Skul​—Samting Yumi Lus Long En, Samting Yumi Kisim

OLSEM wanem? Yu laik bai pikinini bilong yu i ken kisim gutpela save long skul? Ating bai yu tok, ‘Mi laik. Sapos man i skul gut, em inap winim ol man i no gat save.’ Em i stret. Papamama Kristen na ol narapela ol i laik bai pikinini bilong ol i kisim gutpela save long skul.

Tasol “gutpela save” em wanem samting? Em i olsem: Man i mas kisim save bilong skul na bilong ol samting bilong spirit tu. Long olgeta taim em i mas wok yet long kisim save long ol samting bilong spirit, tasol olsem wanem long skul bilong graun? Sapos yangpela Kristen i go long namba wan skul, olsem komyuniti-skul, em inap? O em i mas i go long haiskul o koles o yunivesiti? I hatwok long bekim dispela askim, long wanem, dispela kain save i helpim yumi, tasol em i mekim yumi i lus long sampela samting tu. Wanem samting?

Namba Wan Skul

Taim pikinini i no i go yet long skul em k long kisim save. Papamama Kristen i kirap long lainim em taim em i liklik yet. Ol i mas lainim em long wanem samting? Pol i tokim Timoti: “Yu save dispela tu: Bipo yu stap liklik pikinini yet na yu stat long kisim save long Buk Holi. (2 Timoti 3:15, NT) Olsem na papamama inap lainim liklik pikinini long God Jehova na Krais Jisas, na kingdom bilong God, na ol narapela tok i tru long Baibel.

Sapos liklik pikinini inap lain long dispela samting, em inap lain long rit rait tu. Sapos papamama i gat tingting ol bai lainim pikinini long rit rait. Ol i mas kirap long lainim pikinini taim em i liklik yet.

Bilong mekim olsem, papamama bai lus long wanem samting? Ol i mas lusim sampela hap taim na sampela hap strong. Tasol dispela hap taim na strong i no lus nating, long wanem, liklik pikinini bai kirap long tingim Jehova na givim bel long Em, na em bai lain long sampela ol narapela samting tu.

Gavman i save skulim ol pikinini taim ol i gat 6-pela krismas samting. Papamama i tromoi takis bilong baim skul. Tasol ol i mas lusim sampela samting moa. Long skul i gat ol narapela kain pasin i stap, na dispela inap senisim tingting na pasin long pikinini. Em i lusim papamama na em i go bung wantaim ol pikinini i no lain long pasin Kristen. Papamama i was gut, nogut pikinini i lusim tingting long ol samting ol i bin lainim em long en.

Olsem wanem? I gutpela sapos pikinini i go long skul? Planti papamama i ting em i gutpela. Long skul pikinini i lain long planti samting. Na em i ken lain long mekim wanpela wok bilong helpim em long bihain. Em i slip wantaim papamama, na long san tasol em i lusim tupela na i go long skul, na long dispela taim tu em i ken givim bel long Jehova na bihainim yet laik bilong Em.

Tasol i gat wanpela samting papamama Kristen i no amamas long en. Ol i no laik bai ol man i subim pikinini long lainim lainim ol samting long skul na nau pikinini i no gat strong moa inap lainim ol samting long Baibel o mekim wok bilong God. Ol save bilong skul i ken helpim pikinini long ol samting bilong skin, tasol save bilong Baibel tasol i ken helpim pikinini long i stap laip. (2 Timoti 3:1-15) Orait wanem kain save i bikpela? Save bilong graun o save bilong Baibel? Save bilong graun inap helpim man long sampela yia tasol, tasol save bilong Baibel em inap helpim man long i stap laip inap olgeta taim bihain.

