Ol Rasia i Amamas Long Stap Fri Bilong Mekim Lotu

KIRAP LONG TAIM SOVIET YUNION I BRUK LONG 1991, OL MANMERI BILONG DISPELA HAP OL I STAP FRI MOA LONG LOTUIM GOD. NA OL MAN I GO SINDAUN LONG OL NARAPELA KANTRI, OL TU I STAP FRI LONG MEKIM LOTU.

LONG planti manmeri em ol i sindaun long ol hap bipo Soviet Yunion i bosim, pasin bilong bung long ples klia bilong lotuim God em i wanpela gutpela samting tru. Em wanpela samting gavman i bin tambuim ol long mekim inap planti planti yia.

Bihain long lain Bolsevik i daunim gavman (Bolshevik Revolution) long 1917, bikpela hevi i painim ol man i ritim Baibel long Rasia, olsem na wan wan man tasol i ritim Baibel nogut ol i kalabus. Tasol ol Witnes Bilong Jehova i narapela kain. Nius Newsweek bilong Epril 16, 1956​—⁠klostu 44 yia i go pinis​—⁠em i kamapim tok bilong wanpela yangpela man bilong Is Jemani, em i tok: “I no gat narapela lain i save ritim Baibel, ol Witnes Bilong Jehova tasol i save mekim olsem.” Tasol ol i putim ol Witnes long kain kain kalabus nogut, long wanem, ol i mekim ol miting bilong stadi long Baibel na ol i autim tok bilong Baibel. Tasol maski ol i go long wanem wanem hap, ol i tingting strong long ol gutpela samting bai kamap bihain em Baibel i stori long en, olsem blok i stap long dispela stori i kamapim.

Taim Soviet Yunion i pundaun long 1991, ol Witnes bilong dispela hap ol i mekim 7-pela kibung em program bilong en i skulim ol long Baibel. Inap 74,252 manmeri i bung long ol dispela kibung. Tupela yia bihain, long 1993, inap 112,326 i bung long 8-pela kibung olsem, long 4-pela bilong 15 provins em bipo Soviet Yunion i bosim.a Planti bilong ol i bin stap planti yia long kain kain kalabus bilong Soviet Yunion. Ol dispela Kristen i bin stap gut long God, ol i amamas tru long ol i stap fri long lotuim God na i no gat wanpela samting i pasim ol.

Kirap long 1993, ol manmeri bilong ol hap em bipo gavman komyunis i bosim, ol i amamas tru long ol i stap fri long bung long ol kibung Kristen long kantri bilong ol yet. Olsem: Long yia i go pinis, inap 282,333 Witnes Bilong Jehova na ol pren bilong ol, ol i amamas long lotu wantaim long 80 “Tok Profet Bilong God” Kibung Distrik long ol hap em bipo gavman komyunis i bosim. Na inap 13,452 i kisim baptais.

Ating yu kirap nogut long save olsem long yia i go pinis, ol i mekim ol kibung long tok Rasia long ol narapela kantri tu. Inap 6,336 manmeri i bung long 4-pela kibung olsem long ol kantri i stap ausait long ol hap em bipo Soviet Yunion i bosim! Ol i mekim ol dispela kibung long wanem ol hap? Na bilong wanem planti manmeri i save tok Rasia ol i gat bikpela laik long save long Baibel? Pastaim yumi ken skelim laspela askim.

Ol i Pilim Ol i Sot Long Ol Samting Bilong Spirit

Long bipo yet Rasia i gat planti samting bilong lotu. Inap planti handet yia i go pinis, ol i bin wokim ol bikpela haus lotu i gat planti gutpela bilas long en, na ol dispela haus i gat biknem long ol kantri i gat nem Kristen. Tasol olsem Misin Katolik, Misin Otodoks Bilong Rasia tu ol i no bin lainim ol man long tok bilong Baibel.

Wanpela nupela buk (The Russian Tragedy​​—⁠The Burden of History) i tok: “I kam inap long nau, Baibel i no bikpela samting long Misin Otodoks Bilong Rasia.” Wanpela saveman bilong lotu long Rasia, em Sergei Ivanenko, em i tok, dispela i mekim na “ol man bilong Misin Otodoks ol i no gat save long Baibel, na long dispela rot planti bilong ol i go insait long ol bilip bilong ol tumbuna, na wok marila, na majik, winim ol man i no bilip.”

