Wastaua INTENET LAIBRERI
Wastaua
INTENET LAIBRERI
Tok Pisin
  • BAIBEL
  • Ol PABLIKESEN
  • Ol MITING
  • g95 9/8 p. 14-17
  • Rais—Yu Laikim Nupela o Kukim?

No gat vidio bilong dispela seksen.

Sori, popaia kamap long lodim vidio.

  • Rais—Yu Laikim Nupela o Kukim?
  • Kirap!—1995
  • Ol Liklik Het Tok
  • Wankain Infomesen
  • Nambawan Kaikai Bilong Planti Milion Man
  • Kisim Rais Long Gaden
  • Rausim Pipia na Kukim Liklik
  • Swit Bilong Rais
  • Lata i Go Antap Long Skai
    Kirap!—2000
  • Kam Lukim Wanpela Maket Bilong Ol Afrika
    Kirap!—2010
Kirap!—1995
g95 9/8 p. 14-17

Rais—Yu Laikim Nupela o Kukim?

WANPELA MAN LONG INDIA I RAITIM DISPELA STORI BILONG KIRAP!

SAPOS wanpela India i singautim yu i go kaikai long haus bilong em, ating em bai askim yu, ‘Yu save kaikai rais ol i kukim o nupela rais?’ Long India, planti rais (60 pesen) ol i kaikai em rais ol i kukim liklik. Tasol ating yu bai kirap nogut long save long ol kantri long hap bilong Wes, klostu olgeta manmeri i kaikai rais em ol India i kolim nupela rais!

Tasol bai yu no kirap nogut sapos yu save mipela i no toktok long kukim rais bilong kaikai; mipela i toktok long pasin bilong ol India long redim rais bilong kukim na kaikai bihain. Wanem dispela pasin bilong ol India? Na bilong wanem ol i mekim olsem? Bilong save long bekim bilong dispela tupela askim, yumi mas save gut long rais na long ol samting ol i mekim long en long taim ol i kisim long gaden.

Nambawan Kaikai Bilong Planti Milion Man

Ol samting bilong bipo ol man i painim pinis na ol olpela buk i makim olsem long bipo yet i gat ol gaden rais long hap bilong India na Saina, olsem long 3,000 yia paslain long Krais. Ol India bilong bipo ol i save kolim rais olsem dhanya, em olsem “samting bilong helpim ol man long i stap laip.” Dispela nem i stret yet long dispela kaikai, long wanem, planti man moa ol i stap laip long dispela kaikai, winim olgeta narapela kaikai. Rais em i nambawan kaikai bilong ol manmeri long hap bilong Esia. Winim 600 milion manmeri long Esia i kisim bikpela hap gris bilong helpim skin taim ol i kaikai rais long olgeta de. Bikpela hap (winim 90 pesen) bilong olgeta rais ol man i kamapim na kaikai em ol i kisim long Esia.

Ol i kamapim planti rais long bikpela hap graun long maus bilong wara Ganjis. Em ples hat i gat planti ren, na i gat planti man bilong wok long gaden, olsem na em i gutpela ples tru bilong kamapim rais. Ol pren bilong mipela i stap long ol liklik ples long dispela hap ol i singautim mipela long i go lukim ol i kisim na wokim rais, olsem na mipela i go lukim ol.

Kisim Rais Long Gaden

Mipela i kalap long bas i bringim mipela i go long taun Jaidakot long Wes Bengal, na mipela i lusim bas na kalap long liklik karis i gat tripela wil na mipela i go moa. I no longtaim na mipela i lukim bikpela wok i kamap long ol gaden. I no ol traipela masin i wok long kisim kaikai long gaden. Nogat. Ol man i wok​—ol papa na pikinini man na ankol na brata ol i wok strong long kisim rais long gaden. Ol i holim sampela stik rais long han na katim long liklik sarep. Wanpela man bilong wok i save mipela i gat kamera na kwiktaim em i wokim mekpas rais na holim i go antap bilong makim olsem em i wok strong. Mipela lap, long wanem, ol dispela man bilong ples i lain pinis long kamera na ol i no sem.

Ol i save lusim ol mekpas rais i stap long san inap wanpela o tupela de bambai i drai. Bihain ol pikinini bilong famili i kisim ol dispela mekpas i drai pinis na karim long het i go long haus.

Nau mipela i kamap pinis long ples. Mipela i mekim gutpela pasin daun na tokim man i singautim mipela i kam long haus bilong em, olsem: “Dada, yu stap i orait?” Pes bilong em i lait na mipela i save olgeta samting i stap i orait, na mipela i lukim meri bilong em i hariap i go wokim ti.

