Wastaua INTENET LAIBRERI
Wastaua
INTENET LAIBRERI
Tok Pisin
  • BAIBEL
  • Ol PABLIKESEN
  • Ol MITING
  • g94 9/8 p. 25-27
  • Dispela Taun ‘Bipo i Gat Planti Manmeri Moa’

No gat vidio bilong dispela seksen.

Sori, popaia kamap long lodim vidio.

  • Dispela Taun ‘Bipo i Gat Planti Manmeri Moa’
  • Kirap!—1994
  • Ol Liklik Het Tok
  • Wankain Infomesen
  • Olsem Wanem Ol i Go Bikpela Olsem?
  • “Bikpela Taun i No Gutpela Moa”
  • Sampela Hevi i Bikpela Moa
  • Olsem Wanem Long Bihain?
  • Sampela Tok i Kam Long Olgeta Hap
    Kirap!—1994
Kirap!—1994
g94 9/8 p. 25-27

Dispela Taun ‘Bipo i Gat Planti Manmeri Moa’

TOKYO, Sau Paulo, Legos, Meksiko Siti, Seul​—dispela tok antap i stret long ol dispela biktaun. Tru, taim profet Jeremaia i bin mekim dispela tok, em i no bin stori long ol dispela taun, nogat. Em i bin stori long Jerusalem, bihain liklik long ol Babilon i bin bagarapim long yia 607 paslain long Krais.​—Krai 1:1.

Long nau winim 5 bilion manmeri i stap long graun, olsem na i gat planti biktaun em ol man i pulap tru long en. Insait long 50 yia i go pinis ol taun i bin wok long i go bikpela moa. Long 1950, i gat 7-pela biktaun em olgeta wan wan i gat 5 milion manmeri, tasol sampela i ting long yia 2000 inap olsem 2l biktaun bai i gat olsem 10 milion manmeri long olgeta wan wan, na 5-pela biktaun pastaim yumi kolim, ol tu bai insait long dispela 21 biktaun.

Olsem Wanem Ol i Go Bikpela Olsem?

Ol bikpela taun tru i save kamap taim ol man i lusim ol liklik ples na ol i go sindaun long taun bilong painim wok mani, na ol man i save stap long taun i lusim na ol i go sindaun ausait long taun, long wanem, ol i painim sampela hap i gutpela moa na ol man i no pas pas tumas. Ol i save kisim ka o bas o tren bilong go i kam long wok. Liklik taim na ol dispela hap klostu long taun i skruim wantaim mama taun na i kamap wanpela biktaun.

Sampela biktaun i bin go bikpela hariap tru, tasol sampela nogat; ol i bin stap longpela taim liklik na bihain ol i kamap bikpela taun. Tingim Seul​—em ples bilong spot Olimpik long 1988. Dispela taun i bin kamap paslain long taim bilong Krais, tasol inap 50 yia i go pinis, inap olsem 4 milion manmeri tasol i bin sindaun long en. Long nau dispela kantri i gat 43 milion manmeri, tasol 10 milion i sindaun long biktaun Seul.

Insait bilong nem Seul na Tokyo i wankain, olsem: “nambawan biktaun.” Na nem Tokyo i gat narapela insait bilong en​—“nambawan biktaun long hap bilong is.” Pastaim ol i bin kolim dispela taun Edo, tasol long 1868 ol i bin senisim nem na kolim Tokyo taim ol i mekim dispela taun i kamap nambawan biktaun. Pastaim wanpela taun i stap long hap bilong wes, em Kioto, em nambawan biktaun, tasol ol i lusim na Tokyo i kamap nambawan biktaun. Paslain long taim bilong Krais ol man i sindaun pinis long ol hap klostu long Edo, tasol long yia 1457 wanpela strongpela man bilong pait i bin wokim wanpela bikpela haus ston long Edo, na dispela i olsem as bilong dispela biktaun Tokyo. Long yia 1600 samting ol i bin kamapim dispela biktaun, na ol man i wok long kamap planti, olsem na long yia 1750 winim wan milion manmeri i sindaun long dispela biktaun. Tokyo i gat planti nupela samting, na wanpela taim ol man i hambak na ol i tok, dispela taun i winim ol narapela taun long ol lait i gat toksave.