Koles na Yunivesiti

Long sampela hap, taim pikinini i winim namba wan skul em i go long haiskul. Papamama Kristen i tingim Jisas taim em i yangpela yet na i lain long mekim wok kamda, olsem na ol papamama i laik bai pikinini bilong ol i ken lain long mekim sampela kain wok bilong skin. (Mak 6:3) Ol i save, taim pikinini i bikpela pinis em yet em mas lukautim skin na sindaun bilong em, olsem na taim em i yangpela yet em i ken redi long mekim dispela.—1 Timoti 5:4, 8.

Sampela papamama i tingting: Bai ol i salim pikinini long yunivesiti o nogat. Long sampela hap, sapos man i bin kisim gutpela skul, ating em i ken kamap bikpela man i gat namba, na ating em bai kisim bikpela mani. Na wanpela tisa long Naijiria i tok: “Ol papa … i laik bai pikinini bilong ol i ken kamap dokta o ensinia, o akitek, o akaunen, na famili bilong ol bai kisim biknem.”

Olsem wanem? Papa Kristen i ting dispela samting i namba wan samting? Ol i laik bai pikinini bilong ol i mas givim bel long ol dispela kain samting? Planti papamama i ting, nogat. Ol i save, tru yunivesiti bai helpim pikinini long sampela samting, tasol i gat sampela hevi tu bai kamap.

Sampela Hevi

Nigeria Daily Times i toktok long pe papamama i mas tromoi bilong salim pikinini i go long haiskul samting. Em i tok: “O1 man i bin lusim bikpela mani long helpim ol pikinini i go long skul. Ol papamama i no baim ol samting ol i laik baim; mani bilong ol i go long baim skul bilong pikinini. Ol i tingting long pikinini bai kisim bikpela save, na bihain sampela bai givim gutpela sindaun long pikinini na papamama tu.”

Olsem wanem? I gutpela sapos papamama Kristen i mekim olsem na salim pikinini i go long yunivesiti samting? Ating ol i gat mani inap long mekim, tasol i no mani tasol ol i mas tingim. Tupela papamama i bin larim pikinini man long ol i go long yunivesiti long Yurop. Tasol dispela samting i no bin helpim pikinini long kamap maniman o litimapim nem bilong famili. Ol “pren” bilong em long yunivesiti ol i grisim em long kisim drak. Em i kisim planti drak tumas na em dai pinis. Na wanpela yangpela Afrika i go long yunivesiti long Amerika. Em i kisim planti drak na dring, na dispela i bagarapim kru bilong em, na ol i karim em i kam bek long ples. Sori tumas, ol dispela papamama i lus long bikpela samting!

Wanpela yangpela man i lusim ples na em i go long yunivesiti i stap longwe. Em i no go bung moa wantaim ol narapela Kristen, na em i lusim wok bilong Jehova. Em i lusim tingting long ol samting em i bin lainim taim em i pikinini yet. Nau em i no bilip moa long tok long Baibel.

Na i no dispela yangpela man tasol. I gat sampela moa tu, taim ol i pikinini yet em papamama i bin lainim ol 1ong mekim wok bilong God, tasol nau ol i bilip long evolusen, na ol i no bilip 1ong God o long tok bilong Baibel. Ating Baibel i giaman na ol i no bilip 1ong en, a? Nogat. Ol i no bilip long en, wanem, long koles ol i no i stap wantaim ol narapela Kristen, ol i stap wantaim ol narapela man na ol dispela man i givim ol tok giaman long ol na dispela i pundaunim ol, na bilip bilong ol i dai. Sampela taim em asua bilong papamama, long wanem, sampela papamama yet i salim pikinini i go long dispela kain skul.

Pol i tok: “Nogut ol i giamanim yupela. ‘Sapos yumi wokabaut wantaim ol man nogut, bai ol i bagarapim gutpela pasin bilong yumi.”’ (1 Korin 15:33, NT) Planti man nogut ol i save stap long hap bilong yunivesiti, na ol inap bagarapim Kristen. Sapos yangpela man i no gat tingting na i lusim famili na i bung wantaim ol man bilong pamuk na drak na dring na pasin sem na bikhet, em bai pundaun. Orait, sapos papa i laik pikinini i kisim bikpela nem o bikpela pe na long dispela as em i salim pikinini i go long yunivesiti, yu ting em i gutpela?

