Laikim Tru Ol Narapela na Long Dispela As Kirapim Ol Long Mekim Gutpela Pasin
LONG yia 60 o 61 samting bihain long Krais, wanpela wokboi nating, bipo em i ranawe, em i lusim taun Rom na em i kirap long wokabaut i go bek long ples bilong em, em taun Kolosi long hap bilong saut-wes long Esia Maina. Dispela taun i stap longwe inap 1,400 kilomita. Em i karim wanpela pas i go long bos bilong em Filemon. Aposel Pol i bin raitim dispela pas. Nau dispela pas em i hap bilong Baibel, ol i kolim Pas Pol i raitim long Filemon.
Long dispela pas, Pol i raitim ol gutpela tok isi em inap tru long kirapim Filemon long bihainim tok bilong Pol na mekim gutpela pasin. Na ol tok bilong dispela pas inap lainim ol Kristen long nau long sampela samting, olsem: Ol i mas laikim tru ol brata na long dispela as ol i mas kirapim ol long mekim gutpela pasin. Gutpela sapos yumi skelim gut ol tok bilong dispela sotpela pas, em ol tok bilong en i gat strong.
Wanpela Ranawe i Kam Bek
Filemon em wanpela Kristen long kongrigesen bilong Kolosi na kongrigesen i save laikim em tru. (Filemon 4, 5) Ol i save bung long haus bilong em! (Ves 2) Na tu, Filemon i save long aposel Pol; ating Pol i bin helpim em long kamap Kristen. Tru, ol tok bilong Pol i makim olsem em yet i no bin autim tok long Kolosi. (Kolosi 2:1) Tasol inap tupela yia em i bin wok strong long autim tok long Efesus na “olgeta manmeri i stap long provins Esia [em taun Kolosi tu i stap long en] ol i harim tok bilong Bikpela.” (Aposel 19:10) Ating Filemon em wanpela bilong ol dispela manmeri i bin harim tok.
Filemon em i wanpela maniman, na olsem planti maniman long dispela taim bipo em i gat ol wokboi nating i save mekim wok bilong em. Long bipo, sapos wanpela man i stap wokboi nating, em i no ken sem. Ol Juda i save larim ol wantok i baim ol bilong mekim wok bilong ol olsem wokboi nating, em olsem wanpela rot bilong ol bilong bekim dinau bilong ol. (Wok Pris 25:39, 40) Wanpela buk (The International Standard Bible Encyclopedia) i stori long taim bilong ol Rom long bipo na i tok: “Planti man i larim ol narapela i baim ol olsem wokboi nating. I gat kain kain as na ol i mekim olsem. Wanpela bikpela as em olsem: Ol i ting long dispela rot bai ol inap kisim gutpela sindaun liklik, winim bilong rabisman i stap fri, na bai ol inap kisim sampela bikpela wok na kisim nem. . . . Planti man bilong ol narapela lain i larim ol Rom i baim ol olsem wokboi nating, long wanem, ol lo bilong ol Rom i tok, taim ol i pinis long dispela wok na kamap fri ol inap kamap man bilong kantri Rom.”
Tasol wanpela hevi i bin kamap—wanpela wokboi nating bilong Filemon, em Onesimus, i lusim Filemon na ranawe i go long Rom, na ating em i bin stilim sampela mani bilong Filemon bilong baim rot i go. (Ves 18) Long Rom, Onesimus i bungim aposel Pol, em Pol i stap kalabus long Rom.
Dispela wokboi “bipo em i no save mekim gutpela wok” na em i bin ranawe long bos bilong em, nau em i kamap Kristen. Em i kirap mekim gutpela wok bilong helpim dispela aposel i stap kalabus. Olsem na Pol i “lukim em olsem brata tru,” na Pol i givim bel long em!—Ves 11, 12, 16.
Aposel Pol i laik bai Onesimus i ken stap wantaim em, tasol Filemon em i bos bilong Onesimus na olsem lo i tok, Onesimus i mas go bek na wok gen long Filemon. Bai Filemon i mekim wanem? Ating bai em i kros na laik givim bikpela strafe long Onesimus, olsem lo i tok em i ken mekim? O ating bai em i ting Onesimus i giaman na i tok, nau em i stap brata tru bilong Filemon long lain Kristen?
Stretim Hevi Long Pasin Sori
Pol i laik tokim Filemon long ol samting bilong Onesimus, olsem na long han bilong em yet em i raitim pas long Filemon; em i no tokim narapela man long raitim, olsem kuskus, olsem em i save mekim long planti pas bilong em. (Ves 19) Gutpela sapos yu painim liklik hap taim na yu kaunim olgeta tok bilong sotpela pas Pol i raitim long Filemon. Long kirap bilong pas, Pol i kolim nem bilong em, na em i tok em i laik bai “God Papa bilong yumi, wantaim Bikpela Jisas Krais, i ken marimari” long Filemon na ol wanhaus bilong em, na “mekim bel bilong [ol] i stap isi.” Pol i tok, em i amamas long gutpela pasin bilong Filemon, em Filemon i save ‘bilip tru long Jisas, na em i save laikim tru olgeta manmeri bilong God.’—Ves 1-7.
