Stori Bilong Wanpela Meri
Stap i Go Lapun Tru na Belgut Long En
STORI BILONG MURIEL SMITH
Sampela man i paitim strong dua long haus bilong mi. Nau tasol mi kam bek long haus bilong kaikai bihain long taim mi autim tok long moningtaim. Em pasin mi save mekim long olgeta taim, mi boilim wara bilong wokim ti na mi redi long liklik malolo inap hap aua samting. Ol i paitim dua strong tru, na taim mi go bilong opim dua, mi tingting, husat tru bai kam long kain taim olsem. I no longtaim na mi painimaut. Tupela man i sanap long ai bilong haus i tokim mi olsem tupela i ofisa bilong polis. Ol i tok ol i kam bilong sekim haus bilong mi bilong painim ol buk na nius em ol Witnes Bilong Jehova i wokim—em gavman i putim tambu long en.
Bilong wanem ol i putim tambu long ol Witnes Bilong Jehova long Australia, na olsem wanem mi insait long dispela lain? Dispela samting i kirap taim mama bilong mi i givim wanpela presen long mi long yia 1910, taim mi gat 10-pela krismas.
FAMILI bilong mi i sindaun long haus ol i wokim long plang long Crows Nest, em wanpela hap bilong North Sydney. Wanpela taim mi pinis long skul na kam bek long haus na mi lukim mama i toktok wantaim wanpela man long ai bilong haus bilong mipela. Mi gat laik long save long dispela man i bilas gut na karim wanpela bek em ol buk i pulap long en. Mi sem na mi lusim tupela na mi go insait long haus. Tasol sampela minit bihain, mama i singautim mi. Em i tok: “Dispela man i gat sampela gutpela buk, na olgeta bilong ol i toktok long Baibel. Klostu nau bai betde bilong yu i kamap, olsem na yu laik kisim nupela dres o yu laik kisim ol dispela buk? Wanem bilong tupela yu laikim?”
Mi tok: “Tenkyu mama, bai mi kisim ol buk.”
Olsem na taim mi gat tenpela krismas, mi kisim tripela volium bilong buk Studies in the Scriptures, em Charles Taze Russell i bin raitim. Dispela man i tokim mama bilong mi olsem em i mas helpim mi long kisim save long ol dispela buk, long wanem, em bai hatwok long mi yet long kisim save long ol. Mama i tok em bai amamas long mekim olsem. Tasol sori tru, i no longtaim bihain long dispela na mama i dai. Papa i wok strong long lukautim mi na liklik brata na susa bilong mi, tasol nau i gat sampela wok moa mi mas mekim na dispela i daunim mi. Tasol narapela bikpela hevi klostu i laik kamap.
Namba Wan Pait i kirap long 1914, na wanpela yia bihain ol i kilim i dai gutpela papa bilong mipela. Nau mipela i no gat papamama, olsem na brata na susa bilong mi i go sindaun wantaim ol wanblut na ol i salim mi i go long wanpela skul bilong ol Katolik i gat ples slip. Sampela taim mi bel hevi long mi stap wanpis. Tasol mi amamas long dispela em i bin opim rot bilong mi long bihainim laik bilong mi long lainim musik, samting mi gat bikpela laik long lain long en em piano. Planti yia i lus na bihain mi pinis long dispela skul. Long 1919 mi maritim Roy Smith, em wanpela man i save salim ol samting bilong pilaim musik. Long 1920, mipela kamapim wanpela pikinini na mi gat bikpela wok gen long mekim ol samting bilong lukautim famili bilong mipela long olgeta wan wan de. Tasol olsem wanem long ol dispela buk?
Wanpela i Sindaun Klostu i Autim Tok i Tru Long Mi
Long ol dispela yia, wanem hap mi go long en mi save kisim ol dispela “buk bilong Baibel” i go wantaim mi. Tru mi no bin ritim, tasol long tingting bilong mi, mi save olsem ol tok i stap insait i bikpela samting. Orait long 1928 samting, Lil Bimson, em haus bilong em i stap klostu, em i kam lukim mi. Mipela i go sindaun insait long famili-rum na dring ti.
