Sapta 14
“Nupela Skai na Nupela Graun” i Kamap Olsem Wanem?
SAPOS yumi stori long “skai,” planti man bai ting yumi tok long ples antap na mun na ol sta. Long Baibel, dispela tok “skai” o “heven” i makim tu wok king. (Aposel 7:49) Sampela taim Baibel i kolim dispela tok “heven” bilong makim God yet, em i King Bilong Heven na Graun. (Danyel 4:26; Matyu 4:17) Na Baibel i kolim ol gavman bilong graun olsem “skai,” long wanem ol dispela gavman i stap antap long lain bilong ol. (2 Pita 3:7) Olsem tasol long dispela tok “graun”—sampela taim long Baibel dispela tok i makim dispela graun yet na sampela taim em i makim ol manmeri bilong graun. (Sam 96:11) Sapos yu save long dispela samting, bai yu inap save gut long ol tok promis long Baibel bilong “nupela skai na nupela graun.” Sampela bilong ol dispela tok promis i gat hap truim bilong en long taim bilong ol Isrel bilong bipo.
‘AMAMAS LONG DISPELA SAMTING MI LAIK WOKIM’
2 Lain Isrel bilong bipo ol i insait long wanpela kontrak wantaim God. Ol i tok promis pinis long bihainim tok bilong em. Tasol ol i no bihainim. Long dispela as Jehova i tokaut olsem em i no ken lukautim ol moa—bai em i larim ol birua i bagarapim Jerusalem na kisim ol manmeri i go kalabus long Babilon. (Aisaia 1:2-4; 39:5-7) Tasol em i mekim pasin marimari tu na em i tok, bihain bai em i kisim bek liklik hap lain ol i tanim bel.—Aisaia 43:14, 15; 48:20.
3 Jehova i save em bai mekim tru dispela samting, olsem na taim em i stori long en i olsem dispela samting i kamap pinis. Em i tok: “Mi wokim nupela skai na nupela graun, na bai ol samting bilong bipo i no ken kamap moa long tingting bilong man na i no ken kamap tu long bel. Tasol yupela ol manmeri, yupela amamas oltaim long dispela samting mi laik wokim. Bai mi mekim na Jerusalem i mas kamap olsem samting bilong amamas long en, na bai lain bilong en tu i kamap olsem samting bilong amamas long en.” (Aisaia 65:17, 18, NW) Insait bilong dispela tok i olsem God bai kisim bek ol Isrel i tanim bel.
4 Ating ol man i pilim olsem dispela samting i no inap kamap, tasol long yia 539 B.C.E. ol Midia na Pesia i daunim strongpela gavman bilong Babilon. Nau ol Juda i stap aninit long nupela gavman, olsem “nupela skai.” King Sairas i holim bikpela wok long dispela “nupela skai.” Tru Sairas i no kirap bihainim lotu bilong ol Juda, tasol em i tokaut olsem Jehova i bin larim em i kisim dispela bikpela wok na Jehova i bin tokim em long wokim gen haus lotu long Jerusalem. (2 Kronikel 36:23; lukim tu Aisaia 44:28.) Sampela Juda i go bek long Jerusalem long yia 537 B.C.E. na Gavena Serababel wantaim Hetpris Jesua ol tu i mekim bikpela wok insait long dispela gavman o “nupela skai,” na liklik hap lain Juda ol i go bek long ples ol i olsem “nupela graun,” em God i bin mekim ol i kamap klin na ol i kamapim gen lotu i tru long dispela ples.—Esra 5:1, 2.
5 Bilong kamapim long ples klia olsem ol i stretim pinis tingting bilong ol na tanim bel, orait lotu tru i mas i stap olsem nambawan samting long tingting bilong ol; na ol i mas daun tru long Jehova, em i King; na ol i mas harim tok bilong ol profet bilong em. Olsem na taim ol i kam bek pinis long Juda, nambawan samting ol i mekim em olsem: Ol i “wokim alta bilong God bilong Isrel” na ol i mekim ol ofa.—Esra 3:1-6, NW.
