Helpim Pasin Bilong i Stap Fri Long Mekim Ol Samting—Ol i Ken Mekim Olsem Wanem?
LONG liklik taun Rengasdengklok, Indonisia, inap planti yia kain kain lain ol i bin sindaun gut wantaim. Tasol i olsem dispela pasin bilong narapela lain i orait long narapela lain i pinis long Janueri 30, 1997. Long 3 klok moningtaim long wanpela bikpela de bilong lotu, pait i kirap taim wanpela bilipman i kirap paitim kundu. Wanpela man bilong narapela lotu i no amamas long dispela pairap na em i kirap sutim tok nogut long dispela man. Tupela i tok pait na narapela i tromoi ston long narapela. San i kam antap na nau planti man moa i insait long pait. Taim san i go daun, tupela haus lotu bilong ol Buda na 4-pela haus lotu bilong ol lotu i gat nem Kristen, ol i bagarap. Nius International Herald Tribune i stori long dispela hevi aninit long het-tok: ‘Pasin Bilong Bel Nogut i Kirapim Bikpela Kros Pait Namel Long Ol Lain.’
Long planti kantri, i gat lo bilong helpim ol liklik lain bilong kain kain ples, tasol planti taim ol man i no orait long ol dispela lain. Maski lo i tok ol man i stap fri long mekim ol samting i stret long ol i ken mekim, dispela i no save pinisim as bilong dispela hevi long i no orait long ol narapela lotu. Na maski dispela pasin i no stap ples klia, i no olsem dispela pasin i no i stap. Sapos bihain ol senis i kamap na dispela i kamapim pasin bilong tingting nogut long ol narapela, orait pasin bilong i no orait long ol narapela—em wanpela pasin i bin stap nating—em i no hatwok long kamap ples klia. Maski ol man i no kirap na mekim nogut long sampela manmeri, ating ol bai bel nogut long ol o pasim ol long kamapim tingting bilong ol. Yumi ken mekim wanem na bai dispela i no painim yumi?
Painimaut As Tru Bilong Hevi
Em pasin bilong yumi man long sakim o tingting nogut long ol samting i narapela kain, na yumi mekim moa yet long ol tingting i narapela kain long tingting bilong yumi yet. Olsem na yu ting pasin bilong i orait long ol narapela lotu, em i wanpela samting i no inap kamap? Wanpela nius bilong Yunaitet Nesen (Elimination of All Forms of Intolerance and Discrimination Based on Religion or Belief) i tok, ol man i no gat gutpela save long lotu, dispela i ‘wanpela bikpela as tru na ol i bel nogut long ol narapela lain na daunim ol lain i gat narapela lotu na bilip.’ Tasol pasin bilong ol man olsem ol i no gat save—em as bilong i no orait long ol narapela lotu—i gat rot bilong winim dispela hevi. Olsem wanem ol i ken mekim olsem? Long rot bilong gutpela skul. Wanpela lain (UN Commission on Human Rights) i tok: ‘Ating pasin bilong skulim ol man, em nambawan rot bilong winim dispela hevi bilong daunim ol narapela lotu na bel nogut long ol.’
Orait, dispela skul i mas wok long kamapim wanem samting? Nius UNESCO Courier i tok, skul i no ken kirapim pasin bilong givim baksait long ol lotu, nogat; ‘dispela skul bilong helpim ol man long orait long ol narapela lotu i mas wok long daunim ol samting i save mekim ol man i pret na i no laikim ol narapela. Na skul i mas helpim ol yangpela long skelim gut ol samting long tingting, na kisim stretpela tingting long ol man.’
Yumi save pinis, ol nius na televisen samting inap mekim bikpela wok long kamapim ‘pasin bilong skelim gut ol samting long tingting na kisim stretpela tingting long ol man.’ Planti oganaisesen intenesenel ol i save ol nius samting i gat strong long stiaim tingting bilong ol man na long strongim pasin bilong narapela i tingim gut narapela. Tasol sapos ol nius samting i laik kamapim pasin bilong orait long ol narapela lotu na ol i no helpim pasin bilong bel nogut long ol olsem sampela i save mekim, orait, ol niusman i mas mekim gut wok bilong ol na ol i no ken tingting long helpim wanpela lain tasol. Maski planti man i gat wanpela kain tingting, sampela taim ol niusman i no ken wanbel long en. Ol i mas skelim gut olgeta samting na mekim long wankain pasin. Tasol yu ting dispela em inap?
Nambawan Gutpela Rot
Pasin bilong narapela lain i orait long narapela lain, dispela i no makim olsem olgeta man i mas i gat wankain tingting, nogat. Tingting bilong sampela manmeri i narapela kain long tingting bilong ol narapela. Sampela inap tingting strong olsem bilip bilong narapela man i no stret liklik. Na ating long ai bilong ol man ol bai tokaut long ol samting ol i no wanbel long en. Sapos ol i no kamapim tok giaman bilong kirapim ol man long tingting nogut long ol narapela lain, orait yumi no ken tok ol i save bel nogut long ol narapela lain, nogat. Pasin bilong i no orait long ol narapela lotu, dispela i kamap ples klia long pasin bilong mekim nogut long ol, na mekim wok long sampela kain lo bilong bagarapim ol, na mekim olsem ol i wanpela lain nating, na tambuim ol, o mekim narapela samting bambai ol i no ken bihainim bilip bilong ol. Pasin bilong strong tumas long bel nogut long ol narapela lotu, dispela i mekim na ol i kilim i dai sampela, na bilip bilong sampela man i mekim na ol i mas i dai.