Wantu tasol em i tok: “Yu gat ol dispela buk, a?”
Mi tingting planti na mi askim em, “Wanem ol buk?”
Em i makim long pinga ol buk Studies in the Scriptures i stap long kabot. Lil i kisim ol dispela buk i go long haus bilong em na em i kirap kwik long ritim. Amamas em i kisim long ritim ol dispela buk i kamap ples klia. Lil i kisim sampela buk na nius moa long ol Sumatin Bilong Baibel, em nem bilong ol Witnes Bilong Jehova long dispela taim. Na tu, em i tokim mipela long olgeta samting em i wok long lainim. Wanpela buk em i kisim em The Harp of God, na i no longtaim na dispela buk i stap long haus bilong mipela. I stap bilong mi long wok bilong Jehova i kirap long taim mi makim taim bilong ritim ol dispela buk bilong Baibel. Nau mi painim pinis bekim bilong ol bikpela askim bilong mi em misin bilong mi i no inap bekim.
Gutpela tru, Roy i putim gut yau long ol tok bilong Baibel na mitupela wantaim i givim bel long lainim tok bilong Baibel. Bipo, Roy em i wanpela memba bilong lain Frimeson. Nau famili bilong mipela i bung wantaim long mekim lotu i tru, na tupela taim namel long wik wanpela brata i save mekim Baibel-stadi wantaim mipela famili olgeta. Mipela i kisim strong moa taim mipela i kirap long go long ol miting bilong ol Sumatin Bilong Baibel. Ples ol i save bung long Sydney em wanpela liklik haus bung long hap bilong Newtown. Long dispela taim i gat liklik lain tasol inap olsem 400 Witnes insait long kantri olgeta, olsem na bilong go long ol miting, klostu olgeta brata i mas raun long longpela hap bilong i go long miting.
Bilong go long ol miting, olgeta taim mipela i mas brukim Sydney Harbour. Bipo, taim ol i no wokim yet bris long Sydney Harbour, em ol i bin wokim long yia 1932, olgeta taim ol man i mas kalap long bot bilong i go long hapsait. Mipela i mas lusim bikpela hap taim na mani bilong i go long ol miting, tasol mipela i no laik lusim wanpela kaikai bilong spirit em Jehova i givim. Mipela i wok long mekim ol samting bilong i stap strong long ol samting bilong spirit, na i gutpela tru mipela i mekim olsem, long wanem, Namba Tu Pait i wok long kirap, na pasin bilong i no insait long pait bai senisim sindaun bilong famili bilong mipela.
Taim Bilong Traim na Ol Blesing
Yia 1930 samting em i wanpela bikpela taim tru bilong mi na famili bilong mi. Mi kisim baptais long yia 1930 na long 1931 mi stap long dispela gutpela kibung taim mipela olgeta i wanbel na sanap bilong kisim dispela naispela nem olsem ol Witnes Bilong Jehova. Mitupela Roy i wok strong long mekim ol samting i stret wantaim dispela nem, olsem na mitupela i insait long olgeta kain rot bilong autim tok na ol bikpela tokaut em oganaisesen i kirapim mipela long mekim. Olsem long yia 1932, mipela i insait long wok bilong tilim wanpela gutpela buklet long planti manmeri em ol i kam bilong lukim ol i opim Sydney Harbour Bris. Wanpela bikpela samting long mipela, em ol i mekim wok long ka i gat masin bikmaus na mipela i amamas long mekim wok long ka bilong mipela famili long putim masin bikmaus insait long en. Long rot bilong dispela masin bikmaus, ol tok bilong Baibel em Brata Rutherford i mekim na i stap long plet singsing i kamap long olgeta hap bilong Sydney.
