Wastaua INTENET LAIBRERI
Wastaua
INTENET LAIBRERI
Tok Pisin
  • BAIBEL
  • Ol PABLIKESEN
  • Ol MITING
  • w88 3/1 p. 27-30
  • Kruse—Em Samting Bilong Ol Kristen o Nogat?

No gat vidio bilong dispela seksen.

Sori, popaia kamap long lodim vidio.

  • Kruse—Em Samting Bilong Ol Kristen o Nogat?
  • Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1988
  • Ol Liklik Het Tok
  • Wankain Infomesen
  • Olsem Wanem? Kruse i Mak Bilong Kristen?
  • Konstantain na Kruse
  • Rot Bilong Kruse i Kamap
  • Olsem Wanem? Krais i Bin Dai long Kruse?
  • Bilip Tasol, Maski Bihainim Samting Bilong Ai
  • Tru Tru Jisas i Bin Dai Long Kruse?
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—2011
  • I Stret Ol Kristen i Yusim Kruse Taim Ol i Lotu?
    Tru Tru Baibel i Tok Wanem?
  • Kruse
    Toktok Gut Wantaim Ol Man Long Baibel
  • Wai na Ol Witnes Bilong Jehova i No Yusim Kruse Long Lotu?
    Ol Askim Planti Man i Save Mekim Long Ol Witnes Bilong Jehova
Lukim Moa
Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1988
w88 3/1 p. 27-30

Kruse—Em Samting Bilong Ol Kristen o Nogat?

“MAMA bilong mi i givim long mi.” “Em i samting bilong man tru.” Mi putim i olsem bilas.” “Sapos mi no pasim, mi no ken amamas.” “Em i save lukautim mi na samting nogut i no inap painim mi.” “Em wanpela samting tasol bilong pasim long sen.”

Ol man i save bekim olsem taim wanpela man i askim ol, olsem wanem na yu pasim kruse long klos o nek bilong yu? Sampela i tingim lotu na ol i pasim, tasol planti ol i pasim nating tasol, olsem bilas samting. Sampela yangpela long Rasia tu i save pasim kruse long klos o nek bilong ol. Sampela man i ting kruse i bikpela samting; wanpela yangpela i tok, “Kruse i samting holi.”

Olsem wanem? I stret long Kristen i pasim kruse long nek o klos olsem bilas? Ating Krais i bin dai long kruse? Olsem wanem? I stret yumi ken pasim kruse olsem bilas? Orait, pastaim yumi ken kisim save long as bilong kruse.

Olsem Wanem? Kruse i Mak Bilong Kristen?

Sampela man i ting ol Kristen tasol i bin kirap pastaim long mekim wok long kruse. Tasol wanpela buk (The Encyclopedia Americana) i tok, bipo ol lain bilong Hindu na Buda ol i stap long India na Saina, na ol Pesia na Asiria na Babilon, ol i holim kruse. Na narapela buk (Chamber’s Encyclopaedia, bilong 1969) i tok, taim lotu Kristen i no kamap yet ol man i gat kruse na ol i ting em i wanpela samting bilong lotu.

Na i no gat sampela tok o stori i tok, ol Kristen bilong pastaim i mekim wok long kruse taim ol i lotu. Long dispela taim bipo, ol haiden bilong Rom i mekim lotu long kruse! Wanpela Baibel (The Companion Bible) i tok, kruse em mak bilong god bilong ol Babilon, em god bilong san, na piksa bilong en i stap long wanpela mani bilong Julias Sisa bilong yia 100-44 B.C., em taim lotu Kristen i no bin kamap yet; na piksa bilong kruse i stap long narapela mani i bin kamap long taim bilong Ogastas long yia 20 B.C., em paslain long taim bilong lotu Kristen. Na ol Rom i bin lotuim wanpela god haiden, nem bilong en Bakas, na long piksa bilong en i gat paspas long het bilong en na planti kruse i stap long en.

Orait, yumi laik save, olsem wanem kruse i kamap mak bilong ol misin ol i kolim Kristen?

Konstantain na Kruse

Konstantain em i bosim dispela hap nau yumi kolim Frans na Englan. Long yia 312 C.E. em i go kirapim pait long tambu bilong em, em Maksentias bilong Itali, na ol i tok, long rot Konstantain i lukim wanpela piksa o driman, na long dispela driman em i lukim wanpela kruse, na i gat rait i stap long en olsem “Hoc Vince,” insait bilong en i olsem “Dispela bai helpim yu long winim pait.” Konstantain i winim pait, na bihain em i tok, kruse i mas i stap olsem mak bilong ami bilong em. Bihain moa lotu Kristen i kamap olsem lotu bilong ol kantri em gavman bilong Rom i bosim, na long dispela taim kruse i kamap olsem mak bilong misin.