6 Tasol bihain ol i kirap tingting tumas long ol samting bilong skin na ol i pret long ol man na dispela i pasim wok bilong ol long wokim gen haus lotu. Taim dispela samting i kamap, Jehova i salim ol profet bilong em i go bilong stretim ol, na ol i harim tok. (Hagai 1:2, 7, 8, 12; 2:4, 5) Bihain ol i brukim lo bilong God long marit, tasol taim Esra i kamapim rong bilong ol, ol i kirap stretim pasin bilong ol. (Esra 10:10-12) Yumi ken tok piksa long ol, olsem: Pastaim ai bilong ol i no lukim wanpela samting, na yau bilong ol i no harim tok. Tasol bihain God i oraitim bek ol long spirit na i olsem dispela i opim ai na yau bilong ol na ol i bihainim laik bilong God. (Skelim Aisaia 6:9, 10 wantaim Aisaia 35:5, 6.) Na wanem samting i kamap? God i truim ol tok promis bilong em i stap long Aisaia 65:20-25 na givim blesing long ol.
7 Tasol olsem wanem? I gat dispela truim tasol bilong dispela tok profet long “nupela skai na nupela graun”? Nogat tru. Aposel Pita i tok, ol Kristen bilong pastaim ol i wetim narapela truim bilong dispela tok profet. (2 Pita 3:13) Ol samting ol i wetim i kamap, nau long taim bilong yumi em i wok long kamap na yumi inap lukim. Olsem wanem yumi inap lukim? Long wanem yumi inap lukim ol samting i kamap bilong makim Krais Jisas i kamap king pinis long heven, em Man I Winim King Sairas.
8 Yumi save pinis, long yia 1914 Krais Jisas i kirap mekim wok king namel long ol birua bilong em. Long dispela taim, dispela “nupela skai” i kamap, em longtaim ol man i bin wetim. Ol samting i kamap long dispela taim i winim tru ol samting i kamap taim God i kisim bek lain Isrel long bipo. (Sam 110:2; Danyel 7:13, 14) Dispela gavman i kamap long yia 1914 em i stap long heven na God i givim wok long en bilong bosim olgeta hap bilong graun. Bihain, dispela gavman i go bikpela, long wanem hap lain bilong Kingdom, em ol i dai pinis bipo, ol i kirap bek na kamap king na pris wantaim Bikpela bilong ol long heven. Taim ol narapela manmeri bilong dispela lain bilong Kingdom ol i dai pinis long graun na ol i kirap bek, ol tu i insait long dispela “nupela skai.” (1 Tesalonaika 4:14-17; Revelesen 14:13) Ol dispela manmeri bilong i stap king wantaim Krais, bikpela hap lain bilong ol nau ol i mekim wok insait long dispela Kingdom bilong heven. Ol dispela Kristen, em spirit holi i mekim ol i kamap pikinini bilong God, ol wantaim Krais ol i olsem Nupela Jerusalem, em Jehova i tok long en olsem: “Bai mi mekim na Jerusalem i mas kamap olsem samting bilong amamas long en, na bai lain bilong en tu i kamap olsem samting bilong amamas long en.”—Aisaia 65:18, NW.
9 I no long heven tasol; nogat; long graun tu Jehova i kamapim “samting bilong amamas long en.” Liklik hap lain bilong kisim Kingdom long heven ol i stap yet long graun. Long taim bilong Namba Wan Pait Bilong Olgeta Hap, bel bilong ol man i kirap tru long helpim pait na long dispela rot ol pris pasto bilong ol misin ol inap sutim tok giaman long ol dispela Sumatin Bilong Baibel. Ol dispela misin bilong Bikpela Babilon i kirapim ol man long kalabusim hap Lain Bilong Bosim Wok bilong ol dispela Sumatin Bilong Baibel. Tasol long yia 1919 ol i lusim kalabus. Spirit bilong Jehova i strongim ol na ol i kirap gen long givim bel olgeta long lotuim God tru na long mekim ol wok bilong Kingdom bilong God.
