Wanem Samting Bai Painim Ol Meri Bihain?
“KIRAP long bipo bipo yet na i kam inap nau ol man i bin mekim kain kain pasin nogut long ol meri.” Em tok bilong wanpela bikpela toksave (Declaration of Sentiments) ol i raitim long Amerika inap 150 yia i go pinis long Senika Fols, Nu Yok, bilong tokaut strong olsem ol pasin nogut ol man i save mekim long ol meri i no stret.
Bihain long dispela taim i stap bilong ol meri i kamap gutpela liklik, tasol olsem wanpela nius bilong Yunaitet Nesen (The World’s Women 1995) i tok, i gat planti samting moa ol man i mas stretim yet. Nius i tok: “Planti taim sindaun bilong ol meri na bilong ol man i narapela kain tru. Ol meri i no inap kisim wankain skul na wankain wok mani, o kisim wankain samting bilong lukautim skin na i no ken sik tumas o kisim wankain samting bilong lukautim ol na bagarap i no ken kisim ol, o ol i no inap kisim wankain amamas olsem ol man.”
Planti manmeri moa i kisim save long dispela, olsem na sampela kantri i kamapim ol lo bilong lukautim ol meri na ol i ken mekim ol samting i stret ol i mekim. Tasol ol lo i no inap senisim bel bilong man, na bel i as bilong pasin birua na pasin bilong tingting nogut long ol narapela. Tingim hevi bilong ol yangpela meri i mekim wok pamuk. Nius Newsweek i tok long dispela pasin nogut tru olsem: “Maski ol i gat gutpela tingting na ol i kamapim lo bilong pinisim pasin nogut bilong kisim mani long rot bilong mekim pasin sem long ol pikinini, tasol planti lo i no gat strong.” Wankain olsem ol lo long pasim ol man long pait na bagarapim man. Maski ol lo i stap, dispela i no pinisim dispela kain pasin. Nius Human Development Report 1995 i tok: “Ol samting i kamapim klia olsem, pasin bilong mekim nogut tru long ol meri em i wanpela hevi i stap long olgeta hap. Klostu olgeta lo i no gat strong long pinisim dispela kain pasin nogut—sapos pasin bilong ples na tingting bilong ol manmeri i no senis.”
“Pasin bilong ples na tingting bilong ol manmeri” i pas strong long bel bilong ol na i hatwok tru long senisim. Wanpela meri bilong Midel-Is i tok: “Pasin bilong ol tumbuna i mekim na ol man i ting ol meri i hapkago tasol—ol i ken mekim wok long ol tasol na ol i no sori long ol, na ol meri i mas mekim wok na ol man i no gat wok long mekim gut long ol. Olsem na meri i no ken kamapim tingting bilong em, na em i no inap mekim wanpela samting long laik bilong em yet—na em i no gat rot long helpim i stap bilong em.”
Skulim Ol Maritman na Ol Papa
Long Beijing, Saina, long 1995, ol i wokim wanpela bung bilong ol meri na ol i kamapim wanpela pepa (Platform for Action) i tok, “sapos wantu olgeta manmeri i wok wantaim long mekim sampela samting,” dispela tasol inap helpim ol man long kamapim “bel isi, stretpela pasin, na pasin bilong tingim gut ol narapela.” Long kain taim olsem ol bai tingim gut ol meri.
Wok bilong helpim ol meri long i stap ‘bel isi, na pasin bilong mekim stretpela na gutpela pasin long ol,’ i mas kirap long haus—em wok bilong ol maritman na ol papa. Ol Witnes Bilong Jehova i bilip strong olsem, taim ol man i skul long Baibel dispela i bikpela samting bilong helpim wok bilong ol long kamap gutpela. Ol Witnes i lukim pinis olsem, taim ol man i kisim save olsem God i laik ol i mas mekim gutpela pasin long meri na pikinini meri bilong ol na tingim tru ol, ol i putim dispela tok long bel bilong ol na ol i bihainim.
Long Sentral Afrika, wanpela maritman nem bilong em Pedro, em i gat 4-pela pikinini na nau em i save tingim gut meri bilong em. Pedro i save helpim meri long lukautim ol pikinini, na taim sampela pren i kam kaikai wantaim famili bilong em, em i save sutim kaikai bilong ol. I no gat planti man long kantri bilong em bai mekim kain gutpela pasin olsem. Wanem samting i mekim na em i amamas long meri bilong em na em i wok gut wantaim em?