Wanpela man Rasia i gat nem long raitim ol buk, em Tolstoy, em i gat wankain tingting. Em i tok: “Mi bilip tru olsem bilip bilong misin [Otodoks Bilong Rasia] em i wanpela bikpela tok giaman inap bagarapim man, na ol i kamapim dispela bilip long ol bilip nogut bilong ol tumbuna na marila posin samting, em ol dispela samting i haitim tru as bilong ol bilip Kristen.”

Dispela samting i mekim na gavman Komyunis na bikpela toktok bilong ol olsem i no gat God em inap kamap. Ol i mekim wanpela tok em planti man i save long en, olsem: “Lotu em i olsem drak i save paulim tingting bilong ol man.” Tasol i no longtaim na gavman Komyunis yet i kamap olsem wanpela lotu, em planti man i kolim olsem Retpela Lotu. Tasol Retpela Lotu i no stap longpela taim. Taim gavman komyunis i pundaun long 1991, planti milion manmeri i paul na ol i no save ol inap bilip long wanem samting. Ol Witnes Bilong Jehova i kirapim ol man long kaunim Baibel, olsem na planti tausen manmeri bilong Rasia ol i painim bekim bilong ol askim bilong ol long Baibel.

Ol Rasia i gat planti gutpela skul na dispela i mekim na ol i save gut long rit rait, winim klostu olgeta narapela kantri. Olsem na planti manmeri bilong Rasia ol i kirap ritim Baibel, na tu, ol i laikim tru tok bilong en. Long wankain taim, kirap long 1991 i go inap 1999, planti handet tausen manmeri bilong ol hap em bipo Soviet Yunion i bosim, ol i go sindaun long ol narapela kantri, olsem Jemani, Grik, na Yunaitet Stets. Dispela i bin kamapim wanem samting?

Ol i Stap Fri Bilong Mekim Lotu Long Jemani

Long yia 1700 i go inap long 1900 samting, planti Jeman i go sindaun long Rasia. Wanpela bilong ol, em planti man i save long stori bilong em, em Sofi i gat 15 krismas. Em i kirap bosim Rasia long yia 1762, bihain long man bilong em i dai. Sofi i bosim Rasia inap longpela taim, na em i singautim ol fama bilong Jemani long kam sindaun long Rasia. Bihain ol i givim nem Bikpela Kwin Katrin long em. Bihain, taim Jemani i pait long Soviet Yunion long taim bilong Namba Tu Pait, ol i salim planti tumbuna bilong ol dispela Jeman i go long Saibiria na long ol provins bilong Soviet Yunion olsem Kasakstan, Kirgistan, na Usbekistan. Nau long dispela taim, planti Jeman i save mekim tok Rasia na sampela narapela man bilong ol hap em bipo Soviet Yunion i bosim, ol i go sindaun long Jemani bilong kisim gutpela sindaun.

Long Disemba 1992, ol i kamapim namba wan kongrigesen i mekim tok Rasia long Belin, Jemani. I go inap long yia i go pinis, inap 52 kongrigesen na 43 liklik grup ol i kamap 3-pela sekit i mekim tok Rasia long Jemani. Inap 4,920 manmeri i bung long Kolon long “Tok Profet Bilong God” Kibung Distrik long tok Rasia, em dispela kibung i bin kamap long Julai 30 i go inap Ogas 1, na 164 i kisim baptais bilong makim olsem ol i dediket pinis long Jehova. Paslain long dispela, long Epril 1, inap 6,175 manmeri bilong ol kongrigesen i mekim tok Rasia long Jemani ol i bung bilong mekim Memorial bilong tingim indai bilong Jisas.

Ol Rasia Long Yunaitet Stets

Na planti man bilong ol hap em bipo Soviet Yunion i bosim na ol i save mekim tok Rasia, ol i go sindaun long Yunaitet Stets. Nius The New York Times tok: “Namel long 1991 na 1996, planti Rasia i go sindaun long Bruklin, winim ol man bilong ol narapela lain. Long dispela wankain hap taim, wanpela lain (Immigration and Naturalization Service) i orait long 339,000 manmeri bilong ol hap em bipo Soviet Yunion i bosim long ol i ken kam sindaun long Yunaitet Stets.”

