God i Gat Nem!
Wanem nem bilong God? Olgeta man i gat nem. Planti man i save givim nem long dok o pusi bilong ol! Olsem na God tu i mas i gat wanpela nem, a? Ol man i gat nem na pasin bilong yusim ol dispela nem i bikpela samting bilong ol man i ken pas gut na wok gut wantaim. Na i wankain tu long pasin bilong yumi long pas gut wantaim God. Tasol planti man husat i tok ol i bilip long God bilong Baibel, ol i no save yusim nem bilong em. Tasol ol man i bin save long nem bilong God inap planti tausen yia. Taim yu ritim ol dispela stori, bai yu kisim save long ol haptaim bilong bipo we planti manmeri i bin yusim nem bilong God. Na bikpela samting moa, bai yu kisim save long tok Baibel i mekim long yumi mas kisim save long nem bilong God.
LONG yia 1600 samting, long sampela kantri long Yurop ol i wokim ol koin i gat nem bilong God long en. Wanpela koin bilong Jemani ol i wokim long yia 1634 i gat nem Jehova long en. Ol dispela koin i kisim nem olsem Jehova koin, na ol man i bin yusim inap planti yia.
Jehovaa em wanpela rot long kolim nem bilong God ol man i bin save long en inap planti tausen yia. Long tok Hibru, em wanpela tok ples ol man i save ritim kirap long han sut i go long han kais, ol i raitim dispela nem long 4-pela leta, יהוה. Ol dispela 4-pela leta Hibru—em yumi inap raitim olsem YHWH—ol i kolim Tetragramaton. Ol i bin raitim nem bilong God long dispela pasin long ol koin bilong Yurop inap planti yia.
Nem bilong God i stap tu long ol bikpela haus, ol bikpela ston, long ol gutpela bilas ol man i bin wokim, na long planti singsing bilong lotu. Buk ensaiklopidia Brockhaus bilong Jemani i tok, bipo em pasin bilong ol prins bilong sampela lotu i gat nem Kristen long werim wanpela mak i gat piksa bilong san na Tetragramaton. Dispela mak, i stap tu long ol fleg na koin, ol i kolim olsem mak Jehova-San. Tru tumas, long yia 1600 i go inap 1700 samting, ol man bilong Yurop i tingim tru lotu ol i save olsem God i Gat Olgeta Strong em i gat wanpela nem. Na bikpela samting moa, ol i no pret long yusim dispela nem.
Ol man long ol hap bilong Not Amerika em bipo Inglan i bosim, ol tu i bin save long nem bilong God. Olsem: Tingim wanpela soldia long ami bilong Amerika i pait bilong daunim gavman, nem bilong em Ethan Allen. Long ol stori em i bin raitim, long 1775 em i bin tokim ol birua long daunim ol yet aninit long em “long nem bilong Bikpela Jehova.” Bihain, taim Abraham Lincoln i stap presiden, planti wokman bilong gavman i raitim nem bilong Jehova long ol pas ol i raitim i go long Lincoln. Sampela narapela rait bilong ol stori bilong Amerika long bipo i gat nem bilong God, ol i stap long planti laibreri bilong ol man i ken go lukim. Tasol ol dispela samting i sampela samting tasol i soim olsem inap planti tausen yia ol man i kamapim planti samting i soim klia nem bilong God.
Olsem wanem long nau? Ol man i lusim tingting pinis long nem bilong God? Nogat tru. Planti Baibel i gat nem bilong God long planti ves. Sapos yu go long laibreri o lusim sampela minit bilong skelim ol dikseneri bilong yu yet, bai yu lukim olsem long planti tok ples ol i tanim Tetragramaton olsem Jehova. Olsem: Buk Encyclopedia International i tokaut klia olsem nem Jehova em i “pasin bilong kolim nem holi bilong God long tok Hibru long nau.” Buk The New Encyclopædia Britannica i tok, Jehova em i “nem bilong God bilong ol Juda na bilong ol Kristen.”
Tasol ating yu laik save, ‘Nem bilong God i bikpela samting long ol manmeri long nau?’ Nem bilong God, em ol i raitim long narapela narapela pasin, i stap yet long planti pablik ples. Olsem: Nem Jehova i stap long wanpela bikpela haus long New York City. Long dispela wankain siti, dispela nem i stap long tok Hibru long wanpela piksa ol i wokim long ol liklik ston na i bilasim wanpela tren stesin. Planti tausen manmeri i save wokabaut i go i kam long ol dispela hap, tasol ating wan wan tasol i bin ting ol dispela rait i bikpela samting.
Olsem wanem? Nem bilong God i bikpela samting long ol man long hap yu sindaun long en? O planti i save kolim Man Bilong Wokim yumi olsem “God,” i olsem dispela biknem em i nem tru bilong em? Ating yu lukim olsem planti man i no save tingting long God i gat wanpela nem o nogat. Olsem wanem long yu? Yu amamas long kolim God long nem tru bilong em, Jehova?
[Futnot]
a Long ol dispela stori i gat 39 pasin bilong raitim nem Jehova olsem ol i save raitim long winim 95 tok ples.
[Blok/Piksa long pes 4]
Wanpela King i Kamapim Nem Bilong Jehova
Long 1852 sampela misineri i lusim Hawaii na i go long ol ailan bilong Maikronisia. Ol i karim i go wanpela pas i toksave long wok bilong ol na pas i gat mak bilong King Kamehameha 3, em king bilong ol ailan Hawaii long dispela taim. Dispela pas ol i bin raitim long tok ples Hawaii na i bilong planti bikman bilong ol Pasifik Ailan, em i tok: “Sampela tisa bilong God Antap Tru, em Jehova, i laik kam long ol ailan bilong yupela long lainim yupela long Tok Bilong Em na bai yupela i ken stap inap oltaim oltaim. . . . Mi ting yupela inap tingim gut na pren wantaim ol dispela gutpela tisa na mi laik kirapim yupela long putim yau long tok bilong ol. . . . Gutpela sapos yupela i tromoi olgeta imis bilong yupela, na kisim Bikpela Jehova olsem God bilong yupela, na lotuim na laikim Em na Em bai blesim na kisim bek yupela.”
[Piksa]
King Kamehameha 3
[Kredit Lain]
Hawaii State Archives
[Piksa long pes 3]
Tetragramaton, mining bilong en “fopela leta,” em i nem bilong God long tok Hibru