Ol Narapela Kain Marasin—As na Planti Man i Kisim

I GAT planti kain kain marasin samting i narapela kain long marasin bilong ol dokta. Wanpela ol i kolim naturopati, em pasin bilong mekim wok long wara o diwai sayor samting bilong helpim skin long daunim sik. I gat planti kain marasin olsem, em inap planti handet yia ol man i bin mekim wok long en. Tasol inap longtaim pinis ol i no yusim moa na ol dokta bilong nau ol i no bin mekim wok long en.

Olsem: Wanpela nius bilong Ogas 27, 1960, i tok pasin bilong mekim kol skin em paia samting i bin kukim, em wanpela pasin ‘ol man long bipo i bin save long en, tasol ol dokta na man nating long nau ol i no tingim. Maski sampela stori long ol buk i litimapim dispela pasin, ol man long nau ol i no save mekim wok tumas long en. Planti dokta i tok, “ol man i no save mekim,” tasol yumi no save long as na ol i no mekim.’​—⁠The Journal of the American Medical Association.

Tasol nau ol dokta i laik bai ol man i kirap gen na mekim wok long dispela pasin, olsem taim paia samting i kukim skin, wasim dispela hap skin long kolwara o mekim kol dispela hap. Wanpela nius bilong Septemba 1963 i tok: ‘Long 1959 na 1960, tupela dokta, Ofeigsson na Schulman, i kamapim wanpela ripot, na dispela i bin kirapim ol man long tingim pasin bilong mekim wok kwiktaim long kolwara bilong helpim skin taim paia samting i kukim. Inap wanpela yia mipela i bin mekim wok long dispela pasin, na gutpela samting i bin kamap long en.’​—⁠The Journal of Trauma.

Pasin bilong mekim wok long kolwara ating i no kamapim hevi, na tru tumas, em i save tekewe pen. Ol dokta bilong nau ol i luksave olsem, pasin haidroterapi, olsem pasin bilong mekim wok long wara, em inap helpim sikman.a

Na tu, sampela man i save mekim wok long ol diwai sayor samting bilong stretim sik. Long sampela hap bilong graun ol i bin mekim olsem inap planti handet o tausen yia. Olsem: Long India, inap longtaim pinis ol i bin mekim bikpela wok long ol lip nabaut. Long nau, ating long olgeta hap, planti dokta i luksave olsem sampela diwai sayor samting ol i gat strong long stretim sik.

Samting i Bin Kamap

Inap olsem 100 yia i go pinis, Richard Willstätter, em bihain em i lain na kisim save long ol diwai sayor samting, em i tingim samting i bin painim Sepp Schwab, em wanpela gutpela pren bilong em i gat 10-pela krismas, na em i larim dispela samting i stiaim em. Sua i bagarapim tru lek bilong Sepp na dokta i tok ol i mas katim na rausim lek, nogut Sepp i dai. Tasol papamama bilong Sepp i tokim dokta long wet inap long moningtaim. Orait nau ol i go lukim wanpela wasman bilong sipsip, em i gat nem long mekim wok long ol lip nabaut bilong oraitim sik. Wasman i bungim kain kain lip na katkatim i go liklik tru olsem aupa ol i kukim pinis. Orait nau em i putim long sua.

Long moningtaim, sua i orait liklik, na dokta i no katim lek. Ol i putim gen ol dispela lip, mekim mekim i go, na bihain sua i pinis olgeta. Bihain Willstätter i go long Yunivesiti Bilong Munik long Jemani na stadi long kemistri. Em i kisim save long ol samting, olsem klorifil, i givim kala long ol lip samting, na bihain em i kisim Prais Nobel long dispela save em kisim. Em nau, inap 25 pesen bilong ol marasin ol bikpela kampani i wokim na ol man i mekim wok long en long nau, ol i kisim long ol diwai sayor samting.

Bihainim Stretpela Tingting

Tasol yumi mas save olsem, samting i stretim sik bilong wanpela man, ating em no stretim sik bilong narapela. I gat planti samting i mekim na bai marasin i helpim gut man o nogat, olsem sik i wanem kain, na dispela sik i strongpela o liklik, na man i gat strongpela skin o nogat, na em i kisim dispela marasin taim sik i liklik o taim em i go bikpela.

Ol dispela narapela kain marasin samting i save helpim man isi isi; ol i no save wok hariap olsem marasin bilong ol dokta. Olsem na taim sik i liklik yet, sapos sikman i go kwiktaim long dokta na dokta i tokim em i gat wanem kain sik na em i kisim marasin, ating bai em inap sakim dispela sik. Sapos em i no mekim olsem, ating dispela sik bai go bikpela tru na em i mas kisim strongpela marasin o dokta i mas katim em bambai em i no ken bagarap. Olsem na i no pasin bilong gutpela tingting sapos yumi strong long kisim wanpela kain samting bilong stretim sik na ting em tasol i rot bilong stretim dispela sik.

Marasin i narapela kain long marasin bilong ol dokta, em i narapela kain olsem: Wok bilong en i bilong lukautim gut skin bilong man na bai sik i no ken painim em, na man i mekim wok long dispela marasin em i tingim pasin ol man i bihainim long i stap bilong ol na samting dispela i mekim long skin bilong ol. Olsem na ol man i save mekim wok long dispela narapela kain marasin samting ol i save tingim dispela man yet; ol i no tingim dispela sik o hap bilong skin i gat sik long en na em tasol, nogat.

Planti man i laikim dispela narapela kain marasin samting, long wanem, em i no save nogutim man olsem marasin bilong ol dokta inap mekim. Tru tumas, planti man moa i laik save long ol gutpela marasin samting i no save nogutim ol, olsem na long stori i kam bihain long dispela, bai mipela i toktok long sampela bilong ol dispela narapela kain marasin samting.

[Futnot]