Bihain, nius Times bilong Janueri 1999, i tok olsem long 1981 i go inap 1989 samting, inap 400,000 Juda bilong ol hap em bipo Soviet Yunion i bosim, ol i bin i go sindaun long Nu Yok Siti na long ol hap klostu long en. Na tu, nau long dispela taim, planti tausen Rasia i bin go sindaun long ol narapela hap bilong Yunaitet Stets. Olsem: Inap 35,000 manmeri bilong Rasia i go sindaun long noten Kalifonia, olsem na dispela hap i kamap namba 3 hap i gat planti manmeri bilong ol hap em bipo Soviet Yunion i bosim. Nu Yok na Los Enjeles tasol i gat planti Rasia moa long en. Planti bilong ol dispela manmeri i save mekim tok Rasia ol tu i kirap stadi long Baibel, na planti handet bilong ol i kamap man bilong lotuim trupela God, em Jehova.

Long Epril 1, 1994, ol i kamapim namba wan kongrigesen i mekim tok Rasia bilong ol Witnes Bilong Jehova long Yunaitet Stets, em long Bruklin, Nu Yok. Bihain, ol i kamapim ol kongrigesen i mekim tok Rasia long Pensilvenia, Kalifonia, na Wosington. Na ol i kirapim ol grup bilong stadi long ol narapela hap bilong kantri.

Namba Wan Kibung Long Yunaitet Stets

Long Ogas 20 i go inap 22, 1999, inap 670 manmeri bilong Yunaitet Stets na Kanada ol i amamas long bung long namba wan kibung distrik bilong tok Rasia i kamap long Nu Yok Siti. Ol i mekim olgeta tok bilong kibung long tok Rasia, na ol i mekim pilai bilong Baibel i stori long Jekop na Iso. Ol brata sista bilong kongrigesen i mekim tok Rasia bilong Los Enjeles, Kalifonia, ol i mekim dispela pilai. Pilai i wanpela bikpela samting bilong kibung.

Narapela bikpela samting bilong kibung em baptais bilong 14 manmeri, em olgeta i stap long wanpela piksa bilong dispela stori. Sampela ol i raun longwe inap 4,000 kilomita. Ol i kam long Potlan, Origen, na Los Enjeles na San Fransisko, Kalifonia, bilong ol i ken kisim baptais long kibung long Nu Yok Siti. Bipo ol dispela 14 brata sista i sindaun long ol hap em bipo Soviet Yunion i bosim, olsem Amenia, Asebaijan, Belarus, Moldova, Rasia, na Yukren. Stori bilong ol i kamapim long ples klia pasin bilong ol long pilim tru save i kam long God, na ol i amamas long stap fri long lotuim em.

Svetlana (namba wan lain, namba 3 long han kais) i go bikpela long Mosko. Taim em i gat 17 krismas, em i maritim wanpela man bilong singsing i gat nem, em krismas bilong em i winim tru krismas bilong Svetlana. Long 1989, ol i kam long Yunaitet Stets wantaim liklik pikinini man bilong ol. Planti taim man bilong em i raun long ol narapela narapela hap, na 5-pela yia bihain ol i katim marit.

Taim Svetlana i bungim wanpela wanwok Witnes, ol pren bilong em i tok em i no ken bung wantaim ol Witnes, long wanem, ol i “wanpela lotu em ol bai bosim i stap bilong [em] na kisim olgeta mani bilong [em].” Tasol em i laik kisim save long tok bilong Baibel. Ol Witnes i soim em nem bilong God long Baibel, na Svetlana i stori long dispela samting olsem: “Mi pilim tru pasin bilong ol Witnes, ol tasol i save autim nem bilong God.”

Taim Andrei (long baksait, namba 3 long han kais) i yangpela yet, em i lusim haus bilong em long Saibiria na go skul long hap nau ol i kolim Sen Pitasbek bilong lain gut long pilai spot. Bihain liklik, Soviet Yunion i bruk, na long 1993 taim Andrei i gat 22 krismas, em i go sindaun long Yunaitet Stets. Em i tok: “Mi kirap tingting long God na mi go long Misin Otodoks Bilong Rasia. Wanpela taim, long taim bilong tingim Ista bilong Rasia, mi stap long haus lotu long nait olgeta bambai mi ken go klostu long God.”