Pedro i tok: “Taim mi kirap stadi long Baibel mi kisim save long 2-pela bikpela lo long wok bilong ol man marit. Ol dispela lo i mekim bikpela samting long pasin bilong mi long tingim meri bilong mi. Namba wan lo i stap long 1 Pita 3:7, na em i tok maritman i mas givim biknem long meri bilong em, long wanem, “bodi bilong ol meri i no strong tumas.” Namba tu lo long Efesus 5:28, 29, i tok, man i mas mekim wankain pasin long meri bilong em olsem em i save mekim long ‘bodi bilong em yet.’ Taim mi kirap bihainim dispela tok, mipela i pas gut wantaim. Olsem na yumi ol man i mas tingim tok bilong God i winim pasin bilong ples.”
Michael i stap long Wes Afrika, na em i tok taim em i no stadi long Baibel wantaim ol Witnes, em i no bin mekim gutpela pasin long meri bilong em. Em i tok: “Mi bin paitim em taim mi kros. Tasol Baibel i lainim mi olsem mi mas senisim pasin bilong mi. Nau mi wok strong long daunim belhat bilong mi na laikim tru meri bilong mi olsem mi laikim bodi bilong mi yet. Na nau mipela i stap amamas tru.” (Kolosi 3:9, 10, 19) Meri bilong em, Comfort, i tok: “Nau Michael i save tingim gut mi na mekim gutpela pasin tru long mi, winim pasin bilong planti man long ples bilong mipela. Mipela inap toktok long ol hevi bilong mipela na wok gut wantaim.”
Pedro na Michael i lain long givim biknem na mekim gut long meri bilong ol, long wanem, ol i putim tok bilong Baibel long bel bilong ol, na dispela tok i kamapim klia olsem, Man bilong wokim yumi em i no laikim tru pasin bilong daunim ol meri.
God i Save Tingim Ol Meri
Long bipo na long nau tu, God i gat bikpela tingting long ol meri na i stap bilong ol. Tru, em i tokim namba wan papamama bilong yumi olsem, pasin bikhet bilong ol i mekim na ol man i no gutpela olgeta, olsem na ol bai “bosim” ol meri, tasol dispela em i no laik bilong God. (Stat 3:16) Em i wokim Iv long kamap “helpim” bilong Adam na poroman bilong em. (Stat 2:18) Long Lo Bilong Moses, em Jehova i bin givim long lain Israel bilong bipo, em i tambuim ol man long mekim pasin nogut long ol meri wanpis na em i tokim lain Israel long mekim gutpela pasin long ol na helpim ol.—Kisim Bek 22:22; Lo 14:28, 29; 24:17-22.
Jisas i bihainim pasin bilong Papa bilong em i stap long heven, na em i no daunim ol meri olsem planti man long taim bilong em i bin mekim. Em i toktok wantaim ol meri long gutpela pasin—wantaim ol meri i gat nem nogut tu. (Luk 7:44-50) Na Jisas i amamas long helpim ol meri i gat sik. (Luk 8:43-48) Long wanpela taim em i lukim wanpela meri wanpis i krai na bel hevi, long wanem, nau tasol pikinini man bilong em i dai na em i no gat narapela pikinini man. Wantu Jisas i go long lain i karim skin bilong daiman na em i kirapim em bek.—Luk 7:11-15.
I gat ol meri i stap long lain disaipel bilong Jisas bilong pastaim na ol i namba wan lain i lukim Jisas taim em i kirap bek. Baibel i save litimapim nem bilong ol meri olsem, Lidia, Dorkas, na Prisila, long wanem, ol i stap olsem gutpela piksa long pasin bilong mekim gut long ol man, na sori long ol man, na ol i gat pasin bilong sanap strong na no ken pret. (Aposel 9:36-41; 16:14, 15; Rom 16:3, 4) Na ol Kristen bilong bipo ol i lain long givim biknem long ol meri. Aposel Pol i tokim wanwok bilong em Timoti long mekim ‘wankain pasin long ol lapun meri olsem em i save mekim long mama bilong em. Na em i mas mekim wankain pasin long ol yangpela meri olsem em i save mekim long ol susa bilong em.’—1 Timoti 5:2.
Ol Meri Man i Tingim Gut Ol
Sapos yu wanpela man Kristen, yu bai mekim kain gutpela pasin olsem long ol meri. Yu no ken ting pasin bilong ol tumbuna i mekim na yu ken mekim nogut long ol meri. Taim yu tingim gut ol meri, dispela inap kamapim gut bilip bilong yu. (Matyu 5:16) Salima, em i wanpela yangpela meri bilong Afrika, na em i tok taim em i lukim ol manmeri i bihainim ol lo Kristen dispela i helpim em.
