wanpela main. Bihain sapos yu baim wanpela samting olsem sospen o ketel ol i bin wokim long bras, yu mas tingim ples ol i bin kisim dispela bras. Yumi no save, tasol ating ol i bin kisim long dispela traipela hul ol man i bin wokim.—Em stori bilong wanpela man.
[Ol Piksa long pes 24, 25]
Antap: Hul i go daun wanpela kilomita na braitpela bilong en em 4-pela kilomita
Antap long han sut: Haus faktori na longpela paip smok bilong en
Liklik blok long han sut antap: Wanpela plet bras, hevi bilong en 150 kilo, na ol i makim kain kain wok ol i mekim long bras
Daunbilo long han sut: Dispela trak inap karim 220 ton ston ain
[Kredit Lain]
Photos (antap na long pes 25 antap): courtesy Kennecott Utah Copper
[Piksa Kredit Lain long pes 23]
Photo courtesy Kennecott Utah Copper