Long dispela taim Svetlana i bungim Andrei, na em i stori long em long ol samting em i kisim save long en long rot bilong Baibel-stadi. Andrei i go wantaim em long wanpela miting bilong ol Witnes Bilong Jehova, na bihain em i orait long stadi long Baibel. Long Janueri 1999 ol i marit. Bihain long ol i kisim baptais long kibung, pes bilong ol i lait tru.

Mama i karim Pavel (long baksait, namba 4 long han kais) klostu long Karagandi, Kasakstan, tasol bihain ol i go sindaun long Nalsik, Rasia. Dispela bikpela taun i stap klostu long Sesnia na Dagestan, em dispela hap bikpela pait i bin kamap long en. Namba wan taim Pavel i bungim ol Witnes long dispela hap long Ogas 1996, tasol long mun bihain em i go sindaun long San Fransisko. Em i kisim ol drak, na em i bin kamapim wanpela pikinini meri na pikinini i stap wantaim mama bilong em long Rasia.

Taim Pavel i kamap long Yunaitet Stets, wantu em i painim ol Witnes Bilong Jehova na em i kirap stadi long Baibel. Em i stretim pasin bilong em, na em i raitim pas i go long mama bilong pikinini meri bilong em na stori long nupela bilip bilong em. Nau mama bilong pikinini i stadi wantaim ol Witnes, na ol i wok long stretim rot bambai em i ken kam long Yunaitet Stets bilong maritim Pavel na tupela i ken lotu long Jehova wantaim pikinini meri bilong ol long Kalifonia.

Mama i karim George (long baksait, namba 2 long han kais) long Mosko na em i go bikpela long dispela hap. Em i kam long Yunaitet Stets long 1996, na long yia bihain em i maritim Flora, em bilong Asebaijan. George i save go long Misin Otodoks Bilong Rasia, tasol bihain long em i ritim wanpela nius Wastaua em i gat ol askim long bilip bilong God Triwan. Em i raitim pas i go long Sosaiti Was Taua, na bilong bekim pas ol i salim buklet Gutpela Yu Bilip Long God Triwan o Nogat? Long 1998, em wantaim Flora ol i kirap stadi long Baibel. Nau Flora tu i laik kisim baptais.

Narapela bikpela samting bilong dispela kibung i olsem: Ol 15,108 manmeri i bung long kibung bilong ol long wankain taim long Mosko, ol i salim sori Kristen bilong ol i kam. Lain i bung long Nu Yok Siti ol i amamas tru long harim olsem 600 brata sista i bin kisim baptais long Mosko! Ol i amamas tru long dispela samting, long wanem, long wik kibung i laik kamap, ol nius na televisen long Yunaitet Stets na long ol narapela hap ol i bin stori olsem sampela man i laik bagarapim kibung long Mosko.

Ol Samting i Wok Long Kamap Long Mosko

Long Julai 21, 1999, ol Witnes i sainim kontrak bilong mekim wok long Olimpik Stediam i stap long Mosko, klostu long wanpela bikpela haus lotu bilong Misin Otodoks Bilong Rasia. Tasol wanpela wik paslain long kibung i laik kirap, ol brata i luksave olsem sampela man bai givim hevi long ol. Long Trinde, Ogas 18, ol i no bin givim yet tok orait long ol Witnes i ken mekim wok long stediam, maski ol i baim pinis rent bilong en. Ol Witnes i tokim ol bikman olsem gavman i rejistaim pinis ol Witnes Bilong Jehova olsem wanpela lain lotu long Rasia, olsem blok i stap long pes 28 i kamapim.

Ol Witnes i go pas long redim kibung ol i tingting planti, long wanem, inap 15,000 manmeri i redi long kam long kibung long Fraide moningtaim. Sampela ol i raun i kam long Mosko long ol taun i stap longwe tru inap planti kilomita. Orait, bihain long ol i bin toktok inap sampela aua, long 8 klok long apinun, long Fonde, Ogas 19, ol bos bilong stediam ol i amamas long tokim ol Witnes olsem ol inap mekim kibung. Ol bikman bilong biktaun ol i bin tokim ol olsem ol i orait long kibung bilong ol Witnes.

