Ol Yanpela i Laik Save . . .

Mi Ken Mekim Wanem na Bai Em i Klia Long Mi?

Olgeta long skul i save laikim Devit. Na ol meri long skul ol i save aigris long em, tasol nau, yu kirap nogut long em i gat laik long yu! Inap sampela taim pinis nau, em i bin askim yu long i go raun samting wantaim em, tasol yu bin tokim em nogat​—yu no laik. Tasol Devit i strong yet long tok, em i laikim yu. Yu no laik long bagarapim bel bilong em, tasol yu save tu long tingting bilong em. Bilong wanem em i no laik klia long yu?

OL YANGPELA meri long nau i gat ol yangpela man olsem wanskul o wanwok i aigris long ol (dispela samting i painim ol yangpela man tu). Planti taim pasin ol wanwok i mekim i kamapim klia tru tingting bilong ol, olsem ol i laik bai yangpela meri i mekim pasin pamuk wantaim ol. Sapos wanpela man i laik mekim olsem long yu, yu inap mekim wanem samting na bai em i klia long yu?

Wanpela buk (Psychology Today) i tok olsem: “Sapos wanpela man i mekim sampela pasin o toktok olsem em i aigris long yu, orait kwiktaim yu mas kirap na mekim sampela samting bilong sakim em. Tasol sapos yu stap isi na yu no mekim wanpela samting bilong pasim em, em nau, dispela i givim tingting long em na em i no ken klia long yu.” Nau yu mas mekim sampela samting​—tasol wanem ol dispela samting yu mas mekim?

Bilong Wanem i Hatwok Long Tok, ‘Nogat’?

Wanpela yangpela meri nem bilong em Seron, em i tok: “Sapos man i no gat gutpela skin, ating i no hatwok long sakim em na tok, nogat.” Tasol planti taim yumi save laik long pulim ai o tingting bilong ol narapela. Na sapos man yumi save laikim tumas em i aigris long yumi, ating bai i hatwok long sakim em, a? Gutpela sapos yu askim skin bilong yu yet olsem: ‘Dispela man, em i gat ol wankain tingting long ol samting em i laik mekim bihain olsem mi gat? Na em i gat wankain tingting long ol samting bilong spirit olsem mi? Na em i save bihainim ol gutpela pasin olsem mi laik bihainim?’ (2 Korin 6:14) Sapos em i no mekim ol dispela samting olsem yu save bihainim na yu kirap bihainim em, em nau, yu bihainim rot bilong bagarap.

Tu, ating bai i gat sampela ol wanlain o wanskul bilong yu i putim hevi long yu na ol i laik subim yu long lusim ol lo Kristen. Yangpela meri Dana em i tok: “Ol meri long ples wok i putim hevi long mi. Ol i askim mi, bilong wanem mi no go long ol pati wantaim ol; na tu ol i laik save, bilong wanem mi no prenim wanpela man.” Na sapos yu go yet long skul, ating ol wanskul tu bai ol i wok long subim yu long prenim wanpela yangpela man long skul. Dispela hevi ol i putim inap long daunim strong bilong yu. Olsem na yu mas mekim wanem bilong strongim bel na sakim ol?

Ol Samting Yu Ken Mekim

Yangpela meri Maria em i tok: “Mi save kamapim long ples klia olsem mi wanpela Witnes Bilong Jehova.” Tru tumas, sapos ol yangpela man i save olsem yu gat bikpela tingting long bihainim ol stretpela pasin, ating bai ol i no tingting tumas long pulim yu.

Pasin bilong bilas gut em i wanpela bikpela samting inap long helpim yu long abrusim ol dispela kain hevi. Wanpela meri bilong Nu Yok i kisim save long dispela samting taim ol man long ples wok bilong em i aigris long em. Em i tok: “Wok bilong mi i bikpela samting long mi, tasol bilas bilong mi i no makim dispela samting. Olsem na mi pasim gras bilong mi i go antap long het na mi putim ol klos i no gat stail long en, na mi putim traipela aiglas. Nau klos na olgeta samting bilong mi i makim olsem mi kam bilong wok tasol, na i no bilong kirapim bel na tingting bilong ol man.” Tru, i no olsem yu mas mekim wankain samting stret olsem dispela meri i bin mekim, tasol dispela inap givim sampela tingting long yu, olsem: Pasin bilong bilas na mekim gut skin bilong yu bai kamapim long ples klia yu wanem kain meri.​—1 Timoti 2:9.