Pol em i wanpela aposel na em inap “givim strongpela tok” long Filemon bilong kirapim em long mekim pasin i stret. Tasol “pasin bilong laikim tru ol arapela” i kirapim Pol long mekim ol tok isi long Filemon. Em i tokim Filemon, tru tumas, Onesimus i bin kamap brata Kristen, na em i bin mekim gutpela wok bilong helpim Pol. Pol i tok: “Mi bai amamas tru sapos mi inap pasim em i stap wantaim mi, bai em i ken mekim wok bilong yu yet bilong helpim mi long dispela taim mi stap kalabusman long wok bilong autim gutnius. Tasol mi laik bai yu mas tok orait long dispela pastaim, olsem na mi no pasim em. Mi no laik tokim yu long wanem samting yu mas mekim. Nogat. Mi ting, . . . mobeta yu mas mekim long laik bilong yu yet.”—Ves 8-14.
Long dispela pasin aposel Pol i wok long kirapim Filemon long kisim bek dispela wokboi nating bilong em olsem brata tru bilong em. Pol i tok: “Yu mas kisim bek Onesimus long wankain pasin olsem yu kisim mi.” Tasol i no olsem nau Filemon i mas larim Onesimus i go fri. Nogat. Pol i no wok long kirapim ol man long senisim pasin i stap long taim bilong em. (Skelim wantaim tok bilong Efesus 6:9; Kolosi 4:1; 1 Timoti 6:2.) Onesimus bai stap wokboi yet bilong bos bilong em Filemon, tasol nau tupela i stap brata tru long lain Kristen, olsem na narapela bai mekim gut long narapela. Nau bai Filemon i no ting Onesimus i “wokboi nating tasol.” Nogat. Nau Onesimus i “kamap brata tru” bilong Filemon, na bai Filemon i “laikim em tru.”—Ves 15-17.
Tasol olsem wanem sapos Onesimus i bin stilim sampela mani bilong Filemon na ating em i gat dinau long Filemon? Pol i tok, sapos Filemon i tingim Pol i poroman tru bilong em, orait bai Filemon i sori long Onesimus. Pol i tok: “Sapos em i bin mekim sampela kain rong long yu o sapos em i gat dinau long yu, orait yu mas senisim nem bilong em na putim nem bilong mi long dispela dinau samting.” Pol i tok, em i save Filemon bai sori long Onesimus na mekim gutpela pasin long em, winim pasin Pol i askim em long mekim. Pol i ting liklik taim na bai em i lusim kalabus, na em i laik i go slip long haus bilong Filemon. Em i givim gude bilong sampela long Filemon, na em i tok, “marimari bilong Bikpela Jisas Krais” i ken i stap wantaim Filemon, na em i pinisim pas bilong em.—Ves 18-25.
I Lainim Ol Kristen Long Nau
Pas Pol i raitim long Filemon i gat planti gutpela tok bilong lainim ol Kristen long nau. Wanpela samting dispela pas i lainim yumi long en, em olsem: Yumi mas lusim rong brata i mekim long yumi, maski em bikpela rong. Jisas i tok: “Sapos yupela i lusim rong bilong ol arapela manmeri, orait Papa bilong yupela long heven em bai i lusim rong bilong yupela tu.”—Matyu 6:14.
Ol tok bilong pas bilong Filemon inap helpim tru ol Kristen i holim bikpela wok insait long ol kongrigesen long nau. Pol i gat namba—em wanpela aposel—tasol em i no mekim wok long namba bilong em na tok strong olsem Filemon i mas bihainim tok bilong em. Nogat. Na Pol i no strong long tok Onesimus i mas i stap wantaim em bilong helpim em; Pol i tingim gut ol samting em bilong narapela man. Pol i save, sapos em i givim strongpela tok long Filemon, dispela inap kirapim Filemon long bihainim tok bilong em. Tasol Pol i laik kirapim bel bilong Filemon long bihainim tok. Pol i laikim tru Filemon na long dispela as Pol i mekim ol tok isi bilong kirapim Filemon long mekim gutpela pasin long laik bilong em yet.