Skelim Gut

Tasol ating sampela man bai tok sampela i bin i go long yunivesiti na ol i no lusim pasin Kristen, na ol i no kisim planti drak na i dai pinis. Em i stret. Sampela man i bin i go long yunivesiti, na bihain ol i mekim gutpela wok insait long kongrigesen. Tasol yumi ken tok bokis liklik, olsem: Sapos ol pikinini i go pilai long rot i gat planti ka i go i kam, ating planti bai kisim bagarap, tasol i no olgeta; ka bai abrusim sampela na ol bai stap laip. Tasol olsem wanem? Bai yu larim pikinini bilong yu i go pilai long rot i gat planti ka i go i kam? Ating nogat, a? Orait, i wankain tu long larim em i go long yunivesiti.

Olsem na ating i no gutpela long larim pikinini i go long yunivesiti, a? Em samting bilong papa. Papa yet i mas tingim. Tasol em i mas tingim ol samting yumi stori pinis long en hia. Ating pikinini i ken slip long haus bilong papamama na i go long koles long san. O em i ken slip wantaim sampela wanblut na ol i ken was long en wantaim ol poroman bilong em na ol i ken tokim em long bihainim ol wok bilong Kristen. Tasol papamama i mas skelim dispela tu, em i gutpela o nogat. Em bai inapim na helpim pikinini long mekim wok bilong God bilong em, o olsem wanem?

Sampela papamama i skelim ol gutpela samting bilong yunivesiti wantaim ol samting nogut bilong en, na nau ol i no laik bai pikinini i go long dispela yunivesiti, husat bai bosim em? Na olsem wanem long bikpela pe bilong baim skul bilong em? Papamama i tingim ol kain samting olsem. Olsem na sampela papamama i no salim pikinini i go long yunivesiti; ol i tokim pikinini long lainim wanpela wok long skul. Em i ken i go long skul vokesenel na lain long wanpela kain wok, na taim em i lusim skul em i ken mekim dispela wok na wok mani long en. I gat sampela skul vokesenel, em kos bilong en inap wanpela yia samting tasol.

Na papamama i gat bikpela tingting long ol samting pikinini bai mekim long bihain. Olsem wanem? Taim pikinini i go bikpela, ol i laik bai em i holim bikpela wok na dispela i litimapim nem bilong papamama? o em i kamap maniman? o em bai lukautim tupela taim tupela i lapun? Sapos papamama i no Kristen, ating bai ol i laikim ol dispela samting. Tasol Kristen i no ken tingim ol dispela samting. Kristen bai tingim ol gutpela samting pikinini i ken mekim long bihain.

Aposel Pol i toksave olsem: “Ol man i ting long kisim planti kago, ol bai pundaun long traim, olsem long hul bilong kisim abus. Na bel bilong ol bai i kirap long planti samting nogut i save mekim ol i longlong. Na bai ol i lus na bagarap tru.” (1 Timoti 6:9, NT) Na Jisas i toksave olsem: “Yupela i no inap holim wok bilong God na bilong mani wantaim.” (Matyu 6:24, NT) Planti sumatin long yunivesiti ol i lusim bilip, long wanem, ol i tingting long ‘holim wok bilong mani’ o ol “i ting long kisim planti kago.” Ol i no tingim tok bilong Baibel em i tok, no ken givim bel long ol mani kago samting. Ol i tingim ol kain kain samting i save pait wantaim bilip, na nau bilip bilong ol i pinis.