10 Tasol ol samting ol dispela Isrel bilong spirit i wet long en i narapela kain long ol samting ol Isrel bilong skin i wet long en taim ol i go bek long ples bilong ol long yia 537 B.C.E. Ol dispela Isrel bilong spirit i wet long kisim “laip bilong heven.” (1 Pita 1:3-5) Tasol paslain long taim ol i kisim dispela prais, i gat wanpela wok Jehova i tok ol i mas mekim. Jehova i tok profet long dispela wok, olsem: “Bai mi putim tok bilong mi long maus bilong yupela, na han bilong mi bai karamapim yupela, bambai mi ken kamapim skai na putim as bilong graun na tokim Saion, ‘Yupela i lain bilong mi.’ ” (Aisaia 51:16, NW) Jehova i putim ‘tok bilong em’ long maus bilong ol wokboi bilong em bambai ol i ken autim long olgeta hap bilong graun. Ol i strongim bel na ol i kirap tokim ol man God i kamapim pinis “nupela skai” i stap strong tru na ol man na ol spirit nogut i no inap bagarapim. Ol samting Jehova i bin mekim long ol manmeri ol i olsem maus bilong Saion bilong heven, dispela i makim ol i stap lain bilong em. Ol manmeri bilong dispela graun i stap nogut long spirit na pasin bilong ol i bagarap. Ol i olsem wanpela hap graun i stap nating. Tasol “graun” bilong ol Isrel bilong spirit, olsem ples wok bilong ol, i gat planti gutpela samting bilong spirit na gutpela wok i kamap long en. Em i wanpela paradais bilong spirit! (Aisaia 32:1-4; 35:1-7; 65:13, 14; Sam 85:1, 8-13) Tasol olsem wanem long dispela “nupela graun” Aisaia 65:17 i tok long en?
REDIM OL SAMTING BILONG “NUPELA GRAUN”
11 Kirap long yia 1935 samting, Jehova i helpim ol manmeri bilong lain Isrel bilong spirit na ol i save, nau em i taim bilong bungim bikpela lain manmeri ol inap kisim laip i stap oltaim long Paradais long graun. Dispela lain i olsem bikpela lain tru sapos yumi skelim wantaim “liklik lain” bilong kisim wok long Kingdom. (Revelesen 7:9, 10) Dispela ‘bikpela lain’ tu ol i kam insait long paradais bilong spirit. I gat wanpela lain bilong bipo ol i olsem piksa na i makim dispela ‘bikpela lain.’ Dispela lain bilong bipo em ol manmeri bilong ol arapela lain ol i go wantaim ol Isrel taim ol i lusim Babilon long yia 537 B.C.E. o bihain long dispela taim. (Esra 2:58, 64, 65; 8:17, 20) Olgeta dispela witnes bilong Jehova long nau, em ol i wet long kisim laip long graun, ol inap kamap olsem “nupela graun.”
12 Ol manmeri i abrusim bagarap long taim bilong “bikpela hevi tru” na ol inap kisim laip long graun na i stap gutpela olgeta, bai ol i kamap olsem as bilong dispela “nupela graun” o namba wan lain bilong en. Dispela “nupela graun” i mas i gat gutpela as bilong en. Em bikpela samting. Olsem na nau ol dispela manmeri i lain gut long ol pasin bilong Jehova. Ol i kisim save na pilim tru bikpela tok i bin kamap long husat i stap bos tru bilong heven na graun. Ol i lain long ‘bilip strong long Jehova na no ken ting save bilong ol yet inap helpim ol.’ (Provep 3:5, 6) Nau ol inap wok strong long mekim wok bilong “autim dispela gutnius bilong kingdom,” na long dispela rot ol inap kamapim bel bilong ol, ol i givim bel tru long Kingdom bilong God. (Matyu 24:14) Maski ol i bilong kain kain lain na tok ples, tasol ol i stap wanlain tru, olsem brata brata, na ol i amamas; ol i wok gut wantaim na narapela i laikim tru narapela. (Jon 13:35; Aposel 10:34, 35) Olsem wanem long yu? Yu wok strong na lain long ol dispela samting? Olgeta manmeri i wok strong olsem, gutpela samting tru i wetim ol long bihain.