Olsem na ol elda Kristen long nau ol i “no ken i stap olsem ol bikman na daunim dispela ol manmeri God i bin putim long han bilong [ol].” Ol i no ken mekim wok nogut long strong o namba ol i holim; ol i no ken mekim hatpela pasin long ‘ol sipsip.’ (1 Pita 5:1-3) Jisas i tok, ol bikman bilong dispela graun “ol i save strong tumas long ol manmeri i mas bihainim tok bilong ol. Tasol dispela pasin i no ken i stap namel long yupela.” (Matyu 20:25, 26) Ol wasman i save, sapos ol i tok strong long ‘ol sipsip,’ bai ol i bihainim tok, tasol sapos long pasin sori ol i givim ol gutpela tok isi long ‘ol sipsip,’ dispela bai kirapim ol moa yet long bihainim tok. Sampela ‘sipsip’ i stap bel hevi na ol i save pilim tru gutpela pasin bilong ol wasman i sori long ol na givim taim bilong harim hevi bilong ol na mekim ol gutpela tok bilong helpim ol.
Dispela pas bilong Pol i kirapim ol elda long tingim narapela gutpela pasin ol i ken bihainim, olsem long taim ol i laik givim tok long wanpela man bilong kirapim em long mekim gutpela pasin, pastaim ol i ken kolim sampela gutpela pasin em i bin mekim na tok ol i amamas long dispela, na ol i ken mekim ol gutpela tok isi i no inap skrapim bel bilong em. Pol i bin mekim olsem. Long kirap bilong pas em i raitim long Filemon em i tok, em i amamas long gutpela pasin bilong Filemon, em Filemon i save ‘laikim tru ol brata na dispela i strongim bel bilong ol.’ (Ves 7) Yumi save, dispela gutpela tok bilong Pol i mas kirapim bel bilong Filemon long bihainim tok Pol i laik givim long em. Long nau tu, taim yu laik givim tok long wanpela man bilong stretim em o bilong givim gutpela tingting long em, sapos pastaim yu kolim sampela gutpela pasin bilong em yu amamas long en, dispela inap kirapim em long putim gut yau long ol tok yu laik givim long em. No ken mekim ol strongpela tok o tok em inap skrapim bel bilong em; “mekim gutpela tok tasol, em olkain tok ol man i save laik long harim,” na bai em i putim yau long tok bilong yu.—Kolosi 4:6.
Na aposel Pol i tok, em i bilip tru olsem Filemon bai mekim pasin i stret. Em i tok: “Mi save gut olsem, yu bai bihainim dispela tok bilong mi, olsem na mi raitim dispela pas long yu. Mi save, pasin yu bai mekim long Onesimus, em bai i winim tru dispela pasin nau mi askim yu long mekim.” (Ves 21) Yupela ol elda, yupela i save tokim ol brata yupela bilip tru olsem ol bai mekim pasin i stret? Dispela i strongim ol long mekim pasin i stret, a?
Olsem na planti papamama i save, taim ol i tokim pikinini ol i bilip tru olsem pikinini bai mekim pasin i stret, dispela i save kirapim pikinini long mekim gutpela pasin. Sapos papamama i save, i gutpela sapos pikinini i bihainim tok long laik bilong em yet—olsem em i no bihainim nating tok bilong papamama; em i gat laik long bihainim—orait long dispela rot papamama i givim wok long pikinini na pikinini i save, tupela i no tingim em i pikinini nating; tupela i save, em i gat tingting na laik bilong em yet. Taim papamama i tokim pikinini em i mas mekim wanpela samting, o ol i askim pikinini long mekim wanpela samting, ol i mas mekim tok long gutpela pasin isi. Na ol i mas mekim pasin sori, na tokim pikinini i gat wanem as na em i mas mekim dispela samting. Taim pikinini i mekim gutpela pasin, papamama i mas tokim em ol i amamas long dispela. Ol i no ken krosim em long olgeta liklik samting em i mekim, na ol i no ken tru krosim em long ai bilong ol man.
Ol man marit i mas mekim wankain gutpela pasin isi na pasin sori long meri bilong ol; ol i mas redi oltaim long litimapim nem bilong meri long gutpela pasin em i mekim. Dispela bai helpim meri na bai em i amamas long daun long man bilong em!—Sindaun 31:28; Efesus 5:28.
Pas bilong Pol i kirapim Filemon long mekim wanem samting tru, em yumi no save. Tasol yumi save, Pol i no bilip nating olsem Filemon bai mekim gutpela pasin. Ol elda Kristen, na ol papamama, na ol man marit long nau, wok bilong ol long kirapim man long mekim gutpela pasin i mas kamap gutpela, long wanem, ol i no subim man long bihainim tok, o tok em i mas mekim, o strong long em i mekim maski laik bilong em yet. Nogat. Dispela wok bilong ol i mas kamap gutpela, long wanem, ol i laikim tru ol narapela na long dispela as ol i kirapim ol long mekim gutpela pasin.
[Piksa long pes 23]
Pol em wanpela aposel na em i gat namba, tasol em i bihainim pasin sori bilong kirapim Filemon long mekim gutpela pasin