Yu Save Long Dispela?
Long taim bilong ol man i bin raitim Baibel, ol man i bin wokim wain na wanem sampela moa strongpela dring?
▪ Planti taim Baibel i save kolim dispela tupela tok “wain na bia” wantaim. (Lo 14:26; Luk 1:15) Dispela tok “bia” i no makim olsem ol i bin wokim ol dispela dring long rot bilong distillation, nogat. Long wanem, ol man i kamapim dispela pasin bilong wokim strongpela dring planti handet yia bihain. Ol i bin wokim ol strongpela dring long rot bilong ol prut olsem grep, det, fik, apol, na pomigranet, na tu, ol i wokim long hani.
Tok Hibru ol i tanim olsem “bia” i wankain long wanpela tok Akkad na i makim bia bilong Mesopotemia em ol i wokim long bali. Dispela bia i no gat planti alkohol long en, tasol man inap spak sapos em i dring planti tumas. (Sindaun 20:1) Long matmat ston bilong ol Isip long bipo, ol i bin painim ol piksa bilong ol haus bia ol i wokim long graun na ol piksa bilong ol man i wokim bia. Long Babilon, bia em i wanpela kain dring em ol maniman na ol rabisman wantaim i save dring long olgeta de. Ol lain Filistia tu i save dringim dispela kain dring. Long Palestain, ol saveman bilong painim ol samting bilong bipo i bin painim ol jak i gat fanel na strena long en. Ol dispela kontena i bilong strenim bia na bai pipia bilong bali i no ken i go insait.
Long taim bilong aposel Pol, bilong wanem sampela taim i no gutpela long ol sip i raun long solwara?
▪ Strongpela win i mekim na sip em aposel Pol i kalap long en i lusim bikpela haptaim long bihainim nambis na ron i go olsem long hap wes long Esia Maina. Baibel i stori olsem, taim ol i stap namel yet long solwara, ‘bikpela de bilong ol Juda i tambu long kaikai, em i go pinis, na si i nogut tru.’ Pol i tokim ol lain antap long sip olsem, sapos ol i ron yet long solwara, orait ‘i no ol kago na sip tasol bai i lus, nogat, ol bai lusim laip bilong ol tu.’—Aposel 27:4-10.
Bikpela De Bilong God i Tekewe Sin Bilong Ol Manmeri i save kamap long pinis bilong Septemba o kirap bilong Oktoba. Ol boskru long Rom i save olsem i gutpela long ron long solwara namel long Me 27 i go Septemba 14. Kirap long Septemba 14 i go Novemba 11, em i no gutpela taim tumas bilong ol man i raun long solwara, na kirap long Novemba 11 i go Mas 10, em i taim nogut tru na ol sip i no ken raun moa. Wanpela as em long wanem ren na win i save senis, olsem yumi lukim long stori bilong Pol. (Aposel 27:13-44) Ol boskru bilong sip inap bungim strongpela win na ren na ol i hatwok long raun long solwara. Ol klaut i pasim san long taim bilong de na i pasim sta long nait. Smok na ren inap mekim na i hatwok long lukim ples o ol narapela samting nogut.
[Piksa long pes 23]
Kaving bilong bia botol bilong ol Isip
[Kredit Lain]
Erich Lessing/Art Resource, NY
[Piksa long pes 23]
Kago sip bilong Rom long 100-200 C.E.
[Kredit Lain]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.