Aposel Jon i tok: “Pasin bilong graun bai i pinis, na aigris bilong en tu wantaim. Tasol man i bihainim tok bilong God, em bai i stap oltaim.” (1 Jon 2:17, NT) Sapos yu bilipim dispela tok, bai yu helpim pikinini long kisim ol save bambai em Inap mekim wok bilong God. Tasol ating sampela man bai tok, ‘Yumi mas helpim pikinini, nogut em i sot long ol samting bilong skin.’ Tru, tasol God i tok promis pinis, sapos yumi givim bel long mekim wok bilong kingdom bilong em, em bai givim ol samting bilong skin long yumi. (Matyu 6:33) I no gat narapela samting inap helpim yumi olsem.

Taim Devit i no kamap king yet, em i hait long bus, long wanem, ol birua i bagarapim em. Em i no gat gutpela ples bilong slip o gutpela kaikai. Tasol em i tok: “Bipo mi yangpela, na nau mi lapun pinis, tasol mi no lukim God i givim baksait long wanpela stretpela man. Na mi no lukim ol pikinini bilong stretpela man i sot long kaikai, na i singaut long ol arapela man bilong helpim ol. Nogat tru.” (Sam 37:25, Baibel Pisin) Bipo God i helpim Devit, na olsem tasol bai God i helpim yumi long nau sapos yumi givim bel long mekim wok bilong kingdom bilong em.

Olsem na sapos yumi laik bai pikinini bilong yumi i gat stretpela save, yumi bai mekim ol samting na bai em i gat sampela save bilong skul na em i gat save long ol samting bilong spirit wantaim. Save bilong skul i ken helpim pikinini liklik, tasol sapos em i givim bel long kisim ol save bilong skul tasol, em bai lus long ol samting bilong spirit. Sapos olsem, ating yumi no ken tingting tumas long salim pikinini i go long ol bikpela skul. Sapos yumi wok long tingim wanem kain skul na wanem kain save pikinini i mas kisim, yumi ken tingim tok bilong aposel Pol, em i tok: “Ol brata, mi tok olsem: Taim i sot pinis nau. … Ol man i save mekim wok long samting bilong graun, ol i mas i stap olsem ol i no holim strong samting bilong dispela graun. Yumi save, bai dispela graun i senis na i kamap narakain tru.”—1 Korin 7:29-31, NT.

Sapos pikinini i kisim sampela save bilong skul, olsem save bilong graun, na em i kisim save long ol samting bilong spirit tu, olsem tupela save wantaim, em gutpela, na papamama Kristen bai amamas. Taim pikinini i go bikpela em bai gat strongpela bilip, na em bai litimapim nem bilong God na mekim papamama i gat gutnem. Planti yangpela Kristen em papamama bilong ol i bin mekim ol dispela samting long ol, nau ol i mekim wok painia o wok misineri samting, na i stap amamas na bel gut, na papamama bilong ol i amamas tru long dispela samting! Ol dispela painia ol i bin ‘tingim Bikpela God taim ol i yangpela yet,’ na ol i bilip long em na ol i no givim bel long ol samting bilong graun.—Eklisiastis 12:1.

Taim pasin bilong dispela graun i pinis, ol yangpela manmeri i bin kisim save long God na ol i mekim gutpela wok long dispela save ol bai stap laip. Na ol papamama bilong ol i bilip long God, ol tu bai stap laip. Na papamama wantaim pikinini bai mekim wok bilong God i go inap long olgeta taim bihain. Olsem wanem? Yu laik bai pikinini bilong yu i ken mekim olsem? Orait, yu mas helpim em long kisim save bilong inapim em long mekim olgeta gutpela wok inap long olgeta bihain.—Jon 17:3.

[Rait long pes 24]

Yu ting ol gutpela samting man i kisim long yunivesiti em i winim ol hevi i kamap taim man i go long yunivesiti?

[Rait long pes 25]

Yupela Papamama i laik bai pikinini i mekim wanem long bihain?

[Rait long pes 26]

Sapos man i givim bel long skul na nau em i lusim ol samting bilong spirit, em gutpela?