Taim mipela i dring ti, mipela i askim em long kaikai em i kisim long gaden long dispela yia. Em i bihainim pasin bilong ol fama na bosim gut bel na em i tok: “Em gutpela liklik.” Tasol em i tok, em i no laikim nupela kain rais ol man i kamapim bilong karim planti kaikai. Dispela kain rais i save pinisim gris bilong graun. Pastaim ol man i ting dispela kain rais i olsem mirakel bilong helpim ol, tasol nau nogat. Bilong dispela kain rais i ken kamap gut, ol fama i mas tromoi marasin bilong putim gris long graun na dispela kain marasin i gat bikpela pe bilong en. Em yet em i no inap baim.

Rausim Pipia na Kukim Liklik

Mipela i dring ti pinis na mipela tokim famili ol i mas i go wok gen long gaden; mipela i no ken pasim ol, long wanem, mipela i kam bilong lukim dispela wok. Dispela famili ol i rausim pinis ol lip samting bilong rais na kisim pinis kaikai bilong en. Tasol long wanpela haus klostu, ol meri bilong narapela famili i wok strong yet. Ol i paitim ol wan wan mekpas long wanpela bet mambu na ol pikinini bilong rais i pundaun long daunbilo. Ol pipia stik bilong rais ol i hipim i stap.

Nupela rais ol i save kolim olsem padi. Em i gat strongpela skin na bel i no inap brukbrukim. Olsem na man i laikim nupela rais, em i mas rausim dispela strongpela skin. Tasol ol man bilong ol narapela kantri i save laikim klinpela rais, olsem na sapos ol i laik baim rais i go long ol, ol i save rausim skin bilong rais na wilwilim liklik tu bilong klinim.

Tasol long dispela hap ol i no save kamapim rais bilong baim i go long narapela kantri; ol famili bilong ol fama yet bai kaikai. Ol i save bungim rais long tikri, em haus rais bilong famili i gat rup morota. Ol manmeri i stap klostu long maus bilong wara Ganjis, ol i save kukim rais liklik. Mipela i save long dispela pasin bilong ol na mipela i tok pilai na tokim fama, gutpela sapos long dispela yia em i bungim nupela rais tasol bilong kaikai na em i no ken kukim.

Em i tok: “Nogat tru. Long dispela hap mipela i save kaikai rais ol i kukim; mipela i no laikim nupela rais; nupela rais i no swit long maus olsem dispela rais mipela kukim.”

Mipela harim olsem bilong wokim dispela kain rais, ol i save putim nupela rais long wara na kukim long sospen, tasol mipela i no save gut long ol samting ol i mekim. Gutpela tru pren bilong mipela i tok, em bai soim mipela ol samting famili bilong em i save mekim bilong wokim dispela kain rais. No gat wok long ol narapela kain sospen o masin samting, long wanem, ol i save wokim liklik liklik inap long famili i kaikai long wanpela o tupela wik. Ol i kisim nupela rais long tikri, em rais i gat strongpela skin i stap yet long en, na ol i putim insait long traipela sospen (hanri) na kapsaitim wanpela lita wara long en. Ol i putim sospen long liklik paia long stov (oonoon), em paia i save kukim ol pipia stik rais. Ol i kukim isi isi i go drai. Nau ol i kapsaitim dispela rais long bikpela dis i gat klinpela wara long en na larim i stap long nait olgeta. Long moningtaim ol i sipim rais na putim gen long sospen bilong kukim isi isi i go drai gen. Nau ol i kapsaitim rais long graun long san bilong rais i ken drai na kamap strong. Wan wan taim ol i go tanim rais long lek.

Mipela i pilim olsem ol i mekim bikpela wok tumas, tasol ol i laik kaikai dispela kain rais, na tu i gat sampela gutpela samting bilong kain rais olsem. Taim ol i kukim liklik olsem, dispela i mekim na ol vaitamin na ol gutpela marasin samting bilong strongim skin bilong man i pas insait tru long kaikai bilong rais. Ol dispela gutpela samting i no lus long wara long taim ol i wasim na kukim rais bilong kaikai. Olsem na dispela kain rais i save strongim gut skin. Dispela i bikpela samting long ol man i save kaikai rais olsem bikpela hap kaikai bilong ol​—em i helpim ol long i stap laip.

Na ol fama i save laikim rais ol i kukim liklik, long wanem, i no save bagarap na i no hatwok long rausim skin bilong en. Dispela kain rais i strong na i no save bruk bruk.

