STADI 9
Senisim Nek
TAIM yu kolim strong tok, dispela i save helpim ol man i harim long save long tok yu mekim. Tasol taim yu wok long senisim strong bilong nek, spit bilong toktok, na krai bilong nek, ol man bai amamas long harim tok bilong yu. Na tu, dispela inap kamapim tingting bilong yu long ol tok yu mekim. Tingting bilong yu long tok yu kamapim inap stiaim tingting bilong ol olsem, ol i gat wanem tingting long dispela tok. Dispela i stret, maski yu sanap long pletfom na mekim tok o yu autim tok long wanpela man.
Nek bilong man i wanpela gutpela samting tru, olsem samting bilong wokim musik long en, na em inap mekim planti samting. Taim man i mekim gutpela wok long en, em inap mekim tok i kamap gutpela tru, i olsem dispela tok i gat laip, na i kirapim tru bel bilong man, na kirapim man long mekim samting. Tasol yu no inap mekim ol dispela samting sapos yu putim sampela mak samting bilong makim wanem hap bilong tok yu mas senisim nek, o spit bilong toktok, o krai bilong nek. Nogat. Sapos yu mekim olsem, toktok bilong yu bai i no krai gut, na bel bilong ol man bai i no stap isi. Stretpela pasin bilong senisim nek i save kirap long bel.
Taim man i bihainim savepasin na senisim nek, bai em i no pulim tingting bilong ol man i kam long em. Nogat. Pasin bilong senisim nek bai helpim ol man long tingim gut tok em i kamapim.
Senisim Strong Bilong Nek. Wanpela rot bilong senisim nek em long senisim strong bilong nek. Tasol dispela i no olsem nek i go antap na bihain i go daun na bihain i go antap gen, i go i go olsem, nogat. Dispela bai bagarapim tok yu mekim. Sapos yu apim nek planti taim, ol man bai i no amamas long dispela.
Strong bilong nek i mas stret long tok yu kamapim. Maski yu ritim wanpela tok i tokim yu long mekim samting hariap, olsem i stap long Kamapim Tok Hait 14:6, 7 o long Kamapim Tok Hait 18:4, o yu ritim wanpela tok i kamapim strongpela bilip, olsem i stap long Kisim Bek 14:13, 14, yu mas apim nek taim yu ritim. Na tu, sapos yu ritim tok bilong Baibel i kolim strongpela strafe, olsem i stap long Jeremaia 25:27-38, taim yu senisim strong bilong nek dispela bai mekim na sampela tok bai i stap ples klia.
Tingim tu olsem, yu laik bai tok yu autim i mekim wanem wok? Yu laik kirapim ol man long mekim samting? Yu laik bai ol bikpela tok i stap ples klia? Sapos yu tingting gut na apim nek long taim i stret long mekim, yu inap mekim ol dispela samting. Tasol pasin bilong apim nek nating inap bagarapim wok yu laik mekim. Olsem wanem em inap mekim olsem? Sapos yu mas mekim tok long pasin sori na i olsem yu pilim tru long bel, i no stret long apim nek long dispela taim. Bai yumi stori long dispela samting long Stadi 11.
Taim yu tingting gut na mekim nek i go daun, dispela i ken kirapim ol man long tingim na wetim tok yu laik kamapim. Tasol taim yu mekim nek i go daun, wantu yu mas kolim strong ol tok i kamap bihain. Taim nek i go daun na yu kolim strong tok, dispela i ken makim olsem pasin bilong tingting planti o pret. Na tu, taim yu mekim tok long nek i daun, dispela i ken makim olsem dispela tok i no nambawan bikpela tok, em i nambatu tasol. Tasol sapos olgeta taim yu toktok isi tasol, ol man bai ting yu no bilipim tumas o tingim tumas tok yu mekim. Olsem na yu mas tingting gut taim yu toktok isi.
Senisim Spit Bilong Toktok. Taim yumi toktok nating wantaim man, wantu tasol yumi mekim tok i kamapim tingting bilong yumi. Taim bel bilong yumi i kirap, yumi save toktok hariap. Taim yumi laik bai narapela i ken tingim gut tok yumi mekim, yumi toktok isi isi.
Tasol planti man em ol i nupela long mekim tok long pletfom ol i no save senisim spit bilong toktok. Bilong wanem? Long wanem ol i redim olgeta tok ol bai kolim. Ating ol i raitim olgeta tok. Na maski ol i no redim tok bilong ol olsem wanpela manuskrip, olgeta wan wan tok i stap long tingting na ol i kolim tasol long maus. Olsem na ol i mekim olgeta tok long wankain spit. Taim yu lain long mekim wok long autlain, dispela bai helpim yu long stretim dispela pasin kranki.
Abrusim pasin bilong kirap wantu long toktok hariap tru, kain olsem wanpela pusi i wokabaut i go isi isi tasol taim em i lukim wanpela dok em i kirap wantu na givim siksti i go. Na no ken toktok hariap tru na tok i no klia.
