Presa Long Mekim Pasin Giaman

“Onest pasin insait long wok bisnis em samting bilong bipo, na ol man husat i traim long bihainim dispela pasin, bisnis bilong ol bai pundaun.”—Stephen, Amerika.

OLSEM WANEM? Yu wanbel long dispela tok? Long rot bilong pasin giaman planti man i kisim ol gutpela samting insait long sotpela taim, olsem na ol man husat i traim long bihainim onest pasin, ol i kisim bikpela presa long ol kain samting olsem:

Traim i Pulim Yumi. Ating olgeta man i laik kisim sampela mani moa na ol gutpela samting bilong skin. Taim rot i op long mekim sampela pasin giaman bilong kisim mani samting, em i hatwok tru long sakim dispela.

● “Mi gat wok long makim wanem ol kampani bai winim kontrak bilong mekim sampela wok bilong kampani mi wok long en. Planti taim ol man i laik givim grismani long mi. Laik bilong kisim isi mani i bikpela tru.”—Franz, Midel Is.

Presa Bilong Mekim Bikpela Profit. Inap sampela yia nau, hevi bilong mani i givim hatwok long ol bisnis long olgeta hap. Na tu, teknoloji i save senis klostu klostu na i gat resis namel long ol bisnis insait long rijen na long olgeta hap bilong graun. Ol wokman inap ting olsem long rot bilong pasin giaman tasol ol i ken inapim mak em ol bos na maneja i putim bilong mekim wok.

● “Mipela i ting mipela i mas mekim olsem. . . . Sapos mipela i no mekim, kampani bai pundaun.”—Reinhard Siekaczek, em i givim grismani na ol i arestim em.—The New York Times.

Ol Narapela i Putim Presa. Sampela taim ol wanwok o ol kastama inap tokim yu, o subim yu, long insait wantaim ol long sampela pasin giaman.

● “Maneja bilong wanpela bikpela kampani i kam tokim mi olsem sapos mi no givim sampela grismani long em, kampani bilong em bai i no wok bisnis moa wantaim mipela.”—Johan, Saut Afrika.

Pasin Bilong Ples. Long sampela ples, taim ol man i mekim wok bisnis wantaim, em pasin bilong ol long givim presen long narapela narapela. Tasol as na ol i givim presen na wanem kain presen ol i givim, dispela inap mekim na i hatwok long luksave sapos wok bisnis bilong ol i stret na i onest o nogat. Long planti kantri, ol bikman i insait long korapsen, ol i laik bai ol man i mas givim mani long ol pastaim na bihain ol i ken mekim wok, na ol bikman i amamas long kisim mani long ol man husat i laik bai ol i mekim gut long ol.

● “Em hatwok long luksave, mani narapela i givim, em i presen o grismani.”—William, Kolambia.

Ples Man i Sindaun Long En. Bikpela presa tru i kisim ol lain husat i sindaun long ol kantri i stap rabis tru o i gat hevi bilong lo na oda. Long ol kain ples olsem, ol narapela inap ting olsem ol lain husat i no laik giaman o stil, ol i no save lukautim gut famili bilong ol.

● “Ol man i ting olsem pasin giaman em nomol, samting man i mas mekim, na i orait long mekim sapos ol narapela i no kisim save long en.”—Tomasi, Kongo Kinsasa.

As na Ol Man i No Mekim Onest Pasin

Presa bilong mekim pasin giaman inap stiaim tru ol man. Wanpela wok painimaut long ol bisnis maneja long Australia i tokaut olsem long olgeta 10-pela maneja, inap 9-pela i ting grismani na pasin korapsen “i no stret, tasol em i samting ol i no inap abrusim.” Ol dispela maneja i tok, ol i redi long lusim ol stretpela pasin bambai ol inap winim wanpela wok kontrak o helpim kampani bilong ol.

Tasol ol man i save mekim pasin giaman, planti taim ol i ting ol i bihainim onest pasin. Olsem wanem ol inap kisim dispela kain tingting taim ol i mekim pasin giaman? Nius Journal of Marketing Research i tok: “Ol man i save mekim pasin giaman bilong kisim profit, tasol ol i mekim long pasin we ol i ting em i onest na i no gat rong.” Bilong mekim tingting bilong ol i stap isi, ol man i save givim ol eskius, o ol i tok pasin giaman ol i mekim i no bikpela samting, o i no gat rong long en.

Olsem: Taim ol man i stori long pasin giaman o grismani, ol inap kolim ol narapela tok bilong kamapim olsem ol dispela pasin i no gat rong long en, olsem ol i kolim “grismani” olsem “poketmani.”

Ol narapela i givim eskius long pasin i no stret ol i mekim long rot bilong daunim mining bilong tok onest pasin. Tom husat i wok long wanpela fainens kampani i tok: “Ol man i ting ol i mekim onest pasin sapos lo i no kotim ol, na ol i no wari sapos pasin ol i mekim i stret o nogat.” David, bipo em i bikbos bilong wanpela kampani, em i tok: “Taim ol man i kisim save long pasin giaman wanpela i mekim, ol i gat tok long dispela. Tasol taim man inap haitim pasin giaman na i no kisim strafe long en, ol man i orait long dispela pasin. Ol narapela i ting ol man husat i giaman na i abrusim strafe, ol i kleva.”

Planti man i tok ol i mas mekim pasin giaman bambai ol samting ol i mekim i ken kamap gutpela. Wanpela man husat i mekim wok bisnis longpela taim, i tok: “Pasin resis i kirapim ol man long tok, ‘Yu mas redi long mekim kain kain samting bilong kisim wanpela wok.’” Tasol yu ting dispela tok em i tru? O yu ting ol man husat i tok pasin giaman i no gat rong long en, ol i ‘larim ol tingting giaman i giamanim ol yet’? (Jems 1:22) Long stori i kamap bihain long dispela, bai yumi skelim olsem wanem onest pasin inap helpim yumi.

[Rait long pes 5]

“Ol man i ting ol i mekim onest pasin sapos lo i no kotim ol, na ol i no wari sapos pasin ol i mekim i stret o nogat”

[Piksa long pes 5]

Planti man i tok yu mas giaman na bai bisnis i ron gut