Narapela bikpela samting tu, em yu gat wanem kain ol pren. Baibel i tok: “Sapos man i wokabaut wantaim man i gat gutpela tingting, orait em tu bai i kisim gutpela tingting. Tasol sapos man i poroman wantaim ol man i no gat gutpela tingting, [o pasin] orait trabel bai i painim em.” (Sindaun 13:20) Olsem na yu no ken poromanim​—o putim yau long​—ol man i mekim ol tok pilai nogut na ol i hambak na stori long ol pasin nogut ol i bin mekim. Sapos yu poromanim kain man olsem, ol narapela bai i kisim tingting kranki long yu. Yangpela meri Erika i tok, taim stori bilong ol i go nogut, em i save tokim ol, ‘orait, em taim bilong mi mas lusim yupela,’ na nau ol i klia gut long tok bilong em.

Stap Olsem “Wanpela Banis”

Sampela taim maski yu kamapim pinis olsem yu wanpela Kristen, dispela tasol em i no inap mekim na bai man i klia long yu. (Wanpela yangpela man i bin tok olsem: “Sapos yu wanpela Kristen, wanem samting em i narapela kain? Yu no senis​—yu wanpela meri yet na mi wanpela man yet.”) Yu inap mekim wanem samting sapos kain samting olsem i kamap? Orait, tingim stori bilong wanpela yangpela meri long Baibel. Wanpela man i gat planti mani kago na bikpela save na strong long dispela taim bipo​—em King Solomon​—em i bin grisim dispela yangpela meri. Tasol yangpela meri ya em i laikim wanpela yangpela wasman bilong sipsip long ples bilong em yet. Olsem na em inap mekim wanem na bai Solomon i klia long em?

Pastaim em i skelim pasin bilong em yet. Em i tok: “Tasol mi olsem wanpela plaua bilong bus i kamap long ples stret bilong Saron.” (Song Bilong Solomon 2:1) Sapos yu gat kain pasin daun tru olsem dispela yangpela meri, dispela bai lukautim yu, long wanem namba wan samting man bai mekim bilong pulim yu em ol kain kain tok gris. Meri Sulam i kamapim klia em i wanem kain meri na em i no bihainim tok gris bilong Solomon. Na taim ol yangpela “meri bilong Jerusalem” i strong long em i mas orait long Solomon, em i tokim ol, ol i mas tok promis long em olsem: “Bai yupela i no ken kirapim bel bilong mitupela. Dispela i samting bilong mitupela yet.” (Song Bilong Solomon 3:5) Taim yu kamapim pinis tingting bilong yu long dispela samting, ating bai ol man i klia long yu na ol i no ken putim hevi tumas long yu.

Meri Sulam i strong long sakim kain kain samting king i mekim bilong pulim em. Em i tok, “Mi olsem wanpela banis.” (Song Bilong Solomon 8:10) Olsem na taim man i gat tingting long yu, yu mas toktok strong na kamapim klia long em olsem yu no laik. Olsem meri Sulam i mekim, yu mas strong long tok ‘Nogat’ long ol. Sapos yu hatwok long tok ‘Nogat,’ orait nau yu mas lain long tok ‘Nogat’ long ol liklik samting i save kamap. Na lain long tokaut long ol samting yu bilip long en. Bihain, taim bikpela traim i painim yu, bai yu inap tru long sanap strong na winim dispela traim.

Pasim Rot!

Nau yumi ken skelim sampela tok gris ol yangpela man i save mekim na yu mas i gat wanem tingting long ol:

Ol i tok, ‘Olgeta man i save mekim.’ Yu no ken bilipim dispela tok! Wanpela oganaisesen (Planned Parenthood) i tok, long Amerika, inap 53 pesen bilong ol yangpela meri i gat 17 krismas i slip wantaim man pinis. Na inap 47 pesen i stap gut yet​—ating yu tu! Ol Kristen i no save ‘bihainim pasin bilong ol manmeri bilong graun’ em ol i brukim ol lo bilong Baibel.​—Kisim Bek 23:2.