Ol Potugal tu i bin insait long wok bilong kamapim wanpela biktaun long Naijiria. Tru, inap longtaim pinis ol man bilong wanpela bikpela lain bilong Afrika, em ol Yoruba, ol i bin sindaun long Legos paslain long taim ol lain bilong Yurop i kamap long Afrika klostu long yia 1500. Inap long yia 1750 samting, dispela taun i gat nem olsem maket bilong baim ol man bilong wok kalabus. Long 1861, Briten i kirap na bosim Legos, na em i kamap nambawan biktaun bilong Naijiria, em ol lain bilong Briten i bin kam sindaun long en na ol i bosim long dispela taim bipo.

“Bikpela Taun i No Gutpela Moa”

I gat sampela gutpela samting bilong ol bikpela taun. Olsem: Sapos taun i bikpela, rot i save op moa long ol lain bilong taun i ken kisim gutpela sindaun, winim taun i liklik. Wankain olsem wanpela kain ain i gat strong bilong pulim ol samting, ol i kolim magnet, ol planti wok bisnis na wok mani long ol biktaun i save pulim ol man i kam bilong painim gutpela sindaun. Tasol taim ol i lus long painim wok mani na ol i stap long ol pipia haus nogut, na ating ol i mas singaut long mani samting bilong i stap laip, o ol i no gat ples slip, long wanem, i no gat planti haus, em nau, kwiktaim ol i save bel hevi tru!

Nius National Geographic i gat tok long ol bikpela taun olsem: ‘Sampela yia i go pinis ol biktaun i hambak long ol i wok long i go bikpela. Ol i ting dispela em i gutpela, na ol nambawan biktaun i save hambak na ol i tok ol i winim ol narapela taun long graun. Tasol bikpela taun i no gutpela moa. Nogat. Sapos wanpela taun i laik kisim biknem olsem “nambawan bikpela taun long graun,” em olsem wanpela toksave​—dispela taun i gat ol bikpela hevi tru.’

Tasol ating ol i no inap pasim ol bikpela lain manmeri long kam long ol biktaun. Olsem na bilong stretim dispela hevi, ol man i traim kain kain rot; ol i wokim planti ol lain haus i gat planti plua na olgeta i luk wankain, o ol i wokim ol bikpela haus i go antap tru, na ol i tingim sampela nupela rot moa. Olsem long Japan, ol kampani bilong wokim ol haus i tingting long wokim ol traipela kompaun insait long graun, na planti milion manmeri inap wok mani na baim ol samting long stua na sindaun tu long ol dispela hap. Manesa bilong wanpela kampani bilong wokim ol haus i tok: ‘Em i no wanpela driman tasol long tingim wanpela biktaun insait long graun. Mipela i ting dispela bai kamap tru bihain liklik long yia 2000.’

Na ol bikpela taun i no gutpela taim ol bagarap i kamap, em ol i save kamap long olgeta hap. Tasol taim ol bagarap i painim ol biktaun, planti man moa na planti haus moa inap long bagarap. Yumi ken stori long Tokyo: Planti bikpela bagarap i bin kamap long Tokyo, em sampela i kamap nating na sampela em ol man yet i as bilong en. Long yia 1657 inap 100,000 manmeri i bin dai long wanpela bikpela paia, na long 1923 wankain namba i bin dai long wanpela bikpela guria na paia, na ating inap olsem 250,000 i bin dai taim ol i tromoi planti bom long pinis bilong Namba 2 Pait.

Olgeta biktaun i gat wankain hevi, olsem win na wara samting i bagarap na ol ka long rot i pas pas. Tingim Meksiko Siti: Dispela tupela hevi wantaim i painim dispela taun. Winim 3 milion ka i pas pas long ol rot. Ol dispela ka wantaim planti ol faktori i save tromoi smok i gat ol marasin nogut na bagarapim tru win long olgeta de. Olsem na long 1984 wanpela ripot i tok, ‘Sapos yu pulim win tasol, i wankain olsem yu pinisim 2-pela karamap smok long wanpela de.’

