Ol Yangpela i Laik Save . . .
I Stret Mi Lain Long Sakim Birua?
Jesse i tok: ‘Long skul i gat ol bikhetman bilong wanpela lain. Sapos ol i lukim yu long ples wokabaut insait long skul, na ol i laikim su, o saket, o trasis bilong yu, bai ol i kisim. Sapos yu toksave long tisa, bai ol i mekim gen.’
OLGETA taim sampela yangpela i mas karim hevi long pasin bilong pait na bagarapim man. Nius USA Today i tok: ‘Olgeta taim, wanpela long olgeta 5-pela 5-pela skulmanki, i save karim gan, naip, stik, o wanpela samting i gat sap. Planti i save kisim dispela kain samting i go long skul.’ Wanpela yangpela, em Jairo, em i tok: ‘Skul bilong mi long Nu Yok, em namba wan skul long kisim wanpela masin i save pairap sapos man i gat naip o gan samting. Tasol dispela samting i no save pasim ol skulmanki long kisim naip o gan i kam long skul. Mi no save olsem wanem ol inap abrusim dispela samting i save pairap, tasol ol inap mekim.’
Olsem na yumi ken save bilong wanem planti yangpela i tingting long painim rot bilong lukautim ol yet taim birua i laik bagarapim ol. Yangpela Lola i tok: ‘Long skul bilong mi, wanpela i sutim long naip na kilim i dai wanpela yangpela meri bilong kisim yau-ring bilong em. Dispela hevi i kamap, olsem na skul i kirapim sampela kos bilong lainim ol skulmanki long pasin bilong sakim birua. Klostu olgeta skulmanki i insait long ol dispela kos.’ Sampela yangpela i save karim wanpela kain marasin spre na ol narapela samting bilong lukautim ol. Olsem wanem? Sapos yu lain long kain kain pasin bilong lukautim skin bilong yu yet olsem kung-fu samting, dispela inap helpim yu tru?
Pasin Bilong Kung-Fu
Olgeta taim yu inap lukim long televisen—man i save tru long kung-fu samting, em i kalap na kikim lek i go, na han bilong em i mekim nabaut olsem pasin bilong wanpela man i save danis. Wantu ol man nogut i slip long graun. Man! Kung-fu i olsem nambawan rot bilong lukautim skin. Tasol samting yu lukim long televisen i no save kamap tru long i stap bilong yumi. Inap planti yia wanpela man i bin lain long karate, em i tok: ‘Wanpela katres bilong gan inap bagarapim yu. Sapos man i sanap longwe liklik na em i holim gan, em inap bagarapim yu. Na sapos yu no gat rot bilong kikim lek o tromoi han, karate i no inap helpim yu tru.’
Na yu mas save, sapos yu laik lain gut long kung-fu samting, yu mas tromoi bikpela hap taim na mani long lain. Na yu no ken lusim pasin bilong lain, long wanem, kwiktaim lek i go strong. Na i wankain long ol narapela pasin bilong sakim birua, olsem boksen samting. Na yu mas tingim, sapos yu gat nem olsem man bilong pait, ating sampela i laik kam na paitim yu. Ating ol bikhetman bilong wanpela lain samting bai ol i kam bilong subim yu long pait wantaim ol.
Tasol i gat narapela samting yu mas was gut long en. Nau tasol nius The Economist i tok: ‘Tripela bikpela lotu long hap is bilong Esia, em lotu Buda, Tao, na Konfusas, ol i as bilong kung-fu na sampela samting moa i wankain long en.’ Narapela nius i tok: ‘Olgeta pasin bilong karate—kikim lek i go antap, tromoi han, samting man i pilim taim em i mekim—olgeta i kamap long wanpela lo bilong lotu Sen.’ Lotu Sen em i wanpela liklik lotu i bin kamap long lotu Buda, na lotu Sen i tok, ol man bilong lotu i mas sindaun na tingting long ol samting bilong lotu. Olsem na wanpela Kristen i mas tingting gut, em i no ken lain long wanpela samting em lotu i as bilong en, long wanem, Baibel i tok: “Yupela i mas lusim ol [lotu giaman], na i go i stap long narapela hap. . . . Nogut yupela i pas long ol samting i no klin long ai bilong God.”—2 Korin 6:17.