Olsem wanem long dispela piksa o driman Konstantain i lukim? Tru wanpela piksa o driman i bin kamap, o nogat? I gat sampela stori bilong dispela driman, tasol ol i no kolim stret ol tok. Em ol stori nating tasol. Na ating God i no ken givim driman o save long Konstantain, long wanem Konstantain i save lotuim god giaman, na em i lotu long san. Em i makim Sande em de bilong ol man i mas lotuim san. Na Konstantain em man nogut; em i kilim i dai ol man, na em i man bilong giaman. Em i gat bikpela tingting long kamap strong long ol wok bilong politik. Ating em i putim lotu Kristen i olsem samting bilong mekim ol man i stap wanbel aninit long gavman bilong em.

Na i no gat sampela samting tru na yumi ken save, dispela kruse ol i tok Konstantain i bin “lukim,” i wankain long dispela samting ol man i nilim Krais long en. Konstantain i wokim planti mani na em i putim piksa bilong kruse long en, na dispela kruse i olsem “X” na i gat “P” antap long en. (Lukim long piksa.) Wanpela buk (An Expository Dictionary of New Testament Words, bilong W. E. Vine) i tok, dispela rait “X” em Konstantain i tok em i lukim long driman na em i kirap bihainim lotu Kristen, dispela rait em i namba wan rait long nem bilong Krais long tok Grik, na i no samting bilong kruse, olsem samting bilong nilim man long en na kilim em i dai. Na kruse em Konstantain i tok em i lukim long driman, i klostu wankain olsem kruse haiden bilong ol man i bin lotuim san.

Na olsem wanem ol man i tok ol i Kristen ol i kisim kruse? Dispela buk bilong W. E. Vine i tok moa olsem: Long yia 250 samting, misin i no bihainim moa sampela lo bilong Kristen, na misin i larim ol haiden i kam insait na ol i bihainim yet lotu haiden bilong ol na ol i holim yet ol samting bilong lotu haiden, olsem na misin i kisim dispela kruse i olsem “T,” tasol han bilong en antap ol i putim i go daun liklik na i kamap olsem kruse na ol i tok, em Krais i dai long dispela.

Rot Bilong Kruse i Kamap

Olsem wanem? Ol man i laikim Krais na dispela i kirapim ol long lotuim kruse? Wanpela buk (Encyclopaedia of Religion and Ethics) i tok, long yia 300 samting, ol man bilong misin i kirap long bilip long marila samting, na ol i ting sapos ol i mekim mak bilong kruse dispela bai sakim ol spirit nogut na ol sik. Na long nau tu ol man i ting kruse inap helpim ol olsem.

Planti yia i go pinis, na insait long dispela taim 400 kain kruse i kamap. Pastaim ol i no putim Krais long en; ol i wokim piksa bilong wanpela yangpela man i holim kruse long han bilong em na kruse i gat ol pis i stap long en. Bihain ol i putim piksa bilong yangpela sipsip long en. Na long yia 691 C.E. kaunsil long Trulo i putim lo i tok, ol i mas senisim sipsip na putim piksa bilong yangpela man antap long kruse. Bihain moa ol i senisim dispela na nau ol i putim piksa bilong skin bilong Krais long kruse.

Olsem Wanem? Krais i Bin Dai long Kruse?

Yumi ken skelim dispela samting. Bipo ol man bilong raitim tok bilong Baibel ol i kolim tupela hap tok Grik i makim dispela samting Krais i dai long en: Dispela tupela tok Grik em stau·rosʹ na xyʹlon.

Wanpela buk (The International Standard Bible Encyclopedia, bilong 1979) i stori long kruse na i tok, Bipo dispela tok staurós i makim pos ol i planim as bilong en long graun na ol i sanapim na ol i sapim het bilong en, na ol i lainim ol dispela pos olsem banis bilong banisim ples. Na narapela wok bilong en, ol i sanapim wanpela na ol i pasim man nogut long en em i bin brukim lo bilong gavman; ol i hangamapim em long dispela pos long ai bilong ol man na bihain em i dai, o sapos man nogut i dai pinis ol i save hangamapim skin bilong em long dispela kain pos, bilong semim em long ai bilong ol man.