Tasol ol samting i senis na i wok long kamap nogut. Long 1932 bikpela hevi bilong mani i kamap long Australia, olsem na mitupela Roy i kirap stretim sampela samting long sindaun bilong mipela. Wanpela samting mipela mekim, em mipela i go sindaun klostu long kongrigesen, na dispela i daunim tru hevi bilong mipela long lusim bikpela mani long i go long ol miting. Tasol Namba Tu Pait i kamap long olgeta hap bilong graun i mekim na ol manmeri i pret na i olsem hevi bilong mani i no bikpela samting tumas.
Ol Witnes Bilong Jehova long olgeta hap bilong graun i bihainim tok bilong Jisas olsem ol i no bilong dispela graun, olsem na ol man i birua long ol, na ol i mekim olsem long Australia tu. Pait i mekim na sampela i belhat na kolim mipela olsem lain Komiunis. Dispela ol birua i giaman na sutim tok long ol Witnes Bilong Jehova olsem ol i mekim wok long fopela redio stesin bilong ol long salim ol tok i go long ami bilong Japan.
Ol yangpela brata em gavman i bin singautim ol long go insait long ami ol i kisim bikpela hevi, long wanem, ol i no laik insait long pait. Mi amamas long tok olsem olgeta tripela pikinini man bilong mipela i holim strong bilip bilong ol na ol i no insait long ami. Ol i makim bikpela pikinini man bilong mipela, Richard, long i stap 18-pela mun long kalabus. Namba tu pikinini man, Kevin, ol i rejistaim em olsem man i bihainim maus bilong bel na i no inap insait long pait. Tasol sori tru, laspela pikinini man bilong mipela, Stuart, em i go bilong mekim laspela hap kot bilong em olsem em i no laik insait long pait, na em i kisim bagarap long motabaik na em i dai. Dispela samting nogut tru i givim bikpela hevi long mipela. Tasol pasin bilong holim strong bilip long Kingdom na tok promis bilong Jehova long kirapim bek ol man i dai pinis i helpim mipela long karim dispela hevi.
Ol i No Kisim Samting Tru Ol i Laikim
Long Janueri 1941, ol i tambuim wok bilong ol Witnes Bilong Jehova long Australia. Tasol wankain olsem ol aposel bilong Jisas, mitupela Roy i bihainim tok bilong God olsem em tasol i bos na i no ol man, olsem na inap 2 na hap yia mipela i hait na mekim yet wok. Em long dispela taim dispela tupela polisman i putim klos nating na i kam paitim dua bilong mi, olsem mi bin stori long en long kirap bilong dispela stori. Wanem samting i kamap?
Mi tokim ol long kam insait long haus. Taim ol i kam insait mi askim ol, “Em i orait sapos mi pinisim ti bilong mi pastaim na bihain yupela i ken sekim haus?” Mi kirap nogut olsem ol i orait long en, na mi go insait long haus kuk na mi beten long Jehova na wokim tingting bilong mi. Taim mi kam bek, wanpela polisman i go insait long rum bilong mipela long stadi na em i kisim olgeta buk em i lukim i gat mak bilong Wastaua i stap long en, wantaim ol buk na nius insait long bek bilong mi long autim tok na Baibel bilong mi.
Em i askim mi: “Tru yu no haitim sampela buk na nius moa long ol bokis? Mipela harim olsem yu save go long wanpela miting long olgeta wik insait long wanpela liklik haus long pinis bilong dispela rot na yu save kisim planti buk na nius i go long dispela hap.”
Mi tok: “Em i stret, tasol nau ol i no stap moa.”
Em i tok: “Yes mipela save, Misis Smith, na mipela save tu olsem yupela i save haitim olgeta buk na nius long haus bilong ol Witnes long olgeta hap bilong distrik.”
