Laip—Bikpela Samting o Samting Nating?
“God i bin wokim man i kamap olsem em yet, olsem na taim wanpela man i pinisim laip bilong narapela, em i bagarapim samting i gutpela na i holi tru. I no gat narapela samting long graun i gutpela na i holi tru olsem.”—The Plain Man’s Guide to Ethics, bilong William Barclay.
‘SAMTING i gutpela tru.’ Yu tu yu gat dispela tingting long laip? Pasin bilong planti man i kamapim klia olsem ol i no gat dispela tingting. Ol man bilong pait—em ol i bin strong long kamapim laik bilong ol yet tasol na ol i no tingim ol arapela—ol i bin pinisim nating laip bilong planti milion manmeri.—Saveman 8:9.
Ol i Tingim Laip i Samting Nating
Tingim samting i bin kamap long taim bilong Wol Woa 1. Saveman A.J.P. Taylor i tok, planti taim long dispela pait nogut tru, “laip bilong ol man i bin lus nating.” Bilong kisim biknem, ol bikman bilong ami i bin mekim wok long ol soldia na larim ol i dai olsem ol i samting nating. Long pait bilong kisim Verdun long Frans, winim 700,000 soldia i bin i dai. Taylor i tok: ‘Ol i gat tingting long kisim biknem tasol—long dispela as tasol ol i mekim dispela pait na kilim ol man.’—The First World War.
Dispela tingting olsem laip em i samting nating, em i stap yet. Saveman Kevin Bales i tok olsem, long nau, ‘ol man i kamap planti tumas, olsem na i gat planti milion manmeri em ol i stap rabis na i no inap helpim ol yet, em ol i laik painim wok mani.’ I go inap long taim ol i dai, ol bai i hatwok tru long lukautim ol yet, long wanem, ol i stap insait long wanpela pasin ol lain bilong bisnis i bosim we “laip bilong ol man i samting nating.” Ol lain i save mekim wok long ol olsem ol i wokboi nating—‘taim ol i pinis long yusim ol bilong kisim mani, ol i no tingim ol moa.’—Disposable People.
I Olsem Ol i “Holimpas Win”
I gat planti as moa na planti milion manmeri i save pilim olsem ol i samting nating tasol—olsem maski ol i stap laip o ol i dai i no gat wanpela i tingim ol. Woa na pasin i no stret, na ol hevi bilong bikpela san, hangre, sik, wanfamili i dai, na planti samting moa, ol dispela samting i save painim olgeta manmeri, olsem na planti i save ting olsem laip bilong ol i no gat as tru bilong en.—Saveman 1:8, 14.
Tru, i no olgeta man i save sot tru na tingting planti, nogat. Tasol maski ol i abrusim dispela pasin we narapela i daunim narapela na mekim nogut long ol, ol i save wanbel long dispela askim bilong King Solomon bilong Israel bipo: “Oltaim yumi save hatwok na tingting planti long ol samting, tasol dispela i bekim wanem gutpela samting long yumi?” Taim ol i skelim pinis ol samting, planti i luksave olsem planti samting ol i bin mekim ‘i no gat as bilong en na i olsem man i ran i go bilong holimpas win.’—Saveman 2:22, 26.
Planti man, taim ol i tingting bek long i stap bilong ol, ol i save askim, “em dispela samting tasol?” I no gat planti man i holim wankain tingting olsem bilipman Abraham na ol i “amamas long laip” bilong ol taim ol i lapun tru, a? (Stat 25:8) Planti i pilim olsem i stap bilong ol i no gat as tru bilong en. Tasol i no olsem i no gat rot bilong senis i ken kamap, nogat. God i save tingim laip bilong olgeta man wan wan i olsem samting i gutpela tru na em i laik bai yumi olgeta wan wan i amamas na belgut tru long laip bilong yumi. Dispela samting bai kamap olsem wanem? Tingim bekim bilong dispela askim long stori i kamap bihain long dispela.