Long de bihain long moningtaim, planti tausen i kam insait long stediam. Sampela Witnes i bin wok nait olgeta bilong redim ol samting. Ol lain bilong nius tu ol i kam long dispela namba wan moning, em ol i bin harim olsem sampela man i laik pasim ol Witnes long mekim kibung. Wanpela bilong ol i tok: “Gutpela tru! Mipela i amamas long harim olsem yupela inap mekim kibung bilong yupela.”

Gutpela Pasin Bilong Ol Witnes

Ol bos bilong stediam i ting em i savepasin long putim lain sekyuriti. Olsem na lain sekyuriti i kam wantaim ol masin bilong painim gan o naip samting ol i wokim long ain, olsem ol i save mekim wok long en long ol ples balus bilong sekim ol pasindia. Ol i putim ol dispela kain masin long olgeta hap ol man i kam insait long stediam. Ol polis i bin stap tu long olgeta hap insait long stediam. Kibung i kamap gut, maski wanpela man i tok bagarap bai painim ol.

Long Sarere apinun wanpela man i ring na em i tok, em i bin putim wanpela bom insait long stediam. Em i ring paslain liklik long pinis bilong tok i kamap paslain long laspela tok bilong dispela de. Olsem na ol bos bilong stediam i laik ol brata i mekim sotpela toksave, na askim olgeta brata sista long lusim stediam hariap. Taim olgeta i lusim stediam long gutpela pasin na ol i no resis samting, ol bos bilong stediam na ol polis ol i kirap nogut long dispela samting. Ol i no bin lukim kain samting olsem bipo! Ol i askim ol Witnes sapos ol i bin mekim traim long dispela samting long bipo o nogat.

Ol i no painim wanpela bom, na long de bihain ol i skruim program i go longpela na mekim tok ol i no bin mekim long Sarere. Ol bos bilong stediam ol i amamas long kibung.

Long Kantri Grik na Long Ol Narapela Hap

Long laspela Fraide i go Sande bilong Ogas na namba wan Fraide i go Sande bilong Septemba, ol i mekim tu kibung distrik long tok Rasia long Kantri Grik​—⁠pastaim long Atens na bihain long Tesalonaika. Inap 746 i bung, na 34 i kisim baptais. I gat 8-pela kongrigesen na 17 liklik grup ol i mekim tok Rasia long Kantri Grik. Ol dispela kongrigesen na grup ol i gat ol manmeri bilong ol provins bilong ol hap saut em bipo Soviet Yunion i bosim. Ol i mekim miting bilong ol long tok Rasia na long ol narapela tok ples ol dispela man i save mekim.

Wanpela bilong ol man i kisim baptais long Atens, em Victor. Bipo em i no bilip long God, tasol long Ogas 1998 em i go long kibung intenesenel bilong ol Witnes Bilong Jehova long Atens, na meri bilong em i kisim baptais long dispela kibung. Em i tok, em i pilim tru pasin sori i stap namel long lain i bung long kibung, na dispela i kirapim em long stadi long Baibel.

Wanpela man, nem bilong em Ighor, em i kisim buk Yu Inap i Stap Oltaim Long Paradais Long Graun, na taim em i ritim pinis dispela buk em i rausim olgeta imis bilong em. Em i kirap tokim ol man olsem em i wanpela Witnes Bilong Jehova. Em i raitim pas i go long brens-ofis long Atens na bihain long wanpela Witnes i kam lukim em long Novemba 1998, wantu em i go long namba wan miting bilong kongrigesen, na em i no bin lusim wanpela miting bihain long dispela. Nau em i baptais pinis, na Ighor i laik kamap wanpela Witnes Bilong Jehova i save autim tok long olgeta de.

Ol manmeri i save mekim tok Rasia ol i bin go sindaun long planti narapela kantri em mipela i no bin kolim. Planti bilong ol dispela lain tu ol i amamas long ol i stap fri long stadi long Baibel na long bung wantaim long ples klia bilong lotuim God. Dispela em i wanpela gutpela samting tru long ol!