“NUPELA GRAUN” I KAMAP TRU
13 Taim Jehova i kamapim tru “nupela graun” olsem em i bin tok promis long en, bai gutpela samting tru i kamap, winim ol samting i bin kamap long yia 537 B.C.E. Long dispela taim ol manmeri i bin lusim Bikpela Babilon bai ol i kamap olsem “nupela graun,” na bai dispela olgeta lotu giaman i pinis olgeta. (Revelesen 18:21) Ol dispela stretpela manmeri—olsem “nupela graun”—ol i no ken i stap namel long ol lain man i toknogutim Jehova na mekim nogut long ol wokboi bilong em, olsem long taim bilong namba wan truim bilong tok profet bilong Aisaia. Nogat. Bai olgeta gavman bilong graun i pinis olgeta, long wanem ol i no laik daun long Jehova, em i King. Na bai olgeta man nogut i pinis olgeta long graun. (Danyel 2:44; Provep 2:21, 22) Bai God i kamapim stretpela Nupela Taim na ol manmeri i litimapim nem bilong Jehova na amamas long ol pasin bilong em, ol tasol bai ol i stap long graun.—Sam 37:4, 9.
14 Long namba tu pas aposel Pita i raitim, em i kirapim ol man long tingim dispela gutpela taim bilong bihain. (2 Pita 3:13) Aposel Jon i stori long ol tok bipo i stap hait na Jisas i soim long em na em tu i stori long dispela gutpela taim bilong bihain. Jon i tok: “Nau mi lukim nupela skai na nupela graun i stap. Namba wan skai na namba wan graun i go pinis olgeta. Na solwara i no i stap moa.” (Revelesen 21:1) Taim bikpela hevi tru i pinis na Seten wantaim ol spirit nogut i kalabus long hul i no gat as, nupela taim bai kirap. Ol wok nogut Seten wantaim ol spirit nogut i bin mekim, em bai pinis. Olgeta pasin na wok Seten i bin kamapim long graun bai pinis. Long dispela taim bai “nupela skai” i kamapim ol samting Jehova i laik mekim bilong helpim ol man na bai i no gat wanpela gavman inap pasim wok bilong en. Olgeta gavman i bikhet long wok king bilong Jehova, ol bai pinis. Taim “nupela skai” i bosim graun bai “nupela graun” i kamap tru. Dispela “nupela graun” em dispela ‘bikpela lain manmeri’ God i tok long givim laip oltaim long ol long gutpela ples Paradais i gat planti kaikai long en na ol i ken i stap amamas tru na i stap bel isi. Na bihain, long taim God i makim, bai ol manmeri i dai pinis ol i kirap bek na bai ol tu inap kamap hap bilong dispela “nupela graun,” em stretpela pasin tasol i stap long en.—Revelesen 20:12, 13.
15 Aposel Jon i harim wanpela maus i kamap long heven em i tokaut long ol gutpela samting God i laik mekim bilong helpim ol man long dispela taim bihain: “Harim! Nau haus bilong God i stap wantaim ol man! Bai em i stap namel long ol, na bai ol i stap manmeri bilong em. Yes, God yet bai i stap wantaim ol. Bai em i mekim drai olgeta wara i stap long ai bilong ol. Bai ol man i no i dai moa, na ol i no bel hevi moa, na ol i no krai na kisim pen gen. Dispela samting bilong bipo em i pinis olgeta.” (Revelesen 21:3, 4) Bai ol man i sindaun gutpela tumas na amamas i stap!
