Tok Doti​—Em Inap Bagarapim Yu?

SAMPELA man i tok, long sampela biktaun long Amerika planti taim ol manmeri i save mekim tok swea. Long Itali i gat wanpela lain bilong pasim ol man long mekim tok bilas long God (National Union Against Blasphemy) na ol i tok, long olgeta de ol manmeri i mekim wan bilion samting tok bilas long God na long sios. Long planti hap ol manmeri i save tok swea tasol.

Tasol edita bilong wanpela nius bilong stori long pasin bilong tok swea (Reinhold Aman, edita bilong Maledicta) em i tok, pasin bilong tok swea em gutpela pasin. Em i tok, dispela pasin i save helpim ol man na bai ol i no mekim pait. Em i tok: ‘Sapos wanpela man i tok swea long mi, em gutpela. Gutpela sapos em i mekim tok nogut long mi, nogut em i laik pait na em i sutim mi long gan o long naip!’

Na Chaytor Mason tu i tok, pasin bilong mekim tok swea i gutpela. Em i tok: ‘Pasin bilong mekim tok swea o tok doti em gutpela pasin bilong pinisim belhat.’

Planti man long nau ol i no gat tok moa long pasin bilong tok swea. Ol i ting dispela samting i no inap bagarapim man. Ol i pilim olsem sapos ol i kolim wanpela tok doti, olsem tok swea, i stret long samting i kamap, i no gat rong long dispela. Wanpela nius bilong ol yangpela meri (Seventeen) i tok: ‘Sapos sampela taim ol meri o ol man i bung wantaim na narapela i resis wantaim narapela long mekim ol tok doti na tok swea, em gutpela rot bilong amamas. Mi tingim wanpela taim long ples slip long koles mipela ol meri i resis long mekim ol dispela kain tok. Long dispela nait kain kain tok doti na tok swea i kamap, na mi ting sapos plisman bilong holim ol manmeri i mekim pasin doti em i harim, bai em i sem.’

Tasol yu ting i stret yumi ken mekim tok doti na tok swea? Tok doti inap bagarapim yu o nogat?

‘Bilong Amamas Tasol’?

Pasin bilong ol man o ol meri i bung na narapela i resis wantaim narapela long mekim ol tok doti na tok swea nogut, yu ting olsem wanem long dispela pasin?

Planti yangpela long nau i save mekim dispela pasin. Narapela i tok swea na tok nogut long mama bilong narapela na i laik winim em. Tupela i save mekim na ol narapela i save bung na harim. Na taim ol i harim ol tok bilas narapela i mekim long mama bilong narapela, sapos wanpela i mekim tok pani, maski dispela tok i semim tru mama bilong pren bilong ol, bai ol i lap. Sampela ol i save bung na narapela i kolim nem nogut long narapela, na i tok ‘Yu olsem pik,’ o ‘Yu olsem rat’ na ol kain tok olsem.

Long nau planti manmeri i save mekim dispela kain pasin na ol i save bung wantaim na sikirapim tok doti, na ol i ting em bilong amamas tasol. Tasol ol manmeri i insait long dispela kain pasin i olsem ol i ting tok doti i gat sem em i samting nating, long wanem ol i save lap long en. Na ol i save tok, ‘Planti manmeri i save lap long ol dispela kain tok.’ Em tasol na long nau planti manmeri i save mekim tok doti na tok swea long olgeta taim. Sampela manmeri i bin skul na ol i gat bikpela wok, olsem dokta o loya samting, na ol manmeri ol i ting ‘ol i gat save,’ ol tu i save mekim ol dispela kain tok. Tasol olsem wanem? Ating ol man i no save, tasol ol dispela kain tok doti inap bagarapim tru yumi?

Ol Samting Tok Doti i Mekim

I gat sampela piksa ol i olsem piksa doti. Ol dispela kain piksa i save mekim bel bilong man o meri i kirap long laikim pasin sem o pasin pamuk samting. Na ol tok doti inap mekim olsem. Sapos long olgeta taim wanpela man o meri i mekim tok doti, ating bai em i kirap na mekim pasin doti. Long dispela taim nau planti manmeri i save mekim tok doti, dispela pasin i go bikpela. Na long dispela taim nau pasin pamuk na bagarapim marit na pasin doti ol i kolim pasin bilong Sodom i go bikpela.

Olsem na ating yu pilim gutpela tok bilong Baibel i tok: “Pasin pamuk na olgeta pasin doti na mangal nogut, tok bilong ol dispela pasin em i no ken kamap liklik namel long yupela. I no inap yumi manmeri bilong God yumi toktok long dispela kain pasin. Yupela i no ken mekim tok doti na tok kranki na tok pilai nogut. Dispela pasin em i no inap. Nogat.”—Efesas 5:3, 4.