Olsem wanem yumi ken daunim dispela pasin bilong i no orait long ol narapela lotu? Yumi ken kamapim long ples klia dispela pasin, olsem aposel Pol i bin kamapim pasin bilong ol bikman bilong lotu long taim bilong em long i no orait long narapela lotu. (Aposel 24:10-13) Tasol sapos yumi inap, nambawan gutpela rot bilong daunim pasin bilong bel nogut long ol narapela lain, em long strongim pasin bilong orait long ol, olsem skulim ol manmeri long save gut moa long ol narapela. Dispela ripot bilong Yunaitet Nesen yumi stori pinis long en i tok: ‘Olgeta kain pasin bilong bel nogut long ol narapela lain na daunim ol em lotu o bilip i as bilong en, dispela i save kirap long tingting bilong man, olsem na yumi mas kirap long senisim tingting bilong ol man.’ Kain skul olsem inap mekim na ol man i kirap skelim bilip bilong ol yet.
Federico Mayor, dairekta-jeneral bilong wanpela lain (United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization), em i tok: ‘Pasin bilong orait long ol narapela, em wanpela gutpela pasin bilong man i gat bilip.’ Long nius Réforme, Claude Geffré, wanpela pris Dominiken, em i tok: ‘Man i gat pasin tru bilong orait long ol narapela, strongpela bilip i as bilong dispela.’ Man i amamas long bilip bilong em yet, ating em i no ken pilim olsem bilip bilong ol narapela bai daunim bilip bilong em.
Wanpela gutpela rot ol Witnes i save mekim wok long en bilong strongim dispela pasin bilong orait long ol narapela lotu, em long pasin bilong ol long toktok wantaim ol man bilong ol narapela lotu. Ol Witnes i save tingim gut tok profet bilong Jisas i tok, “bai ol i autim dispela gutnius bilong kingdom bilong God long olgeta hap bilong graun,” na planti man i save long wok bilong ol long autim tok long ol man. (Matyu 24:14) Long dispela wok, ol inap harim ol manmeri bilong planti narapela narapela lotu—ol man i no bilip long God tu—ol i kamapim bilip bilong ol. Na ol Witnes i amamas long kamapim bilip bilong ol long ol man i laik harim tok. Olsem na ol i kirapim ol man long kisim gut sampela save moa. Dispela kain save i mekim na planti man i no hatwok long orait long ol narapela lotu.
Orait Long Ol Narapela Lotu
Maski planti man i gat gutpela laik long daunim dispela pasin bilong i no orait long ol narapela lotu na sampela i wok strong long mekim olsem, dispela em i wanpela hevi bilong nau tu. Bilong dispela pasin i ken pinis olgeta, ol man i mas mekim sampela samting moa. Wanpela nius bilong Frans (Le Monde des débats) i kamapim klia dispela, olsem: ‘Planti man bilong nau ol i no inap pilim gut ol samting long bel bilong ol na ol i no inap pilim ol samting bilong spirit. Lo bilong gavman inap helpim ol man em ol narapela i laik tekewe long ol pasin bilong i stap fri long mekim lotu. Lo em inap mekim na bai gavman i ken orait long olgeta kain lotu wantaim na i stret em i mas mekim olsem.’ Buk Democracy and Tolerance i tok: ‘Bilong olgeta man i ken bihainim pasin bilong narapela i tingim gut narapela, i gat planti samting moa ol man i mas stretim yet.’
Baibel i tok promis olsem klostu nau, olgeta manmeri bai wanbel long lotu i tru, em lotu bilong wanpela God tasol, em i God tru. Dispela pasin wanbel bai mekim na olgeta bai stap olsem brata brata long olgeta hap bilong graun, na narapela bai tingim gut narapela. Ol manmeri bai i no stap moa olsem man i no gat save, long wanem, Kingdom bilong God bai skulim ol long ol pasin Jehova i laikim, olsem na ol bai inap tru long ol samting bilong tingting, bel, na spirit. (Aisaia 11:9; 30:21; 54:13) Long olgeta hap bilong graun ol manmeri bai i stap wankain na ol bai i stap fri. (2 Korin 3:17) Sapos yu kisim stretpela save long ol samting God i laik mekim bilong helpim ol manmeri, yu inap daunim dispela pasin bilong ol man olsem ol i no gat save long ol narapela lain na ol i bel nogut long ol.
[Blok/Piksa long pes 11]
Ol i Laik Bagarapim Lotu
Insait long sampela yia nau, gavman bilong Frans i laik bagarapim wok bilong ol Witnes Bilong Jehova long Frans long rot bilong pasim ol long kisim ol samting ol i larim ol narapela lotu i kisim. I no longtaim i go pinis na gavman i tok, ol Witnes i mas tromoi bikpela takis tru long mani ol i bin kisim olsem kontribusen bilong helpim olgeta wok bilong lotu ol i save mekim. Long pasin i no stret, gavman bilong Frans i makim inap olsem 113 milion kina (em takis na mani bilong baim kot) ol Witnes i mas tromoi, na long dispela rot ol i laik bagarapim wok bilong dispela 200,000 Kristen long Frans na ol manmeri i laikim tok bilong ol. Dispela pasin bilong ol i makim klia olsem ol i tingting nogut long wanpela lotu, na dispela i no stret liklik long ol lo bilong i stap fri, na yumi mas stap olsem brata brata, na yumi mas mekim wankain pasin long olgeta man.
[Piksa long pes 10]
Bel nogut long ol narapela lain i mekim na planti pait i kirap
[Ol Piksa long pes 12]
Maski ol Witnes Bilong Jehova i mekim wok bilong lotu, sampela bikman bilong gavman bilong Frans, ol i tok ol i no wanpela lotu!