[Futnot]

[Blok long pes 22]

Sampela Rasia i Save Laikim Tru Baibel

Wanpela saveman bilong lotu i gat nem, em profesa Sergei Ivanenko, em i tok ol Witnes Bilong Jehova i save givim bel tru long stadi long Baibel. I no longtaim i go pinis na em i raitim wanpela buk long tok Rasia, O lyudyakh, nikogda nye rasstayushchikhsya s bibliey (Wanpela Lain i Save Holim Baibel Long Olgeta Taim), na em i raitim stori bilong ol Witnes taim ol i nupela yet long Soviet Yunion. Buk i tok: “Maski ol i kalabusim ol Witnes Bilong Jehova, long wanem, ol i stap gut long ol bilip bilong ol, ol Witnes i painim rot bilong mekim wok long Baibel.” Bilong kamapim klia dispela samting, em i mekim stori olsem.

“Ol i tambuim ol kalabusman long holim Baibel. Taim ol i sekim ol kago samting bilong ol kalabus, ol i kisim ol Baibel bilong ol. Long wanpela banis kalabus long hap bilong not, wanpela Witnes Bilong Jehova em i mekim wok olsem elektrisen na em i putim ol hap bilong Baibel insait long wanpela bokis bilong stretim strong bilong paua​—⁠dispela bokis i gat bikpela paua insait long en. Em i pasim olgeta wan wan hap bilong Baibel long narapela narapela waia, na em wanpela tasol i save em i mas pulim wanem waia bambai em i ken kisim wanpela buk bilong Baibel​—⁠olsem Gutnius Matyu i raitim​—⁠na paua i no kilim em i dai. Wok bilong ol woda long painim Baibel i no karim kaikai maski ol i wok strong tru long painim, olsem na ol i no painim dispela narapela kain Baibel.”

[Blok long pes 28]

Ol i Rejistaim Ol Witnes Bilong Jehova Long Rasia

Ol Witnes Bilong Jehova i bin autim tok bilong Kingdom bilong God long Rasia inap olsem 100 yia. Tasol gavman i bin putim tambu long wok bilong ol Witnes, olsem na gavman i no rejistaim ol i go inap long Mas 27, 1991. Long dispela taim, gavman i rejistaim ol long nem, Nambawan Ofis Bilong Lotu Bilong Ol Witnes Bilong Jehova Long Soviet Yunion.

Long Septemba 26, 1997, ol i kamapim wanpela lo em nem bilong en, “Pasin Bilong Stap Fri Long Bihainim Maus Bilong Bel na Mekim Lotu.” Long olgeta hap bilong graun, ol nius i stori long dispela nupela lo. Bilong wanem? Long wanem, planti ol i ting dispela lo i bilong pasim rot bilong planti lain lotu long mekim wok bilong ol long Rasia.

Olsem na maski ol Witnes Bilong Jehova i bin wok strong na gavman i rejistaim ol long 1991, dispela nupela lo i mekim na ol Witnes na olgeta narapela lain lotu tu ol i mas rejista gen long gavman. Dispela i kamapim planti askim. Olsem wanem? Dispela i makim olsem ol bikman bilong Rasia ol bai putim gen hevi long ol Witnes Bilong Jehova? O bai ol i bihainim lo i orait long ol kain kain lotu na ol i larim ol man i stap fri long mekim lotu olsem Konstitusen Bilong Federesen Bilong Rasia i makim?

Bihain bekim bilong ol dispela askim i bin kamap. Long Epril 29, 1999, ol Witnes i amamas tru long gavman i orait gen long ol, taim Dipatmen Bilong Jastis i givim pepa long ol Witnes em i rejistaim ol long nem “Nambawan Ofis Bilong Ol Witnes Bilong Jehova Long Rasia.”

[Piksa long pes 23]

Namba wan kibung distrik long tok Rasia long Yunaitet Stets

[Piksa long pes 24]

Kongrigesen bilong Los Enjeles long tok Rasia i mekim pilai bilong Baibel long Nu Yok

[Piksa long pes 25]

Ol dispela 14 brata sista i kisim baptais long Nu Yok, ol i bilong 6-pela provins bilong ol hap em bipo Soviet Yunion i bosim

[Piksa long pes 26, 27]

Winim 15,000 i bung long Olimpik Stediam bilong Mosko