Tasol Meksiko Siti i no narapela kain long ol narapela taun. Olgeta narapela biktaun i gat planti wok bisnis na faktori long en ol i gat wankain hevi, olsem win nogut, na ol ka i pas pas long rot. Long Legos, ol ka i save lain long rot na ran isi isi tru long taim ol manmeri i laik i go i kam long wok. Dispela taun i bikpela tru na i kisim 4-pela bikpela ailan, na ol bris bilong bikples i go kamap long ol ailan ol i no inap, long wanem, ol ka i planti tru na ol i pas pas long ol rot​—klostu ol ka i mas sanap tasol. Wanpela buk i tok: ‘Taim i klostu nau na ol man i wokabaut long lek bai kamap hariap long ol hap ol i laik go long en, winim man i raun long ka.’​—5000 Days to Save the Planet.

Sampela Hevi i Bikpela Moa

I gat sampela bikpela hevi moa bilong ol bikpela taun. Tru, i no gat planti haus, na i gat planti pikinini tumas long ol skul, na ol haus sik i sot long ol dokta na nes, tasol i gat ol narapela hevi bilong tingting na bel bilong ol man. Wanpela saveman bilong Jemani, em Dokta Paul Leyhausen, em i tok: ‘Planti man i save bel hevi na tingting planti na ol i pret, na ol i hatwok long sindaun gut wantaim ol narapela man, na as bilong en, em ol man i pas pas tumas.’

Long ol bikpela taun, ol man i no save pilim olsem ol i insait long wanpela lain, na maski i gat planti handet man i stap klostu, ol man inap pilim olsem ol i stap wanpis na ol i no inap painim ol pren. Dispela kain tingting inap mekim na ol man i ting ol narapela i olsem birua bilong ol. Dispela inap kamapim samting nogut, olsem ol lain bilong ol narapela narapela hap ol i sindaun long ol dispela biktaun ol bai bruk na pas long lain na wantok bilong ol yet. Na sapos wanpela lain i save kisim ol gutpela wok mani o haus samting na narapela lain nogat, o narapela lain na skin i stap birua birua, dispela inap kamapim bikpela hevi olsem i bin kamap long Los Enjeles long 1992. Inap 2,000 i bin kisim bagarap na 50 i bin dai long ol pait i kamap namel long ol narapela narapela lain na skin.

Nambawan samting nogut bilong i stap bilong ol man long ol biktaun, em ol i save hatwok long tingim ol samting bilong spirit. Pe bilong ol samting long ol biktaun i antap tru, olsem na ol man i save tingting planti long ol samting bilong skin na dispela i pulim nabaut tingting bilong ol. Long ol biktaun i gat planti samting moa i mekim na ol man i no tingim ol samting i bikpela samting tru. Na tu, rot i op moa yet long painim ol gutpela amamas​—o amamas nogut i gat pasin sem. Dispela kain pasin bilong givim baksait long ol samting bilong spirit i bin kamap long Jerusalem na bihain God i mas bagarapim; em dispela taun Jeremaia i bin toktok long en olsem dispela taun bipo i gat planti manmeri moa.

Olsem Wanem Long Bihain?

Ol dispela bikpela hevi i stap, olsem na buk 5000 Days to Save the Planet i tok olsem: ‘Long nau i hatwok long ol man i painim gutpela sindaun long ol biktaun, tasol em bai hatwok moa yet long ol lain i kamap bihain.’ Buk i tok moa, bilong helpim sindaun bilong ol dispela planti planti man long ol biktaun, ‘ol i mekim ol samting i wok long bagarapim wara na graun na win samting, na olgeta lain bilong graun i kisim hevi long en. Ating yumi driman nating tasol sapos yumi ting bihain bai yumi inap helpim ol, taim ol lain bilong ol biktaun i go bikpela moa inap olsem 3-pela taim.’

Tru tumas, planti hevi i wok long painim ol biktaun, na ol dispela hevi i painim moa yet ol bikpela taun tru! I olsem ol i gat ol bikpela sik, na dispela i mekim na graun olgeta klostu i laik i dai. I gat wanpela gutpela marasin bilong stretim ol dispela sik o nogat?

Ol bikpela taun i senisim sampela samting long i stap bilong yumi. Na maski sampela taun i liklik, ol tu i gat strong long senisim sindaun bilong yumi.

[Piksa long pes 25]

Legos i gat planti man tru

    Tok Pisin Pablikesen (1983-2025)
    Log Aut
    Log In
    • Tok Pisin
    • Serim
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Lo Bilong Yusim
    • Privacy Policy
    • Ol Praivesi Seting
    • JW.ORG
    • Log In
    Serim