Bilong senisim spit bilong toktok, yu no ken toktok hariap na bihain toktok isi isi na bihain toktok hariap gen na mekim olsem i go i go. Kain pasin olsem bai mekim na ol man i no putim gut yau long tok yu kamapim. Taim yu senisim spit bilong toktok, dispela i mas stret wantaim tok yu kamapim, na samting yu laik bai ol man i pilim, na samting yu laik bai dispela tok i mekim. Taim yu mekim tok yu no ken toktok hariap tumas. Taim yu laik kamapim pasin bilong amamas nogut tru, orait yu mas toktok hariap liklik, olsem yu bai mekim long ol narapela taim. Na tu, yu ken toktok hariap liklik taim yu kamapim ol tok i no bikpela tok tumas o yu kamapim stori bilong ol samting i bin kamap na ol liklik samting bilong dispela stori i no bikpela samting man i mas save long en. Dispela bai mekim na bai yu senisim pasin bilong toktok na bai ol man i no ting olsem tok bilong yu i strongpela tok tumas. Tasol taim yu kamapim ol tok i hatwok long kisim, na ol bikpela tok, na ol laspela bikpela tok, orait yu mas toktok isi isi liklik.
Senisim Krai Bilong Nek. Tingim wanpela man i wok long paitim gita inap wanpela aua samting. Em i paitim wanpela string tasol—pastaim em i paitim strong, bihain isi, sampela taim paitim kwiktaim, bihain isi isi. I gat senis long strong bilong krai bilong en na long spit bilong en, tasol i no gat senis long nek bilong en, na dispela kain ‘musik’ i no gutpela tumas. I wankain long nek bilong yumi, sapos yumi no senisim krai bilong nek ol man bai i no amamas long harim tok bilong yumi.
Pasin bilong senisim krai bilong nek i no mekim wankain wok long olgeta tok ples. Long ol kain tok ples olsem tok Saina, taim man i senisim krai bilong nek dispela inap senisim mining bilong tok em i mekim.
Na long ol tok ples i no wankain olsem tok Saina, taim man i senisim krai bilong nek dispela inap givim narapela narapela tingting long ol man. Olsem: Taim yu mekim krai bilong nek i go antap liklik na strong bilong nek i go antap wantaim, dispela i olsem pasin bilong kolim strong tok. O taim yu senisim krai bilong nek, dispela inap makim samting i bikpela olsem wanem o i stap longwe olsem wanem. Krai bilong nek i go antap long pinis bilong sentens i ken makim olsem ol i mekim wanpela askim. Long sampela tok ples ol i mas mekim krai bilong nek i go daun bilong makim wanpela askim.
Ating krai bilong nek i save go antap taim man i amamas nogut tru na i givim bel long mekim wanpela samting. Ating krai bilong nek i mas i go daun bilong makim bel hevi na tingting planti. Ol pasin yumi stori long en long hia em ol pasin em inap helpim man i mekim tok long putim tok i go daun long bel bilong man. Taim yu laik kamapim ol dispela pasin, yu no ken kolim ol tok tasol, nogat. Yu mas mekim wok long nek bilong yu bilong kamapim olsem yu pilim tru ol dispela tok.
Ol Samting Yu Mas Mekim Pastaim. Olsem na pasin bilong senisim nek i save kirap long wanem taim? Em i kirap taim yu makim ol samting yu bai mekim tok long en. Sapos yu kamapim ol tok bilong strongim tok bilong yu o yu kamapim ol strongpela tok bilong ol samting ol i mas mekim, na yu no kamapim narapela tok, orait bai yu no gat rot long senisim pasin bilong yu long toktok. Olsem na skelim gut autlain, na bai yu ken save gut olsem bun bilong tok em inap givim rot long yu long kamapim wanpela tok i gutpela long yau bilong ol man na ol bai amamas long harim na i givim save long ol.
Orait yu mas mekim wanem sapos namel long tok yu pilim olsem yu mas senisim pasin bilong mekim tok, long wanem, tok yu mekim i no kirapim ol man? Senisim pasin bilong yu long mekim dispela tok. Bai yu mekim olsem wanem? Wanpela rot em bilong opim Baibel, na askim ol man long opim Baibel bilong ol yet na ritim wanpela skripsa, no ken toktok tasol. O senisim wanpela tok na mekim olsem wanpela askim na malolo liklik bilong strongim dispela tok. Kamapim wanpela tok piksa. Em ol samting ol man i save gut long mekim tok ol i save mekim. Tasol maski yu bin mekim planti tok o nogat, yu inap bihainim ol dispela tingting taim yu redim tok bilong yu.
Yumi ken tok olsem pasin bilong senisim nek taim yumi mekim tok i olsem yumi putim sol long kaikai. Sapos yu mekim gutpela wok long dispela pasin, tok bilong yu bai swit moa long yau bilong ol man i harim.