Swit Bilong Rais

Nau pren bilong mipela i tok: “Em taim bilong dring ti gen,” olsem na mipela i wokabaut i go bek long haus bilong em. Dida (bubu mama) i redim moori, em rais ol i kukim drai na i solap. Olgeta i save laikim tru dispela kain rais, na ol pikinini i laikim moa yet. Dida i sindaun long lek klostu long stov, na em i kukim sampela kap rais em ol i kukim liklik na rausim pinis skin bilong en. Em i putim pinis liklik wara na sol long en. Ol pikinini bilong rais i drai na i no pas pas, olsem na em i wok long tromoi sampela long sospen ain i gat wesan long en i hat pinis, na taim em i kukim dispela rais, olgeta wan wan pikinini bilong rais i solap bikpela tru. Bubu i holim ol liklik stik long han na taim rais i redi pinis em i rausim kwik long wesan i go insait long wanpela basket, nogut em i paia. Bubu i save paitim han bilong ol pikinini tu long ol dispela liklik stik, em ol pikinini i putim han kwik long basket bilong kisim dispela rais i hat yet.

Mipela i amamas long kaikai dispela kain rais wantaim ol hap mit bilong drai ol i katim. Tasol mipela i no kaikai planti tumas, long wanem, mipela i save klostu nau bai mipela i kisim kaikai bilong belo.

Las tru mipela i lukim ol i rausim skin bilong rais. Bipo ol i save putim rais insait long strongpela dis na paitim paitim long hap plang em ol i wokim long lek, ol i kolim dhenki. Tasol nau, long ol liklik ples tu, i gat masin bilong wilwilim rais na rausim skin bilong en, na masin i mekim kwik dispela wok. Tasol sampela lapun i no laikim rais ol i wilwilim long masin. Ol i tok, taim ol i paitim rais long dhenki, dispela i rausim tasol skin bilong ausait, na retpela skin insait (epidermis) i stap, na dispela i mekim rais i swit long maus na i no rausim ol gutpela marasin samting bilong strongim skin bilong man. Tasol masin bilong wilwilim rais i save rausim olgeta samting​—strongpela skin bilong ausait, na skin insait, na hap mit bilong rais​—waitpela kaikai bilong rais tasol i stap. Em planti man long nau i laikim dispela kain waitpela rais.

Ol meri i bin wok long redim bikpela kaikai na nau ol i laik bai mipela i kaikai. Rais em pastaim ol i bin kukim liklik, nau ol i kukim tru na ol i hipim long ol lip banana. Ol i wokim kain kain kaikai long ol bin lentil, na ol kaikai bilong gaden, na pis ol i kisim long raunwara, na mipela i kaikai wantaim rais. Mipela olgeta i tok, dispela kaikai em i gutpela samting tru i bin kamap long raun bilong mipela.

Maski yumi kaikai rais ol i kukim liklik o yumi kaikai nupela rais, em gutpela kaikai i swit long maus. Rais em i wanpela kaikai God i mekim i kamap na yumi save planim na “kisim kaikai long en.”​—Song 104:14.

[Blok long pes 17]

Rais “Jhal Moori”

Long ol rot long planti hap bilong India, ol man i pasim klos i gat kala kala, ol i save baim wanpela kain rais (Jhal moori) i go long ol man. Dispela kain rais i gutpela kaikai i swit; em i no hatwok long redim na i winim ol kain kaikai ol bisnis i save wokim long ol paket paket.

Ol i wokim dispela kaikai olsem: Ol i kisim wanpela kap rais i solap pinis na i no gat suga long en, na ol i tanim wantaim ol samting olsem: Tomato ol i katim liklik liklik, na anian, na kukamba, na grinpela lombo (sapos yu laik), na sampela pinat, na chick-peas (sapos yu laik), na wanpela kain kari (chaat masala) em yu inap kisim long stua bilong ol India, o liklik sol na pepa, na liklik hap spun wel mastet o narapela wel bilong kaikai. Ol i seksekim strong na kaikai wantu tasol.

Ol man i gat narapela narapela laik long kaikai, olsem na ol man bilong wokim dispela kaikai, ol i larim man i baim em i makim wanem wanem kain kaikai bilong gaden na wanem kain kari samting em i laik ol i tanim wantaim rais. Yu ken wokim dispela kain kaikai long haus​—katim ol tomato samting liklik liklik na putim long narapela narapela liklik dis long tebol wantaim bikpela dis bilong dispela kain rais na ol man yu singautim ol i kam kaikai ol i ken wokim moori long laik bilong ol yet.

[Ol Piksa long pes 14, 15]

(1) Paitim bilong kisim kaikai bilong en (2) Rausim pipia bilong rais (3) Dida i redim “moori” (4) Basket “moori” i gat kain kain samting bilong wokim “Jhal moori”

    Tok Pisin Pablikesen (1983-2025)
    Log Aut
    Log In
    • Tok Pisin
    • Serim
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Lo Bilong Yusim
    • Privacy Policy
    • Ol Praivesi Seting
    • JW.ORG
    • Log In
    Serim