Insait long rum bilong pikinini man bilong mipela, ol i painim faipela bokis i gat buklet Freedom or Romanism.
Em i askim mi, “Tru yu no gat sampela moa i stap long haus ka?”
Mi tok, “Nogat, i no gat wanpela samting i stap long en.”
Em i opim wanpela kabot insait long rum kaikai, na em i painim sampela pepa i no gat rait long en, em mipela i save mekim wok long en bilong raitim ripot bilong kongrigesen. Em i kisim ol dispela pepa na em i strong long sekim haus ka.
Mi tokim em: “Bihainim mi.”
Ol i bihainim mi i go long haus ka na ol i sekim, na bihain ol i go.
Man, ol dispela polisman i ting ol i bin kisim gutpela samting tru taim ol i kisim dispela faipela bokis! Tasol nogat, ol i no kisim samting tru ol i laikim. Long dispela taim bipo, mi bin mekim wok olsem kuskus bilong kongrigesen, na mi gat pepa i gat nem bilong olgeta pablisa bilong kongrigesen na ol narapela bikpela samting bilong kongrigesen i stap long haus. Gutpela tru ol brata i bin toksave long mipela long redi i stap long ol dispela samting bai kamap, olsem na mi bin haitim gut ol dispela pepa. Mi putim ol insait long envelop na putim insait long as bilong ol tin bilong ti, suga na plaua. Na tu mi putim sampela insait long haus bilong pisin i stap klostu long haus ka. Olsem na ol polis i wokabaut i go abrusim dispela hap i gat ol pepa ol i laik tru long painim.
Mi Kirap Mekim Wok Fultaim Sevis
Long 1947, ol bikpela pikinini bilong mipela i kamapim famili bilong ol yet. Long dispela taim, mitupela Roy i tingting olsem mitupela inap mekim wok autim tok fultaim. Long Saut Australia ol i sot long ol man bilong autim tok, olsem na mitupela salim haus na baim wanpela liklik haus i gat wil em mitupela i kolim Mispa, insait bilong dispela nem em “Wastaua.” Dispela i helpim mitupela long autim tok long hap i stap longwe tru. Sampela taim, mitupela autim tok long ol teritori ol i no makim wanpela kongrigesen long autim tok long en. Mi save amamas long tingting i go bek long ol dispela taim. Mi bin kirapim stadi wantaim wanpela yangpela meri nem bilong em Beverly. Em i no kisim baptais yet na em i lusim dispela hap. Tingim amamas mi kisim planti yia bihain taim wanpela sista i kam bungim mi long kibung na i tokim mi olsem em Beverly! Man! Mi amamas tru olsem bihain long planti yia mi lukim em wantaim man bilong em na ol pikinini i lotuim Jehova.
Long yia 1979, rot i op long mi long go long Skul Bilong Wok Painia. Wanpela samting ol i toktok long en long skul i olsem: Bilong mekim gut wok painia, ol painia i mas i gat taim bilong mekim stadi bilong ol yet. Mi kisim save olsem dispela em i tru. Long i stap bilong mi, pasin bilong stadi na go long miting na autim tok em ol samting mi save mekim olgeta taim. Em gutpela samting tru olsem mi insait long wok painia oltaim winim 50 yia.
Karim Ol Hevi Bilong Sik
Inap planti yia pinis, planti ol bikpela traim i bin painim mi. Long 1962 ol dokta i tok mi gat sik bilong ai, olsem glokoma. Long dispela taim, i no gat planti marasin samting, olsem na ai bilong mi i bagarap hariap. Roy tu i kisim sik na long 1983 em i kisim strongpela sik strok, na dispela i mekim na hap skin bilong em i dai na em i no inap toktok. Em i dai long 1986. Em i bin helpim mi long taim mi bin mekim wok autim tok fultaim, olsem na mi save wari tru long em i no stap moa.