Ol i tok, ‘Tingting bilong yu i no olsem bilong man i bikpela pinis.’ Dispela tok i no stret. Baibel i stori long ol man i bikpela pinis olsem: “Ol kain man olsem ol i bin lain gut long pasin bilong skelim wanem ol pasin i gutpela na wanem ol pasin i nogut, na ol i save gut pinis na tingting bilong ol i klia.”​—Hibru 5:14.

Ol i tok, ‘Em dinau yu mas givim long mi.’ Tasol maritpasin i no samting bai yu gat dinau long en long narapela​—maski em i wanpela wanskul bilong yu o bos o pren o wanem kain man! Na i no samting bilong ol long subim yu na bai yu mas givim dispela samting long ol.

Ol i tok, ‘Nau yumi ken amamas. Nogut tumora yumi dai!’ Yumi ol Kristen, yumi gat tingting long i stap laip oltaim long bihain. Na nogut yumi larim dispela ol amamas bilong skin long liklik taim tasol i bagarapim dispela gutpela samting, em amamas bilong i stap oltaim oltaim.​—1 Korin 15:​32-34.

Yu mas tok stret long man i mekim dispela kain toktok bilong grisim yu. Sapos em i strong tumas, orait yu mas tingting gut, olsem wanem yu inap bekim gut tok bilong em. (Sindaun 15:28) Long ol toktok yu mekim, yu mas soim em olsem yu no giaman long sakim em; yu no ken mekim olsem em samting bilong pilai, na yu no ken mekim olsem yu sem long kamapim dispela tok long em.

Wanpela meri bilong raitim buk samting, em Joyce Jillson, i tok, ‘Sapos yu laik klia olgeta long dispela man, ating i gutpela yu ken stori long ol samting bilong lotu.’ Planti yangpela Kristen i pilim dispela em i tru. Wanpela yangpela meri i tok, ‘Mi save holim wanpela Wastaua i stap na taim wanpela man i laik tok gris long mi, mi save kamautim Wastaua tasol. Em narapela bikpela samting​—kamapim long ples klia ol bilip bilong yu. Na tokim em klia bilong wanem yu sakim em olsem. I no olsem yu sakim dispela man yet, nogat; tasol yu sakim pasin em i laik mekim long yu. Em i bikpela samting yu mas toktok gut na bai em i save gut long dispela pasin bilong yu, long wanem ating bihain bai yu bungim em planti taim [long ples wok o skul samting]. Na sapos em i gat laik long kisim save long tok bilong Baibel, mobeta wanpela brata long kongrigesen Kristen i ken mekim stadi wantaim em.

Tasol i gat sampela man em ol i no laik harim tok bilong yu, maski yu strong long sakim ol. Tasol yu mas kamapim klia as bilong dispela samting yu mekim na no ken lap long em​—bihain yu lusim em na wokabaut i go. Sapos em i mekim yet i go i go na yu no inap long pasim em​—orait nau yu mas toktok wantaim papamama bilong yu. Ating ol i gat sampela tingting inap long helpim yu​—o ol inap mekim sampela samting long stretim dispela hevi. Na sampela taim bai yu mas lusim dispela man hariap na i go​—ranawe!​—Lukim Stat 39:12.

Ating bai em i tok nogut long yu na hatim bel bilong yu long wanem yu bin sakim em, tasol yu no ken bel hevi tumas. Olsem meri Sulam, nau yu amamas na bel bilong yu i stap isi, long wanem yu mekim stretpela pasin. (Song Bilong Solomon 8:10) Na tu, i no olsem olgeta yangpela man bai i tok nogut na hatim bel bilong yu. King Solomon i no tingting nogut long meri Sulam long wanem em i bin sakim king. Nogat. Tasol Solomon i bin raitim wanpela naispela singsing bilong litimapim nem bilong em! Olsem tasol, planti yangpela man bai ol i bel gut long yu, long wanem yu bin sanap strong na yu winim dispela traim. Tasol sapos ol i no mekim, orait yu mas stap strong yet olsem meri Sulam. Stap olsem “wanpela banis” na no ken stap olsem wanpela “dua” em i save op hariap tru. (Song Bilong Solomon 8:9) Bikpela samting yu mas tingim, em olsem: Yu no ken bagarapim rot bilong yu long kisim laip oltaim na gutpela sindaun long nau!

[Piksa long pes 14]

Yu inap mekim wanem sapos ol yangpela man i no laik harim tok bilong yu?