“Mi go bikpela long hap ol man i save mekim nogut long ol meri na long ol pikinini meri. Mama bilong mi i bin wok inap 16 aua long de, tasol ol narapela i toktok planti sapos em i no bin mekim wanpela wok. Na wanpela samting i nogut moa, papa bilong mi i save paitim em taim em i spak. Ol narapela meri long hap bilong mipela i karim wankain hevi. Tasol mi save kain pasin olsem em i no stret—em i mekim na mipela i bel hevi na mipela i no amamas. Tasol i olsem i no gat wanpela samting bilong senisim dispela sindaun nogut.
“Tasol taim mi kamap yangpela meri mi kirap stadi long Baibel wantaim ol Witnes Bilong Jehova. Taim mi kaunim tok bilong aposel Pita mi pilim tru tok bilong em. Em i tok, ol man i mas givim biknem long ol meri. Tasol mi ting, ‘Ol manmeri i no ken bihainim dispela tok, long wanem, pasin bilong ples bilong mipela i narapela kain.’
“Tasol taim mi go long Haus Kingdom, em ples ol Witnes i save bung long en, ol man na meri i mekim gutpela pasin long mi. Na mi kirap nogut moa, long wanem, ol maritman namel long ol, ol i tingim gut meri bilong ol. Taim mi save gut long dispela lain, mi kisim save olsem dispela em i samting olgeta Witnes i mas mekim. Sampela bilong ol dispela man i gat wankain sindaun olsem mi, tasol nau ol i tingim gut ol. Mi gat laik long insait long dispela bikpela famili.”
Rot Bilong Stretim Hevi
Dispela pasin Salima i lukim, em pasin bilong tingim gut ol meri, em i no kamap nating. Em i kamap, long wanem, ol manmeri i bin skul long Tok Bilong God na dispela i save helpim ol long tingim gut ol narapela olsem God i save mekim. Dispela i makim samting ol manmeri inap mekim long nau, na samting ol bai mekim long olgeta hap bilong graun taim Kingdom Bilong God i bosim dispela graun olgeta. (Daniel 2:44; Matyu 6:10) Dispela gavman i stap long heven bai pinisim olkain pasin bilong daunim nogut ol narapela. Baibel i tok: “Yu save kotim ol manmeri bilong graun, bilong skulim ol long stretpela pasin bilong yu.”—Aisaia 26:9.
Long nau tu, planti milion manmeri i skul long stretpela pasin na dispela i senisim tingting bilong ol. Taim olgeta manmeri i stap aninit long Kingdom Bilong God, dispela pasin bilong skulim ol man bai go long olgeta hap bilong graun, na dispela pasin sin bilong Adam i kamapim, em pasin bilong ol man long mekim nogut long ol meri, em bai pinis. Krais Jisas, em King God i makim, bai em i no larim pasin bilong daunim ol meri i bagarapim wok king bilong em. Baibel i stori long wok king bilong Krais olsem: “Em i save helpim ol rabisman i singaut long em. Na ol manmeri i sot long ol samting na i no gat helpim, orait em yet bai i helpim ol. Em i save sori long ol manmeri i no gat strong na i stap rabis. Na ol manmeri i no gat samting em i save kisim bek ol. Sapos ol man nogut i laik daunim ol na bagarapim ol, em i save kisim bek ol.”—Song 72:12-14.
Ol dispela stori i bin toktok long ol hevi bilong ol meri. Tasol planti man tu i bin kisim nogut long han bilong ol narapela man. Long bipo bipo yet i kam inap nau ol man i gat namba na ol man nogut ol i bin mekim ol pasin i nogut tru long ol man na long ol meri tu. Na sampela meri i bin mekim wankain pasin nogut. Olsem: Baibel i stori long sampela meri nogut ol i bin kapsaitim blut bilong ol man em ol i no gat rong, olsem Jesebel, Atalia, na Herodias.—1 King 18:4, 13; 2 Stori 22:10-12; Matyu 14:1-11.
Olsem na olgeta manmeri i mas i stap long nupela taim bilong God, aninit long Kingdom bilong em. I no longtaim na dispela taim bai kamap, na long dispela taim bai i no gat wanpela man i daunim ol meri o ol man o mekim pasin nogut long ol. Nogat. Tasol long olgeta wan wan de olgeta manmeri bai “amamas i stap.”—Song 37:11.
[Piksa long pes 13]
Ol maritman Kristen i bihainim tok bilong Baibel na ol i tingim gut meri bilong ol na givim biknem long ol