Maski ol dispela hevi i kamap, mi save wok strong yet long mekim ol samting bilong spirit. Mi baim wanpela ka em gutpela bilong wok autim tok long dispela hap mipela i stap long en, na pikinini meri bilong mi, Joyce, i helpim mi na mi inap mekim yet wok painia. Ai bilong mi i wok long bagarap i go na bihain wanpela ai bilong mi i pas olgeta. Ol dokta i senisim na putim wanpela giaman ai. Mi mekim wok long wanpela kain glas i save mekim rait i kamap bikpela na ol buk na nius i gat bikpela rait na dispela i helpim mi long stadi inap 3-pela i go 4-pela aua long ol wan wan de na mi mekim wok long wanpela ai tasol.
Stadi i bikpela samting long mi. Olsem na mi bin kirap nogut taim mi stadi i stap long wanpela apinun na wantu mi no inap lukim wanpela samting. I kain olsem wanpela i mekim dai lait. Em nau, ai bilong mi i pas olgeta. Tasol olsem wanem mi save stadi yet? Tru, long nau yau bilong mi i pas liklik, tasol mi save harim ol kaset, na famili bilong mi ol i helpim mi, na dispela i mekim na mi stap strong long ol samting bilong spirit.
Sanap Strong i Go Inap Long Pinis
Nau krismas bilong mi i winim wan handet, na i gat sampela sik i painim mi na mi no inap mekim bikpela wok moa. Sampela taim mi no save mi stap we. Mi gat bikpela laik long mekim sampela Baibel-stadi gen, tasol nau skin bilong mi i no gat strong moa, olsem na mi no inap go na painim sampela. Dispela i mekim na mi bel hevi. Tasol mi mas karim dispela hevi na amamas long wanem samting mi inap mekim. Tru dispela i givim hatwok long mi. Tasol wanpela gutpela samting em mi inap putim ripot long sampela minit mi bin lusim bilong toktok wantaim ol man long bikpela God bilong yumi, Jehova, long olgeta mun. Sampela taim rot i op bilong mi long autim tok bilong Baibel, olsem long taim nes, kamda na ol narapela i kam long haus bilong mi, na mi save mekim wok long dispela taim bilong autim tok long ol.
Wanpela gutpela blesing mi kisim em mi inap lukim fopela lain tumbuna pikinini bilong mi i lotuim Jehova. Sampela bilong ol i bin wok strong long inapim ol mak bilong mekim wok painia long ol ples i sot long ol man bilong autim tok, na sampela i mekim wok elda o kongrigesen sevent na sampela i mekim wok long Betel. Yes, wankain olsem ol lain i kamap long wankain taim olsem mi, mi bin ting olsem pinis bilong dispela pasin bilong graun bai kamap hariap. Tasol insait long dispela 70 yia mi mekim wok autim tok mi lukim namba i go antap tru. Dispela i mekim na mi amamas olsem mi bin insait long dispela bikpela wok.
Ol nes i save kam lukim mi ol i tok olsem bilip bilong mi i mekim na mi stap laip yet. Mi wanbel long tok bilong ol. Taim yumi mekim wok bilong Jehova, dispela i mekim na yumi save stap gut na amamas. Wankain olsem King Devit, tru tumas mi ken tok olsem mi stap i go lapun tru na mi belgut long en.—1 Stori 29:28.
(Sista Muriel Smith i dai long Epril 1, 2002, taim ol i wok long redim dispela stori. Em i dai wanpela mun paslain long taim em i winim 102 krismas. Em i bin stap gutpela piksa long i stap gut long Jehova na sanap strong.)
[Ol Piksa long pes 24]
Em taim mi gat faipela krismas na taim mi gat 19-pela krismas, em taim mi bin bungim man bilong mi, Roy
[Piksa long pes 26]
Ka bilong mipela na haus ka i gat wil em mipela kolim Mispa
[Piksa long pes 27]
Mi na man bilong mi, Roy, long 1971