Taim ol Rom i laik kilim man i dai ol i mekim wok long wanpela samting, long .tok Latin ol i kolim kraks (crux), na taim ol i tanim tok bilong Baibel i go long tok Latin ol i tanim stau·rosʹ olsem kraks. Long tok Inglis ol i kolim kruse olsem kros (cross), na dispela i wankain liklik olsem kraks, olsem na planti man i popaia na i ting kraks em i kruse na i gat tupela han bilong en, tasol kraks em i wanpela pos tasol, no gat han. Na wanpela buk (The Imperial Bible-Dictionary) i tok, ol Rom tu i ting kraks em i wanpela hap diwai tasol, na i no tupela hap ol i pasim wantaim olsem kruse.

Na narapela buk (The Non-Christian Cross) i tok, Nupela Testamen i bin kamap pastaim long tok Grik, na i no gat wanpela hap tok i tok stau·rosʹ em i wanpela kruse na i gat tupela hap bilong en na ol i pasim tupela wantaim na nilim na i kamap kruse i gat tupela han bilong en; nogat. Dispela buk i tok, samting ol i bin pasim Jisas long en em i wanpela hap diwai tasol, olsem pos. Long yia 1500 samting wanpela saveman bilong lotu Katolik, em Jastas Lipsias, em i wokim piksa bilong kruse na Jisas i stap long en, tasol dispela kruse em wanpela pos tasol, no gat han bilong en, na ol i kolim kraks simpleks (crux simplex).

Na i gat narapela hap tok Grik, em xyʹlon. Long Baibel New World Translation long Esra 6:11 ol i tanim dispela tok olsem wanpela hap plang: “Na mi putim tok olsem: Sapos wanpela man i kalapim dispela lo, orait ol i mas rausim wanpela hap plang long banis bilong haus bilong em na hangamapim em long dispela plang, na haus bilong em i mas kamap smolhaus bilong ol man.”

Planti Baibel long Aposel 5:30 ol i tok: “Yupela i nilim Jisas long diwai na kilim em i dai, tasol God bilong tumbuna bilong yumi em i kirapim em.” (King James Version; New International Version; The Jerusalem Bible; Revised Standard Version) Na yu ken lukim Aposel 10:39 na Galesia 3:13 na 1 Pita 2:24 na yu ken save ol i tanim tok xyˈlon olsem diwai.

Bilip Tasol, Maski Bihainim Samting Bilong Ai

Sampela man i harim ol dispela tok long Krais i bin dai long pos, tasol ol i laik pasim yet kruse long skin bilong ol. Ol i tok, ‘Em bilas tasol.’ Ol i ting i no gat rong sapos ol i mekim olsem.

Tasol yumi mas tingim wok ol i bin mekim long kruse inap planti handet yia−em ol wok nogut tasol. Ol i bin mekim lotu long en long pasin haiden, na mekim wok marila long en. Olsem wanem? Sapos yumi pasim kruse olsem bilas, yu ting dispela i stret wantaim tok bilong Pol long 1 Korin 10:14? Em Pol i tok: “Ol pren tru bilong mi, yupela i mas lusim pasin bilong god giaman na givim baksait long em.”

Olsem wanem long ol Kristen tru bilong nau? Ol tu “i mas givim baksait long olgeta god giaman” olsem Baibel i tok. (1 Jon 5:21) Olsem na ol i ting i no stret sapos ol i pasim kruse olsem wanpela bilas. Ol i tingim tok bilong Pol, em i tok, “olgeta man i hangamap long diwai, ol i man bilong lus,” na long nau ol i no tingim Krais em i man bilong lus; nogat. Ol tingim Krais em i wanpela bikpela King!−Galesia 3:13; Revelesen 6:2.

Ol dispela Kristen tru ol i no save pasim kruse long klos o nek bilong ol, tasol ol i gat bikpela tingting long Krais em i bin i dai bilong helpim ol. I dai bilong Krais i olsem wanpela ofa em i bin mekim, na dispela i makim “strong bilong God” na pasin sori bilong em. (1 Korin 1:18; Jon 3:16) Ol dispela Kristen i no gat wok long wanpela samting olsem kruse bilong helpim ol long lotuim dispela God bilong pasin sori. Long wanem, Pol i tok, ol “i bilip tasol long em na i wokabaut. [Ol] i no lukim em yet.”−2 Korin 5:7.

[Piksa long pes 28]

Planti yia i go pinis na insait long dispela taim kain kain kruse i bin kamap

[Piksa long pes 29]

Piksa bilong god Masias bilong ol Grik, em i hangamap long diwai−Haus Tumbuna “The Louvre,” long Paris

    Tok Pisin Pablikesen (1983-2025)
    Log Aut
    Log In
    • Tok Pisin
    • Serim
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Lo Bilong Yusim
    • Privacy Policy
    • Ol Praivesi Seting
    • JW.ORG
    • Log In
    Serim