Man i mekim tok doti em i bagarapim em yet. Na taim em i kolim ol tok doti em i bagarapim ol narapela manmeri tu. Olsem na i gat gutpela as na Baibel i tok: “Tasol nau yupela i mas rausim olgeta pasin olsem: Pasin bilong kros na belhat na bel nogut, na pasin bilong tok bilas na toktok doti.” “Tok nogut i no ken kamap long maus bilong yupela.” (Kolosi 3:8; Efesas 4:29) Na tu Baibel i tok: “Olsem na olgeta pasin doti … em yupela i mas rausim.” (Jems 1:21) Sapos yumi sakim dispela gutpela tok, God i no ken amamas long yumi.

Na tingim dispela samting tu: Sapos narapela man i tok nogut long narapela man, yu ting dispela samting inap helpim tupela long pas gut wantaim long bihain? Sapos tupela i pait long maus tasol, tupela i no pait long han, tasol yu ting dispela inap stretim tru kros i bin kamap namel long tupela? Nogat, a? Sapos narapela man i bikmaus na tok nogut long narapela man, ating dispela samting bai kirapim pait; dispela pasin i no save mekim i dai kros na pait.

Orait, olsem wanem yumi ken bihainim pasin bilong sori na bai narapela i stap gut wantaim narapela? Yumi “no ken bekim pasin nogut long ol.” Baibel i tok: “Yupela yet i no ken bekim rong ol i mekim long yupela. Yupela i mas larim belhat bilong God i wok long ol.” God bai bekim pe nogut long ol. Sapos wanpela man i mekim tok nogut long yu na yu no bekim, yu mekim gutpela pasin tasol long em, bai yu “mekim em i sem tru long pasin bilong em.” Na ating bai em i no birua moa long yu. Sapos yu gat gutpela tingting oltaim bai yu bihainim gutpela tok bilong Baibel i tok: “Yupela i mas prea long God i mekim gut long ol. … Yupela i no ken prea long em i bagarapim ol.”—Rom 12:17-20, 14.

Was Gut

Oltaim yumi mas was gut bambai pasin bilong ol manmeri bilong dispela graun i no pulim yumi. Nogut yumi kirap bihainim pasin bilong ol. Wanpela man (Burges Johnson) i raitim buk na em i stori long pasin bilong mekim tok doti na tok bilas long God na em i tok: ‘Tok doti i olsem sik bilong toktok. Orait; olsem wanem dispela sik i kamap long ol man? Na i save kamap long husat? I no hatwok long bekim ol dispela askim: Dispela sik i save kalap long ol narapela narapela man, na em inap kisim yumi olgeta, long wanem samting bilong kamapim dispela sik i stap long skin bilong yumi olgeta.’ Baibel tu i tok, yumi ol sinman i gat ol tingting kranki na pasin kranki long skin bilong yumi i save pulim yumi long mekim pasin i no stret. Olsem na yumi gat pait na yumi mas wok strong bambai yumi no ken mekim tok doti.—Jenesis 8:21; Sam 51:5.

Sapos yumi laik klia long pasin bilong mekim tok swea na tok doti, orait pastaim yumi mas lain long bosim gut bel bilong yumi, na yumi mas klia long ol pasin ol inap kirapim yumi long mekim dispela kain tok. Em wanem ol pasin? Baibel i bekim tok, olsem: “Yupela i mas rausim olgeta pasin bilong bel nogut, na kros, na belhat, na bikmaus, na tok bilas, na olgeta pasin nogut.” (Efesas 4:31) Olsem na sapos bel bilong yu i hat long wanpela man na yu laik toknogutim em, kwiktaim yu mas daunim dispela belhat na yu mas tingim ol gutpela pasin bilong em. Yu no ken larim belhat bilong yu i kirapim yu long mekim tok nogut. Yu mas wok long bihainim tok bilong Baibel i tok: “Yu mas bosim gut maus bilong yu.”—1 Samyuel 2:3, NW.

Planti gutpela tingting i pulap long Baibel. Yu mas pulimapim gutpela na stretpela tingting long bel bilong yu na bai yu kamapim ol gutpela laik long bel bilong yu. Na dispela bai mekim wanem long ol tok bilong yu? Jisas i tok: “Maus bilong man em i save autim kain tingting i pulap long bel.”—Matyu 12:34.

Yu no ken pret long beten askim God long helpim yu na givim spirit bilong em long yu. Man bilong raitim Sam em i beten na em i tok: “Bikpela, yu mas was gut long maus bilong mi, na bosim gut toktok bilong mi.” (Sam 141:3) Sapos yumi yet yumi was gut na yumi bosim gut maus bilong yumi na God i helpim yumi, bai yumi inap klia long pasin bilong mekim tok doti.

[Piksa long page 14]

Taim wanpela man i mekim tok nogut long yu, bai yu bekim?