Gutpela Yu Skul Moa o Nogat?

YU MAS skul inap hamas yia na bai yu inap mekim wok na lukautim yu yet long ol samting bilong skin? Bekim bilong dispela askim i narapela kain long narapela narapela kantri. Long planti kantri long nau i olsem man i mas skul planti yia moa, winim bilong bipo, bambai em inap kisim wok na lukautim em yet. Long sampela kantri, maski man inapim ol yia bilong skul olsem lo bilong gavman i makim, dispela i no inap long helpim em.

Ating dispela i as na long nau planti yangpela i winim pinis skul ol i go bek kisim sampela skul moa na ol i no go kisim wok. Ol i ting dispela bai helpim ol long kisim wok i gat gutpela pe. Wanpela nius (The New York Times) i kamapim ripot bilong wanpela lain (Economic Policy Institute) i tok, “namel long yia 1979 na 1987, ol man i wok na ol i gat setifiket bilong haiskul tasol, pe bilong ol i go daun inap 7.4 pesen, tasol pe bilong ol man i bin winim bikpela skul koles i go antap inap 7 pesen.”

Ol man i winim bikpela skul koles i kisim setifiket em inap opim rot long ol bilong kisim wok. Wanpela saveman bilong skelim dispela samting em i tok: “Ol man bilong dispela kantri i ting, sapos man i holim setifiket bilong koles, o em i holim pepa i makim olsem em i bin i go long koles, dispela i makim olsem em inap long mekim wok.”​—William B. Johnston bilong Hudson Institute.

Tasol yumi save, planti man i winim bikpela skul koles ol i hatwok long painim wok, na ol bos i save pinisim ol long wok tu. Yangpela man Karl i gat 22 krismas em i tok: “Planti poroman bilong mi em ol i winim bikpela skul wantaim mi, ol i no gat wok.” Na wanpela man i gat 55 krismas, nem bilong em Jim, em i bin kisim bikpela mak taim em i winim skul long wanpela yunivesiti i gat biknem, tasol long mun Februeri long yia 1992, ol i pinisim em long wok. Setifiket bilong bikpela skul i no helpim em, na bikpela skul i no helpim em long kisim wok oltaim. Em i tok: “Samting yu ting i olsem strongpela as bilong haus, em i wesan nating.”

Olsem Jim, planti man i winim bikpela skul koles ol i gat bikpela hevi long wok mani​—ol i yangpela tumas long lusim wok, tasol ol i lapun tumas long narapela kampani i kisim ol. Wanpela nius (U.S.News & World Report) i kolim dispela hevi olsem ol i ‘stap long klinpaia bilong man i wok long ofis.’

Olsem na sapos man i skul long koles, dispela inap helpim em liklik, tasol i no inap pinisim olgeta hevi bilong em. Na i no olsem em i mas skul long koles, no gat narapela rot. Nogat. Wanpela man i raitim buk na em i tok: “I gat planti man i no bin skul long koles na ol i kisim gutpela wok, na i gat planti gutpela wok yu inap kisim, maski yu no holim setifiket bilong koles.” (Herbert Kohl long buk The Question Is College) Olsem: Wanpela kampani i save kisim ol man long wok em ol i no bin winim bikpela skul koles, na ol i mekim wok ol man i bin skul long koles i save holim. Dispela kampani i no save lukim pepa o setifiket; ol i laik painim ol man ol inap long mekim gut wok. Wanpela mausman bilong kampani i tok: “Taim mipela i painim pinis kain man olsem, mipela i save bai mipela inap lainim em long ol samting em i mas save long en bilong mekim dispela wok.”

Tru tumas, planti man i bin lukautim gut ol yet na famili bilong ol, maski ol i no bin go long bikpela skul. Sampela ol i bin kisim kos long skul vokesenel o skul tek o long komyuniti-koles, na ol i no bin lusim bikpela hap taim long skul o tromoi bikpela mani long baim skul.a Sampela ol i bin kisim save long mekim wanpela wok o wanpela samting bilong helpim ol man na ol i no bin go long wanpela skul bilong lain long mekim. Ol i gat nem olsem man i stap gut long wok na dispela i helpim ol na oltaim ol i gat wok.

