Ol Papa i No Stap—Wanpela Hevi i Go Bikpela
PLANTI papa moa i wok long lusim famili bilong ol. Long 1998, niuspepa USA Today i tok Yunaitet Stets “i gat planti famili moa i no gat papa, winim ol narapela kantri.” Tasol dispela hevi long ol papa i no stap i wanpela hevi bilong olgeta hap.
Long sensas bilong Brasil long 2000 ol i ripot olsem i gat 44.7 milion famili i stap na namba bilong ol famili we mama tasol i stap em 11.2 milion. Long Nikaragua, 25 pesen bilong ol pikinini ol i stap wantaim mama tasol. Long Kosta Rika namba bilong ol pikinini em papa bilong ol i no laik tokaut olsem em pikinini bilong ol i go antap, olsem long 1990 em 21.1 pesen na long 1999 namba i go antap long 30.4 pesen.
Ol samting i kamap long dispela 3-pela kantri i kamapim klia ol samting i wok long kamap long olgeta hap. Tingim narapela hevi i save kamap taim ol papa i no stap.
Ol i Stap Tasol Ol i No Mekim Wok Bilong Ol
Plis lukim blok “Papa, Wanem Taim Bai Yu Kam Bek Gen?” Nao, em i gat 23 krismas long nau, i tok: “Taim mi no kirap yet long i go long komiuniti skul, mi no save lukim Papa tumas. Wanpela taim, taim em i lusim haus mi askim em, ‘Yu bai kam bek, a?’ ”
Kain sindaun insait long ol famili olsem bilong Nao na papa bilong em i bin kirapim Piotr Szczukiewicz, em man Polan i save raitim ol buk samting, long tok: “I luk olsem wanpela bikpela samting bilong ol famili i olsem: Ol papa i no save pas wantaim ol.” Tru, planti papa i save stap wantaim famili bilong ol na lukautim ol long samting bilong skin. Tasol olsem magasin Capital bilong Frans i tok, “planti tumas papa i amamas long lukautim famili long kaikai, tasol ol i no laik skulim ol pikinini.”
Planti taim papa i stap wantaim famili tasol em i no tingting long ol samting pikinini bilong em i mekim. Em i wok long tingim ol narapela samting. Magasin Famille chrétienne bilong Frans i tok: “Maski papa i stap wantaim famili, tingting na bel bilong em i stap long narapela hap.” Wai na planti papa long nau i no save tingim famili bilong ol na pas gut wantaim ol?
Olsem magasin antap i stori, wanpela bikpela as em olsem “man i no kliagut long wok bilong papa o man marit.” Planti papa i ting wok bilong gutpela papa em bilong kisim gutpela wok mani bilong lukautim famili na em tasol. Olsem Józef Augustyn, em man Polan i save raitim ol buk, i tok, “planti papa i ting ol i gutpela papa bikos ol i save kisim mani bilong lukautim famili.” Tasol dispela samting em i hap wok tasol bilong papa.
Tasol tru tru, ol pikinini i no save skelim papa bilong ol long hamas mani em i save kisim o long hamas mani em i save tromoi bilong baim presen long ol, nogat. Samting ol pikinini i laikim tru—winim ol samting bilong skin—em papa i mas laikim ol, lusim taim bilong i stap wantaim ol na mekim gut long ol. Ol dispela samting i bikpela samting tru long ol.
Mas Skelim Gut Pasin
Wanpela lain (Japanese Central Council for Education) i tok, “ol papa i mas skelim gut pasin bilong ol, em ol i save givim bel tumas long wok mani.” Bikpela askim i olsem, Bai papa i senisim samting bilong helpim ol pikinini bilong em? Niuspepa Gießener Allgemeine bilong Jemani i stori long inteviu wanpela lain i bin mekim wantaim planti papa, na planti papa i tok ol i no laik tingim ol pikinini bilong ol pastaim, ol i mas tingim wok mani pastaim.
Sapos ol pikinini i pilim olsem papa i no save tingim ol, dispela inap mekim ol i bel hevi tru. Lidia, nau em i gat 21 krismas, inap tingim yet pasin bilong papa bilong em taim em i stap liklik meri long Polan. Lidia i tok: “Em i no save toktok wantaim mipela. Em i stap bilong em yet na mipela i mekim wankain. Em i no save olsem mi save kisim amamas long ol disko.” Na i wankain long Macarena bilong Spen, em i gat 21 krismas. Em i tok taim em i liklik pikinini, papa bilong em “i save go raun wantaim ol pren long ol wiken bilong painim amamas, na sampela taim mipela i no inap lukim em inap sampela de.”
Makim Stret Ol Bikpela Samting
Ating planti papa i luksave olsem ol i no tingim tumas na stap tumas wantaim ol pikinini bilong ol. Wanpela papa long Japan i gat yangpela pikinini man, i tok: “Mi laik bai pikinini bilong mi i ken kliagut long sindaun bilong mi. Mi save tingim em long olgeta taim, taim mi bisi tu.” Tasol olsem wanem? Yu ting sapos papa i laik bai pikinini i kliagut long as na em i no save stap wantaim pikinini, dispela yet inap stretim dispela hevi?
Tru tumas, papa i mas hatwok na lusim samting bilong em yet bilong givim pikinini ol samting em i mas kisim. Na i klia tru, bilong givim ol pikinini ol samting ol i mas kisim—pasin laikim, taim, na mekim gut long ol—em i hatwok. Jisas Krais i tok: “Ol manmeri i no inap kisim laip long kaikai tasol.” (Matyu 4:4) Na tu, ol pikinini i no inap kamap gutpela man o meri sapos ol i kisim ol samting bilong skin tasol. Olsem wanem? Yu papa, yu redi long lusim sampela samting i dia tumas long yu—olsem taim bilong yu o namba yu inap kisim long wok mani bilong yu—bilong i stap wantaim ol pikinini bilong yu?
Niuspepa Mainichi Daily News bilong Februeri 10, 1986, i bin stori long wanpela papa i bin luksave olsem ol pikinini bilong em ol i bikpela samting. Niuspepa i tok: “Wanpela bikman bilong nesenel tren kampani bilong Japan (JNR) i tok em i no laik stap longwe long famili bilong em, olsem na em i lusim wok.” Niuspepa i kamapim tok bilong dispela bikman olsem: “Planti man i ken mekim wok dairekta jeneral bilong kampani. Tasol mi tasol mi papa bilong ol pikinini bilong mi.”
Tru tumas, namba wan samting bilong kamap gutpela papa em yumi mas luksave long ol pikinini i mas i gat wanem kain papa. Yumi laik skelim ol samting man i mas mekim bilong i stap wanpela gutpela papa.
[Blok long pes 3]
“Papa, Wanem Taim Bai Yu Kam Bek Gen?”
Dispela em askim Nao, wanpela pikinini meri long Japan i gat 5-pela krismas, i bin askim papa bilong em long wanpela de taim papa i lusim haus na go long wok. Maski papa i save stap long haus, Nao i no save lukim em tumas. Em i save lusim wok na kam bek long haus taim Nao i slip pinis na em i lusim haus paslain long Nao i kirap long moning.