16 Ol gutpela samting i bin i stap long Iden, na ol mirakel o strongpela wok Jisas i bin mekim, dispela i olsem piksa na i makim gutpela sindaun bilong ol manmeri bilong “nupela graun.” Na long dispela taim bai ol samting i kamap tru olsem Aisaia 11:6-9 na Aisaia 35:1-7 na Aisaia 65:20-25 i tok long en. Ol manmeri i bihainim tok bai ol i kisim gutpela blesing tru! Bai i gat ol samting bilong helpim ol manmeri long i stap gutpela olgeta long spirit na long skin na long tingting. Graun bai kamap Paradais tru! Gutpela samting tru i wetim yumi, olsem na yumi mas tenkyu long Jehova, em i Man bilong wokim olgeta dispela samting!
[Askim Bilong Stadi]
1. (a) Long Baibel, planti taim dispela tok “skai” i makim wanem samting? (b) Sampela taim long Baibel, “graun” i makim wanem samting?
2. Bilong wanem Jehova i larim ol birua i kisim ol Isrel i go kalabus long Babilon? Tasol em i tok, bihain bai em i mekim wanem?
3. Wanem insait bilong tok promis bilong Aisaia 65:17?
4. (a) Wanem taim God i kisim bek ol? (b) Long dispela taim bipo, wanem samting i olsem “nupela skai”? Na wanem samting i olsem “nupela graun”?
5, 6. (a) Ol i mas mekim wanem bilong kamapim long ples klia olsem ol i tanim bel tru? (b) Taim Jehova i stretim ol, ol i mekim wanem na i narapela kain long pasin ol i bin mekim taim ol i no kalabus yet?
7. Olsem wanem yumi save i gat narapela truim bilong tok profet bilong Aisaia?
8. (a) Wanem taim Jehova i kamapim dispela “nupela skai”? Skelim ol samting i kamap long dispela taim wantaim ol samting i bin kamap long namba wan truim bilong en. (b) Olsem wanem lain bilong dispela “nupela skai” i wok long i go bikpela?
9. Long yia 1919 Jehova i kamapim wanem samting long graun em i “samting bilong amamas long en”?
10. (a) Ol samting ol dispela Isrel bilong spirit i wet long en, olsem wanem i narapela kain long ol samting ol Isrel bilong skin i wet long en taim ol i go bek long ples bilong ol long yia 537 B.C.E.? (b) Jehova i givim wanem wok long ol? (c) Taim ol i stap yet long graun em i givim wanem ol blesing long ol? Ol skripsa hia i stori olsem wanem long ol gutpela samting bilong spirit ol i kisim?
11. (a) Kirap long wanem taim Jehova i bin redim ol manmeri ol i bilong kamap olsem “nupela graun”? (b) Husat ol i bin lusim Babilon long bipo na ol i olsem piksa na ol i makim dispela lain?
12. Ol manmeri i lain long wanem ol samting long nau bambai ol inap kamap gutpela as bilong “nupela graun”?
13. Ol samting i kamap long “nupela graun,” olsem wanem ol dispela samting bai winim tru ol samting i kamap taim Jehova i bin truim dispela tok promis long yia 537 B.C.E.?
14. (a) Wanem taim bai ol samting i kamap bilong truim tok bilong 2 Pita 3:13 na Revelesen 21:1? (b) Wanem ol samting bai pinis na i no ken pasim wok bilong “nupela skai”? (c) Husat bai ol i insait long lain bilong “nupela graun”?
15. Bilong wanem tok promis bilong Revelesen 21:3, 4 i bikpela samting long yu?
16. Yumi wetim wanem ol gutpela samting i kamap olsem ol dispela skripsa i tok promis long en: (a) Aisaia 11:6-9? (b) Aisaia 35:1-7? (c) Aisaia 65:20-25? (d) Husat i wokim ol dispela gutpela samting yumi wet long kisim?