Stretpela Tingting

Tasol maski yu kisim wanem kain skul​—long koles samting tu​—yu no ken ting long dispela as bai yu painim wok. Na tu, Baibel i tok stret olsem pasin bilong graun i save senis. (1 Korin 7:31) Samting ol man i laikim nau, bihain ol i no ken laikim.

Olsem na man i tingting long kisim sampela skul moa, gutpela sapos em i skelim gut pastaim: ‘Mi inap baim skul o em bikpela pe tumas? Sapos mi go long dispela skul, bai mi stap namel long wanem kain pasin na wanem kain man? Ol kos bilong dispela skul inap helpim mi tru long kisim wok na lukautim mi yet? Em inap helpim mi long lukautim meri pikinini tu sapos mi marit bihain?’ Ol papamama i save sambai long ol pikinini, ol inap givim gutpela tingting long ol na Baibel i givim dispela wok long ol. (Lo 4:10; 6:​4-9; 11:​18-21; Sindaun 4:​1, 2) Sapos yu tingting long pe yu inap kisim o yu tingim narapela samting na yu tingting long skul moa, orait tok bilong Jisas i stret: “Sapos wanpela bilong yupela i laik wokim wanpela haus bilong ol man i ken i stap na was long ol samting bilong en, orait ating em bai i sindaun pastaim na tingim gut pe bilong wokim dispela haus. Em i laik save, mani bilong en bai inap long pinisim dispela haus, o nogat.”​—Luk 14:28.

Tru tumas, sapos yu laik kisim sampela skul moa, yu mas tingting gut pastaim. Oltaim Kristen i save tingim tok bilong Jisas long Matyu 6:33: “Namba wan samting yupela i mas mekim i olsem. Yupela i mas larim God i stap king bilong yupela, na kisim stretpela pasin bilong em, na bai em i givim dispela olgeta arapela samting tu long yupela.” Long lain Kristen tru, ol i no save daunim ol man i no bin skul moa o mekim olsem ol i no gat nem, na ol i no save givim baksait long man i bin winim bikpela skul na ting em i hambak. Nogat. Aposel Pol i tok: “Yu husat na yu skelim pasin bilong wokboi bilong narapela man? Sapos em i sanap strong long wok bilong en, o sapos em i pundaun, dispela em i samting bilong Bikman bilong em yet. Tasol em bai i sanap strong, long wanem, Bikpela yet inap long strongim em na mekim em i sanap strong.”​—Rom 14:4.

Jisas i bihainim stretpela tingting olsem. Em i no daunim ol man i “no bin skul” o ol i “man nating tasol.” Na em i no surik long makim Pol, em man i bin winim bikpela skul, long mekim bikpela wok bilong autim tok. (Aposel 4:13; 9:​10-16) Maski man i no bin skul o em i bin winim bikpela skul, bikpela samting em olsem: Yumi mas kisim stretpela tingting long skul, olsem stori i kamap bihain long dispela i makim.

[Ol Futnot]

[Blok long pes 5]

Kisim Sampela Skul Moa

Wastaua bilong Novemba 1, 1992, i stori long ol Witnes Bilong Jehova na wok painia, olsem mekim wok bilong God long olgeta de, na Wastaua i tok: “Long nau i hatwok long kisim wanpela wok bilong skin sapos yumi no bin skul gut na yumi no gat gutpela save. . . . Pe sampela man i kisim i no inap long lukautim gut ol, maski ol i bin skul inap sampela yia.

“Orait, man i mas kisim hamas pe na bai em i ken tok, ‘Em inap long mi’? . . . Sapos ol i kisim pe inap long lukautim ol long kaikai na klos na ples slip na ol narapela samting bilong skin ol i mas kisim, na dispela wok mani i no hatwok tumas, na ol i gat taim tu bilong mekim ol wok Kristen bilong ol, ating ol i ken tok, dispela pe em inap long ol.”

Olsem na Wastaua i tok: “I no gat lo i makim hamas skul yumi mas kisim.”