Mekim Wok Long Gan Samting
Olsem wanem? Yu ken holim gan o naip? Sapos yu mekim olsem, ating taim yu raun yu no pret tumas, a? Tasol dispela kain tingting inap mekim na yu hambak long dispela samting, olsem na yu inap kisim bagarap. Baibel i tok: “Sapos man i wok long mekim pasin nogut, bai taim nogut i painim em.” (Sindaun 11:27) Na sapos wanpela man i laik pait long yu na yu kamautim gan o naip samting, hevi bai go bikpela moa—em inap kilim yu i dai, o yu inap bagarapim laip bilong dispela man. Na sapos yu mekim olsem, yu ting God, As bilong laip, bai ting olsem wanem long dispela samting yu bin mekim sapos yu gat rot long abrusim?—Song 11:5; 36:9.
Tru, sampela man i no laik kilim i dai narapela man. Ol i tok, ol i holim gan samting bilong pretim tasol man nogut. Tasol nius Health i tok: ‘Ol tisa bilong lainim man long sut long gan i tok: No ken kisim gan sapos yu no laik mekim wok long en. Sapos yu holim gan bilong pretim tasol man nogut, ating sampela bai pret, tasol sampela bai belhat.’
Olsem wanem long ol samting “i no inap bagarapim man,” olsem marasin spre samting. Long sampela kantri gavman i tambuim dispela samting, na em inap mekim na yu kisim bikpela hevi long en. Olsem: Sapos wanpela man bilong kisim drak i laik paitim yu na nau yu pamim spre long em, ating dispela i no ken pasim em, bai em i belhat moa. Na sapos yu kamautim marasin spre, ating win inap mekim na taim yu pamim spre, marasin i no go long ai bilong birua, em i go long ai bilong yu. Na taim birua i lukim yu i putim han i go insait long poket o paus samting, bai em i ting yu laik kisim gan, olsem na em bai mekim wanpela samting nogut tru long yu. Wanpela polis i tok: ‘Maski yu gat marasin spre o wanpela samting bilong pait, i no olsem yu inap sakim birua, o yu inap kamautim kwik dispela samting. Gan samting i no inap helpim yu tru. Ol man i givim bel tumas long kain samting olsem.’
Tingting Bilong God Long Ol Samting Bilong Pait
I gat pasin birua long taim bilong Jisas tu. Wanpela tok piksa bilong Jisas planti man i save long en, em tok piksa long man bilong Samaria em i mekim gutpela pasin. Long dispela tok piksa ol birua i stilim olgeta samting bilong wanpela man na paitim em nogut tru. (Luk 10:30-35) Taim Jisas i tokim ol disaipel bilong em long bringim bainat i kam, i no bilong lukautim skin bilong ol. Dispela samting yet i kirapim Jisas long kolim wanpela lo olsem: “Olgeta man i pait long bainat, bainat bai i bagarapim ol.”—Matyu 26:51, 52; Luk 22:36-38.
Olsem na ol trupela Kristen i no inap holim wanpela samting bilong bagarapim narapela man. (Skelim wantaim Aisaia 2:4.) Ol i bihainim tok bilong Baibel olsem tok bilong Rom 12:18. Em i tok: “Yupela yet i no ken tingting long kros na pait. Oltaim yupela i mas painim rot bilong i stap wanbel wantaim olgeta man.” Olsem wanem? Dispela tok i makim olsem ol Kristen i mas stap isi tasol na ol i no ken mekim wanpela samting sapos hevi i painim ol?
Gutpela Tingting i Winim Samting Bilong Pait
Long nau i gat planti samting bilong mekim wok long en, olsem na ating bai yu kirap nogut long save, yu inap mekim wok long wanpela samting bilong lukautim skin bilong yu, na dispela samting i winim olgeta samting ol man i bin wokim. Saveman 9:18 i tok: “Gutpela tingting i winim ol samting bilong pait.” Dispela gutpela tingting i no olsem tingting na save bilong sampela man long abrusim pasin nogut. Nogat. Sapos yu bihainim ol tok na lo bilong Baibel, dispela inap helpim yu long abrusim kros na pait.
Olsem Jairo, pastaim em i stori long pasin nogut tru i save kamap long skul bilong em. Em i save bihainim tok bilong 1 Tesalonaika 4:11 na dispela i stiaim em long abrusim hevi. Olsem Baibel i tok, “mekim wok bilong [yu] yet.” Jairo i tok: ‘Sapos yu save wanpela pait bai kamap, nogut yu siksti i go na lukim—em samting bilong ol narapela—mobeta yu go long haus. Tasol sampela i no save mekim olsem na hevi i painim ol.’
Lola i tok: ‘Mi save tokim ol man mi wanpela Witnes Bilong Jehova na dispela i save lukautim mi. Ol i no save mekim wanpela samting long mi, long wanem, ol i save mi no ken mekim wanpela samting long ol.’ Eliu i tok: ‘Yu no ken tok tasol yu wanpela Witnes, nogat; ol i mas lukim pasin bilong yu na save yu narapela kain.’ Ol Kristen i no “man bilong dispela graun.” (Jon 15:19) Tasol yu mas was gut, nogut ol i ting yu gat pasin antap. (Sindaun 11:2) Wanpela yangpela i tok: ‘Taim yu wokabaut long ol rot insait long skul, nogut yu wokabaut olsem man i gat pasin antap.’ Ol narapela skulmanki i no ken amamas long dispela kain pasin. Wanpela yangpela Kristen, em Luchy, em i tok: ‘Mi save mekim gutpela pasin pren long olgeta, na mi save toktok wantaim ol wanklas bilong mi, tasol mi no save mekim ol samting ol i save mekim.’
Na klos yu pasim, em tu i bikpela samting. Wanpela yangpela i tok: ‘Mi no save pasim ol klos bilong pulim ai bilong ol narapela. Sapos mi laik skin bilong mi i gutpela long ai bilong ol narapela, i no olsem mi mas pasim klos i gat stail na bikpela pe.’ Sapos yu bihainim tok bilong Baibel long pasim klos i stret, ating ol narapela i no ken tingim yu, na hevi i no ken painim yu.—1 Timoti 2:9.
Samting Yu Ken Mekim Sapos Man i Birua
Tasol olsem wanem sapos yu mekim ol samting bilong abrusim hevi, tasol wanpela i laik bagarapim yu? Gutpela yu mekim traim long bihainim tok bilong Sindaun 15:1: “Sapos man i belhat long yu, orait bekim tok isi long em, na bai belhat bilong en i dai. Tasol sapos yu rabisim narapela man long tok bilong yu, bai yu mekim em i belhat nogut tru long yu.” Taim yangpela Eliu i skul em i bin mekim olsem. Em i tok: ‘Sampela taim yu no ken tingting tumas long tok pait bilong ol narapela. Planti taim hevi i kamap, long wanem, yu bekim tok bilong ol.’ Sapos wanpela i mekim nogut long yu, orait yu “no ken bekim pasin nogut” bilong em.—Rom 12:17.
Tasol sapos wanpela i no harim tok bilong yu, orait, yu mas mekim sampela samting bilong lukautim yu yet. Sapos wanpela lain yangpela i tok yu mas givim su o wanpela samting yu laikim tru long ol, orait, givim long ol! Laip i bikpela samting, em i winim ol samting bilong skin. (Luk 12:15) Sapos pait i laik kamap, wokabaut i go—o mobeta yu ranawe! Sindaun 17:14 i tok: “Mobeta [yu] lusim dispela pasin na i no gat bikpela kros i ken kamap.” (Skelim wantaim Luk 4:29, 30; Jon 8:59.) Sapos yu no inap ranawe, orait, ating yu mas mekim wanpela samting inap long yu ken lukautim skin bilong yu. Bihain, yu mas toksave long papamama long dispela hevi i bin painim yu—no ken haitim. Ating ol inap helpim yu long painim rot bilong abrusim hevi.
Olsem Baibel i tok profet long en, yumi stap long taim nogut tru. (2 Timoti 3:1-5) Tasol maski yu holim gan o yu save long karate samting, dispela i no inap helpim yu tru. Yu mas was gut. Taim hevi i laik painim yu, mekim wok long save i kam long God. Na bikpela samting tru, yu mas bilip strong long Jehova. Olsem man bilong raitim Song, yu inap beten na save Jehova bai “kisim bek [yu] long han bilong ol birua.”—Song 18:48.
[Piksa long pes 13]
Kung-fu o karate i no rot tru bilong helpim ol Kristen